Ματιές στον Κόσμο

ΝΟΜΙΜΟΠΟΙΟΥΝΤΑΙ ΟΙ ΓΑΜΟΙ ΟΜΟΦΥΛΟΦΙΛΩΝ

Η Δανία έγινε «η πρώτη χώρα της Ευρωπαϊκής Κοινότητας που νομιμοποίησε τους γάμους ομοφυλοφίλων», αναφέρει η εφημερίδα The Times του Λονδίνου. «Οι καταχωρημένοι γάμοι» μεταξύ αντρών ή γυναικών μπορούν τώρα να έχουν τα ίδια πλεονεκτήματα με τους γάμους μεταξύ ετεροφυλοφίλων, πράγμα που περιλαμβάνει τις κοινωνικές παροχές, τη φορολογία και το διαζύγιο. Το νομοσχέδιο, που ψηφίστηκε από το κοινοβούλιο της Δανίας με ψήφους 71 υπέρ και 47 κατά, επιτρέπει τη διεξαγωγή πολιτικής τελετής· και αν οι ιερείς είναι πρόθυμοι να διεξάγουν την απαραίτητη τελετουργία, μπορούν να το κάνουν αυτό νόμιμα. Οι ειδήμονες στον ιατρικό τομέα ελπίζουν ότι η νέα νομοθεσία θα σταθεροποιήσει τις ομοφυλοφιλικές σχέσεις, κι έτσι θα συμβάλει στον περιορισμό της τωρινής επιδημίας του AIDS.

ΠΡΟΒΛΕΨΕΙΣ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΟ AIDS

Η Παγκόσμια Οργάνωση Υγείας έχει προβλέψει ότι, σε παγκόσμια κλίμακα, οι περιπτώσεις AIDS θα δεκαπλασιαστούν μέχρι το έτος 2000—θα αυξηθούν συνολικά, από 450.000 που είναι τώρα, σε 5.000.000. Ο αριθμός εκείνων που έχουν προσβληθεί από τον ιό που προκαλεί το AIDS αναμένεται να τριπλασιαστεί. Τώρα λέγεται ότι έχουν προσβληθεί γύρω στα πέντε με δέκα εκατομμύρια άτομα. «Αυτές οι προβλέψεις δείχνουν πολύ έντονα ότι η κατάσταση με τον ιό HIV και την ασθένεια AIDS στη διάρκεια της δεκαετίας του 1990 θα είναι πολύ χειρότερη, σε σύγκριση με την κατάσταση που αντιμετωπίζουμε στη διάρκεια της δεκαετίας του 1980», είπε ο Δρ Τζόναθαν Μαν, διευθυντής του προγράμματος που διεξάγει αυτή η υπηρεσία για το AIDS. Ακόμη κι αν παραγόταν σύντομα κάποιο εμβόλιο, δεν θα μπορούσε να βοηθήσει τους περισσότερους από εκείνους που θα παρουσιάσουν AIDS από σήμερα μέχρι τα μέσα της δεκαετίας του 1990, αφού έχουν ήδη προσβληθεί.

ΤΟ ΚΟΝΚΟΡΝΤ ΓΙΝΕΤΑΙ 20 ΧΡΟΝΩΝ

Το Κονκόρντ, το SST (supersonic transport [υπερηχητικός μεταφορέας]) που κατασκευάστηκε από τη Βρετανία και τη Γαλλία, έγινε 20 χρονών. Έκανε την παρθενική του πτήση στις 2 Μαρτίου 1969, και άρχισε να χρησιμοποιείται από το επιβατικό κοινό τον Ιανουάριο του 1976. Η γαλλική εφημερίδα La Croix ανέφερε: «Μερικοί το αγάπησαν, μερικοί είπαν ό,τι κακό μπορούσαν εναντίον του, άλλοι γέλασαν με την αστεία μύτη του». Ωστόσο, το «ασχημόπαπο» που μεταφέρει 128 επιβάτες με ταχύτητα 2 Μαχ (διπλάσια από την ταχύτητα του ήχου) έχει ικανοποιήσει την Μπρίτις Έργουεϊζ και την Ερ Φρανς, οι οποίες το χρησιμοποιούν. Τα 13 κονκόρντ που κάνουν τώρα δρομολόγια έχουν συμπληρώσει πάνω από 130.000 ώρες πτήσης.

