Οι Νεαροί Ρωτούν . . .

Γιατί Προσπαθούν οι Γονείς μου να Ελέγχουν τη Ζωή Μου;

«Αναζητώ ευκαιρίες για να δράσω, να τεντώσω τους μυς μου, να νιώσω τη δύναμή μου. . . . Θέλω να μάθω να ξεχωρίζω το γλυκό από το πικρό στην πράξη, όχι στα λόγια. Διψάω για εμπειρίες· [οι γονείς μου] με ποτίζουν εξηγήσεις».—Ένα 16χρονο αγόρι.

«Η μητέρα μου κι εγώ είμαστε σε συνεχή διαμάχη . . . Εκείνη επιμένει να με νταντεύει . . . Εγώ θέλω να ξεφύγω· δεν αντέχω να είμαι φυλακισμένη. . . . Προσπαθώ να μεγαλώσω κι εκείνη δεν με αφήνει».—Ένα 17χρονο κορίτσι.

ΕΙΝΑΙ κοινό παράπονο των νέων ότι οι γονείς τους προσπαθούν να ελέγχουν τη ζωή τους. Ίσως να έχεις κι εσύ το ίδιο παράπονο. Εσύ λες πως θέλεις να μένεις έξω ως αργά· εκείνοι λένε πως πρέπει να γυρίζεις στο σπίτι νωρίς. Εσύ λες πως έχεις μεγαλώσει αρκετά για να βγαίνεις ραντεβού· εκείνοι λένε ότι είναι πολύ νωρίς ακόμη. Φαίνεται πως κάθε φορά που λες «μπορώ να;» σου απαντούν μ’ ένα «όχι δεν μπορείς».

Ωστόσο, για να είμαστε δίκαιοι απέναντι στους γονείς, πρέπει να πούμε πως στην περίπτωση των περισσότερων νεαρών οι γονείς τους τούς επιτρέπουν να κάνουν αυτό που θέλουν, μερικές φορές τουλάχιστον. Και μάλλον εσύ δεν αποτελείς εξαίρεση. Επίσης, οι γονείς σου γνωρίζουν ίσως πολύ καλά ότι δεν είσαι πια παιδί· αργά ή γρήγορα θα πρέπει να παραιτηθούν από τον έλεγχο τον οποίο ασκούν πάνω σου από τη στιγμή που γεννήθηκες. Και, όπως συμβαίνει με τους περισσότερους γονείς, θέλουν προφανώς να γίνεις ένας ισορροπημένος, ανεξάρτητος ενήλικος.

Ίσως αναρωτηθείς λοιπόν: «Αν οι γονείς μου αισθάνονται έτσι, γιατί δεν το δείχνουν;» Σου φαίνεται πως έχουν κάνει έναν ασφυκτικό κλοιό γύρω από τη ζωή σου και δεν είναι διατεθειμένοι να τον χαλαρώσουν. Στην πραγματικότητα, όμως, το πρόβλημα δεν είναι το αν θα αποκτήσεις τον έλεγχο της ζωής σου. Το μόνο πρόβλημα είναι πότε. Εσύ θέλεις τώρα. Αλλά οι γονείς σου ίσως να θέλουν να αποκτήσεις τον έλεγχο σταδιακά.

Μια έφηβη το έβλεπε αυτό σαν «ψήφο μη εμπιστοσύνης», σαν έναν προσβλητικό υπαινιγμό ότι αυτή είχε «αυτοκαταστροφικές τάσεις που έπρεπε να χαλιναγωγηθούν». Μήπως, όμως, έχουν λόγους οι γονείς σου για να ενεργούν μ’ αυτόν τον τρόπο; Όπως και να ’χει το πράγμα, το να κατανοήσεις την άποψή τους θα σε βοηθήσει να καταστείλεις οποιαδήποτε αισθήματα αγανάκτησης που ίσως τρέφεις σ’ ό,τι αφορά τον τρόπο με τον οποίο σε μεταχειρίζονται. Όπως λέει το εδάφιο Παροιμίαι 19:11, ΜΝΚ: ‘Η ενόραση του ανθρώπου σίγουρα επιβραδύνει το θυμό του’.

