Ψυχοπάθεια—Υπάρχει Φάρμακο;

«Με μετέφεραν στο νοσοκομείο», θυμάται η Ειρήνη. «Απολάμβανα τις συζητήσεις με τους ψυχίατρους, αλλ’ αυτό δεν με βοήθησε και πολύ. Μετά μου έκαναν θεραπεία με ηλεκτροσόκ. Ήμουν πάρα πολύ φοβισμένη. Αλλά, και πάλι δεν είδα καμιά ουσιαστική βελτίωση.

»Ο σύζυγός μου με έπεισε κατόπιν να μπούμε στ’ αυτοκίνητο. Νόμιζα ότι πηγαίναμε για το σπίτι. Αλλά σταμάτησε μπροστά σ’ ένα μεγάλο συγκρότημα κτιρίων κατασκευασμένων από πάρα πολύ παλιά τούβλα. ‘Τι είναι αυτό;’ ρώτησα το σύζυγό μου. ‘Θέλω να μπεις εκεί και να μιλήσεις σε κάποιον’, είπε. Μετά κατάλαβα ότι ήταν φρενοκομείο . . . »

Η αρρώστια της Ειρήνης ξέσπασε το έτος 1955—ακριβώς στη μέση μιας επανάστασης για την ψυχική υγεία. Νέα φάρμακα είχαν αρχίσει να παρασκευάζονται για την ελάττωση του ψυχικού σοκ που φέρνουν οι εγχειρήσεις. Οι γιατροί ανακάλυψαν ότι όταν δίνονταν τα ίδια αυτά φάρμακα σε ψυχοπαθείς, «οι ασθενείς που προηγουμένως χρειάζονταν θεραπεία στο απομονωτήριο καθώς και ζουρλομανδύες, μπορούσαν τώρα να μείνουν χωρίς στενή παρακολούθηση. . . . Τα φάρμακα εξάλειφαν ορισμένα είδη ψυχικών παθήσεων εντελώς». (The Brain, Ο Εγκέφαλος, υπό Δρ. Ρίτσαρντ Μ. Ρέστακ, στην Αγγλική) Τα επαναστατικά αποτελέσματα που φέρνουν τα φάρμακα αυτά στον τομέα της ψυχικής υγείας μπορούν και πάλι να καταδειχτούν από τη σχιζοφρένια.

Οι γιατροί της Ειρήνης δοκίμασαν ένα νέο αντιψυχωτικό φάρμακο. Εκεί όπου η ψυχανάλυση και το ηλεκτροσόκ είχαν αποτύχει, πέτυχε η φαρμακευτική θεραπεία. Η Ειρήνη, καθώς και χιλιάδες άλλοι που ήταν στην ίδια θέση μ’ αυτήν, μπόρεσαν να φύγουν από τις νευρολογικές κλινικές και να γυρίσουν στα σπίτια τους.

Φαρμακευτικός Έλεγχος

Οι γιατροί δεν γνώριζαν πώς ενεργούσαν τα φάρμακα. Αλλά φαινόταν ότι δημιούργησαν εμπλοκή στους δέκτες του εγκέφαλου που στη φυσιολογική τους κατάσταση δέχονται μια χημική ουσία που ονομάζεται ντοπαμίνη. Όταν, μ’ αυτό τον τρόπο, αναχαιτιζόταν η δράση της ντοπαμίνης, μερικοί ασθενείς έδειχναν βελτίωση. Όταν δίνονταν φάρμακα που ενίσχυαν τη δράση της ντοπαμίνης στον εγκέφαλο, οι ασθενείς πολύ συχνά χειροτέρευαν. Έτσι, ανοίχτηκε ένα παράθυρο στη χημική σύσταση των ψυχικών παθήσεων. (Βλέπε πλαίσιο.)

