Ματιές στον Κόσμο

ΠΕΤΑΤΕ ΣΥΧΝΑ; ΔΕΧΕΣΤΕ ΑΚΤΙΝΟΒΟΛΙΑ

Όπως δείχνουν κάποιες νέες μελέτες του Υπουργείου Μεταφοράς των Η.Π.Α., όσοι ταξιδεύουν αεροπορικώς εκτίθενται σε περισσότερη κοσμική ακτινοβολία που προέρχεται από τα άστρα και τον ήλιο απ’ ό,τι αυτοί που είναι στο έδαφος. Τα πληρώματα των αεροπλάνων, αυτοί που κάνουν αεροπορικώς μακρινά ταξίδια πολύ συχνά και οι έγκυες κινδυνεύουν περισσότερο, λέει το δημοσίευμα. Όσο πιο ψηλά ταξιδεύει το αεροπλάνο και όσο πιο κοντά στους πόλους, ειδικά στη διάρκεια ηλιακών καταιγίδων, τόσο πιο μεγάλη είναι η δόση της ακτινοβολίας. Ωστόσο, ο Δρ Α. Μπ. Γουόλμπαρστ της Υπηρεσίας Προστασίας Περιβάλλοντος των Η.Π.Α. είπε στην εφημερίδα Δε Νιου Γιορκ Τάιμς (The New York Times) ότι οι κίνδυνοι για καρκίνο από μια δόση ακτινοβολίας στην πτήση Νέα Υόρκη-Αθήνα «είναι σχετικά μικροί αν συγκριθούν με τους διάφορους κινδύνους που διατρέχει κανείς στον κόσμο».

ΤΙ ΑΠΑΣΧΟΛΕΙ ΤΟΥΣ ΝΕΑΡΟΥΣ;

Σε μια έρευνα, ζητήθηκε από 2.000 και πλέον νεαρούς Δυτικοαυστραλούς, ηλικίας 12 μέχρι 24 χρονών, να καθορίσουν ποια ήταν τα πιο σπουδαία ζητήματα γι’ αυτούς. Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι η οικογενειακή ζωή ήταν το πιο σημαντικό ζήτημα για τους νεαρούς—ερχόταν πρώτη, με μεγάλη διαφορά απ’ όλα τα άλλα. Οι νεαροί εξέφρασαν επίσης την ανησυχία τους για το προσωπικό τους μέλλον και για το μέλλον της κοινωνίας γενικά, σύμφωνα με την εφημερίδα Δε Γουέστ Οστρέλιαν (The West Australian). Τα άλλα σημαντικά ζητήματα ήταν η μόρφωση και η εκπαίδευση, η ειρήνη, τα εισοδήματα και η υγεία. Αλλά τα πολιτικά και τα θρησκευτικά ζητήματα ήταν από τα τελευταία στον κατάλογο.

«ΔΙΑΖΕΥΓΜΕΝΟΙ ΚΑΤΩ ΑΠΟ ΤΗΝ ΙΔΙΑ ΣΤΕΓΗ»

Στην Ιαπωνία, τα διαζύγια μεταξύ των μεσήλικων ζευγαριών έχουν υπερδιπλασιαστεί τα τελευταία 20 χρόνια. Είναι χαρακτηριστικό, εξηγεί η σύμβουλος διαζυγίων Γιορίκο Μαντόκα, ότι η σύζυγος ξαφνικά ζητάει διαζύγιο έπειτα από 30 χρόνια γάμου και ο σύζυγος νιώθει ότι «αυτό δείχνει τρομερή αχαριστία». Όμως, πολλές γυναίκες, αντί να αντιμετωπίσουν τις δυσκολίες που συνεπάγεται το διαζύγιο, διαλέγουν να είναι με το σύντροφό τους «διαζευγμένοι κάτω από την ίδια στέγη», σύμφωνα με την εφημερίδα Δε Ντέιλι Γιομιούρι (The Daily Yomiuri). Με άλλα λόγια, ο σύζυγος μένει στο επάνω πάτωμα και η σύζυγος στο κάτω με τα παιδιά. Η σύζυγος δεν κάνει τίποτα για το σύζυγο και προσπαθεί να αποφεύγει τις συναντήσεις μαζί του. Έτσι, διατηρούν την κοινωνική θέση και την οικονομική σταθερότητα και κρατούν τα προσχήματα. Αλλά για πόσο καιρό; Τα διαζύγια που χορηγήθηκαν από δικαστήρια σε άτομα άνω των 60 ετών αυξήθηκαν κατά 42,3 τοις εκατό στο διάστημα μεταξύ 1983 και 1988, και οι άντρες που ζητούν διαζύγιο είναι τόσοι όσες είναι και οι γυναίκες.

