Αλωπεκία—Ζώντας Σιωπηλά με την Τριχόπτωση

Όπως το αφηγήθηκε ένα άτομο που πάσχει από αλωπεκία

‘ΑΛΩΠΕΚΙΑ;’ αναρωτιέστε. ‘Δεν θυμάμαι να έχω ακούσει ποτέ γι’ αυτή την ασθένεια’. Οι άνθρωποι που πάσχουν από αλωπεκία μπορεί να αισθάνονται τόσο άσχημα ώστε να μη θέλουν να σας μιλήσουν γι’ αυτό. Το κρατάνε μυστικό. Εγώ έχω αλωπεκία· επιτρέψτε μου λοιπόν να σας πω μερικά πράγματα γι’ αυτήν.

Προσπαθήστε να φανταστείτε τι σοκ θα νιώθατε αν βλέπατε ότι τα μαλλιά σας άρχισαν ξαφνικά να πέφτουν. ‘Πώς είναι δυνατόν να συμβαίνει αυτό; Δεν μπορεί να είναι αλήθεια’, ίσως να λέγατε με δυσπιστία.

Αργότερα, μαθαίνετε ότι δεν είστε το μόνο άτομο που έχει αλωπεκία. Αυτή η ασθένεια πλήττει περίπου 1 στους 100 ανθρώπους και προσβάλλει άντρες και γυναίκες. Δυστυχώς, η θεραπεία αυτής της διαταραχής είναι συχνά ανεπιτυχής.

«Στο κάτω-κάτω, μαλλιά είναι», μου λένε μερικοί. Αυτό είναι αλήθεια. Ωστόσο, η αλωπεκία επηρεάζει κάθε πτυχή της ζωής μου και— κάτι που δυσχεραίνει την κατάσταση—είναι δύσκολο να εξηγήσεις στους άλλους τι περιλαμβάνει. Γιατί; Επειδή η ασθένεια αυτή είναι καλυμμένη μ’ ένα πέπλο μυστηρίου.

Για παράδειγμα, συνήθως όταν κάποιος αναφέρεται σε μια ασθένεια, δημιουργείται αυτομάτως στο μυαλό σας μια εικόνα για το τι είναι αυτή. Δεν έχουν έτσι τα πράγματα με την αλωπεκία. Τα αίτιά της δεν είναι δυνατόν να διατυπωθούν επιγραμματικά. Και εξαιτίας του τρόπου με τον οποίο πλήττει η αλωπεκία—γρήγορα και χωρίς προειδοποίηση—το θύμα συχνά διαπιστώνει ότι δεν είναι έτοιμο να συζητήσει γι’ αυτήν. Έτσι, το άτομο μπορεί να χάσει όχι μόνο τα μαλλιά του, αλλά και την αξιοπρέπειά του.

Τι Είναι;

Η αλωπεκία είναι ένα ιατρικό πρόβλημα που εμείς, τα θύματα, δεν μπορούμε να ελέγξουμε. Δεν είναι μεταδοτική, κι έτσι δεν είναι δυνατόν να την κολλήσουν άλλοι από εμάς. Δεν φέρνει θάνατο στα θύματά της, αλλά ο συναισθηματικός πόνος της ταπείνωσης, της απογοήτευσης και της στενοχώριας μπορεί να καταντήσει βασανιστική εμπειρία.

Η αλωπεκία δεν πρέπει να συγχέεται με τη συνηθισμένη αντρική φαλάκρα. Έτσι, όταν ορίζουν την αλωπεκία, μερικοί από εμάς προτιμούν να χρησιμοποιούν τον όρο «τριχόπτωση» αντί του όρου «φαλακρότητα».