Υπάρχουν ακόμη πολλά πράγματα γύρω από τη σχιζοφρένια που είναι άγνωστα. Αλλά τα αντιψυχωτικά φάρμακα έχουν καθιερωθεί πια σαν αποτελεσματικά μέσα θεραπείας. Δυστυχώς όμως, οι γιατροί λένε ότι το ένα τρίτο περίπου των σχιζοφρενών ασθενών δεν αντιδρούν θετικά στα φάρμακα—ούτε και σε καμιά άλλη θεραπευτική μέθοδο. Και, στην καλύτερη περίπτωση, τα φάρμακα βοηθούν στον έλεγχο—όχι στη θεραπεία—της σχιζοφρένιας, καταστέλλοντας ή και εξαλείφοντας τα πιο έντονα και πιο σοβαρά από τα συμπτώματα που εμφανίζει η πάθηση. Ωστόσο, εξακολουθούν να αποτελούν ένα γιγάντιο βήμα προόδου αν συγκριθούν με τον καιρό των χειρουργικών επεμβάσεων ή του ζουρλομανδύα.

Γιατί, τότε να θεωρούνται οι ασθενείς που χρησιμοποιούν τα φάρμακα αυτά σαν άτομα αδύνατου χαρακτήρα ή σαν τοξικομανείς; Τα αντιψυχωτικά φάρμακα δεν είναι εθιστικά, δεν προκαλούν παραισθήσεις στους ασθενείς, αλλά ούτε και τα παίρνουν αυτοί για ευχαρίστηση. Ο Δρ Ε. Φούλερ Τόρρεη συγκρίνει τα αντιψυχωτικά φάρμακα με «την ινσουλίνη για τον διαβήτη». Και ο Δρ Τζέρολντ Σ. Μάξμεν καταλήγει: «Οι άνθρωποι που παίρνουν τέτοια φάρμακα δεν προσπαθούν να αποφύγουν τα προβλήματά τους, αλλά να τα αντιμετωπίσουν».

Όμως πολύ σύντομα, η Ειρήνη ανακάλυψε ότι υπήρχε και η άσχημη πλευρά στα φάρμακα αυτά.

Προβλήματα από τις Παρενέργειες

«Ένιωθα πτώμα», θυμάται η Ειρήνη. «Δεν μπορούσα να ασχοληθώ με τίποτα. Θυμάμαι ότι κοιμόμουν μερικές φορές μέχρι και 16 ώρες τη μέρα». Η ζωή της Ειρήνης χειροτέρεψε. Προσπάθησε να σταματήσει τα φάρμακα, αλλά το αποτέλεσμα ήταν να καταλήξει πάλι στη νευρολογική κλινική.a

Είναι αλήθεια ότι μερικοί ασθενείς αντιμετωπίζουν ενοχλητικές αντιδράσεις που κυμαίνονται από τη νευρικότητα, τη ζαλάδα, και την υπνηλία, μέχρι τον ίκτερο, το νευρικό κλονισμό και την αύξηση του βάρους τους. Μια από τις πιο ανεπιθύμητες αντιδράσεις είναι η κινητική επιβράδυνση, που προσβάλλει 10 με 20 τοις εκατό των ασθενών που υποβάλλονται σε μακροπρόθεσμη θεραπεία με αντιψυχωτικά φάρμακα. Εκδηλώνεται με αθέλητες συσπάσεις του προσώπου και του στόματος.

Αφού οι γιατροί δεν μπορούν να προβλέψουν πώς ο ασθενής θα αντιδράσει σε κάποιο φάρμακο, οι συνταγές τους είναι κατά κάποιον τρόπο δοκιμαστικές. Ένας ψυχολόγος είπε στο Ξύπνα!: «Οι γιατροί μπορεί να αλλάξουν μέχρι τρεις και τέσσερις φορές ακόμη τα φάρμακα πριν βρουν ένα που να είναι αποτελεσματικό και που προξενεί τις λιγότερες παρενέργειες».

