Εξετάζοντας από Κοντά την Τετράχρωμη Εκτύπωση

Αρχίζοντας από αυτό το τεύχος, η πλειονότητα των αντιτύπων της έκδοσης του περιοδικού «Ξύπνα!» στην Αγγλική γλώσσα, καθώς επίσης και σε μερικές άλλες γλώσσες, θα τυπώνονται μόνιμα με τετραχρωμία, όπως είχε γίνει με το συνοδευτικό περιοδικό «Η Σκοπιά». Τετράχρωμη εκτύπωση, ονομάζεται η διαδικασία της αναπαραγωγής φυσικών χρωμάτων που γίνεται με το συνδυασμό τριών βασικών χρωμάτων και του μαύρου. Αλλά πώς αναπαράγονται οι τετράχρωμες εικόνες πάνω σε μια τυπωμένη σελίδα; Τι είδους τεχνολογία χρησιμοποιείται; Το ακόλουθο άρθρο περιγράφει ένα μέρος της εργασίας που περιλαμβάνεται στην τετράχρωμη εκτύπωση, που γίνεται στα κεντρικά γραφεία της Εταιρίας Σκοπιά στο Μπρούκλιν της Νέας Υόρκης.

Η εκτύπωση των εικόνων στα περιοδικά, στις εφημερίδες και στα βιβλία δημιουργεί μια οπτική απάτη. Για παράδειγμα, εξετάστε πώς αναπαράγεται μια ασπρόμαυρη φωτογραφία ή ζωγραφιά με την πολύ διαδεδομένη μέθοδο εκτύπωσης όφσετ.

Στην εκτύπωση του ασπρόμαυρου χρησιμοποιείται ένα μελάνι—το μαύρο. Όμως, όταν κοιτάζετε μια ασπρόμαυρη εικόνα, το μάτι σας βλέπει επίσης τόνους του γκρι. Πώς παράγονται πάνω στην τυπωμένη σελίδα αυτοί οι τόνοι του γκρι, καθώς επίσης και το μαύρο χρώμα; Για να γίνει αυτό χρησιμοποιούνται κουκκίδες.

Κουκκίδες; Ναι, κουκκίδες από μελάνι. Αν χρησιμοποιήσετε έναν ισχυρό μεγεθυντικό φακό για να κοιτάξετε μια τυπωμένη εικόνα θα δείτε ότι η εικόνα αποτελείται από πολλές μικρές κουκκίδες. Δεν υπάρχει πια ο συνεχής χρωματικός τόνος όπως συμβαίνει σε μια ζωγραφιά ή σε μια φωτογραφία. Για να μεταφερθεί η εικόνα πάνω στην τυπωμένη σελίδα, πρέπει να μετατραπεί σε κουκκίδες.

Πώς φτιάχνονται οι κουκκίδες; Μια μεγάλη μηχανή που ονομάζεται χρωμογράφος αναδιαμορφώνει σε μια διάταξη μικρών και ευδιάκριτων κουκκίδων τη ζωγραφιά ή τη φωτογραφία. Ο χρωμογράφος έχει ένα κομπιούτερ που μετατρέπει ηλεκτρονικά τους χρωματικούς τόνους της εικόνας και παράγει κουκκίδες διάφορων μεγεθών. Κατόπιν χρησιμοποιείται ένα λέηζερ για να εκφωτίσει αυτές τις κουκκίδες πάνω σε φωτογραφικό φιλμ. Έτσι μπορούμε να έχουμε διάφορους τόνους του γκρι μεταβάλλοντας το μέγεθος αυτών των κουκκίδων, οι οποίες με τη σειρά τους παίρνουν το μελάνι και το μεταφέρουν από τους τσίγκους εκτύπωσης πάνω στο χαρτί.