Ο όρος γυροειδής αλωπεκία αναφέρεται σε μια κατάσταση κατά την οποία κομμάτια του τριχωτού μέρους του κεφαλιού υφίστανται τριχόπτωση. Αυτός είναι ο τύπος που έχω εγώ. Αν έχουν πέσει όλες οι τρίχες του κεφαλιού, τότε αναφερόμαστε σ’ αυτή τη διαταραχή ως ολική αλωπεκία. Και αν η διαταραχή περιλαμβάνει πτώση όλων των τριχών του σώματος, αποκαλείται γενική αλωπεκία. Σε μερικούς ασθενείς, η ασθένεια δεν προχωράει ποτέ περισσότερο από το στάδιο της γυροειδούς αλωπεκίας. Σε άλλους, οι τρίχες αναπτύσσονται και πάλι από μόνες τους, χωρίς αυτοί να υποβληθούν σε κάποια θεραπεία. Άλλοι, ωστόσο, χάνουν τα φρύδια τους και τα βλέφαρά τους. Αυτό μπορεί να έχει ως αποτέλεσμα μολύνσεις των ματιών, επειδή δεν υπάρχουν τρίχες για να προστατέψουν τα μάτια από τη σκόνη και τον ιδρώτα.

Τι την Προκαλεί;

Η ιατρική έρευνα δείχνει ότι η αλωπεκία μάλλον είναι αυτοανοσολογική διαταραχή, δηλαδή αλλεργική αντίδραση προς κάποιο μέρος του ίδιου του σώματός σας. Μια άλλη διαταραχή του ανοσολογικού σας συστήματος με την οποία ίσως είστε εξοικειωμένοι είναι ο λύκος. Το ανοσολογικό σύστημα ενός ατόμου που πάσχει από αλωπεκία αναγνωρίζει λανθασμένα τις τρίχες ως ξένο σώμα. Το ανοσολογικό σύστημα ανταποκρίνεται στέλνοντας Τ κύτταρα-δολοφόνους (λεμφοκύτταρα) σ’ εκείνο το μέρος. Αυτά περικυκλώνουν τον θύλακο των τριχών, του επιτίθενται και τον καταστρέφουν. Για μια απροσδιόριστη χρονική περίοδο, η φυσιολογική τριχοφυΐα του θύλακου της τρίχας παρεμποδίζεται.

Η ιατρική θεραπεία ποικίλλει. Στην καλύτερη περίπτωση περνά πολύς χρόνος για να δει κανείς αποτελέσματα, και συχνά τα αποτελέσματα δεν είναι τα αναμενόμενα. Οι τρίχες, για παράδειγμα, μπορεί να ξαναμεγαλώσουν, αλλά υπάρχει περίπτωση να είναι πολύ λεπτές και ανοιχτόχρωμες. Είναι δυνατόν να προκληθεί απογοήτευση αν η αλωπεκία κάνει ξανά την εμφάνισή της και η θεραπεία που ήταν αποτελεσματική την πρώτη φορά δεν είναι πλέον. Το θύμα λοιπόν μπορεί να καταλήξει να πηγαίνει από γιατρό σε γιατρό, δοκιμάζοντας διαφορετικά είδη θεραπείας. Ως αποτέλεσμα, η αλωπεκία γίνεται οικονομικό, καθώς και συναισθηματικό φορτίο.

Ο ιατρικός κόσμος συνήθιζε να κατηγορεί το άγχος ως υπαίτιο της κατάστασης. Αποβάλετε το άγχος, έλεγαν, και οι τρίχες θα ξαναβγούν. Έτσι, ένα θύμα της αρρώστιας, θα μπορούσε λανθασμένα να πιστεύει ότι είχε προκαλέσει το ίδιο την τριχόπτωση ή ότι, σύμφωνα με τον ισχυρισμό μερικών γιατρών, ο γαμήλιος σύντροφος είχε προκαλέσει το άγχος. Τώρα, όμως, έχει κατανοηθεί ότι δεν είναι το άγχος η αιτία. Δεν υπάρχει λόγος να αισθάνεται ένοχο το άτομο που πάσχει από αλωπεκία ή να κατηγορεί τον εαυτό του για την κατάστασή του.