Ευτυχώς, τα περισσότερα προβλήματα από τις παρενέργειες μπορούν να ελεγχθούν. Στην περίπτωση της Ειρήνης η απλή αλλαγή φαρμάκων έφερε το επιθυμητό αποτέλεσμα. Η υπνηλία της καθώς και οι ψευδαισθήσεις της εξαφανίστηκαν. Έφυγε από τη νευρολογική κλινική και άρχισε να ζει μια φυσιολογική ζωή και πάλι! Για 30 χρόνια σχεδόν παρέμεινε σε μια ισορροπημένη κατάσταση—μέχρι που δοκίμασε να απαγκιστρωθεί από τα φάρμακα. Λέει: «Νόμιζα ότι είχα γίνει καλά. Αλλά ένα χρόνο αργότερα, ο νους μου σάλεψε και πάλι. Ο γιατρός μου είπε, ‘Πρέπει να αρχίσεις τα φάρμακά σου πάλι’». Μικρό το τίμημα που πλήρωσε για να ξαναβάλει τη ζωή της σε τάξη.

Αλλά δεν αντιδρούν όλοι στα φάρμακα τόσο θετικά, και τα φάρμακα πολύ συχνά δουλεύουν με ταχύτητα χελώνας. Ακόμη, μερικοί ασθενείς απεχθάνονται τα φάρμακά τους. Αλλά όταν τα συμπτώματα που τους παρουσιάζονται είναι τόσο έντονα ώστε να θολώνει το μυαλό τους, τότε ίσως δεν μένει άλλο παρά να διαλέξουν μεταξύ των φαρμάκων και της νευρολογικής κλινικής.

Εναλλακτικές Θεραπείες

Είναι ενδιαφέρον να σημειωθεί ότι έχουν κατηγορηθεί η ζάχαρη, το σιτάρι, το γάλα, και ο μόλυβδος, καθώς και η έλλειψη ορισμένων βιταμινών, σαν ένοχοι για τις συναισθηματικές διαταραχές. Αυτό εγείρει την πιθανότητα θεραπείας της σχιζοφρένιας μέσω διαιτολογίου. Αυτή η μέθοδος είχε ήδη ένα μέτρο επιτυχίας στη θεραπεία της μελαγχολίας. Και μερικοί ερευνητές—περιλαμβανομένου και του τιμημένου με το βραβείο Νόμπελ Λάινους Πώλινγκ—ισχυρίζονται ότι μεγάλες δόσεις βιταμινών έχουν μειώσει δραστικά τα συμπτώματα της σχιζοφρένιας σε μερικούς ασθενείς. Αυτή αποκαλείται ορθομοριακή ψυχιατρική.

Η ιδέα—τουλάχιστον στη γενική της μορφή—φαίνεται λογική σε πολλούς. Οι ορθομοριακοί ψυχίατροι τονίζουν ότι μια νόσος που ονομάζεται πελάγρα, την οποία προξενεί η έλλειψη της βιταμίνης Β, εμφανίζει ψυχωτικά συμπτώματα. Η θεραπεία; Μεγάλες δόσεις της βιταμίνης που λέγεται νιασίνη. Αλλά φέρνει η ίδια μέθοδος θεραπείας καλά αποτελέσματα για τη σχιζοφρένια; Μέχρι τώρα, οι ορθομοριακοί ψυχίατροι δεν έχουν καταφέρει να πείσουν τους πιο ορθόδοξους συνάδελφούς τους.

Μια έκθεση του NIMH (Εθνικό Ινστιτούτο Ψυχικής Υγείας [της Αμερικής]) προειδοποίησε: «Αν και θα φαινόταν ότι η θεωρία της ορθομοριακής ψυχιατρικής έχει παρουσιάσει έναν ελπιδοφόρο τομέα για επιστημονικές έρευνες, οι τρέχοντες ισχυρισμοί της θεραπευτικής της αποτελεσματικότητας δεν έχουν σχεδόν καθόλου την υποστήριξη [επιστημονικών] μελετών». Δεν χρειάζεται να λεχθεί ότι είναι λογικό να υπάρχει ένα ισορροπημένο και θρεπτικό διαιτολόγιο. Εκείνος όμως, που είναι στην καλύτερη θέση να καθορίσει το αν υπάρχει μια σοβαρή έλλειψη βιταμίνης, είναι ο γιατρός.