ΘΑΝΑΤΗΦΟΡΟ ΕΜΠΟΡΙΟ ΠΟΥΛΙΩΝ

Το εμπόριο άγριων πουλιών ευθύνεται για το θάνατο εκατομμυρίων πουλιών κάθε χρόνο—ορισμένοι υπολογισμοί λένε ότι πεθαίνουν εκατό εκατομμύρια πουλιά. «Για κάθε άγριο πουλί που πιάνεται και πουλιέται ζωντανό, πεθαίνουν τουλάχιστον άλλα πέντε», ισχυρίζεται το νοτιοαφρικανικό περιοδικό Προσωπικότητα (Personality). Για να αιχμαλωτίσουν εξωτικά πουλιά, μερικοί έμποροι κόβουν τα δέντρα στα οποία φωλιάζουν τα πουλιά και πιάνουν τους νεοσσούς που καταφέρνουν να επιζήσουν από την πτώση. Μια άλλη μέθοδος είναι να πυροβολούν με σκάγια ένα σμήνος πουλιών και να πιάνουν τα πουλιά που πέφτουν στη γη με ελαφρά τραύματα στις φτερούγες. Κατόπιν, πρέπει να διατηρήσουν τα πουλιά ζωντανά και να τα στείλουν με το αεροπλάνο σε μακρινές χώρες, όπου συχνά φτάνουν νεκρά. Ποιο θα μπορούσε να είναι το κέρδος; Το ίδιο περιοδικό εξηγεί: «Σύμφωνα με συντηρητικούς υπολογισμούς, πουλιούνται περίπου 5 εκατομμύρια πουλιά το χρόνο. Αλλά σ’ αυτόν τον αριθμό δεν περιλαμβάνονται τα πουλιά που πουλιούνται λαθραία . . . Οι λάτρεις των πουλιών και οι συλλέκτες είναι πρόθυμοι να πληρώσουν μέχρι και 250.000 δολάρια (περ. 42 εκατ. δρχ.) για είδη που έχουν μεγάλη ζήτηση, αλλά είναι προστατευόμενα από το νόμο».

ΣΥΜΦΩΝΙΑ ΓΙΑ ΤΟ ΚΛΙΜΑ ΤΗΣ ΓΗΣ

Έπειτα από δύσκολες διαπραγματεύσεις, και τα 159 κράτη-μέλη του Ο.Η.Ε. συμφώνησαν ομόφωνα να κάνουν τα αρχικά σχέδια για μια συνθήκη σχετικά με τη σταθεροποίηση του κλίματος της γης. Πρόκειται να συναντηθούν στη Βραζιλία το 1992 και να συζητήσουν με ποιους τρόπους μπορούν να εμποδίσουν την αύξηση της θερμοκρασίας της ατμόσφαιρας και να μειώσουν την επίδραση της οικονομικής ανάπτυξης στο περιβάλλον. Αλλά εκεί τερματίζεται η συμφωνία και υπάρχουν ακόμα πολλά λεπτά ζητήματα που χρειάζεται να επιλυθούν. Σύμφωνα με τον δημοσιογράφο Πολ Λιούις, οι αναπτυσσόμενες χώρες βλέπουν την ανησυχία του βιομηχανοποιημένου κόσμου για το περιβάλλον σαν ευκαιρία για να ασκήσουν πίεση για οικονομικές παραχωρήσεις. Σε ανταπόδοση της συνεργασίας τους, θέλουν πρόσβαση σε νέες ασφαλείς για το περιβάλλον μορφές τεχνολογίας, καθώς και μείωση χρεών και υψηλότερες τιμές για τις εξαγωγές τους. Τα Ηνωμένα Έθνη προειδοποιούν ότι ένα δισεκατομμύριο άτομα—σχεδόν το ένα πέμπτο του παγκόσμιου πληθυσμού—είναι δυνατό να γίνουν πρόσφυγες τον ερχόμενο αιώνα, αν ανυψωθεί δραματικά το επίπεδο των θαλασσών εξαιτίας του φαινομένου του θερμοκηπίου.

ΑΡΧΕΙΑ ΠΟΥ ΣΑΠΙΖΟΥΝ

Περίπου το 70 τοις εκατό των Κρατικών Αρχείων της Βόρειας Ρηνανίας Βεστφαλίας, στην Ομοσπονδιακή Δημοκρατία της Γερμανίας, απειλούνται με αποσύνθεση. Η βασική αιτία γι’ αυτή τη φθορά, σύμφωνα με κάποιον υπουργό, βρίσκεται στο χαρτί. Από το 19ο αιώνα, το χαρτί που παράγεται βιομηχανικά περιέχει οξυντικά στοιχεία που προκαλούν αποσύνθεση. Η εφημερίδα Φρανκφούρτερ Αλγκεμάινε Τσάιτουνγκ (Frankfurter Allgemeine Zeitung) αναφέρει ότι το 26 τοις εκατό των διαθέσιμων αρχείων έχουν ήδη κιτρινίσει σε ποικίλους βαθμούς. Οι παραδοσιακές μέθοδοι συντήρησης και αποκατάστασης προσφέρουν μόνο μερική λύση.

