Η Ηθική Κατάρρευση Είναι Ευρέως Διαδεδομένη

Πλήττει Κάθε Πτυχή της Κοινωνίας

Η ΚΟΙΝΩΝΙΑ σήμερα είναι κενή από αξίες. Έχει κατακερματιστεί από τους πολλούς διαφορετικούς τρόπους ζωής. Το σκεπτικό πολλών είναι το εξής: ‘Κάθε εναλλακτικός τρόπος ζωής είναι αποδεκτός. Εσύ θα ανεχτείς τον δικό μου, εγώ θα ανεχτώ τον δικό σου. Κάνε εσύ ό,τι σου αρέσει, κι εγώ ό,τι αρέσει σ’ εμένα. Ο καθένας ας κάνει το δικό του. Υπάρχουν πολλοί δρόμοι που μπορεί να ακολουθήσει κανείς και όλοι τους είναι σωστοί· τίποτα δεν είναι λάθος. Δεν υπάρχει πια αμαρτία. Προάσπισε τα δικαιώματά σου. Η ειρηνική διαμαρτυρία είναι ψίθυρος· δυνάμωσε την ένταση με τη βία. Η βία είναι μια μορφή ελεύθερου λόγου. Το σεξ μπορείς να το απολαμβάνεις ελεύθερα με όποιο άτομο εσύ διαλέγεις και με όποιον τρόπο θέλεις. Η χυδαιότητα είναι τέχνη. Ζήσε και άσε και τους άλλους να ζήσουν’.

Ή μήπως ‘πέθανε και άσε και τους άλλους να πεθάνουν’; Ακόμα και αρκετά χρόνια μετά την έναρξη του 20ού αιώνα, οι άνθρωποι είχαν σαφώς καθορισμένες ιδέες σχετικά με το τι είναι σωστό και τι λάθος, τι είναι ηθικό και τι ανήθικο, τι είναι έντιμο και τι ανέντιμο—και πολλοί εξακολουθούν να τις έχουν. Όμως για κάποιους άλλους άρχισε μια αλλαγή στη δεκαετία του 1950 η οποία κλιμακώθηκε από εκεί κι έπειτα. Το σύνολο των ιδεών περί αρετής, ηθικότητας, εντιμότητας και ήθους παρουσιαζόταν ως παράλογο, απάνθρωπο και απαράδεκτο. Οι ιδέες που επικράτησαν εξυμνούσαν τον ατομισμό. Πρόβαλλαν την άποψη ότι κάθε άτομο πρέπει να ζει σύμφωνα με τους στόχους που το ίδιο έχει ορίσει. Τώρα τα αποδεκτά ήθη επρόκειτο να είναι η ανεκτικότητα, το δικαίωμα να είναι κανείς διαφορετικός και η αποφυγή κάθε κρίσης βασισμένης σε προσωπικές απόψεις. Σ’ αυτή τη νέα φιλοσοφία, απαγορεύονται οι απαγορεύσεις.

Οι καταστροφικές συνέπειες αυτής της φιλοσοφίας συνέχισαν να συσσωρεύονται, ώσπου στη δεκαετία του 1980 έφτασαν σε επίπεδο πλημμύρας, και εξακολουθούν να αυξάνονται στη δεκαετία του 1990. Εδώ παρατίθενται μερικές μόνο εκθέσεις για τις καταστροφικές συνέπειες, με πρώτη μια ομιλία που είχε θέμα τις αξίες και η οποία εκφωνήθηκε από τον αντιπρόεδρο μιας εταιρίας στη διάρκεια ενός συνεδρίου για την οικονομική ηθική, το οποίο έλαβε χώρα στην Πόλη της Νέας Υόρκης:

«Οι πολιτικοί εξαπατούν τους ψηφοφόρους τους. Οι μεσίτες κατακλέβουν τους πελάτες τους. Αποταμιευτικοί οργανισμοί οδηγούνται στη χρεοκοπία από διοικητικά στελέχη τους και αυτοί που πληρώνουν είναι οι φορολογούμενοι. Κήρυκες και υποψήφιοι πρόεδροι απατούν τη σύζυγό τους. Παιδιά αντιγράφουν στους διαγωνισμούς, και εκατομμύρια άνθρωποι καταστρέφουν τον εαυτό τους και άλλους μέσα από την ερημωτική επίδραση των ναρκωτικών και του εγκλήματος. . . . Το 50 τοις εκατό όλων των γάμων καταλήγουν σε διαζύγιο. Το 22 τοις εκατό όλων των παιδιών που γεννιούνται σήμερα γεννιούνται χωρίς γάμο και το ένα τρίτο όλων των παιδιών θα ζήσουν με κάποιο θετό γονέα πριν κλείσουν τα 18. Είναι προφανές πως η αποσύνθεση της οικογένειας είναι μαζική. Αν υποθέσετε ότι η διαμόρφωση των αξιών αρχίζει από το σπίτι—στο ξεκίνημα της ζωής—τότε οι αιτίες για την κατάρρευση της ηθικής είναι φανερές».—Περιοδικό Οι Σημαντικές Διαλέξεις της Ημέρας (Vital Speeches of the Day), 1η Σεπτεμβρίου 1990.