Ο Δρ Νταίηβιντ Σιορ, του Τμήματος Ερευνών του NIMH για τη Σχιζοφρένια φάνηκε να συγκεφαλαιώνει τη στάση που παίρνει η παραδεκτή ιατρική όταν είπε στο Ξύπνα!: «Όλοι θα ήθελαν μια εύκολη απάντηση για τη σχιζοφρένια—όπως οι βιταμίνες ή η διάλυση.b Αλλά δεν είναι τόσο απλό. Μακάρι να ήταν».

Ωστόσο, πρέπει κανείς να είναι προσεκτικός με όλες τις ιατρικές θεραπείες, ιδιαίτερα όταν ακούει για εντυπωσιακά αποτελέσματα. «Ο απλούς [ο άπειρος (ΜΝΚ )] πιστεύει εις πάντα λόγον· ο δε φρόνιμος προσέχει εις τα βήματα αυτού». (Παροιμίαι 14:15) Μη δέχεστε καμιά θεραπεία στα τυφλά. Αν σας δοθεί συνταγή για φάρμακα, ανακαλύψτε πρώτα, ποιες είναι οι πιθανές αντιδράσεις και παρενέργειες.

Παρηγοριά για Όσους Υποφέρουν από Ψυχικές Παθήσεις

Επειδή ζούμε σε ‘δύσκολους καιρούς’, οι άνθρωποι υποβάλλονται σήμερα σε υπερβολικές πιέσεις. (2 Τιμόθεον 3:1· Λουκάς 21:26) Και αφού όλοι οι άνθρωποι υπόκεινται στη φθοροποιό επίδραση της αμαρτίας και της ατέλειας, δεν είναι εκπληκτικό το γεγονός ότι ακόμη και μερικοί θεοφοβούμενοι άνθρωποι έχουν γίνει θύματα των ψυχικών παθήσεων.—Ρωμαίους 5:12.

Αλλά η γνώση ότι η ψυχοπάθεια είναι ασθένεια, μας βοηθάει να έχουμε μια ισορροπημένη άποψη του θέματος. Η Ειρήνη, για παράδειγμα, φοβόταν ότι η πάθησή της ήταν αποτέλεσμα δαιμονικών επιθέσεων. Αν και είναι δυνατόν σε μερικές περιπτώσεις να περιλαμβάνονται και δαιμονικές δυνάμεις, η Αγία Γραφή δεν διδάσκει ότι όλες τις αρρώστιες τις προξενούν οι δαίμονες. (Εφεσίους 6:12· παράβαλε με Ματθαίος 4:24· Μάρκος 1:32-34· Πράξεις 5:16.) Τις περισσότερες φορές, όταν ένα άτομο ακούει φωνές ή εκδηλώνει παράξενη συμπεριφορά, πιθανόν να ευθύνεται γι’ αυτό κάποια αρρώστια όπως η σχιζοφρένια.

Η Ειρήνη ένιωσε μεγάλη ανακούφιση όταν έμαθε ότι η αρρώστια της δεν είχε δαιμονική προέλευση. Κατέφυγε στους γιατρούς για βοήθεια και βρήκε κάποια ανακούφιση. Θυμηθείτε όμως ότι η Αγία Γραφή διηγείται την περίπτωση μιας άρρωστης γυναίκας που ‘έπαθε πολλά από πολλούς γιατρούς και δαπάνησε όλη την περιουσία της και δεν ωφελήθηκε καθόλου, αλλά μάλλον έγινε χειρότερα’. Μόνο ο Ιησούς Χριστός μπόρεσε να τη θεραπεύσει. (Μάρκος 5:25-29) Παρόμοια και σήμερα, η ιατρική επιστήμη έχει τους περιορισμούς της. Είναι αλήθεια ότι μπορεί κάποιος να καταβάλει ορισμένες λογικές προσπάθειες για να βρει ένα μέτρο ανακούφισης. Αλλά μερικοί, αντί να παγιδεύονται στις ατέλειωτες έρευνες για μια ουτοπιστική θεραπεία, ίσως χρειάζεται απλώς να μάθουν να ζουν με το πρόβλημα και να το υπομένουν.