Αντιμετώπιση των Προκλήσεων

Η τριχόπτωση αλλάζει την εμφάνιση, κι έτσι όσοι υποφέρουν από αλωπεκία κατατάσσονται μερικές φορές σε κάποιες συγκεκριμένες κατηγορίες ανθρώπων. Αν κάποιο άτομο που πάσχει από αλωπεκία δεν έχει καθόλου μαλλιά ή, σύμφωνα με την άποψη των άλλων, έχει πολύ λίγα και κοντοκουρεμένα, όπως εγώ, οι άλλοι που το βλέπουν μπορεί να βιαστούν να συμπεράνουν ότι μ’ αυτόν τον τρόπο παίρνει κάποια κοινωνική ή πολιτική θέση.

Το να βρει κανείς δουλειά αποτελεί πάντα πρόκληση, ιδιαίτερα όμως για εκείνους που πάσχουν από αλωπεκία. Σήμερα, μερικοί εργοδότες που ζητούν υπαλλήλους είναι επιφυλακτικοί λόγω του ότι φοβούνται το AIDS. Αφού τα άτομα που έχουν αλωπεκία δεν έχουν καθόλου μαλλιά ή έχουν πολύ λίγα, οι εργοδότες μπορεί να διερωτώνται αν αυτοί έχουν AIDS. Η αλωπεκία, φυσικά, δεν είναι η ίδια διαταραχή με το AIDS. Άλλοι υποθέτουν ότι τα άτομα που πάσχουν από αλωπεκία κάνουν χημειοθεραπεία.

Μερικές φορές τα απερίσκεπτα σχόλια μπορεί να είναι τόσο αποθαρρυντικά, ώστε εμείς που πάσχουμε από αλωπεκία φοβόμαστε να εγκαταλείψουμε την προστασία που προσφέρει το σπίτι μας. Επίσης, οι βιαστικές συμβουλές από καλοθελητές είναι δυνατό να προξενήσουν πολύ πόνο. Αυτοί μπορεί να λένε: «Αν ήμουν στη θέση σου δεν θα ανησυχούσα καθόλου γι’ αυτό. Απλώς θα το έβλεπα από την αστεία του πλευρά». Εύκολο να το λέει κανείς, αλλά δύσκολο να το κάνει. Ο σοφός Βασιλιάς Σολομών είχε αντιληφθεί ότι «έτι και εις τον γέλωτα πονεί η καρδία». (Παροιμίαι 14:13) Εφόσον η αλωπεκία μπορεί να αλλάξει το παρουσιαστικό μας τόσο ριζικά και απότομα, το εκτιμούμε όταν οι άλλοι δεν μας θυμίζουν την εμφάνισή μας.

Γιατί Όχι Περούκα;

«Γιατί δεν φοράς περούκα; Εγώ θα φόραγα», ίσως να σας υποδείξουν πολλοί. Οι περισσότερες περούκες, όμως, είναι σχεδιασμένες για γυναίκες, οι οποίες, λόγω μόδας, θέλουν να αλλάξουν τύπο χτενίσματος. Απλούστατα, δεν είναι σχεδιασμένες για να φοριούνται σ’ ένα κεφάλι που δεν έχει καθόλου μαλλιά. Οι περούκες που είναι ειδικά σχεδιασμένες για εκείνους που πάσχουν από αλωπεκία είναι συνήθως πιο ακριβές, και δεν είναι όλοι σε θέση να αγοράσουν μια τέτοια περούκα και να τη συντηρήσουν κατάλληλα.

