Ματιές στον Κόσμο

ΣΥΓΚΛΟΝΙΣΤΙΚΕΣ ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΕΣ

«Σήμερα ο κόσμος έχει 157 δισεκατομμυριούχους, ίσως 2 εκατομμύρια εκατομμυριούχους και 100 εκατομμύρια αστέγους», γράφει ο Άλαν Ντέρνινγκ, έμπειρος ερευνητής που συνεργάζεται με το περιοδικό Παγκόσμια Επιφυλακή (World Watch). «Έχει μισό δισεκατομμύριο άτομα που τρώνε πάρα πολύ, και έναν ισοδύναμο αριθμό ατόμων που τρώνε μόλις και μετά βίας τα απαραίτητα για να διατηρηθούν στη ζωή. . . . Όσον αφορά τη δίκαιη κατανομή του εισοδήματος, η κατάσταση σήμερα είναι χειρότερη από κάθε άλλη περίοδο από τότε που υπάρχουν γραπτά στοιχεία. Το πλουσιότερο δισεκατομμύριο ανθρώπων καταναλώνει τουλάχιστον 20 φορές περισσότερα αγαθά και υπηρεσίες απ’ ό,τι καταναλώνει το φτωχότερο δισεκατομμύριο ανθρώπων. . . . Εμείς οι άνθρωποι ξοδεύουμε 200 δολάρια (περ. 34.000 δρχ.) το χρόνο για κάθε άντρα, γυναίκα και παιδί με τη μορφή πολεμικών μέσων, αλλά απ’ ό,τι φαίνεται δεν μπορούμε να βρούμε το 1 δολάριο (περ. 168 δρχ.) που θα κόστιζε στον καθένα μας προκειμένου να σωθούν τα 14 εκατομμύρια παιδιά που πεθαίνουν κάθε χρόνο από απλές ασθένειες, όπως είναι η διάρροια». Σύμφωνα με υπολογισμούς του Ινστιτούτου Παγκόσμιας Επιφυλακής, γύρω στα 1,2 δισεκατομμύρια άτομα ζουν σε απόλυτη φτώχεια—23,4 τοις εκατό του συνολικού πληθυσμού του κόσμου.

‘Ο ΚΑΛΥΤΕΡΟΣ ΧΡΟΝΟΣ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΚΛΕΦΤΕΣ’

«Ο καλύτερος χρόνος» για να ασχοληθούν με τις παράνομες δραστηριότητές τους στην περιοχή της Αττικής οι «κλέφτες, διαρρήκτες, έμποροι ναρκωτικών και λοιποί κακοποιοί είναι οι απογευματινές ώρες της Κυριακής», λέει η αθηναϊκή εφημερίδα Ελευθεροτυπία. Γιατί; Επειδή περίπου 3.800 αστυφύλακες και 500 βαθμοφόροι καλούνται τότε να κρατήσουν «μέτρα τάξης και ασφάλειας» στα ποδοσφαιρικά παιχνίδια και σε άλλους χώρους αθλητικών συναντήσεων. Μάλιστα, αν τύχει και έχει «ντέρμπι» την Κυριακή, η αστυνομική δύναμη μεγαλώνει κατά 700 αστυφύλακες και 100 αξιωματικούς. Η ίδια εφημερίδα προσθέτει: «Η παρουσία αστυνομικών σε κάθε αθλητική συνάντηση είναι περισσότερο απαραίτητη από την ύπαρξη αθλητών».