Ωστόσο, η γνώση ότι ο Θεός ενδιαφέρεται βαθιά για μας, μπορεί να ελαφρύνει πολύ τη στενοχώρια μας. (1 Πέτρου 5:6, 7) «Ο Ιεχωβά μ’ έχει κρατήσει να περάσω κι αυτή και πολλές άλλες δοκιμασίες», λέει η Ειρήνη. Έχει επίσης και την ελπίδα ενός επερχόμενου νέου συστήματος, κάτω από τον Ιησού Χριστό, όπου ‘ο κάτοικος δεν θα λέει, Είμαι άρρωστος’. (Ησαΐας 33:24· 2 Πέτρου 3:13) «Το να κρατώ τα μάτια μου προσκολλημένα στο βραβείο της ατέλειωτης ζωής στον Παράδεισο, που είναι τώρα τόσο κοντά, με έχει βοηθήσει να παραμείνω ακλόνητη». Η πίστη της τη βοηθάει περισσότερο απ’ οποιοδήποτε ιατρικό παρασκεύασμα που έχουν να προσφέρουν οι γιατροί.

[Υποσημειώσεις]

[Πλαίσιο στη σελίδα 7]

Η Χημική Σύσταση της Σχιζοφρένιας

Ο εγκέφαλός μας είναι ένα απίστευτα περίπλοκο δίκτυο πληροφοριών, που συνδέει δισεκατομμύρια νευρώνες, δηλαδή νευρικά κύτταρα. Ωστόσο οι νευρώνες δεν αγγίζουν ο ένας τον άλλον. Οι πλοκαμοειδείς επεκτάσεις τους, ή δενδρίτες, χωρίζονται από ένα διάκενο μήκους μόνο τριών εκατομμυριοστών του εκατοστού (0,000001 της ίντσας). Για να μεταβιβάζονται τα νευρικά ερεθίσματα ομαλά, πρέπει τα νευρικά μηνύματα να υπερπηδούν το διάκενο αυτό. Για να γίνει αυτό, το κύτταρο απελευθερώνει ένα πλήθος χημικών «αγγελιοφόρων» που ονομάζονται νευροδιαβιβαστές. Αυτοί περνούν το διάκενο «κολυμπώντας» και αγκιστρώνονται πάνω σε ειδικούς δέκτες, ο καθένας από τους οποίους είναι σχεδιασμένος για να δέχεται μια ορισμένη χημική ουσία.

Στον φυσιολογικό εγκέφαλο, όλη αυτή η δραστηριότητα επιτελείται μ’ έναν ομαλό και εύτακτο τρόπο. Στους σχιζοφρενείς όμως, η νευροδιαβίβαση φαίνεται να ξεφεύγει από τον έλεγχο. Μερικοί πιστεύουν ότι η παρουσία υπερβολικής ντοπαμίνης διεγείρει τους νευρώνες παραπάνω απ’ το κανονικό και τους αναγκάζει να «μπλοκάρουν». Σαν αποτέλεσμα, μπορεί να δημιουργηθούν ασυνάρτητες σκέψεις. Το παράξενο όμως είναι, ότι δεν έχουν όλοι οι σχιζοφρενείς υψηλό ποσοστό ντοπαμίνης στον εγκέφαλό τους. Μήπως συμβαίνει να είναι ορισμένοι εγκέφαλοι απλώς υπερευαίσθητοι στη ντοπαμίνη; Ή μήπως υπάρχουν διαφορετικοί τύποι σχιζοφρένιας; Ή μήπως συνδυάζεται με τη ντοπαμίνη κάποια άλλη χημική ανωμαλία;

Κανένας δεν ξέρει πραγματικά. Ούτε και κανένας γνωρίζει πραγματικά αν είναι η κακή χημική σύσταση που προξενεί σχιζοφρένια ή το αντίθετο. Η χημική σύσταση είναι απλώς ένα μέρος του αινίγματος της σχιζοφρένιας.