Όταν η εκτύπωση γίνεται πάνω σε λευκό χαρτί, όσο πιο μικρή είναι η κουκκίδα τόσο πιο ανοιχτός είναι ο τόνος του γκρι. Οι πιο σκούροι τόνοι θα αναπαραχθούν σαν μεγαλύτερες κουκκίδες. Έτσι, οι κουκκίδες «εξαπατούν» το μάτι και το κάνουν να βλέπει τους συνεχείς χρωματικούς τόνους του μαύρου και τους τόνους του γκρι που υπήρχαν στην πρωτότυπη φωτογραφία ή ζωγραφιά.

Η Έγχρωμη Αναπαραγωγή Είναι Πιο Περίπλοκη

Η έγχρωμη αναπαραγωγή είναι περισσότερο περίπλοκη από την ασπρόμαυρη. Στην προκειμένη περίπτωση χρησιμοποιούνται τρία βασικά χρώματα συν το μαύρο: (1) το κυανό (μπλε με πράσινη απόχρωση)· (2) η ματζέντα (κόκκινο με μωβ απόχρωση)· και (3) το κίτρινο· συν (4) το μαύρο. Στο πιεστήριο, οι κουκκίδες που μεταφέρουν το καθένα απ’ αυτά τα τέσσερα μελάνια συνδυάζονται σε επιστρώσεις πάνω στο χαρτί, για να αναπαράγουν το πλατύ φάσμα χρωμάτων που βλέπει το μάτι σας πάνω στην τυπωμένη σελίδα.

Όμως, είναι απαραίτητο πρώτα να χωριστούν από την αρχική ζωγραφιά ή φωτογραφία τα τρία κύρια χρώματα και το μαύρο σε ομάδες κουκκίδων που θα αντιπροσωπεύουν τις ανοιχτές ή σκούρες φωτεινότητες του κάθε χρώματος. Αλλά πώς συμβαίνει ώστε αυτά τα τέσσερα χρώματα να δημιουργούν όλα τα άλλα διαφορετικά χρώματα που βλέπετε σε μια τυπωμένη σελίδα;

Ας πούμε ότι έχουμε μια φωτογραφία με πράσινο γρασίδι και θέλουμε να την αναπαραγάγουμε στο περιοδικό μας. Στη διάρκεια της εκτύπωσης, το χαρτί θα περάσει μέσα από τέσσερα μέρη του πιεστηρίου, που το κάθε μέρος θα προσθέσει ένα από τα χρώματα. Οι κουκκίδες που βρίσκονται πάνω σ’ έναν συγκεκριμένο τσίγκο θα πάρουν κυανό μελάνι και θα μεταφέρουν το σχήμα τους πάνω στο χαρτί. Καθώς το χαρτί προχωρεί στο πιεστήριο με μεγάλη ταχύτητα, ένας άλλος τσίγκος με τις δικές του κουκκίδες παίρνει κίτρινο μελάνι και μεταφέρει το σχήμα τους στο χαρτί, πάνω στις τυπωμένες κουκκίδες του κυανού. Το φως που αντανακλάται από το μελάνι του κυανού και του κίτρινου, μαζί με το λευκό του χαρτιού, είναι αυτό που στο μάτι μας φαίνεται πράσινο. Όταν τα τέσσερα εκτυπωτικά μέρη του πιεστηρίου, το καθένα με το δικό του χρώμα μελανιού, τυπώσουν πάνω στο χαρτί τους διάφορους συνδυασμούς κουκκίδων που έχει το καθένα από αυτά, τότε παράγονται όλα τα άλλα χρώματα της ίριδας.

Τα Διαδοχικά Βήματα της Παραγωγής Μας

Αρκετά πριν βγει το τελικό προϊόν από το πιεστήριο πρέπει να γίνει πολλή εργασία. Πρέπει να ετοιμαστούν φιλμ (αρνητικά ή θετικά) της φωτογραφίας ή της ζωγραφιάς που θα τυπωθεί. Αυτά τα φιλμ θα αποτελέσουν τη βάση για να φτιαχτούν οι τσίγκοι για το πιεστήριο.