Καθημερινά, οι εφημερίδες, τα περιοδικά, τα δελτία ειδήσεων, οι κινηματογραφικές ταινίες και τα τηλεοπτικά προγράμματα αντανακλούν την παρακμή των παραδοσιακών αξιών. Σε μια ομιλία του στο Πανεπιστήμιο του Σικάγου, ο πρόεδρος της Εταιρίας Τσέις Μανχάταν είπε:

«Είτε ανοίγετε την εφημερίδα πρώτα στις αθλητικές σελίδες είτε στην κυβερνητική έκθεση από την Ουάσινγκτον είτε στις οικονομικές στήλες, οι αποδείξεις είναι ίδιες. Οι αθλητικές σελίδες βρίθουν από τα τελευταία σκάνδαλα για ποδοσφαιριστές που δωροδοκούνται, για πανεπιστημιακές ομάδες στις οποίες επιβάλλονται περιορισμοί επειδή υποκίνησαν επεισόδια και για επαγγελματίες αθλητές που εμπλέκονται σε ναρκωτικά. Τα νέα από την Ουάσινγκτον αφορούν δίκες για ψευδορκία, καταγγελίες εναντίον ομοσπονδιακών δικαστών, ρουσφέτια, καθώς και την τελευταία ανάκριση που διεξάγει η Επιτροπή Δεοντολογίας της Βουλής σε βάρος ενός νομοθέτη. Γυρίζεις στις σελίδες με τις οικονομικές στήλες και ανακαλύπτεις σκάνδαλα αθέμιτης εκμετάλλευσης εμπιστευτικών πληροφοριών από υπεύθυνα στελέχη επιχειρήσεων, και άλλα παρόμοια».—Οι Σημαντικές Διαλέξεις της Ημέρας, 1η Αυγούστου 1990.

Αυτός ο καταιγισμός είναι τόσο σταθερός και αμείωτος που δεν προκαλεί πια αίσθηση στους ανθρώπους. Αυτά τα σκάνδαλα δεν τους σκανδαλίζουν πια. Ο ομιλητής, τα λόγια του οποίου μόλις παρατέθηκαν, σχολίασε τα εξής: «Πολλοί Αμερικανοί δεν εξοργίζονται πλέον με την είδηση μιας ακόμη παρέκκλισης από την ηθική. Οι πρώην καταδικασμένοι εγκληματίες δεν είναι πλέον απόκληροι της κοινωνίας. Είναι διασημότητες. Προσκαλούνται σε πάρτι της υψηλής κοινωνίας. Γράφουν βιβλία που γίνονται μπεστ σέλερ».

Ο χρηματιστής της Γουόλ Στριτ Ιβάν Μπόσκι ολοκλήρωσε μια διάλεξή του προς τους φοιτητές κάποιας οικονομικής σχολής σχηματίζοντας με τα χέρια του το σήμα της νίκης και λέγοντας: «Ζήτω η απληστία!» Αργότερα η απληστία του τον υποκίνησε να χρησιμοποιήσει με ανέντιμο τρόπο κάποιες πληροφορίες και δικάστηκε, καταδικάστηκε, του επιβλήθηκε πρόστιμο και φυλάκιση. Το πρόστιμο ήταν 100 εκατομμύρια δολάρια (περ. 18 δισ. δρχ.), αλλά αυτός είχε κερδίσει πάνω από μισό δισεκατομμύριο δολάρια (περ. 90 δισ. δρχ.). Στον Μάικλ Μίλκεν, έναν άλλο χρηματιστή της Γουόλ Στριτ που κρίθηκε ένοχος διενέργειας παραπλανητικών χειρισμών, επιβλήθηκε πρόστιμο 600 εκατομμύρια δολάρια (περ. 108 δισ. δρχ.) για τις συναλλαγές που έκανε χρησιμοποιώντας πολύ ριψοκίνδυνες ομολογίες—κέρδιζε σχεδόν τόσα μέσα σ’ ένα χρόνο! Κατάφερε να κρατήσει ενάμισι δισεκατομμύριο δολάρια (περ. 270 δισ. δρχ.).