ΤΟ ΡΟΛΟΪ ΡΥΘΜΙΖΕΤΑΙ ΞΑΝΑ

Επί 43 χρόνια, το «Ρολόι της Καταστροφής» του περιοδικού Δελτίο των Ατομικών Επιστημόνων (Bulletin of the Atomic Scientists) δείχνει την κατάσταση της διεθνούς ασφάλειας σε σχέση με τον πυρηνικό πόλεμο. «Ο κίνδυνος να ανάψει στην Ευρώπη ένας παγκόσμιος πυρηνικός πόλεμος έχει μειωθεί σημαντικά», δήλωσε το περιοδικό αυτό τον Απρίλιο. «Αν και η επιτυχία δεν είναι με κανένα τρόπο εγγυημένη, αυτή είναι η μεγαλύτερη ευκαιρία που παρουσιάζεται μέσα σε τέσσερις δεκαετίες για να δημιουργηθεί ένας ασφαλής, υποφερτός κόσμος. Σε απάντηση, γυρίζουμε τέσσερα λεπτά πίσω τους δείκτες του ρολογιού του Δελτίου, κι έτσι βρίσκεται στα 10 λεπτά πριν από τα μεσάνυχτα». Ωστόσο, οι δείκτες είχαν γυριστεί ακόμα πιο πίσω παλιότερα. Τόσο το 1963 όσο και το 1972, οι δείκτες είχαν τοποθετηθεί στα 12 λεπτά πριν από τα μεσάνυχτα, όταν είχαν υπογραφεί συνθήκες ανάμεσα στις Ηνωμένες Πολιτείες και στη Σοβιετική Ένωση, αν και ο Ψυχρός Πόλεμος συνεχιζόταν. «Η διαμάχη ήταν ψυχρή μόνο από την άποψη ότι δεν έγινε Γ΄ Παγκόσμιος Πόλεμος», λέει το ίδιο περιοδικό. «Στη διάρκεια των τελευταίων 45 χρόνων, έγιναν περίπου 125 πόλεμοι και σκοτώθηκαν πάνω από 20 εκατομμύρια άνθρωποι».

ΘΥΜΑΤΑ ΤΗΣ ΑΤΟΜΙΚΗΣ ΒΟΜΒΑΣ

Πόσοι ακριβώς άνθρωποι πέθαναν ως αποτέλεσμα των ατομικών βομβών που έπεσαν στη Χιροσίμα και στο Ναγκασάκι το 1945; Σύμφωνα με μια έρευνα που δημοσιεύτηκε πρόσφατα από το Υπουργείο Υγείας και Πρόνοιας της Ιαπωνίας, μέχρι το 1988 αποδίδεται σ’ αυτές τις βόμβες ο θάνατος 295.956 ατόμων. Απ’ αυτά, λέγεται ότι 25.375 άτομα στη Χιροσίμα και 13.298 στο Ναγκασάκι πέθαναν την ημέρα του βομβαρδισμού· τα υπόλοιπα πέθαναν από τότε κι έπειτα, πολλά μέσα σε διάστημα λίγων ημερών μετά το βομβαρδισμό, από ασθένειες που προκάλεσε η ραδιενέργεια. Συγγενείς των νεκρών κατηγορούν την κυβέρνηση ότι άφησε να περάσει πάρα πολύς καιρός ώσπου να διεξαγάγει την έρευνα. Επιπρόσθετα, «στην πραγματικότητα δεν καταπιάνεται με όλες τις πλευρές του θέματος των βομβαρδισμών ή με το συνολικό αριθμό εκείνων που πέθαναν εξαιτίας τους», λέει ο Γιοσίο Σάιτο, αναπληρωτής γενικός γραμματέας της Ομοσπονδίας των Οργανισμών για τους Πληγέντες από τις Ατομικές και τις Υδρογονικές Βόμβες.