Μια έγχρωμη σελίδα ενός τυπωμένου περιοδικού απαιτεί, το λιγότερο, τέσσερα κομμάτια φιλμ, ένα για το καθένα από τα τρία βασικά χρώματα καθώς και ένα για το μαύρο. Αυτό το φιλμ παράγεται από τον λέηζερ χρωμογράφο μας. Ο χρωμογράφος αναλύει τη φωτογραφία ή τη ζωγραφιά που θα αναπαραχθεί και αποθηκεύει την απεικόνισή της στη μνήμη του.

Ο χρωμογράφος μοιάζει μ’ έναν τόρνο μήκους τριών μέτρων (10 πόδια). Έχει μια φωτεινή δέσμη υψηλής έντασης που σαρώνει την έγχρωμη εικόνα καθώς αυτή περιστρέφεται πάνω σ’ έναν κύλινδρο. Καθώς σαρώνει, το φως ανακλάται και διαχωρίζεται από οπτικές συσκευές σε τρεις φωτεινές διόδους, μία για κάθε κύριο χρώμα. Κάθε φωτεινή δίοδος έχει ένα φίλτρο που δεσμεύει ένα μόνο βασικό χρώμα. Το μαύρο παράγεται από το συνδυασμό των σημάτων των τριών βασικών χρωμάτων στις περιοχές που φαίνονται μαύρες στο πρωτότυπο.

Ο χρωμογράφος, με τη βοήθεια ενός κομπιούτερ, μετατρέπει τις φωτεινότητες του κάθε χρώματος σε ηλεκτρονικά σήματα, και μέσω μιας ηλεκτρονικής διαδικασίας «ραστεροποίησης» παράγει τις αντίστοιχες κουκκίδες, που με τη σειρά τους αποθηκεύονται στη μνήμη του κομπιούτερ.

Τι γίνεται όταν η φωτογραφία ή η ζωγραφιά είναι πολύ μεγάλη ή είναι τόσο σκληρή που δεν λυγίζει πάνω στον κύλινδρο του χρωμογράφου; Τότε φτιάχνεται μια φωτογραφία ή διαφάνεια (35 mm ή μεγαλύτερη) και προσαρμόζεται στον κύλινδρο. Ο χρωμογράφος μπορεί να μεγεθύνει ή να σμικρύνει την εικόνα στο μέγεθος που τη θέλουμε.

Σταθμός Σύνθεσης της Σελίδας

Κατόπιν, η πληροφορία που έχει αποθηκευτεί στο κομπιούτερ εμφανίζεται σ’ ένα σταθμό σύνθεσης της σελίδας. Αυτός ο σταθμός έχει ένα πληκτρολόγιο και μια οθόνη που μοιάζει με την οθόνη μιας μεγάλης τηλεόρασης. Πατώντας ορισμένα πλήκτρα, ο χειριστής κάνει να φανεί η εικόνα στην οθόνη. Με ηλεκτρονικά μέσα, κάνει τις απαραίτητες διορθώσεις στους τόνους των χρωμάτων. Οι λεπτομέρειες, επίσης, μπορούν είτε να γίνουν πιο έντονες ή να ελαττωθούν.

Ο σταθμός μπορεί επίσης να συνδυάσει στοιχεία από διαφορετικές εικόνες για να φτιαχτεί μια μόνο εικόνα. Για παράδειγμα, μπορεί να συνδυαστεί ένα ηλιοβασίλεμα από μια εικόνα, ένας άντρας από μια δεύτερη, και ένα σπίτι από μια τρίτη για να αποτελέσουν την εικόνα ενός άντρα μπροστά σ’ ένα σπίτι το ηλιοβασίλεμα.

Αφού γίνουν οι προσαρμογές, τα ηλεκτρονικά σήματα που αντιπροσωπεύουν την εικόνα στέλνονται μέσω του κομπιούτερ σε άλλες μηχανές για να φτιαχτούν δοκίμια ή φιλμ.