Το περιοδικό Βιομηχανική Εβδομάδα (Industry Week) δημοσίευσε ένα άρθρο του οποίου ο τίτλος έθετε το ερώτημα: «Θα Πετύχετε αν Ξεχάσετε την Ηθική;» Ένας σύμβουλος από τη Γιούτα πίστευε ότι από ηθική άποψη η κατάσταση στις εταιρίες είχε επιδεινωθεί και είπε: «Οι παρατηρήσεις μου δείχνουν ότι όσο πιο πετυχημένος είναι ένας επιχειρηματίας τόσο πιο ανήθικη είναι η συμπεριφορά του». Ένας διευθυντής από το Μίσιγκαν είπε: «Έχουμε μια συγκεκριμένη τακτική ως προς τα ζητήματα ηθικής, αλλά τα μέσα στελέχη αγνοούν τους κανόνες με το εξής σκεπτικό: ‘Δεν είναι ανήθικο, είναι απλώς έξυπνος χειρισμός’». Ένας επόπτης από το Μαϊάμι λέει με απόγνωση: «Η ηθική οδεύει ολοταχώς προς την ήττα· το κέρδος πάση θυσία κατέχει την πρώτη θέση». Άλλοι επιχειρηματίες ήταν πιο ωμοί: «Όλα είναι αποδεκτά», είπε κάποιος. Ένας άλλος πρόσθεσε το εξής: «Η δική μας τακτική είναι: αν μπορείς να το κάνεις χωρίς να σε πιάσουν, κάν’ το».

Δεν είναι μόνο οι επιχειρηματίες αυτοί που συμβάλλουν στην παρακμή των ηθικών κανόνων. Ο ιός που πλήττει τις αξίες έχει απλωθεί σε κάθε πτυχή της κοινωνίας. Πάρα πολλοί είναι οι νομικοί που φέρονται ως ασυνείδητοι δικηγορίσκοι παρά ως πρεσβευτές του νόμου. Πάρα πολλοί επιστήμονες πέφτουν χαμηλά καταφεύγοντας σε παράβαση των καθηκόντων τους και σε απάτες για να κερδίσουν παροχές από την κυβέρνηση. Πάρα πολλοί γιατροί φημίζονται για το ότι ενδιαφέρονται για τις παχυλές αμοιβές μάλλον παρά για τους ασθενείς—και πάρα πολλοί από τους ασθενείς τους μηχανεύονται τρόπους για υποβολή αγωγής στο γιατρό για πλημμελή άσκηση των καθηκόντων του.

Οι γειτονιές παραπαίουν υπό την επίδραση των ναρκωτικών, του εγκλήματος και των συμπλοκών ανάμεσα στις συμμορίες. Η συζυγική απιστία καταστρέφει τις οικογένειες. Μικρά παιδιά πέφτουν θύματα σεξουαλικής κακοποίησης και χρησιμοποιούνται στην πορνογραφία. Το σεξ στην εφηβική ηλικία φέρνει εγκυμοσύνες, εκτρώσεις και παραμελημένα μωρά. Άτομα που διακινούν ναρκωτικά εισβάλλουν στα προαύλια των σχολείων. Παιδιά σχολικής ηλικίας κουβαλάνε μαχαίρια και όπλα, ενώ οι ικανότητές τους στην ανάγνωση συνεχίζουν την καθοδική πορεία τους. Το καλύτερο φάρμακο γι’ αυτή την κατάσταση είναι η εκπαίδευση που μπορούν να προσφέρουν οι γονείς στα παιδιά διαβάζοντάς τους, αλλά συχνά οι γονείς είναι υπερβολικά απασχολημένοι προσπαθώντας να κερδίσουν τα προς το ζην ή είναι υπερβολικά απορροφημένοι από στόχους που θέτουν για την προσωπική τους ικανοποίηση.

Η βιομηχανία της μουσικής συμβάλλει στην ηθική κατάρρευση με εξέχοντα τρόπο μέσω κάποιων ακραίων χέβι-μέταλ συγκροτημάτων της ροκ. Ένας σύμβουλος εταιρίας σχολίασε: «Η μουσική ροκ αποδείχτηκε το τέλειο μέσο για τη διαφήμιση και την εξάπλωση της ιδέας περί ευκαιριακού και απεριόριστου σεξ, καθώς και για την εξύμνηση της χρήσης παράνομων ναρκωτικών. Η μουσική ροκ υπήρξε επίσης ισχυρή δύναμη στη γέννηση περιφρόνησης για τους γονείς, για τις παλιότερες γενιές και για τους κοινωνικούς θεσμούς οι οποίοι έρχονταν σε αντίθεση με τον ανήθικο τρόπο ζωής που συνοδεύεται από τη χρήση ναρκωτικών».