ΛΙΓΑ ΛΟΓΙΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΥΓΕΙΑ

◻ Το να τρώει κανείς σε συχνά διαστήματα μπορεί να είναι ωφέλιμο, λένε ορισμένοι ερευνητές στο Πανεπιστήμιο του Τορόντο. Στην ομάδα των αντρών που υποβλήθηκαν σε εξετάσεις—και στους οποίους, αντί για τρία γεύματα την ημέρα, έδιναν την ίδια ποσότητα και το ίδιο είδος φαγητού, αλλά σε 17 δόσεις ανά ωριαία διαστήματα—παρατηρήθηκε ένας μέσος όρος μείωσης στα επίπεδα της («βλαβερής») χοληστερίνης LDL κατά 13,5 τοις εκατό, στα επίπεδα του συνόλου της χοληστερίνης στο αίμα κατά 8,5 τοις εκατό και της ινσουλίνης του αίματος κατά 29 τοις εκατό. Αναφέρθηκε ότι η χειρότερη συνήθεια φαγητού είναι να τρώει κανείς ένα μεγάλο γεύμα την ημέρα. Ένα μειονέκτημα είναι ότι, συνήθως, με το να τρώμε κάθε τόσο και από λίγο παίρνουμε περισσότερες θερμίδες.

◻ Μια μελέτη που δημοσιεύτηκε στο Ιατρικό Περιοδικό του Αμερικανικού Ιατρικού Συλλόγου (The Journal of the American Medical Association) δείχνει ότι οι γυναίκες που—επί όσον καιρό προσπαθούν να μείνουν έγκυες και επί έξι τουλάχιστο βδομάδες μετά τη σύλληψη—παίρνουν πολυβιταμίνες, οι οποίες διατίθενται χωρίς ιατρική συνταγή και περιέχουν φολικό οξύ, μειώνουν κατακόρυφα τις πιθανότητες να γεννήσουν μωρά με ελαττώματα στο νευρικό τους σωλήνα. Τα ελαττώματα στο νευρικό σωλήνα των εμβρύων μπορεί να προκαλέσουν παράλυση, διανοητική καθυστέρηση και θάνατο.

◻ «Υπάρχουν τώρα πάμπολλες αποδείξεις για το ότι η διατροφή που περιλαμβάνει πολλά φρούτα και λαχανικά μπορεί να συντελέσει στη μείωση του κινδύνου για καρκίνο», παρατηρεί το περιοδικό Νέος Επιστήμονας (New Scientist). Οι βιταμίνες που λαβαίνονται μ’ αυτόν τον τρόπο «ασκούν την προστατευτική τους επίδραση καταπολεμώντας τις βλαβερές αντιδράσεις στα κύτταρα του σώματος». Οι ερευνητές λένε ότι όσο περισσότερα λαχανικά τρώει κανείς τόσο λιγότερες είναι οι πιθανότητες να πέσει θύμα του καρκίνου του πνεύμονα. Και χωρίς επαρκή ποσότητα βιταμίνης C, οι οξειδωτικές αντιδράσεις στην κυκλοφορία του αίματος θα μπορούσαν να προκαλέσουν παθήσεις, όπως εγκεφαλικά επεισόδια, καρδιοπάθειες και καταρράκτη.

ΒΛΕΠΟΥΝ ΟΙ ΣΚΥΛΟΙ ΤΑ ΧΡΩΜΑΤΑ;

Η έγχρωμη όραση των σκύλων είναι περιορισμένη· αυτό ήταν το συμπέρασμα στο οποίο κατέληξαν ορισμένοι ερευνητές στο Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνια, στη Σάντα Μπάρμπαρα. Μετά από έρευνα διάρκειας ενός έτους, οι επιστήμονες διαπίστωσαν ότι οι σκύλοι μπορούν να ξεχωρίσουν τα χρώματα του φάσματος του φωτός που βρίσκονται στα δύο άκρα, για παράδειγμα το κόκκινο από το μπλε, αλλά δεν μπορούν να ξεχωρίσουν το κίτρινο, το πράσινο και το πορτοκαλί.