Κατασκευή Έγχρωμων Δοκιμίων

Η συσκευή που φτιάχνει τα έγχρωμα δοκίμια χρησιμοποιεί δέσμες κόκκινου, πράσινου, και μπλε φωτός για να φτιάξει ένα έγχρωμο δοκίμιο. Το υλικό γι’ αυτό το δοκίμιο είναι το ίδιο με το χαρτί στο οποίο εμφανίζονται οι φωτογραφίες όταν τις δώσετε σ’ ένα φωτογραφείο.

Αρκετά μέλη του προσωπικού αναλύουν τα δοκίμια. Ίσως μερικοί πιστεύουν ότι ο ουρανός στην εικόνα δεν είναι αρκετά γαλανός, αλλά μάλλον πολύ πράσινος. «Βγάλτε λίγο κίτρινο», συνιστούν άλλοι. «Ναι, αλλά οι μπανάνες στο καλάθι χρειάζονται αρκετό κίτρινο», προειδοποιεί κάποιος άλλος. Έτσι πρέπει να γίνουν διορθώσεις στον τόνο του χρώματος ώστε να αφαιρεθεί λίγο κίτρινο από τον ουρανό, όχι όμως και από τις μπανάνες. Για να γίνει αυτό πηγαίνουμε πίσω στο σταθμό σύνθεσης της σελίδας, όπου ο χειριστής κάνει τις αλλαγές.

Τώρα έχουμε ένα πραγματικό αντίγραφο της εικόνας που θα τυπωθεί. Μόλις εγκριθεί η εικόνα, λέμε στο κομπιούτερ ότι είναι ώρα να ταξινομήσει τις σελίδες για να παραγάγει τα φιλμ.

Το Τελικό Αποτέλεσμα

Η συσκευή εγγραφής του φιλμ έχει ένα λέηζερ. Το λέηζερ ενεργοποιείται από τα σήματα και με τη σειρά του εκφωτίζει τις ηλεκτρονικές κουκκίδες πάνω σε αρνητικό φιλμ. Για κάθε χρώμα φτιάχνεται ένα ξεχωριστό κομμάτι φιλμ. Ένα φιλμ έχει τις κουκκίδες που αντιπροσωπεύουν το κόκκινο (ματζέντα) της πρωτότυπης εικόνας· ένα δεύτερο φιλμ έχει τις κουκκίδες του κυανού· ένα τρίτο τις κουκκίδες του κίτρινου· και ένα τέταρτο τις κουκκίδες του μαύρου. Αυτά τα φιλμ έχουν το πραγματικό μέγεθος της εικόνας όπως θα εμφανιστεί στο περιοδικό.

Η τελική συναρμολόγηση του κειμένου και της εικόνας γίνεται πάνω σ’ ένα φωτεινό τραπέζι. Εδώ παίρνουμε τα πρώτα κομμάτια φιλμ που έχουν όλες τις κουκκίδες που αντιπροσωπεύουν τις εικόνες, και στην κατάλληλη σειρά που θα τυπωθούν. Αυτά τα φύλλα των φιλμ δίνονται σ’ ένα άτομο που ονομάζεται μοντέρ. Αυτός εξετάζει την ποιότητα του φιλμ και προσθέτει σ’ ένα ξεχωριστό πλαστικό φύλλο τις λέξεις ή το κείμενο σε μορφή αρνητικού. Τα άτομα που κάνουν αυτήν την εργασία χρησιμοποιούν μεγεθυντικούς φακούς για να βεβαιωθούν ότι τα φιλμ για όλα τα χρώματα συμπίπτουν με ακρίβεια. Διαφορετικά, αν δεν συμπίπτουν, η τυπωμένη εικόνα θα είναι συγκεχυμένη.

Τώρα έχουμε τις εικόνες και το κείμενο στη σωστή θέση για να φτιάξουμε ένα περιοδικό. Φτιάχνουμε ένα άλλο δοκίμιο, με όλα τα μέρη του περιοδικού στη θέση τους. Όταν εγκριθεί αυτό το δοκίμιο, μπορούμε να στείλουμε αυτά τα υλικά στα φωτομεταφορεία που υπάρχουν στα εργοστάσια του Μπρούκλιν και του Γουώλκιλ της Νέας Υόρκης.