ΞΕΧΩΡΙΣΤΟ ΤΟ ΚΑΙΝΟΥΡΙΟ ΚΡΑΤΟΣ

Τη Δευτέρα 23 Απριλίου 1990, η Ναμίμπια έγινε δεκτή από τα Ηνωμένα Έθνη ως το 160ό κράτος-μέλος. Το καινούριο κράτος, το οποίο κέρδισε την ανεξαρτησία του από τη Νότια Αφρική στις 21 Μαρτίου 1990, είναι ξεχωριστό από αρκετές απόψεις. Πρώτον, είναι μεγαλύτερο από το Πακιστάν, κι όμως έχει πληθυσμό λιγότερο από δυο εκατομμύρια. Μόνο η Γροιλανδία και η Μογγολία είναι μεγαλύτερες από τη Ναμίμπια και έχουν μικρότερη αναλογία πληθυσμού. Η Ναμίμπια είναι επίσης ξεχωριστή και σ’ ό,τι αφορά την ποικιλία των γλωσσών που μιλιούνται από το σχετικά μικρό πληθυσμό της, πολλές από τις οποίες είναι γνωστές για τα «κλικ», τους ασυνήθιστους αυτούς ήχους που τις χαρακτηρίζουν. «Υπάρχουν τόσο πολλές ιθαγενείς αφρικανικές γλώσσες και διάλεκτοι που δεν γίνεται να απαριθμηθούν», λέει ένα τουριστικό βιβλιάριο της Ναμίμπια. Ωστόσο, η επίσημη γλώσσα είναι η αγγλική.

«ΜΩΡΑ» ΑΠΟ ΑΛΕΥΡΙ

Σε μια πρωτότυπη προσπάθεια να διδάξει στις μαθήτριές του την υπευθυνότητα και τις πραγματικές καταστάσεις που αφορούν την ιδιότητα του γονέα, ένας καθηγητής σε κάποιο γυμνάσιο του Σαν Φραντζίσκο δίνει σε καθεμιά από τις μαθήτριές του ένα σακί αλεύρι βάρους δυόμισι κιλών, που παίζει το ρόλο του μωρού. «Πρέπει να μεταχειρίζεστε το μωρό σας σαν αληθινό, είκοσι τέσσερις ώρες το εικοσιτετράωρο για τις επόμενες τρεις εβδομάδες», τους λέει. Αυτό περιλαμβάνει να ντύνουν το σακί με μωρουδίστικα ρούχα, να του βάζουν πάνες, κουβέρτες, και να του έχουν μπιμπερό, καθώς και να το μεταφέρουν και να το μεταχειρίζονται με στοργή και προσοχή διαρκώς. Όταν οι μαθήτριες είναι μακριά από τα μωρά τους, πρέπει να τους έχουν βρει μπέιμπι σίτερ. Αν κάποια μαθήτρια χάσει ή χαλάσει το «μωρό» της, τότε παίρνει ένα πιο βαρύ μωρό—ένα σακί αλεύρι βάρους πέντε κιλών. Οι μαθήτριες μαθαίνουν γρήγορα πώς θα επηρεάσει ένα μωρό τη ζωή τους, κι έτσι το σχολείο αυτό έχει χαμηλό αριθμό από εγκυμοσύνες εφήβων. Μια μαθήτρια είπε: «Δεν ήταν παρά ένα σακί αλεύρι που ούτε έκλαιγε ούτε φώναζε ούτε χρειαζόταν να φάει ή να κοιμηθεί, κι όμως δεν έβλεπα την ώρα να το ξεφορτωθώ».

ΜΝΗΜΕΙΟ ΓΙΑ ΤΟ ΕΓΩ

Είναι τριπλάσιο σε μέγεθος από το ανάκτορο των Βερσαλλιών, έχει ύψος 12 ορόφων, εμβαδό δαπέδου πάνω από 360.000 τετραγωνικά μέτρα, διαθέτει το δεύτερο σε μέγεθος πολυέλαιο στην Ευρώπη με 980 λάμπες, καθώς και ένα υπόγειο καταφύγιο για τους βομβαρδισμούς σε βάθος 90 μέτρων. Είναι «στη Ρουμανία το πιο ορατό μνημείο των καταχρήσεων του κ. Τσαουσέσκου, που κυβερνούσε τη χώρα επί 24 χρόνια», λέει η εφημερίδα Δε Γουόλ Στριτ Τζέρναλ (The Wall Street Journal), και «ένας από τους πολλούς πονοκεφάλους που κληροδότησε [αυτός] στο λαό». Το ανάκτορο χτίστηκε από 100.000 περίπου εργάτες στη διάρκεια των περασμένων δέκα χρόνων και κόστισε περισσότερα από 1.000.000.000 δολάρια (περ. 168 δισ. δρχ.). Μάλιστα, το ένα τέταρτο από το παλιό Βουκουρέστι ισοπεδώθηκε προκειμένου να υπάρξει χώρος για τη μεγάλη κεντρική λεωφόρο, που ο Τσαουσέσκου διέταξε να κατασκευαστεί έξω από την κύρια είσοδο—2 μέτρα φαρδύτερη από τη Σανζ Ελιζέ. Τώρα, κανείς δεν ξέρει τι ακριβώς να το κάνει αυτό. «Ήταν ένα όνειρο όπως εκείνα των Φαραώ», λέει ο Στεφάν Αντριέσκου, καθηγητής της ιστορίας στο Βουκουρέστι.

