Οι Νεαροί Ρωτούν . . .

Κουτσομπολιό—Τι το Κακό Υπάρχει σ’ Αυτό;

«Αυτοί [οι έφηβοι] . . . περνάνε το χρόνο τους τριγυρνώντας εδώ κι εκεί και κουτσομπολεύοντας ο ένας με τον άλλο».—Σωκράτης, περ. το 400 πριν από την Κοινή μας Χρονολογία (Π.Κ.Χ.).

‘ΤΟ ΤΕΛΕΥΤΑΙΟ το έμαθες;’ ‘Μάντεψε τι έγινε!’ ‘Περίμενε να ακούσεις και το άλλο!’ ‘Κρατάς μυστικό;’ Όλα αυτά είναι κοινά προοίμια που ακολουθούνται από πληροφορίες προσωπικής φύσης, σκανδαλιστικές ή ακόμα και συγκλονιστικές, σχετικές με άλλους—συνήθεια κοινώς γνωστή ως κουτσομπολιό.

Όπως και στην εποχή του Σωκράτη, οι νεαροί εξακολουθούν να αγαπούν ιδιαίτερα αυτή τη συνήθεια, και οι ερευνητές αποκαλούν το κουτσομπολιό παγκόσμιο φαινόμενο που παρατηρείται σε κάθε φυλή, ηλικία και πολιτισμό. Σύμφωνα με το περιοδικό Journal of Communication, ακόμα και τα μικρά παιδιά κουτσομπολεύουν, «ουσιαστικά από τη στιγμή που μπορούν να μιλάνε και να αρχίζουν να αναγνωρίζουν τους άλλους».

Το κουτσομπολιό είναι αποκλειστικά γυναικεία συνήθεια, σωστά; Λάθος! Οι ερευνητές Λέβιν και Άρλιουκ ανέλυσαν τις συζητήσεις μιας ομάδας φοιτητών του πανεπιστημίου—αντρών και γυναικών. Το πόρισμα; Αποδείχτηκε ότι οι άντρες είχαν την ίδια ροπή προς το κουτσομπολιό μ’ αυτή που είχαν και οι γυναίκες!

Γιατί όμως μας τραβάει τόσο πολύ το κουτσομπολιό; Υπάρχουν βάσιμοι λόγοι για να είμαστε επιφυλακτικοί απέναντί του;

Κουτσομπολιό—Καλό, Κακό και Άσχημο

Το κουτσομπολιό είναι άσκοπες κουβέντες. Πάντα, όμως, περιστρέφεται, όχι γύρω από πράγματα, αλλά γύρω από τις ιδιορρυθμίες, τις αποτυχίες, τους θριάμβους και τις ατυχίες των ανθρώπων. Τέτοιου είδους κουβέντες δεν είναι κατ’ ανάγκη βλαβερές ή κακεντρεχείς. Άλλωστε, είναι μέσα στην ανθρώπινη φύση να ενδιαφέρεται για τους άλλους ανθρώπους. Μάλιστα η Αγία Γραφή μάς παροτρύνει να ‘δίνουμε προσοχή, δείχνοντας προσωπικό ενδιαφέρον όχι μόνο για τα δικά μας ζητήματα, αλλά δείχνοντας προσωπικό ενδιαφέρον και για τα ζητήματα των άλλων’.—Φιλιππησίους 2:4, ΜΝΚ.

Κάτω από προσεκτικό έλεγχο λοιπόν, το κουτσομπολιό μπορεί να είναι απλώς μια χρήσιμη ανταλλαγή πληροφοριών. Για παράδειγμα, πώς θα μάθεις ότι η κυρία Δημητρίου είναι άρρωστη και χρειάζεται βοήθεια για τα ψώνια της, ότι ο φίλος σου ο Γιάννης έχει πάθει κατάθλιψη, επειδή έχασε τη δουλειά που έκανε στις ώρες εκτός σχολείου ή ότι η γειτόνισσά σου η Σούλα μετακομίζει; Μήπως από κάποια επίσημη ανακοίνωση; Όχι, σχεδόν πάντα, αυτά τα πράγματα μαθεύονται από κάποια ανεπίσημη συζήτηση—από κουτσομπολιό, αν θέλεις.