Η ΤΕΛΕΥΤΑΙΑ ΛΕΞΗ

Το έτος 1879, ο Σκωτσέζος λεξικογράφος Τζέιμς Μιούρεϊ άρχισε να εργάζεται για τη σύνταξη του The Oxford English Dictionary (Αγγλικού Λεξικού της Οξφόρδης). Για να ολοκληρωθεί αυτό το έργο απαιτήθηκαν 49 χρόνια, αντί για τα 10 που υπολόγιζαν, και χρειάστηκαν 15.500 σελίδες, περίπου 9.000 παραπάνω απ’ όσες πρόβλεπε το σχέδιο. Εκατό χρόνια αργότερα, αυτό το λεξικό ενημερώθηκε σύμφωνα με τα τελευταία δεδομένα, με την πρόσθεση ενός τετράτομου Συμπληρώματος. Σ’ αυτά έγινε κι άλλη μια προσθήκη, που αποτέλεσε το αποκορύφωμα μιας πενταετούς εργασίας η οποία έγινε με κομπιούτερ και κόστισε 10 εκατομμύρια λίρες (περ. 2,3 δισ. δρχ.). Οι 20 τόμοι περιέχουν 600.000 παραπομπές σε άλλα λήμματα και 2,5 εκατομμύρια παραθέσεις από άλλες πηγές, με κείμενο 59 εκατομμυρίων λέξεων. Το μεγαλύτερο λήμμα, που έχει το μέγεθος μικρού μυθιστορήματος, είναι η λέξη «set» (σετ) η οποία έχει 430 έννοιες και υποέννοιες. Στις καινούριες λέξεις περιλαμβάνονται η glasnost (γκλάσνοστ), η perestroika (περεστρόικα) και η λέξη AIDS. Αυτό το έργο πουλιέται τώρα στην τιμή των 1.500 λιρών (περ. 345.000 δρχ.).

ΑΣΦΑΛΕΙΑ ΣΤΗΝ ΑΕΡΟΠΛΟΪΑ

«Ελάχιστα είναι τα αμυντικά μέσα κατά των οργανωμένων τρομοκρατών που είναι αποφασισμένοι να βάλουν βόμβα σ’ ένα αεροπλάνο», σημειώνει ένα άρθρο στην εφημερίδα The Wall Street Journal. «Και το χειρότερο είναι ότι αυτές οι υπάρχουσες διαδικασίες μπορεί να αποτύχουν εξαιτίας των ανθρώπινων λαθών, όταν οι βιαστικοί υπάλληλοι των αεροδρομίων κατακλύζονται από ορδές επιβατών και από βουνά αποσκευών». Τα περισσότερα συστήματα ασφαλείας που υπάρχουν στα αεροδρόμια ήταν σχεδιασμένα να ανιχνεύουν μόνο όπλα ή μαχαίρια που τυχόν να είχαν πάνω τους οι αεροπειρατές, κι όχι βόμβες. Μολονότι πρόσφατα σχεδιάστηκαν μηχανήματα που ανιχνεύουν πλαστικά εκρηκτικά, τα περισσότερα μεγάλα αεροδρόμια δεν θα έχουν αυτά τα μηχανήματα πριν από ένα χρόνο ή και περισσότερο, και τις περισσότερες αποσκευές που ελέγχουν σήμερα οι αεροπορικές εταιρίες σ’ ολόκληρο τον κόσμο ούτε τις περνάνε από ακτίνες Χ ούτε τις ψάχνουν. «Εντούτοις, όλα τα μηχανήματα με ακτίνες Χ βασίζονται στην ερμηνεία που δίνουν οι χειριστές, μερικοί από τους οποίους μπορεί να μην είναι καλά εκπαιδευμένοι ή να μην έχουν τα κίνητρα που θα έπρεπε», λέει η ίδια εφημερίδα. Και μερικές φορές, όταν ο χειριστής παρατηρεί τη μια βαλίτσα μετά την άλλη, είναι φυσικό να κουράζεται και να μην προσέχει πολύ.