Αντίγραφα των φιλμ στέλνονται σε άλλα μέρη του κόσμου που υπάρχουν τμήματα της Εταιρίας Σκοπιά που τυπώνουν με τετραχρωμία. Κατόπιν, κάθε τμήμα χρησιμοποιεί τα φιλμ για να φτιάξει τους τσίγκους όφσετ.

Κατά τη διαδικασία της φωτομεταφοράς, περνάει μέσα από το φιλμ υπεριώδης φωτισμός υψηλής έντασης, και οι εικόνες και το κείμενο εκφωτίζονται πάνω στον τσίγκο όφσετ. Ο τσίγκος αυτός είναι φτιαγμένος από ένα κράμα αλουμινίου και έχει χημική επίστρωση. Τι πάχος έχουν αυτοί οι τσίγκοι, ώστε να μπορούν να τυλιχτούν γύρω από τους κυλίνδρους του πιεστηρίου; Αυτό ποικίλλει ανάλογα με τους διαφορετικούς τύπους πιεστηρίων, αλλά στις εγκαταστάσεις μας στο Μπρούκλιν οι τσίγκοι έχουν πάχος μόνο 2/10 του χιλιοστού (8/1.000 της ίντσας)! Στις εγκαταστάσεις μας στα Αγροκτήματα της Σκοπιάς, που βρίσκονται έξω από την πόλη της Νέας Υόρκης, τα πιεστήρια είναι μεγαλύτερα και επομένως οι τσίγκοι είναι παχύτεροι.

Οι τσίγκοι προσαρμόζονται πάνω στο πιεστήριο σε κατάλληλη σειρά χρωμάτων και είναι τώρα έτοιμοι να τυπώσουν το περιοδικό. Καθώς οι κύλινδροι του πιεστηρίου περιστρέφονται, ο κάθε τσίγκος παίρνει ένα χρώμα από ένα ειδικό δοχείο που περιέχει μελάνι αυτού του χρώματος. Το μελάνι μεταφέρεται από τον μεταλλικό τσίγκο σε έναν κύλινδρο που είναι καλυμμένος με ένα φύλλο καουτσούκ, ο οποίος με τη σειρά του μεταφέρει το μελάνι πάνω στο χαρτί. Όταν τυπωθούν πάνω στο χαρτί και τα τέσσερα χρώματα, το ένα πάνω στο άλλο, τότε το αποτέλεσμα μοιάζει πολύ με το φυσικό χρώμα.

Αλλά δεν τελειώσαμε ακόμη. Η διαδοχική επίστρωση τεσσάρων μελανιών δημιουργεί πάνω στο χαρτί ένα μείγμα που κολλάει και που πρέπει να στεγνώσει γρήγορα. Έτσι το χαρτί καθώς πλησιάζει στο τέλος του πιεστηρίου περνάει μέσα από έναν ξηραντήρα θερμού αέρα μεγάλης ταχύτητας. Η μεγάλη θερμοκρασία ξεραίνει γρήγορα το μελάνι. Κατόπιν το ζεστό χαρτί περνάει πάνω από κυλίνδρους που ψύχονται με νερό για να πέσει η θερμοκρασία του και να σκληρύνει το μελάνι.

Όρια στο Χρώμα

Πόσο καλά μπορεί αυτή η διαδικασία να παράγει τα χρώματα μιας πρωτότυπης φωτογραφίας ή ζωγραφιάς; Καμιά μηχανή δεν μπορεί να αναπαραγάγει ακριβώς αυτό που βλέπει το ανθρώπινο μάτι. Το ανθρώπινο μάτι μπορεί να διακρίνει από πέντε μέχρι δέκα εκατομμύρια χρωματικές αποχρώσεις! Αλλά ένα πιεστήριο όφσετ μπορεί να τυπώσει μόνο πεντακόσιες μέχρι χίλιες αποχρώσεις. Έτσι δεν μπορούμε να αντιγράψουμε τις πάρα πολύ φωτεινές ή τις πάρα πολύ σκούρες χρωματικές λεπτομέρειες της πρωτότυπης εικόνας.

