Γιατί να Κηρυχτεί ένα «Έτος της Μαρίας»;

Από τον ανταποκριτή του Ξύπνα! στην Ιταλία

«Ο ΠΛΑΝΗΤΗΣ Συσπειρώνεται Γύρω από τη Μαρία», «Εμπρός με τη Μαρία για το Έτος 2000», «Οι Προσευχές του Κόσμου σε Ζωντανή Εκπομπή», έγραφαν οι επικεφαλίδες των εφημερίδων, αναφερόμενες στην παγκόσμια τηλεοπτική μετάδοση του Ροζαρίου,a μιας από τις πιο παραδοσιακές μορφές λατρείας στον Καθολικισμό. Οι φωνές των χιλιάδων πιστών ενώθηκαν με τη φωνή του πάπα που προσευχόταν. Γιατί όμως πήραν μέρος τόσοι πολλοί άνθρωποι σ’ αυτό το γεγονός; Τι είναι αυτό που έκανε εκείνη την αναπομπή του Ροζαρίου τόσο ξεχωριστή; Γιατί ‘συσπειρώθηκε ο κόσμος γύρω από τη Μαρία’;

Με τη θεαματική αυτή τελετή, ο Ιωάννης Παύλος Β΄ εμπιστεύτηκε ολόκληρη την ανθρωπότητα στη «Μαντόνα», ζητώντας την προστασία της. Και μ’ αυτό, κήρυξε την έναρξη του Έτους της Μαρίας, του έτους το οποίο αφιέρωσε στη Μαρία.

Όπως ήταν επόμενο, το γεγονός αυτό προκάλεσε και επιδοκιμαστικά αλλά και επικριτικά σχόλια. Οι Καθολικοί που ακολουθούν την παράδοση το χαρακτήρισαν με ενθουσιασμό ως ένα «εντυπωσιακό παράδειγμα που δείχνει πώς μπορεί να χρησιμοποιηθεί η σύγχρονη τεχνολογία ως πολύτιμο όργανο στην υπηρεσία ενός γεγονότος που είναι συναφές με την πίστη». Για άλλους, Καθολικούς και μη, αυτό ήταν άσκοπη σπατάλη χρημάτων, ένα «κολοσσιαίο σόου» αμφιβόλου γούστου. Πολλοί ενοχλήθηκαν που ένα θρησκευτικό γεγονός χρηματοδοτήθηκε από «μια ομάδα σπάταλων διαφημιστικών εταιριών», με το συνολικό ποσό των δυο περίπου εκατομμυρίων δολαρίων (περ. 297,7 εκατ. δρχ.). Και ο Τζιανκάρλο Τζιτζιόλα, παρατηρητής της Il Giorno για το Βατικανό, εξέφρασε την αποδοκιμασία του για το γεγονός ότι «προβλήθηκε ένα τηλεοπτικό θέαμα τύπου Μπάρνουμ και κόστους εκατομμυρίων δολαρίων, το οποίο χρησιμοποιούσε τη Μαντόνα για να προωθήσει ξυραφάκια μιας χρήσης, στυλούς διαρκείας και εφαρμοστά παντελόνια, καθώς και για να προωθήσει μια θρησκευτική ειδωλολατρία που υπερβαίνει κάθε όριο».

Ιωάννης Παύλος Β΄—Ο «Πάπας της Μαντόνας»

Τι ήταν εκείνο που υποκίνησε τον ανώτατο εκπρόσωπο του Καθολικισμού να κηρύξει ένα Έτος της Μαρίας; Διάφοροι λόγοι, σύμφωνα με παρατηρητές του Βατικανού.

Ορισμένοι επισημαίνουν τα «θερμά αισθήματα που τρέφει [ο Ιωάννης Παύλος Β΄] για τη Μαρία». Πολλοί Καθολικοί τον θεωρούν «πάπα της Μαντόνας». Μάλιστα, αυτός έβαλε σε περίοπτη θέση το γράμμα «Μ», το αρχικό της Μαρίας, στο επισκοπικό του έμβλημα. Επίσης, έχει υιοθετήσει ως ρητό τα λόγια του Λουί-Μαρί Γκρινιόν ντε Μονφόρ, ενός Καθολικού μυστικιστή του 17ου αιώνα, αφιερώνοντας πλήρως τον εαυτό του στη «Μαντόνα» με τα λόγια Totus tuus (Ολοκληρωτικά δικός σου). Έχει εκδηλώσει τη θερμή αφοσίωσή του στη Μαρία στη διάρκεια των ταξιδιών του στο Μεξικό, στη Γαλλία, στη Γερμανία, στην Πολωνία, στη Βραζιλία, στην Πορτογαλία, στην Ισπανία και σε άλλες χώρες, με το να επισκέπτεται τους πιο ξακουστούς ναούς που είναι αφιερωμένοι σ’ εκείνην. Σύμφωνα με παρατηρητές λοιπόν, η κήρυξη ενός Έτους της Μαρίας είναι μια επιπλέον εκδήλωση της θερμής «πνευματικής προσκόλλησης [του πάπα] στη Μαρία».