ΝΕΟΣ ΦΟΒΟΣ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΙΣ ΜΕΤΑΓΓΙΣΕΙΣ

«Ένα παράσιτο που συναντιέται συνήθως στη Νότια και στην Κεντρική Αμερική, όπου αποτελεί κύρια αιτία καρδιακών παθήσεων, ανιχνεύτηκε μετά από μεταγγίσεις αίματος στις Ηνωμένες Πολιτείες», αναφέρει η εφημερίδα The New York Times. «Αυτή η μόλυνση, η νόσος του Τσάγκας, έχει διαγνωστεί σε δυο ασθενείς μέσα σε τρία χρόνια, και ο ένας απ’ αυτούς πέθανε». Ωστόσο, εκφράζονται φόβοι ότι μπορεί να υπάρχουν κι άλλες περιπτώσεις που δεν έχουν εντοπιστεί, γιατί οι Αμερικανοί γιατροί δεν είναι εξοικειωμένοι μ’ αυτή τη νόσο και μπορεί να μην ξέρουν ότι μπορεί να μεταδοθεί με τις μεταγγίσεις αίματος. Δεν έχει βρεθεί καμιά αποτελεσματική θεραπεία γι’ αυτή τη νόσο, που στην οξεία μορφή της επηρεάζει τους λεμφαδένες, το συκώτι και τη σπλήνα, ενώ στη χρόνια μορφή της προξενεί βλάβες στην καρδιά και στο έντερο, και μπορεί να αποβεί μοιραία. Επίσης, πολλοί που φέρουν το παράσιτο δεν ξέρουν ότι έχουν μολυνθεί, γιατί τα συμπτώματα μπορεί να είναι ήπια και να περάσουν απαρατήρητα, ή μπορεί να περάσουν χρόνια προτού κάνει τη ζημιά του το παράσιτο.

ΠΕΡΙΦΡΟΝΗΣΗ ΓΙΑ ΤΟΝ ΠΑΠΑ

Η πρόσφατη επίσκεψη του Πάπα Ιωάννη Παύλου Β΄ στη Σκανδιναβία ήταν η πρώτη που κάνει κάποιος πάπας σ’ αυτή την περιοχή, όπου οι Καθολικοί αποτελούν λιγότερο από το 1 τοις εκατό του πληθυσμού. Η επίσκεψη προσείλκυσε μικρά πλήθη και προκάλεσε λίγο ενθουσιασμό, σε σύγκριση με τα περισσότερα από τα 41 άλλα ταξίδια που έχει κάνει ο πάπας στο εξωτερικό. Τονίζοντας την επιθυμία για στενότερους δεσμούς με την επικρατούσα Λουθηρανική Εκκλησία, ο πάπας εξέφρασε την ελπίδα του «ότι, κάποια μέρα, θα μπορέσει να αποκατασταθεί η ενότητα στους ακολούθους του Χριστού». Εντούτοις, ο Λουθηρανός επίσκοπος του Όσλο, Αντρέας Άαρφλοτ, εξέφρασε τη δυσαρέσκειά του γι’ αυτή τη θέση, λέγοντας: «Αποβλέπουμε στην ημέρα που η Αγιότητά Σας θα εκφράσει ξεκάθαρα και κατηγορηματικά την αναγνώριση του εκκλησιαστικού χαρακτήρα της Λουθηρανικής και των άλλων Προτεσταντικών εκκλησιών». Σημαντικός αριθμός Λουθηρανών επισκόπων τάχθηκαν υπέρ της αποχής από τις οικουμενικές συναντήσεις με τον πάπα.

ΑΦΑΙΡΕΙΤΑΙ ΤΟ ‘ΑΓΚΑΘΩΤΟ ΠΑΡΑΠΕΤΑΣΜΑ’

Ολόκληρος ο φράχτης από αγκαθωτό σύρμα, που έχει μήκος 240 χιλιόμετρα και χωρίζει την Ουγγαρία από την Αυστρία, έχει αρχίσει να αφαιρείται. «Οι Ούγγροι αισθάνονται καλύτερα τώρα που δεν έχουμε πια αυτά τα απαρχαιωμένα σύνορα με τη Δύση», είπε ο επικεφαλής των συνοριακών φρουρών της Ουγγαρίας. Η Ουγγαρία ελπίζει ότι ο φράχτης θα έχει ξηλωθεί σ’ όλο του το μήκος μέχρι το τέλος της επόμενης χρονιάς.