ΕΠΙΦΥΛΑΚΤΙΚΟΙ ΣΤΙΣ ΜΕΤΑΓΓΙΣΕΙΣ

Οι μεταγγίσεις αίματος χρησιμοποιούνται ολοένα και περισσότερο στις αναπτυσσόμενες χώρες για τη θεραπεία νεαρών που έχουν προσβληθεί από ελονοσία και παρουσιάζουν αναιμία επικίνδυνη για τη ζωή τους. Για παράδειγμα, το 1986 έγιναν 16.352 τέτοιες μεταγγίσεις στο Νοσοκομείο Μάμα Γιέμο, στην Κινσάσα του Ζαΐρ. Όμως, στη διάρκεια του 1987 ο αριθμός των μεταγγίσεων αίματος μειώθηκε. Γιατί; Το περιοδικό Πανοσκόουπ (Panoscope), που έχει την έδρα του στο Λονδίνο, αναφέρει πως, όταν οι γιατροί στο Μάμα Γιέμο ανακάλυψαν ότι το 13 τοις εκατό μιας ομάδας παιδιών, που είχαν κάνει μετάγγιση αίματος λόγω της ελονοσίας, μολύνθηκαν από τον ιό HIV που προξενεί το AIDS, το ιατρικό προσωπικό του νοσοκομείου άλλαξε την πολιτική του περί «αυτόματων μεταγγίσεων αίματος σε αναιμικά παιδιά». Απεναντίας, σε ορισμένους νεαρούς ασθενείς στο νοσοκομείο της Κινσάσα, έδωσαν συμπληρώματα σιδήρου ως συμπλήρωμα τροφής με σκοπό την ενίσχυση του αίματος. Μ’ αυτόν τον τρόπο, λέει το ίδιο περιοδικό, «οι μεταγγίσεις ελαττώθηκαν κατά 73% φτάνοντας τις 4.531—και δεν έχασε τη ζωή του ούτε ένα παιδί».

ΔΥΣΑΡΕΣΤΕΣ ΣΥΝΕΠΕΙΕΣ

Στη δεκαετία του 1970, πολλοί άντρες στη Γερμανία αποφάσισαν να κάνουν στείρωση. Σύμφωνα με την εφημερίδα Μάιν Ποστ (Main Post), αυτοί παρασύρθηκαν από «το κύμα της σεξουαλικής ελευθερίας». Ο καθηγητής Γ. Σουλτς, της Πανεπιστημιακής Κλινικής Αμβούργο-Έπεντορφ, πιστεύει ότι πολλοί επέλεξαν να κάνουν αυτές τις εγχειρήσεις με υπερβολική ευκολία. Ολοένα και περισσότεροι άντρες που έχουν υποστεί στείρωση θέλουν τώρα να εγχειριστούν για τον αντίθετο σκοπό. Όμως, στο 10 τοις εκατό των περιπτώσεων, δεν είναι πια δυνατή η αποκατάσταση της γονιμότητας. Επιπλέον, οι πιθανότητες για επιτυχή εξάλειψη των αποτελεσμάτων της στείρωσης γίνονται όλο και πιο λίγες με το πέρασμα του χρόνου.

ΘΡΕΠΤΙΚΑ ΣΑΝΤΟΥΙΤΣ

Οι γονείς δεν χρειάζεται να ανησυχούν πάρα πολύ αν τα παιδιά τους παίρνουν μόνο φιστικοβούτυρο και ψωμί για το κολατσό στο σχολείο. Η Έλενορ Μπράουνριτζ, διαιτολόγος από το Λάντον στο Οντάριο του Καναδά, ισχυρίζεται ότι μπορούμε να είμαστε σίγουροι «για τα σάντουιτς με φιστικοβούτυρο, επειδή η γέμιση αυτή και το ψωμί είναι ιδανικός συνδυασμός πρωτεϊνών». Η ίδια προσθέτει ότι εύκολα μπορεί κανείς να «εμπλουτίσει τη γεύση και τη θρεπτικότητα του φιστικοβούτυρου με συστατικά . . . όπως κομμάτια μήλου, σταφίδες, βερύκοκα, χουρμάδες, λεπτές φέτες μπανάνας, ακόμα και λαχανοσαλάτα». Οι μικρότεροι μαθητές έχουν την τάση να βρίσκουν ασφάλεια στο απαράλλαχτο γνωστό κολατσό. Αλλά, όπως αναφέρει η εφημερίδα Δε Βανκούβερ Σαν (The Vancouver Sun), «καλό είναι να τους κάνετε και μερικές εκπλήξεις, όπως το να κόβετε το ψωμί με τον κόπτη που χρησιμοποιείτε για τα κουλουράκια ή να βάζετε ένα σημείωμα στο καλαθάκι με το κολατσό».