Η λέξη που βρίσκεται στο κείμενο της Αγίας Γραφής και που πολλές μεταφράσεις αποδίδουν «κουτσομπόλες» είναι η λέξη «φλύαροι». (1 Τιμόθεον 5:13) Αυτό μας θυμίζει τα λόγια του εδαφίου Παροιμίαι 10:19, ΜΝΚ: ‘Στην πολυλογία δεν λείπει η παράβαση, αλλά εκείνος που κρατάει τα χείλη του υπό έλεγχο ενεργεί με διάκριση’. Ο χρυσός κανόνας στη συζήτηση είναι να σκέφτεσαι πριν μιλήσεις!

Η γραμμή που χωρίζει το αβλαβές κουτσομπολιό από το βλαβερό μπορεί να είναι τόσο λεπτή που ξεγελιέσαι. Η αναγγελία ότι ‘Ο Γιάννης δεν δουλεύει πια στο εμπορικό κέντρο’ μπορεί να μην απέχει και πολύ από το να προσθέσεις πως ‘Απ’ ό,τι φαίνεται, ο Γιάννης δεν μπορεί να μείνει σε μια δουλειά’—πράγμα που πλησιάζει επικίνδυνα τη συκοφαντία! Ακόμα και προσπάθειες να πεις κάτι καλό για κάποιο άτομο συχνά πηγαίνουν στραβά. Τη δήλωση, ‘Η Ελένη είναι η πιο έξυπνη μαθήτρια στην τάξη’, μπορεί εύκολα να ακολουθήσει η φράση, ‘Αλλά έχετε προσέξει πώς ντύνεται;’ Και πάρα πολύ συχνά, το κουτσομπολιό μπορεί να γίνει πέρα για πέρα άσχημο, το μέσο με το οποίο μεταφέρονται συκοφαντικά ψέματα και φήμες για κάποιον άλλο.

Αρνητικό Κουτσομπολιό—Γιατί Γίνεται

Γιατί λοιπόν, παίρνει το κουτσομπολιό τόσο συχνά αρνητική χροιά; Πρώτα απ’ όλα, η ‘καρδιά είναι απατηλή’, και οι αρνητικές κουβέντες συχνά ικανοποιούν ορισμένες εγωιστικές συναισθηματικές ανάγκες.—Ιερεμίας 17:9.

«Το να ξέρεις κάτι που δεν ξέρουν οι άλλοι σε κάνει να αισθάνεσαι σπουδαίος», παραδέχεται η νεαρή Κόνι. Και πολύ συχνά αυτό το «κάτι» είναι μια δυσφημιστική πληροφορία που αφορά κάποιον άλλο. Απ’ ό,τι φαίνεται, ορισμένοι πιστεύουν ότι το να επισύρουν την προσοχή στα ελαττώματα και στα λάθη των άλλων επισκιάζει τις δικές τους ατέλειες. Για άλλους πάλι, το κουτσομπολιό είναι ένα μέσο για να προωθήσουν τη δική τους δημοτικότητα. Πασχίζουν να είναι μέσα στα πράγματα, ώστε να είναι οι πρώτοι που θα πουν κάτι στους άλλους. Για να χαρούν αυτές τις λιγοστές στιγμές δημοτικότητας, προδίδουν την εμπιστοσύνη του καλύτερου φίλου τους. Να θυμάσαι, το άτομο που μιλάει σ’ εσένα για άλλους συνήθως μιλάει και σε άλλους για εσένα.

Το κουτσομπολιό μπορεί να το μεταχειριστεί κανείς ως βολικό μέσο για να ξεσπάσει το θυμό του, τον πόνο του και τη ζήλεια του. Μερικοί μάλιστα καταφεύγουν στην επινόηση ψεμάτων προκειμένου να πληγώσουν κάποιον προς τον οποίο τρέφουν έχθρα. (Παράβαλε Παροιμίαι 26:28.) Έτσι, κάποιο κορίτσι διέδωσε τη φήμη ότι μια συμμαθήτρια ήταν έγκυος—προφανώς επειδή η συμμαθήτρια έβγαινε ραντεβού με το αγόρι που άρεσε και σ’ αυτή την ίδια.