Γιατί Ασκούν τον Έλεγχο

Πρώτα-πρώτα, πρέπει να συνειδητοποιήσεις ότι ο κόσμος έχει προοδευτικά γίνει πιο επικίνδυνος και διεφθαρμένος από την εποχή που οι γονείς σου περνούσαν τη δική τους νεότητα. (2 Τιμόθεον 3:1, 13) Ένας γονέας παραδέχτηκε: «Ο κόσμος που γνωρίζει ο γιος μας ή η κόρη μας στα 14, στα 15 ή στα 16 είναι πιο επικίνδυνος απ’ ό,τι ήταν τότε που μεγαλώναμε εμείς. Είναι πιο επικίνδυνο να κυκλοφορεί κανείς μόνος. Οι έφηβες που μένουν έγκυες είναι τώρα περισσότερες απ’ ό,τι τότε που ήμασταν εμείς νέοι». Καθόλου παράξενο που οι γονείς σου θέλουν να σε προστατεύσουν!

Αν οι γονείς σου είναι θεοφοβούμενοι, θα ενδιαφέρονται επίσης βαθιά για την πνευματική σου υγεία. Η Αγία Γραφή νουθετεί τους γονείς να δίνουν στα παιδιά τους «την καθοδηγία και τη διόρθωση που ανήκουν στη Χριστιανική ανατροφή». (Εφεσίους 6:4, Η Νέα Αγγλική Βίβλος [The New English Bible]) Και γνωρίζουν πως δεν θα δεχτείς αυτομάτως τις Χριστιανικές αξίες και πεποιθήσεις απλώς επειδή το έκαναν εκείνοι. Επίσης αντιλαμβάνονται ότι ‘το αγόρι [ή το κορίτσι] που έχει αφεθεί ανεξέλεγκτο θα φέρνει ντροπή στη μητέρα του’. (Παροιμίαι 29:15, ΜΝΚ) Αν και μπορεί να μη σε βλέπουν σαν παιδί, ίσως παρ’ όλα αυτά αισθάνονται αναγκασμένοι να σου επιβάλουν κάποιους περιορισμούς στις ώρες που βγαίνεις έξω και να σου θέσουν και κάποια άλλα όρια.

Μπορεί να πιστεύεις ότι τέτοιου είδους έλεγχος υποβιβάζει την αξιοπρέπειά σου, ότι ταιριάζει σε μωρά. Αλλά να θυμάσαι ότι δεν πάει πολύς καιρός από τότε που πραγματικά ήσουν αβοήθητο μωρό στα χέρια των γονέων σου. Και τώρα εκείνοι θέλουν να σε προφυλάξουν από την ηθική βλάβη με τον ίδιο τρόπο που κάποτε σε προστάτευαν από τη σωματική βλάβη. Να θυμάσαι, επίσης, ότι και οι ίδιοι οι γονείς σου ήταν κάποτε έφηβοι και ξέρουν καλά τις δυσκολίες που μπορεί να αντιμετωπίσει κάποιος νέος. Ακόμη και ο δίκαιος Ιώβ παραδέχτηκε ‘τις ανομίες της νεότητάς του’. (Ιώβ 13:26) Εκτός αυτού, μερικοί γονείς όταν ήταν νέοι έκαναν σοβαρά λάθη τα οποία περιέπλεξαν σε μεγάλο βαθμό τη ζωή τους.

Μια μητέρα ομολόγησε: «Έπρεπε να παντρευτώ. Κι αυτό γιατί σε πολύ νεαρή ηλικία είχα μόνιμο δεσμό. Έμεινα έγκυος στα δεκάξι μου. Τώρα έχω τρία παιδιά, και τα δυο απ’ αυτά είναι στην εφηβική ηλικία. Νιώθω σαν να είμαι πενήντα χρονών αντί για τριάντα εφτά. Χαράμισα τα νιάτα μου».