ΤΟ ΧΡΕΟΣ ΤΩΝ Η.Π.Α.

Τον Απρίλιο του 1990, το εθνικό χρέος των Ηνωμένων Πολιτειών έφτασε για πρώτη φορά τα 3 τρισεκατομμύρια δολάρια (3 ακολουθούμενο από 12 μηδενικά [περ. 500 τρισ. δρχ.]), ανέφερε το Υπουργείο Οικονομικών των Η.Π.Α. Το χρέος έφτασε για πρώτη φορά το ένα τρισεκατομμύριο δολάρια (περ. 168 τρισ. δρχ.) το 1981. Το νέο επίπεδο του χρέους, που επηρεάζει όλο τον πληθυσμό, ισοδυναμεί με 12.000 δολάρια (περ. 2 εκατ. δρχ.) για κάθε άντρα, γυναίκα και παιδί. Υπό την προϋπόθεση ότι δεν θα δημιουργηθούν περισσότερα χρέη και ότι δεν θα προστεθεί τόκος, η εξόφληση του εθνικού χρέους με ρυθμό 1.000 δολαρίων (περ. 168.000 δρχ.) το δευτερόλεπτο, χωρίς διακοπή, θα γίνει σε εκατό περίπου χρόνια.

ΜΟΥΣΕΙΟ ΣΚΟΥΠΙΔΙΩΝ

Παρ’ όλο που συνήθως τα μουσεία είναι αφιερωμένα σε πιο καλαίσθητα θέματα, άνοιξε στην πολιτεία Νιου Τζέρσεϊ των Η.Π.Α. ένα μουσείο, το οποίο είναι αφιερωμένο στα σκουπίδια. Το καινούριο μουσείο δίνει στους επισκέπτες την αίσθηση του πώς είναι να βρίσκεται κανείς μέσα σ’ ένα σκουπιδότοπο, καθώς τα εκθέματά του είναι απορρίμματα που βρίσκονται σκορπισμένα στο πάτωμα, πάνω στους τοίχους και πάνω στο ταβάνι. Όλα αυτά τα απορρίμματα είναι από σκουπιδοτενεκέδες, και ο μόνος κανόνας είναι να μη μυρίζουν. Ορισμένα εκθέματα που δείχνουν τις δυνατότητες βιοαποικοδόμησης (αποικοδόμησης στο περιβάλλον) βοηθούν τους επισκέπτες να δουν τι συμβαίνει στα σκουπίδια καθώς περνούν τα χρόνια. Ενώ όλα τα γεωργικά προϊόντα και οι χάρτινες κούτες εξαφανίζονται σε διάστημα 100 χρόνων, τα πλαστικά σκεύη και τα μπουκάλια των αναψυκτικών παραμένουν. Άλλα εκθέματα δίνουν έμφαση στην προστασία του περιβάλλοντος και στην ανακύκλωση. Τρέφονται ελπίδες ότι το μουσείο θα αφυπνίσει ιδιαίτερα τους νεαρούς όσον αφορά τα αυξανόμενα παγκόσμια προβλήματα της απαλλαγής από τα σκουπίδια.