Οι γυναίκες που πάσχουν από αλωπεκία βρίσκουν πιο εύκολα περούκα που να τους ταιριάζει απ’ ό,τι οι άντρες και τα παιδιά. Αυτό γίνεται επειδή οι γυναίκες έχουν μεγαλύτερα περιθώρια επιλογής σ’ ό,τι αφορά τον τύπο χτενίσματος. Μερικές γυναίκες, ωστόσο, προτιμούν αντί γι’ αυτό να φοράνε όμορφα μαντήλια. Φαίνεται πως οι περισσότερες από τις περούκες που είναι σχεδιασμένες για άντρες δεν έχουν και πολύ φυσική εμφάνιση. Και υπάρχουν ακόμα και κάποια άλλα ερωτήματα όπως: ‘Πότε φοράς την περούκα; Συνέχεια; Τη φοράς όταν είσαι μόνος στο σπίτι, για την περίπτωση που έρθει κάποιος επισκέπτης απρόσμενα;’ Έτσι, για πολλούς λόγους, τα θύματα της αλωπεκίας μπορεί να μη φοράνε περούκα. Από την άλλη μεριά, η πλειονότητα των θυμάτων έχουν τριχόπτωση σε μια περιορισμένη περιοχή που μπορούν να την καλύψουν με τα γύρω μαλλιά κι έτσι δεν έχουν λόγο να φοράνε περούκα.

Πώς το Αντιμετωπίζω

Τα θύματα της αλωπεκίας μπορεί να κλείνονται κατά καιρούς στον εαυτό τους και να απομονώνονται, νιώθοντας άσχημα εξαιτίας του τρόπου με τον οποίο μπορεί να τους βλέπουν οι άλλοι. Στις δύσκολες στιγμές είναι σημαντικό να έχει κανείς ξεκάθαρη εικόνα των προτεραιοτήτων που έχει στη ζωή και να θυμάται ότι αυτό που κερδίζει το σεβασμό των άλλων είναι αυτό που είμαστε μέσα μας.

Γι’ αυτό, ζω την κάθε μέρα και προσπαθώ να μην ανησυχώ υπερβολικά για την επόμενη, έτσι ώστε να μη με απορροφήσει τελείως το πρόβλημά μου. Βρίσκω πολύ υποβοηθητικό το Γραφικό απόφθεγμα: «Μην αγωνιάτε, λοιπόν, για το αύριο, γιατί η αυριανή μέρα θα έχει τις δικές της φροντίδες».—Ματθαίος 6:34, ΝΔΜ.

Είναι αλήθεια ότι πολλοί άλλοι άνθρωποι έχουν χειρότερα προβλήματα. Ωστόσο, στα άτομα που έχουν αλωπεκία λείπει συχνά η υποστήριξη και η κατανόηση των άλλων. Μέχρι πριν από λίγα χρόνια, είχαν πολύ λίγες ευκαιρίες να συζητήσουν με άλλους που πάσχουν από αλωπεκία για το πώς αισθάνονται, αλλά τώρα υπάρχει ένα δίκτυο ομάδων υποστήριξης παντού στις Ηνωμένες Πολιτείες. Μέσω αυτών των ομάδων, τα άτομα που πάσχουν από αλωπεκία μπορούν να λάβουν τη βοήθεια ειδικευμένων και ενημερωμένων γιατρών που υποστηρίζουν τις νέες ιατρικές ανακαλύψεις και ανασκευάζουν τους παλιούς μύθους.

Μερικές φορές δεν μπορώ να αποφύγω το να σκέφτομαι πόσο διαφορετική θα μπορούσε να ήταν η ζωή μου. Παρ’ όλα αυτά, απολαμβάνω το προνόμιο να είμαι Μάρτυρας του Ιεχωβά και μπορώ μ’ αυτόν τον τρόπο να προσφέρω τον εαυτό μου για να βοηθώ άλλους να μάθουν σχετικά με τις θαυμάσιες υποσχέσεις του Θεού για το μέλλον. (Αποκάλυψις 21:3, 4) Μια άλλη βοήθεια που με στηρίζει είναι τα ενισχυτικά λόγια που βρίσκονται στην Αγία Γραφή στο εδάφιο Ψαλμός 55:22: ‘Επίρριψον επί τον Ιεχωβά το φορτίον σου, και αυτός θέλει σε ανακουφίσει’.

