Η Πυρηνική Απειλή

ΦΑΝΤΑΣΤΕΙΤΕ δυο αγόρια που βρίσκονται μέσα σ’ ένα κλειστό γκαράζ, του οποίου το πάτωμα είναι καλυμμένο με βενζίνη. Το κάθε αγόρι κρατάει ένα κουτί σπίρτα . . .

Αυτό το παράδειγμα δείχνει καλά ποια κατάσταση επικρατεί σήμερα μεταξύ των δύο υπερδυνάμεων. Και οι δυο έχουν στην κατοχή τους οπλοστάσια με τρομακτικά πυρηνικά όπλα τα οποία, αν χρησιμοποιούνταν, θα κατέληγαν στην αμοιβαία καταστροφή. Οι πύραυλοί τους στέκουν απειλητικοί, έτοιμοι να σκοτώσουν, και τα γυροσκόπια των συστημάτων κατεύθυνσης αυτών των πυραύλων περιστρέφονται ταχύτατα.

Χιλιάδες τέτοιοι αγγελιοφόροι θανάτου κρύβονται κάτω από το έδαφος, σε τσιμεντένια σιλό. Εκατοντάδες άλλοι βρίσκονται χωμένοι στο κύτος των υποβρυχίων κι ακόμη περισσότεροι μεταφέρονται κάτω από τις οπισθοκλινείς πτέρυγες των αεριωθούμενων αεροπλάνων. Ο κόσμος αναρωτιέται, γεμάτος τρόμο: Τι θα συμβεί αν χρησιμοποιηθούν ποτέ αυτά τα όπλα;

Την απάντηση τη δίνει ένας στρατηγός που έχει τέσσερα αστέρια. Αυτός λέει ότι ένας πυρηνικός πόλεμος θα ήταν «η μεγαλύτερη καταστροφή στην ιστορία, ασύγκριτη σε έκταση». Κι ένας επιστήμονας προσθέτει: «Υπάρχει πραγματικός κίνδυνος να εξαλειφθεί η ανθρωπότητα».

Ένας αρχαίος ελληνικός μύθος μιλάει για κάποιον άνθρωπο, τον Δαμοκλή, τον οποίο είχαν βάλει να καθήσει κάτω από ένα σπαθί που κρεμόταν από μια και μόνο τρίχα. Το σπαθί αυτό θα μπορούσε να συμβολίζει τα πυρηνικά όπλα και ο Δαμοκλής, ολόκληρη την ανθρωπότητα. Μερικοί λοιπόν λένε: Πάρτε το σπαθί και ο Δαμοκλής θα είναι ασφαλής. Είναι όμως πιθανό να γίνει αυτό; Οι εξελίξεις των τελευταίων χρόνων έχουν κάνει πολλούς να ελπίζουν:

Μάρτιος 1983: Ο Πρόεδρος των Η.Π.Α., Ρέιγκαν, προτείνει την Πρωτοβουλία Στρατηγικής Άμυνας, μια επιστημονική έρευνα που έχει σκοπό να κάνει τα πυρηνικά όπλα «ανίσχυρα και άχρηστα».

Ιανουάριος 1986: Ο Σοβιετικός ηγέτης Μιχαήλ Γκορμπατσόφ προτείνει την εξάλειψη όλων των πυρηνικών όπλων μέχρι το τέλος αυτού του αιώνα. Αργότερα δηλώνει: «Είμαστε έτοιμοι για συνομιλίες που να αφορούν, όχι μόνο τον τερματισμό του ανταγωνισμού των εξοπλισμών, αλλά και τις μεγαλύτερες δυνατές μειώσεις όπλων, μέχρι το γενικό και πλήρη αφοπλισμό».

Δεκέμβριος 1987: Ο Γκορμπατσόφ και ο Ρέιγκαν υπογράφουν μια συμφωνία για τη μείωση των πυραύλων. Σύμφωνα μ’ ένα δημοσίευμα, «αυτή είναι η πρώτη φορά, από την αρχή του Ατομικού Αιώνα, που οι υπερδυνάμεις συμφωνούν, όχι μόνο να περιορίσουν τα πυρηνικά όπλα, αλλά να εξαλείψουν ολόκληρα συστήματα».

Αλλά πόσο πιθανό είναι να καταλήξουν αυτές οι τελευταίες εξελίξεις σ’ έναν κόσμο χωρίς πυρηνικά όπλα; Ποια είναι τα εμπόδια για την επιτυχία;