Επίσης, για αρκετό καιρό, στους κύκλους των πιο συντηρητικών Καθολικών, επικρατούσε ανησυχία για το γεγονός ότι η λατρεία της Μαρίας φαινόταν να έχει περάσει στην αφάνεια. Σ’ αυτόν τον αιώνα, τον οποίο ο Πάπας Πίος ΙΒ΄ είχε χαρακτηρίσει θριαμβευτικά ως «την εποχή της Μαρίας», οι Καθολικοί κληρικοί έχουν δει να λαβαίνει χώρα αυτό που οι ίδιοι ονομάζουν «σοβαρή κρίση όσον αφορά τη Μαρία». Ελπίζουν ότι το Έτος της Μαρίας θα συντελέσει στο να «ξαναβρούν τη Μαρία», και ότι έτσι θα αναζωπυρωθεί η λατρεία της.

Στην προσευχή που γράφτηκε για την έναρξη του Έτους της Μαρίας, ο Ιωάννης Παύλος Β΄ εμπιστεύτηκε «ολόκληρη την ανθρωπότητα, με τις ελπίδες και τους φόβους της», στη Μαρία. Αυτό το είχε κάνει και σε δυο προηγούμενες περιπτώσεις, όπως άλλωστε είχαν κάνει και άλλοι πάπες πριν απ’ αυτόν. Επειδή οι πιο θερμοί Μαριανιστές είναι πεπεισμένοι ότι η «τωρινή φοβερή κρίση πίστης» οφείλεται εν μέρει στην κρίση που διέρχεται η λατρεία της Μαρίας, υποστηρίζουν ότι αν ο κόσμος επιστρέψει στη Μαρία, θα λυθούν ορισμένα από τα μεγαλύτερα προβλήματα του ανθρώπινου γένους. «Ο Χριστιανικός τρόπος ζωής θα αντικαταστήσει το σημερινό υλισμό, τα αθεϊστικά κράτη θα μεταστραφούν. Και η ανθρωπότητα θα έχει ειρήνη», γράφει το Καθολικό περιοδικό Ecce Mater Tua.

Η Μαρία και η Ελπίδα για ένα Νέο Κόσμο

Τελικά, ο πάπας ελπίζει ότι με την κατεύθυνση της «Μαντόνας» θα είναι δυνατό να γίνει η προετοιμασία για το έτος 2000, το έτος στο οποίο ο ηγέτης του Καθολικισμού προσδίδει πολύ μεγάλη σημασία. Σύμφωνα με την εκκλησία, είναι επιτακτικό να γίνει προετοιμασία γι’ αυτό το έτος, όπως δηλώνει το Καθολικό περιοδικό Verona fedele: «Καθώς τελειώνει αυτός ο αιώνας, η ανθρωπότητα βρίσκεται στην πιο τραγική στιγμή της, αλλά και στην πιο ελπιδοφόρα στιγμή της ιστορίας. Έχουμε φτάσει σ’ ένα αποφασιστικό σημείο: από τη μια μεριά, η πέρα για πέρα υπαρκτή δυνατότητα αυτοκαταστροφής· από την άλλη, η ελπίδα για μια νέα εποχή, για ένα νέο κόσμο. . . . Αν μπορούσαμε να χρησιμοποιήσουμε ένα Γραφικό όρο, θα λέγαμε ότι βρισκόμαστε ‘στους έσχατους καιρούς’, δηλαδή στους καιρούς που σημαδεύουν το τέλος μιας μακρόχρονης και οδυνηρής σελίδας της ανθρώπινης ιστορίας, αλλά και στους καιρούς στους οποίους απ’ ό,τι φαίνεται ανοίγεται μια άλλη σελίδα, πιο ήρεμη και πιο χαρούμενη». Άρα λοιπόν ο πάπας εμπιστεύτηκε ολόκληρο τον κόσμο στη Μαρία με σκοπό να προωθήσει την επιστροφή στον Θεό, σε μια στιγμή που θεωρείται κρίσιμη.

Όμως, ποια σημασία είχε στην πραγματικότητα για τους Καθολικούς η περίοδος αυτή, από τις 7 Ιουνίου 1987 μέχρι τις 15 Αυγούστου 1988; Πώς γιορτάστηκε το Έτος της Μαρίας; Ποια υπήρξε η αντίδραση άλλων θρησκευτικών δογμάτων στην πρωτοβουλία αυτή της Καθολικής Εκκλησίας;

[Υποσημειώσεις]

[Ευχαριστίες για την προσφορά της εικόνας στη σελίδα 4]

Cover: Courtesy of the El Prado Museum, Spain