[Πλαίσιο στη σελίδα 13]

Υπέφερε από Αλωπεκία

Ο ηθοποιός Χάμφρι Μπόγκαρτ υπέφερε από αλωπεκία. Η σύζυγός του, η Λορίν Μπακόλ, έγραψε: «Είχε παρατηρήσει στο μάγουλό του ένα σημείο χωρίς τρίχες, όπου δεν φύτρωναν γένια. Αυτό το ένα σημείο έγινε πολλά—επίσης, ξυπνούσε το πρωί κι έβρισκε τούφες μαλλιά στο μαξιλάρι του. Το γεγονός αυτό τον ανησύχησε. Άλλο να είχε μια απλή φαλάκρα—ένας ηθοποιός μπορεί κάλλιστα να φοράει ένα κομμάτι πρόσθετα μαλλιά—κι άλλο να μην έχει καθόλου μαλλιά, οπότε θα έπρεπε να φοράει κανονική περούκα. Όσο περισσότερο έπεφταν τα μαλλιά του τόσο αναστατωνόταν, και όσο αναστατωνόταν τόσο έπεφταν τα μαλλιά του. Στην τελευταία σκηνή της ταινίας Σκοτεινό Πέρασμα (Dark Passage) φορούσε κανονική περούκα. Πανικοβλήθηκε—κινδύνευε να χάσει τη δουλειά που τον συντηρούσε. Κανόνισε να επισκεφτεί το γιατρό. Η διάγνωση ήταν ότι έπασχε από μια ασθένεια που είναι γνωστή ως γυροειδής αλωπεκία».

[Πλαίσιο στη σελίδα 14]

Ποια Θεραπεία Είναι Αποτελεσματική;

Μια μέθοδος θεραπείας για την αλωπεκία είναι οι ενέσεις κορτιζόνης, σε μια προσπάθεια που γίνεται με σκοπό να διακοπεί η επίθεση. Η κορτιζόνη είναι ένα φάρμακο που κάνει τη διόγκωση στην περιοχή του θύλακου της τρίχας να υποχωρεί, έτσι ώστε ο θύλακος να μπορεί να λάβει αίμα και θρεπτικές ουσίες.

Μια άλλη μέθοδος θεραπείας είναι το DNCB (δινιτροχλωροβενζόλιο). Αυτό είναι ένα οξύ το οποίο το βάζουν απευθείας πάνω στην περιοχή που έχει προσβληθεί, κάνοντας μια απόπειρα να προκαλέσουν τεχνητή αλλεργική αντίδραση—αρκετά όμοια με έντονη αλλεργική αντίδραση σε τσίμπημα τοξικόδενδρου—με την ελπίδα ότι αυτό θα αποσπάσει την προσοχή των λεμφοκυττάρων. Το εξάνθημα που προκύπτει μπορεί να είναι ιδιαίτερα επώδυνο για μερικούς.

Έχει, επίσης, προταθεί η τοπική χρήση ενός φαρμάκου που ονομάζεται μινοξιντίλ. Αν και αρχικά αναπτύχθηκε με σκοπό τη θεραπεία της υπέρτασης, ανακαλύφθηκε ότι, ως παρενέργεια, αυτό το φάρμακο προκαλεί τριχοφυΐα. Ωστόσο, όπως συμβαίνει με τις περισσότερες θεραπείες για την αλωπεκία, το ποσοστό επιτυχίας υπήρξε απογοητευτικά χαμηλό. Στην ειδησεογραφία εμφανίζεται κυρίως για τη χρήση του στη θεραπεία της αντρικής φαλάκρας και όχι της αλωπεκίας.

Πάνω από 16 διαφορετικά φάρμακα και μέθοδοι θεραπείας της αλωπεκίας συστήνονται με ιατρική συνταγή, και το καθένα απ’ αυτά πρέπει να χρησιμοποιείται τακτικά για μια απροσδιόριστη χρονική περίοδο. Αφού συχνά απαιτούνται έξι μήνες για να διαπιστωθεί αν ένα συγκεκριμένο φάρμακο θα είναι αποτελεσματικό, η θεραπεία μπορεί να πάρει πολύ χρόνο και να προκαλέσει απογοήτευση. Προς το παρόν λοιπόν, δεν υπάρχει πραγματική θεραπεία για την αλωπεκία.