[Πλαίσιο στη σελίδα 8]

Θεραπεία με Ηλεκτροσόκ—Το Επίμαχο Ζήτημα

Η πιο αμφιλεγόμενη θεραπεία απ’ όσες υπήρξαν μέχρι τώρα είναι η θεραπεία με ηλεκτροσόκ. Εκφοβιστικές αναπαραστάσεις της μεθόδου σε κινηματογραφικές ταινίες, όπως είναι η ταινία Στη Φωλιά του Κούκου, έχουν κάνει τους ανθρώπους γενικά να φοβούνται το ηλεκτροσόκ. Ωστόσο, υπολογίζεται ότι εκατό χιλιάδες ασθενείς στις Ηνωμένες Πολιτείες και μόνο, υποβάλλονται σε ηλεκτροσόκ κάθε χρόνο. Μια έρευνα, που έγινε ανάμεσα σε ψυχίατρους αποκάλυψε ότι το ηλεκτροσόκ «χρησιμοποιείται σε μεγάλο βαθμό μόνο όταν η φαρμακευτική θεραπεία, που γίνεται συνήθως με μεγάλες δόσεις και πολύ συχνά συνδυάζεται με την ψυχοθεραπεία, έχει αποδειχτεί άκαρπη».

Η μέθοδος με ηλεκτροσόκ έχει βελτιωθεί σημαντικά, κι έτσι δεν είναι εκείνη η φριχτή διαδικασία που φαντάζονται πολλοί. Όταν παρέχεται κατάλληλα, ο ασθενής δεν αισθάνεται τίποτα. Υποβάλλεται σε αναισθησία και του δίνεται ένα μυοχαλαρωτικό (για την αποφυγή πιθανού τραυματισμού του σκελετού). Τοποθετούνται ηλεκτρόδια στο κεφάλι του και μια μικρή ποσότητα ηλεκτρισμού διαπερνάει από τον εγκέφαλό του, προκαλώντας μια ξαφνική προσβολή μικρής διάρκειας.

Ο Τζων Μπονάζ, υπεύθυνος παροχής πληροφοριών του Αμερικανικού Συλλόγου Ψυχιάτρων, αναφέρεται σε μια μελέτη από εμπειρογνώμονες του Συλλόγου, που συμπέρανε ότι το ηλεκτροσόκ ήταν «ένας από τους πιο αποτελεσματικούς τρόπους για την καταπολέμηση της μελαγχολίας». Ο Μπονάζ πληροφόρησε το Ξύπνα!: «Σπάνια χρησιμοποιείται πια το ηλεκτροσόκ στην καταπολέμηση της σχιζοφρένιας, εκτός όμως αν αυτή συνοδεύεται από έντονη μελαγχολία».

Είναι αλήθεια ότι οι γιατροί δεν γνωρίζουν το πώς ή το γιατί το ηλεκτροσόκ έχει επιτυχία. Έτσι, εκείνοι που διαφωνούν με τη μέθοδο αυτή, την έχουν αποκαλέσει «το ψυχιατρικό ισοδύναμο του να ρίχνεις μια κλωτσιά στη συσκευή της τηλεόρασης όταν χαλάει η εικόνα». Υπάρχουν όμως μερικές ενδείξεις ότι το ηλεκτροσόκ μπορεί να επιδράει στη νευροδιαβίβαση μ’ ένα παρόμοιο τρόπο που επιδρούν και τα ψυχωτικά φάρμακα. Εντούτοις, οι πολέμιοι της μεθόδου αποκαλούν το ηλεκτροσόκ επικίνδυνο και λένε ότι ‘σου αχρηστεύει το μυαλό’, υπογραμμίζοντας τον κίνδυνο αμνησίας ή και θανάτου ακόμα. Οι υποστηρικτές της, όμως, λένε ότι οι τροποποιημένες μέθοδοι έχουν ελαττώσει τους κινδύνους αυτούς στο ελάχιστο. Ακόμα, προτάσσουν το επιχείρημα ότι ο μεγάλος κίνδυνος αυτοκτονίας που συνοδεύει την έντονη μελαγχολία μπορεί να κάνει τα οφέλη του ηλεκτροσόκ να ξεπερνούν κατά πολύ εκείνους τους κινδύνους που υπάρχουν.