Ίσως οι γονείς σου να μην έζησαν ποτέ μια τέτοια πικρή εμπειρία. Παρ’ όλα αυτά, προφανώς ανησυχούν πολύ για τους κινδύνους που περιλαμβάνει το να βγαίνεις ραντεβού σε μικρή ηλικία κι έτσι ίσως σου απαγορεύουν να βγαίνεις ραντεβού. Μήπως πρέπει να αντιδράς σ’ αυτόν τον περιορισμό; Αν ναι, λάβε υπόψη σου τα λόγια του εδαφίου Παροιμίαι 27:12: ‘Ο φρόνιμος προβλέπει το κακό και κρύβεται· οι άφρονες εξακολουθούν και τιμωρούνται’. Πράγματι, αν ακολουθήσεις τη συμβουλή των γονέων σου μπορεί να αποφύγεις τη συμφορά.

Προσωπικότητα σε Μεταβατικό Στάδιο

Παρ’ όλα αυτά μπορεί να αισθάνεσαι σαν τον νεαρό που είπε: «Ξέρω τι κάνω. Δεν πρόκειται να τα κάνω θάλασσα. Γιατί δεν με αφήνουν να ζήσω τη ζωή μου;» Ίσως όμως το πρόβλημα να οφείλεται στο ότι άθελά σου δίνεις στους γονείς σου συγκεχυμένα μηνύματα. Μερικές φορές μπορεί να ενεργείς όπως ένας ικανός ενήλικας· άλλοτε πάλι μπορεί να δείχνεις με παιδιάστικο τρόπο ότι χρειάζεσαι τη βοήθεια των γονέων σου.

Στο βιβλίο Πώς να τα Καταφέρνεις ως Μεμονωμένος Γονέας (How to Single Parent), ο Δρ Φίτζχιου Ντόντσον αφηγείται την εμπειρία μιας μητέρας που είχε πάει για ψώνια με τη 15χρονη κόρη της. Η κόρη, αφού είχε ξεχωρίσει τρία φορέματα, ρώτησε ποιο της πήγαινε περισσότερο. Η μητέρα της το σκέφτηκε λίγο και μετά απάντησε: «Νομίζω πως το μπλε σου πηγαίνει πολύ καλύτερα». Ποια ήταν η αντίδραση της κόρης σ’ αυτή τη συμβουλή που η ίδια είχε ζητήσει; «Μητέρα, συνέχεια προσπαθείς να εξουσιάζεις τη ζωή μου και να μου λες τι να κάνω!»

Μερικούς μήνες αργότερα ξαναπήγαν για ψώνια. Η κόρη διάλεξε κάποια ρούχα και ρώτησε: «Μητέρα, ποιο απ’ αυτά τα σύνολα μου πάει περισσότερο;» Η μητέρα, έχοντας κατά νου το προηγούμενο περιστατικό, αποφάσισε να μην το διακινδυνεύσει και απάντησε: «Είμαι σίγουρη ότι μπορείς να αποφασίσεις μόνη σου». Αλλά μπρος σ’ αυτή την απάντηση η κόρη αναφώνησε: «Μητέρα, ποτέ δεν με βοηθάς όταν σε έχω ανάγκη!»

Όταν τη μια απαιτείς με προκλητικό τρόπο την ανεξαρτησία σου, και την άλλη φέρεσαι σαν αβοήθητο μωρό που τρέχει πίσω από τη μαμά του, οι γονείς σου μπερδεύονται. Και μέχρι ενός σημείου, όλα τα νεαρά άτομα πάσχουν από τέτοια άστατη συμπεριφορά· είναι κάτι φυσιολογικό στο στάδιο της ανάπτυξης. Όμως, παρ’ όλο που πρόκειται για κάτι φυσιολογικό, αυτό δείχνει στους γονείς σου ότι έχεις ακόμη κάποια ‘χαρακτηριστικά νηπίου’, τα οποία πρέπει να αποβάλεις και πως δεν έχεις μεγαλώσει αρκετά για να σου παραχωρήσουν πλήρη ελευθερία.—1 Κορινθίους 13:11, ΜΝΚ.