Ένας από τους στόχους τους είναι να προσβάλλουν, να σοκάρουν και να τραβούν την προσοχή με στίχους που ξεχειλίζουν από ωμότητα, ποταπότητα, αισχρότητα και απεχθή, βορβορώδη βρομιά, και οι οποίοι είναι γεμάτοι περιγραφές κτηνώδους κακοποίησης γυναικών. Ο στοματικός και ο πρωκτικός έρωτας περιγράφονται με σωρεία τρόπων, ενθαρρύνεται η σεξουαλική κακοποίηση, εκφράζεται χαιρεκακία για βιασμούς που είναι τόσο βίαιοι ώστε τα σεξουαλικά όργανα των γυναικών καταστρέφονται—δεν υπάρχει όριο στη χονδροειδή χυδαιότητα που εξυμνείται. Όταν κάποιο ροκ συγκρότημα δικάστηκε για χυδαιότητα, ένας καθηγητής του Πανεπιστημίου Ντιουκ εξύμνησε τα μέλη του συγκροτήματος ως ιδιοφυΐες με όλη τη σημασία της λέξης και υπερασπίστηκε τις κατάφωρες χυδαιολογίες τους λέγοντας ότι είχαν καλλιτεχνική αξία. Οι ένορκοι συμφώνησαν, καταλήγοντας στο συμπέρασμα ότι οι στίχοι δεν αποτελούσαν χυδαιότητα αλλά τέχνη.

Μια παρόμοια απόδειξη της παρακμής των αξιών στην κοινωνία είναι το γεγονός ότι τον προηγούμενο χρόνο ένα από τα πιο χυδαία άλμπουμ μουσικής ραπ ‘πούλησε τόσο πολλά αντίτυπα (1 εκατομμύριο και πλέον) στις τρεις πρώτες εβδομάδες της κυκλοφορίας του, ώστε ανέβηκε στην πρώτη θέση. Αυτό σημαίνει πως ήταν ό,τι δημοφιλέστερο υπήρχε εκείνη τη στιγμή στη βιομηχανία της μουσικής’. Τα ονόματα που έχουν επιλέξει αυτά τα ροκ συγκροτήματα ταιριάζουν με τους στίχους: «Υπάρχουν 13 τουλάχιστον συγκροτήματα που έχουν ως όνομα τα αντρικά γεννητικά όργανα, 6 συγκροτήματα έχουν ως όνομα τα γυναικεία γεννητικά όργανα, 4 το σπέρμα, 8 την έκτρωση και ένα έχει ως όνομα κάποια κολπική μόλυνση».—Νέα των Η.Π.Α. και Παγκόσμιες Ειδήσεις (U.S.News & World Report).

Ένας καθηγητής από το Πανεπιστήμιο της Βοστόνης σχολίασε την έκθεση φωτογραφίας τού Μάπελτχορπ: «Την είδα στο Ινστιτούτο Σύγχρονης Τέχνης στη Βοστόνη. Εκεί, τα έργα, όπως και σε άλλες εκθέσεις, ήταν κατανεμημένα σε τομείς σαν να λέγαμε. Οι φωτογραφίες ‘σκληρού πορνό’ ήταν . . . τα πιο απεχθή πορνογραφήματα που μπορεί κανείς να φανταστεί. Δεν ξέρω αν ήταν ομοφυλοφιλικές, πάντως ήταν φωτογραφίες που απεικόνιζαν πράξεις οι οποίες δεν φανταζόμουν ότι είναι δυνατές, πόσο μάλλον ευχάριστες». Το θέμα της χυδαιότητας της έκθεσης έφτασε στο δικαστήριο και οι ένορκοι αποφάνθηκαν ότι η χυδαιότητά της αποτελούσε τέχνη. Αυτό όχι μόνο τέχνη δεν είναι, αλλά δεν δείχνει και υπευθυνότητα από ηθική άποψη, και αποτελεί απόδειξη μιας περαιτέρω διάβρωσης των αληθινών αξιών από την πλευρά των καλλιτεχνών και των θεατών.

Χρειαζόμαστε όρια. Χρειαζόμαστε σταθεροποιητικές κατευθυντήριες γραμμές. Χρειαζόμαστε ιδεώδη προς τα οποία να εργαζόμαστε. Χρειαζόμαστε την επιστροφή στην αρχική πηγή των αληθινών αξιών.

[Πρόταση που τονίζεται στη σελίδα 4]

Οι άνθρωποι δεν σκανδαλίζονται πια από τα σκάνδαλα

[Πρόταση που τονίζεται στη σελίδα 5]

Οι ένορκοι ανακηρύσσουν τέχνη τη χονδροειδή χυδαιότητα