[Πλαίσιο στη σελίδα 10]

Φροϋδικού Τύπου Θεραπείες με «Ανάλυση»—Βοήθεια ή Εμπόδιο;

Ο Δρ Ντέηβιντ Σιορ του Τμήματος Ερευνών για τη Σχιζοφρένια (ΝΙΜΗ) είπε στο Ξύπνα!: «Στην εποχή μας, γίνεται στην ψυχιατρική πολύ λιγότερη χρήση της ψυχανάλυσης και των παρόμοιων μεθόδων». Ο λόγος; Πρώτα-πρώτα, οι αυξανόμενες ενδείξεις ότι η Φροϋδική ψυχανάλυση και οι σχετικές θεραπείες με ανάλυση, δεν θεραπεύουν τη σχιζοφρένια. Οι Φροϋδικές θεραπείες βασίζονται στην ανεξακρίβωτη προϋπόθεση ότι οι ψυχικές παθήσεις είναι μια αντίδραση στις εμπειρίες της ζωής, στα ψυχικά τραύματα της παιδικής ηλικίας που είναι θαμμένα στο υποσυνείδητο. Γι’ αυτό, ο ψυχαναλυτής προσπαθεί να διερευνήσει το υποσυνείδητο μέσω ερωτήσεων και «ελεύθερης συζήτησης» και να βοηθήσει τον ασθενή να γνωριστεί με την πηγή των προβλημάτων του.

Οι σχιζοφρενείς όμως, έχουν ήδη τη δυσκολία της επικοινωνίας. Η έκθεση τέτοιων ατόμων στην έρευνα της ψυχανάλυσης είναι, σύμφωνα με τον Δρ Ε. Φούλερ Τόρρεη, σαν «να στέλνουμε μια πλημμύρα σε μια πόλη που έχει ήδη ερημωθεί από ανεμοστρόβιλο».

Υπάρχουν επίσης και κίνδυνοι της «μεταβίβασης», μέσω της οποίας ο ασθενής μπορεί να αναπτύξει υπερβολικά ισχυρά αισθήματα για τον θεραπευτή. Μερικοί ισχυρίζονται ότι υπάρχουν ασθενείς που έχουν πάθει «εθισμό» για τους θεραπευτές τους, και είναι ανίκανοι να θέσουν τέρμα στη θεραπεία. Επιπλέον, οι στενές επαφές μ’ ένα μέλος του αντίθετου φύλου μπορεί να ενθαρρύνει την έγερση ηθικών προβλημάτων.

Έτσι, οι ψυχίατροι που ακολουθούν τις καθιερωμένες μεθόδους, δείχνουν προτίμηση στις βιολογικές θεραπείες και βλέπουν την κλασική ψυχανάλυση για τη θεραπεία της σχιζοφρένιας σαν απαρχαιωμένη. Κάποια είδη θεραπείας με συνομιλία, όμως, μπορούν να χρησιμοποιηθούν αποτελεσματικά σε συνδυασμό με τη φαρμακευτική θεραπεία για να παράσχουν στον ασθενή υποστήριξη, βοήθεια για να καταλάβει την αρρώστιά του, και να του εντυπώσουν την ανάγκη να παίρνει τα φάρμακά του. Και μερικές φορές, ο γιατρός χρησιμοποιεί διερευνητικές ερωτήσεις για να βοηθηθεί στη διάγνωση μιας αρρώστιας. Αυτό, όμως, δεν είναι το ίδιο με την ψυχανάλυση.

[Εικόνες στη σελίδα 9]

Η επίδραση των φαρμάκων είναι συχνά εντυπωσιακή