Πώς να Αποκτήσεις Έλεγχο σε Μεγαλύτερο Βαθμό

Ίσως παρ’ όλα αυτά να αισθάνεσαι ότι θα ήταν καλύτερα αν δεν είχες τόση υποστήριξη και επιτήρηση. Και ελπίζοντας ότι θα κερδίσεις τις ελευθερίες που λαχταράς, μπορεί κατά καιρούς να μπαίνεις στον πειρασμό να καταφύγεις σε πλάγια μέσα. «Ξέρω πως δεν έπρεπε να πω ψέματα», έγραψε μια έφηβη, «αλλά το έκανα μόνο και μόνο για να απλοποιήσω την κατάσταση. [Η μαμά] είναι πολύ αυστηρή και σε καμιά περίπτωση δεν θα με άφηνε να βγω έξω αν της έλεγα την αλήθεια». Το να εξαπατάς όμως τους γονείς σου ποτέ δεν απλοποιεί την κατάσταση. Αν το ψέμα αποκαλυφθεί (πράγμα που πιθανότατα θα γίνει), τα πράγματα μπορεί να μπερδευτούν πολύ.

Οι συγγραφείς του βιβλίου Δυνατότητες Εκλογής (Options) παρατηρούν: «Το να λες ψέματα [στους γονείς σου] τη στιγμή που θέλεις να σε εμπιστεύονται, είναι σαν να κλέβεις για να αποδείξεις την τιμιότητά σου. Όταν σε πιάσουν, προφανώς θα πάρουν αυστηρότερα μέτρα, μόνο και μόνο επειδή τους εξαπάτησες». Και το κυριότερο, το να λες ψέματα θα επισύρει την αποδοκιμασία του ίδιου του Θεού. Το εδάφιο Παροιμίαι 3:32, ΜΝΚ, λέει: ‘Ο άνθρωπος που χρησιμοποιεί πλάγια μέσα είναι κάτι σιχαμερό στον Ιεχωβά’.

Να είσαι λοιπόν ειλικρινής με τους δικούς σου. Δίνε τους ολοκληρωμένες και ακριβείς λεπτομέρειες για το πού θέλεις να πας και για το ποια άτομα θα είναι μαζί σου. Όταν σου επιβάλλουν περιορισμούς σ’ ό,τι αφορά τις ώρες που βγαίνεις έξω, να τους σέβεσαι. Αυτό θα τους πείσει ότι είσαι υπεύθυνο άτομο. Θα έχουν λιγότερους λόγους να ανησυχούν όταν θα λείπεις. Και σύντομα μπορεί να αισθανθούν μεγαλύτερη σιγουριά και να σου παραχωρήσουν περισσότερη ελευθερία. Είναι όπως λέει η Αγία Γραφή: «Πολλά θα αναμένονται από αυτόν στον οποίο δόθηκαν πολλά, και όσο περισσότερα έχουν εμπιστευτεί σε κάποιον οι άνθρωποι, τόσο πιο πολλά θα αναμένουν από αυτόν».—Λουκάς 12:48, Φίλιπς (Phillips).

Ο καιρός που θα αναλάβεις τον έλεγχο της ζωής σου θα έρθει αρκετά γρήγορα. Στο μεταξύ δείξε υπομονή. Απόλαυσε τα νιάτα σου. (Εκκλησιαστής 11:9) Να υποστηρίζεις τη στάση που τηρούν οι γονείς σου σε θέματα όπως τα ραντεβού, οι κανόνες, οι περιορισμοί στις ώρες που βγαίνεις έξω και τα παρόμοια. Κάνοντάς το αυτό τώρα, μπορεί να γλιτώσεις από στενοχώριες και θλίψεις αργότερα. Αν νομίζεις ότι κάποιοι από τους περιορισμούς δεν ταιριάζουν στην ηλικία σου ή ότι είναι παράλογοι, μην επαναστατείς. Συζήτησε ήρεμα αυτά τα θέματα με τους γονείς σου. Ίσως να έχουν χάσει απλώς την αίσθηση της πραγματικής σου ηλικίας ή του πόσο έχεις μεγαλώσει. Όπως κι αν έχουν τα πράγματα, μάλλον θα ανακαλύψεις ότι αυτό που τους ενδιαφέρει δεν είναι το να ελέγχουν τη ζωή σου. Απλώς θέλουν να εξασφαλίσουν τη μελλοντική ευτυχία σου.

[Εικόνα στη σελίδα 23]

Τι άποψη έχεις για τους περιορισμούς στις ώρες που βγαίνεις έξω και σε άλλα θέματα;