Συχνά, το αρνητικό κουτσομπολιό απορρέει, όχι τόσο πολύ από κακεντρέχεια, όσο από απερισκεψία. Μια έφηβη παραδέχτηκε: «Μερικές φορές συνειδητοποιώ ότι αυτό που ετοιμάζομαι να πω πιθανώς δεν είναι 100% αλήθεια, αλλά είναι σχεδόν κάτι σαν εθισμός. Λέω πράγματα πριν προλάβω να σταματήσω τον εαυτό μου—και πολλές φορές όλα αυτά στρέφονται αργότερα εναντίον μου».

Αρνητικό Κουτσομπολιό—Δίκοπο Μαχαίρι

Όποιο κι αν είναι το κίνητρό του, το αρνητικό κουτσομπολιό είναι δίκοπο μαχαίρι. Αφενός, μπορεί να προκαλέσει ανεπανόρθωτη βλάβη στο όνομα και στη φήμη του άλλου προσώπου. Όπως παρατήρησε το περιοδικό ’Teen: «Αν κουτσομπολεύεις τους άλλους, τους κριτικάρεις, προδίδεις την εμπιστοσύνη τους, υπερβάλλεις ή ακόμα λες κατάφωρα ψέματα, τότε προφανώς βάζεις σε κίνδυνο ή καταστρέφεις σχέσεις—και είναι πολύ πιθανό ότι δεν αφήνεις να δημιουργηθούν νέες φιλίες». Ή όπως το εκφράζει η Αγία Γραφή: ‘Αυτός που καλύπτει παράβαση επιζητά αγάπη, κι αυτός που μιλάει διαρκώς για κάποια υπόθεση χωρίζει εκείνους που γνωρίζονται καλά μεταξύ τους’.—Παροιμίαι 17:9, ΜΝΚ· παράβαλε Παροιμίαι 16:28.

Αφετέρου, το κουτσομπολιό μπορεί επίσης να αποβεί σε βάρος του κουτσομπόλη και να τον βλάψει. Αντί να κερδίσει αυτούς που δέχονται να ακούν, το κουτσομπολιό μπορεί να προκαλέσει δυσπιστία. «Σε κανένα κουτσομπόλη δεν μπορείς να εμπιστευτείς μυστικό», λέει το εδάφιο Παροιμίαι 11:13. (Today’s English Version [Σημερινή Αγγλική Μετάφραση]) Και είναι σίγουρο ότι εκείνος τον οποίο αφορά η συζήτηση θα στενοχωρηθεί πολύ αν και όταν μάθει ότι το μυστικό του έχει αποκαλυφτεί ή έχει διαδοθεί μια ψεύτικη φήμη. «Το κουτσομπολιό φέρνει θυμό ακριβώς όπως είναι σίγουρο ότι ο βορινός άνεμος φέρνει βροχή», λέει το εδάφιο Παροιμίαι 25:23.—TEV.

Κάποιος που μιλάει δυσφημιστικά για τους άλλους διακινδυνεύει επίσης και να βλάψει τη σχέση του με τον Θεό. Συχνά οι ανεξέλεγκτες κουβέντες ισοδυναμούν με συκοφαντία. Και ο Ιεχωβά έχει σχέση μόνο μ’ εκείνον που ‘δεν έχει συκοφαντήσει με τη γλώσσα του. Στο σύντροφό του δεν έχει κάνει τίποτα κακό’. (Ψαλμός 15:1, 3, ΜΝΚ) Ωστόσο, όταν διαδίδουμε κάποια αβάσιμη φήμη, μπορεί ουσιαστικά να γινόμαστε συμμέτοχοι σ’ ένα ψέμα—κάτι που ο Ιεχωβά Θεός μισεί.—Παροιμίαι 6:16, 17.