Ένας άλλος σημαντικός παράγοντας είναι το είδος του χαρτιού που χρησιμοποιείται. Η φωτεινότητα του χρώματος που επιτυγχάνεται περιορίζεται από την ποιότητα και την κατασκευή του χαρτιού καθώς επίσης και από το πόσο αποτελεσματικά απλώνεται το μελάνι πάνω σ’ αυτό το είδος χαρτιού. Στην περίπτωση του Ξύπνα! και της Σκοπιάς, η ποιότητα του χαρτιού περιορίζεται από το κόστος επειδή θέλουμε να κρατάμε το κόστος αυτών των περιοδικών όσο πιο χαμηλά γίνεται, έτσι ώστε να μπορούν να τα αγοράσουν εύκολα εκατομμύρια άνθρωποι απ’ όλη τη γη, περιλαμβανομένων και αυτών με περιορισμένες οικονομικές δυνατότητες.

Επίσης το κόστος που πληρώνουν οι αναγνώστες είναι ακόμη χαμηλότερο, επειδή η εργασία μας δεν είναι κερδοσκοπικού χαρακτήρα. Κάτι άλλο που συμβάλλει στο χαμηλό κόστος είναι ότι οι χιλιάδες των εργατών που παράγουν τα περιοδικά στα τμήματα της Σκοπιάς σ’ όλο τον κόσμο είναι εθελοντές ολοχρόνιοι διάκονοι που τους παρέχεται μόνο στέγη, τροφή και ένα μικρό μηνιαίο επίδομα.

Αξίζει τον Κόπο

Το μέσο άτομο που βλέπει ένα έγχρωμο περιοδικό ίσως δεν αντιλαμβάνεται αμέσως το τεράστιο μέγεθος της εργασίας και της τεχνολογίας που περιλαμβάνεται, από τη συγγραφή της ύλης μέχρι την εκτύπωσή της και τη διανομή της στο σπίτι του. Ουσιαστικά, για να ετοιμαστεί ένα περιοδικό για εκτύπωση σε μια γλώσσα που απαιτεί μόνο λίγες χιλιάδες αντίτυπα, χρειάζεται να καταβληθεί η ίδια προσπάθεια με εκείνη που απαιτείται για την Αγγλική έκδοση του Ξύπνα! ή της Σκοπιάς που τυπώνεται σε εκατομμύρια αντίτυπα.

Αλλά αξίζει τον κόπο. Τα φυσικά χρώματα κάνουν την τυπωμένη σελίδα πιο ενδιαφέρουσα και πιο ελκυστική και επομένως διεγείρουν το ενδιαφέρον για την ανάγνωση. Είναι ολοφάνερο ότι μας αρέσει το χρώμα επειδή ο Δημιουργός μας μάς έδωσε την ικανότητα να βλέπουμε έγχρωμα. Επομένως, αυτό το βήμα προόδου για τη μόνιμη εκτύπωση του Ξύπνα! με τετραχρωμία είναι πολύ επιθυμητό. Και καθώς συνεχίζουμε να μαθαίνουμε πώς να βελτιώνουμε τις εκτυπωτικές μας μεθόδους, θα συνεχίσουμε να ανεβάζουμε την ποιότητα των περιοδικών μας και να τα κάνουμε πιο ωφέλιμα και απολαυστικά.

[Εικόνες στη σελίδα 24]

Χειριστής που ετοιμάζει το χρωμογράφο

Ένθετο: Μεγεθυσμένο μέρος της εικόνας

[Εικόνα στη σελίδα 25]

Χειριστής στο σταθμό σύνθεσης σελίδας

[Εικόνα στη σελίδα 26]

Σύγκριση των δοκιμίων του χρώματος με την πρωτότυπη διαφάνεια