ΠΑΡΑΓΟΝΤΑΣ ΕΛΕΓΧΟΥ ΤΟΥ ΒΑΡΟΥΣ

Όχι μόνο το τι τρώει ένα άτομο, αλλά και το μαζί με πόσους άλλους τρώει θεωρείται τώρα παράγοντας για τον έλεγχο του βάρους. Ορισμένοι ερευνητές από το Πανεπιστήμιο της Πολιτείας Τζόρτζια των Η.Π.Α. διαπίστωσαν ότι όσο πιο πολλά είναι τα άτομα που τρώνε σ’ ένα γεύμα, τόσο περισσότερο έχει την τάση να τρώει το κάθε άτομο. «Αυτό δείχνει ότι οι κοινωνικοί παράγοντες μπορεί να αποδειχτούν ισχυροί ως προς το να υποκινήσουν κάποιον να φάει, και ότι όσοι προσπαθούν να χάσουν βάρος πρέπει να προσέχουν ιδιαίτερα όταν τρώνε μαζί με άλλους», σημειώνει το έντυπο Γιουνιβέρσιτι οβ Καλιφόρνια, Μπέρκλεϊ Γουέλνες Λέτερ (University of California, Berkeley Wellness Letter).

ΑΝΑΛΦΑΒΗΤΙΣΜΟΣ ΣΤΟΝ ΚΟΣΜΟ

«Ένα δισεκατομμύριο άνθρωποι στον κόσμο δεν ξέρουν να διαβάζουν—ούτε καν το όνομά τους, ως επί το πλείστον», λέει το περιοδικό Έζιαγουικ (Asiaweek). «Και ο αναλφαβητισμός δεν παρουσιάζει κάμψη, όπως θέλουν να φαντάζονται οι περισσότεροι εγγράμματοι». Η Ινδία βρίσκεται στην παγκόσμια κορυφή με 290 εκατομμύρια ανθρώπους που δεν ξέρουν ούτε να διαβάζουν ούτε να γράφουν, ενώ η Κίνα ακολουθεί με 250 εκατομμύρια. Σε πολλές χώρες, τα αγόρια έχουν περισσότερες πιθανότητες να μορφωθούν απ’ όσες έχουν τα κορίτσια. Η παγκόσμια αναλογία είναι 1 στους 5 άντρες που δεν ξέρουν να διαβάζουν, σε σύγκριση με την αναλογία 1 στις 3 για τις γυναίκες.

ΤΑ ΖΩΑ ΕΥΝΟΟΥΝΤΑΙ

Ορισμένες κοινοτικές ομάδες δεν κατάφεραν τίποτα όταν παρακάλεσαν ιθύνοντες της Καλιφόρνιας, οι οποίοι έχουν αναλάβει εκστρατεία κατά της μεσογειακής μύγας των φρούτων, να σταματήσουν να ψεκάζουν με το εντομοκτόνο Μαλαθείο σε κατοικημένες περιοχές, αναφέρει το περιοδικό Τάιμ (Time). Οι ιθύνοντες επέμεναν ότι ο ψεκασμός αυτός δεν αποτελεί απειλή για τους ανθρώπους. Αλλά, όταν η Αμερικανική Υπηρεσία για τα Ψάρια και τα Άγρια Ζώα προειδοποίησε ότι αυτό το εντομοκτόνο θα μπορούσε να βλάψει ένα νυχτόβιο τρωκτικό μήκους 8 εκατοστών που λέγεται διποδόμυς του Στίβεν, και το οποίο κινδυνεύει να εξαλειφτεί, τότε οι ιθύνοντες συμφώνησαν να μην ψεκάσουν μια περιοχή 13 τετραγωνικών χιλιομέτρων, όπου βρίσκονται αυτά τα ποντίκια. «Τα ποντίκια τα υπολογίζουν, τους ανθρώπους δεν τους υπολογίζουν», λέει το ίδιο περιοδικό.