Να Αποφεύγεις την Παγίδα του Κουτσομπολιού

Είναι σχεδόν αδύνατο να σταματήσουμε να μιλάμε για άλλους ανθρώπους—τουλάχιστον τελείως. Όμως πολλά προβλήματα μπορούν να αποφευχθούν, αν εφαρμόσεις το χρυσό κανόνα: «Όλα όσα θέλετε να σας κάνουν οι άλλοι άνθρωποι, αυτά να τους κάνετε κι εσείς».—Ματθαίος 7:12, ΝΔΜ.

Αυτό σημαίνει να μη δέχεσαι να ακούς βλαβερά κουτσομπολιά! ‘Με κάποιον που παρασύρεται από τα χείλη του δεν πρέπει να έχεις καμιά σχέση’, συμβουλεύει η Αγία Γραφή. (Παροιμίαι 20:19, ΜΝΚ) Αν ακούς κακεντρεχείς ή επιζήμιες κουβέντες, τότε τις ανέχεσαι. Όπως το έθεσε μια νεαρή που λέγεται Ρόζαλιν: ‘Οι άνθρωποι που ακούν κουτσομπολιά απλώς ενθαρρύνουν τους κουτσομπόληδες’. Άλλωστε, υπάρχει πάντα η πιθανότητα να βρεις αυτή την ‘πικάντικη πληροφορία’ τόσο ενδιαφέρουσα που να μην μπορείς να την κρατήσεις για τον εαυτό σου, και να γίνεις μέρος μιας επιβλαβούς αλυσίδας συκοφαντιών.

Να προσπαθείς λοιπόν να σταματάς τις αρνητικές κουβέντες. Αυτό δεν σημαίνει κατ’ ανάγκη να κάνεις κήρυγμα για το πόσο κακό είναι το βλαβερό κουτσομπολιό. Μπορείς όμως να προσπαθήσεις να αλλάξεις θέμα, να στρέψεις τη συζήτηση κάπου αλλού ή να πεις κάτι κολακευτικό για το πρόσωπο που αφορά η συζήτηση. Αν οι δηκτικές κουβέντες συνεχίζονται, χρησιμοποίησέ το σαν αφορμή για να ζητήσεις συγγνώμη και να απέχεις από τη συζήτηση.

Ναι, κάτι μπορεί κάλλιστα να είναι αληθινό—για να μην πούμε γαργαλιστικό και συναρπαστικό—αλλά χρειάζεται πραγματικά να ειπωθεί; Μήπως αυτό θα θίξει, θα συκοφαντήσει, θα προσβάλει ή θα φέρει σε δύσκολη θέση τον άλλο; Θα το έλεγες αυτό μπροστά σ’ αυτό το άτομο; Πώς θα αισθανόσουν, αν το έλεγε κάποιος για εσένα; ‘Η γλώσσα των σοφών κάνει καλό με τη γνώση’, λέει το εδάφιο Παροιμίαι 15:2, ΜΝΚ, ‘αλλά το στόμα των ανόητων ξεχειλίζει από ανοησία’.

Γι’ αυτό να έχεις τα χείλη σου υπό έλεγχο. Λέγεται ότι τα μεγάλα μυαλά μιλάνε για ιδέες, τα μέτρια μυαλά μιλάνε για πράγματα και τα μικρά μυαλά μιλάνε για ανθρώπους! Να συζητάς για διάφορα θέματα. Υπάρχουν πολλά πράγματα—περιλαμβανομένων και πνευματικών ζητημάτων—που μπορούν να αποτελέσουν πολύ καλύτερα θέματα για συζήτηση από τα κενά, δηκτικά κουτσομπολιά.a

[Υποσημειώσεις]

[Εικόνα στη σελίδα 18]

Συχνά αρέσει στον κουτσομπόλη να είναι το επίκεντρο της προσοχής

[Εικόνα στη σελίδα 19]

Αν ακούς κακεντρεχείς ή επιζήμιες κουβέντες, τότε τις ανέχεσαι