ΑΛΛΑΓΗ ΣΤΟΥΣ ΧΑΡΤΕΣ

Μπορεί να μην το έχετε παρατηρήσει, αλλά ο κόσμος έχει αλλάξει σχήμα. Αυτό συμβαίνει επειδή η National Geographic Society (Εθνική Γεωγραφική Εταιρία), της οποίας οι χάρτες χρησιμοποιούνται ευρύτατα, έχει αλλάξει την παραδοσιακή απεικόνιση της γης, που δείχνει τη Σοβιετική Ένωση 223 τοις εκατό μεγαλύτερη απ’ ό,τι είναι, τον Καναδά 258 τοις εκατό μεγαλύτερο και τη Γροιλανδία 554 τοις εκατό μεγαλύτερη. Στη νέα απεικόνιση που έγινε από τον καθηγητή Άρθουρ Ρόμπινσον, η Σοβιετική Ένωση είναι μόνο 18 τοις εκατό μεγαλύτερη απ’ ό,τι στην πραγματικότητα, η Γροιλανδία 60 τοις εκατό μεγαλύτερη και οι Ηνωμένες Πολιτείες 3 τοις εκατό μικρότερες. Η αιτία του προβλήματος είναι η προσπάθεια να απεικονιστεί η σφαίρα πάνω στο επίπεδο, σε μια σελίδα. Στις περισσότερες απεικονίσεις, όσο πιο μακριά είναι κάποια χώρα από τον ισημερινό, τόσο περισσότερο παραμορφώνεται. Ωστόσο, οι κυριότεροι κατασκευαστές χαρτών στη Βρετανία δεν ακολουθούν αυτή την τάση. Ο χάρτης τους τοποθετεί τη Βρετανία πλησιέστερα στο κέντρο, ενώ η απεικόνιση που χρησιμοποιείται στη Σοβιετική Ένωση τοποθετεί τους Σοβιετικούς στο κέντρο του κόσμου.

ΜΑΘΑΙΝΟΥΝ ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΜΑΡΤΥΡΕΣ

Η κυβέρνηση των Η.Π.Α. σκοπεύει να κάνει μια νέα απογραφή, αρχίζοντας από την 1η Απριλίου 1990. «Πριν από δέκα χρόνια, όταν έγινε η τελευταία εθνική απογραφή, οι συμμορίες δεν αποτελούσαν και μεγάλη απειλή για τη διεξαγωγή της καταμέτρησης», δηλώνει η εφημερίδα The Orange County Register της Σάντα Άννα, στην Καλιφόρνια. «Οι καιροί έχουν αλλάξει». Τώρα έχει μισθωθεί ένας ειδικός σ’ ό,τι αφορά τις συμμορίες, προκειμένου να συμβουλεύει εκείνους που θα διεξάγουν την απογραφή πώς να ενεργούν σε περιοχές υψηλού κινδύνου. Επιπρόσθετα, αναφέρει η εφημερίδα, «οι υπεύθυνοι της απογραφής εξετάζουν πώς οι ταχυδρομικοί διανομείς και οι Μάρτυρες του Ιεχωβά κάνουν το έργο τους σε τέτοιες περιοχές χωρίς να παθαίνουν τίποτα».

ΣΟΒΙΕΤΙΚΟ ΕΓΚΛΗΜΑ

Το έγκλημα αυξάνεται με ταχύτητα στη Σοβιετική Ένωση. Σύμφωνα με την οικονομική έκθεση της κυβέρνησης για το πρώτο τρίμηνο του 1989, το έγκλημα αυξήθηκε συνολικά κατά 31 τοις εκατό, σε σύγκριση με την ίδια περσινή περίοδο. Τα σοβαρά εγκλήματα αυξήθηκαν κατά 40 τοις εκατό, και οι κλοπές και οι ληστείες κατά 69 τοις εκατό. Το έγκλημα από έφηβα άτομα αυξήθηκε κι αυτό· μάλιστα τα εγκλήματα που διαπράχτηκαν από έφηβα κορίτσια αυξήθηκαν κατά 44 τοις εκατό. Ο φόβος κυριαρχεί σε μερικές πόλεις, καθώς πολλοί εγκληματίες είναι τώρα οπλισμένοι με κλεμμένα όπλα και, όταν κάνουν ληστείες, φαίνεται ότι δεν νοιάζονται αν υπάρχουν άνθρωποι στο σπίτι ή όχι. «Η νομοθεσία δεν καταφέρνει να ανταποκριθεί στις πραγματικότητες της καθημερινής ζωής», δηλώνει ένα άρθρο στην εφημερίδα Pravda. «Ο υπόκοσμος προσαρμόζεται στις συνθήκες και στους νόμους τού σήμερα, και αναδιοργανώνεται πολύ ταχύτερα απ’ ό,τι οι υπηρεσίες επιβολής του νόμου».