Οι Νεαροί Ρωτούν . . .

Γιατί Πρέπει να Μελετάω Πολύ στο Σχολείο;

‘Στο κάτω-κάτω, τα περισσότερα απ’ αυτά που μαθαίνουμε στο σχολείο είναι απλώς θεωρία. Ουσιαστικά τίποτα απ’ αυτά δεν έχει πρακτική αξία’.

‘Η σχολική εργασία δεν είναι μέσα στα ενδιαφέροντά μου. Εμένα με ενδιαφέρουν περισσότερο άλλα πράγματα, όπως τα αθλήματα και το να βγαίνω έξω με τους φίλους μου’.

‘Εγώ ξέρω ότι θα μπω στην ολοχρόνια διακονία, ποιος ο λόγος λοιπόν να μελετάω πολύ στο σχολείο;’

ΟΙ ΝΕΑΡΟΙ κάνουν συχνά τέτοιου είδους σχόλια όταν μιλούν για το σχολείο και για τη σχολική εργασία. Ίσως νιώθεις κι εσύ έτσι.

Ομολογουμένως, αν μπορούσαν να διαλέξουν ανάμεσα στη μελέτη και την ψυχαγωγία, οι περισσότεροι νεαροί προφανώς θα προτιμούσαν το δεύτερο. Μερικοί μάλιστα ίσως εύχονται να μη χρειαζόταν καθόλου να μελετούν. Δεν παίρνουν τη μάθηση στα σοβαρά· δεν μπορούν να φανταστούν τι ρόλο θα παίξει στη ζωή τους. Από την άλλη μεριά, ίσως εσύ είσαι απ’ αυτούς που θέλουν να πετύχουν στο σχολείο, αλλά δεν νιώθουν και μεγάλο ενθουσιασμό για τη σχολική τους εργασία. ‘Απλούστατα δεν είμαι μελετηρό άτομο’, μπορεί να είναι το επιχείρημα που προβάλλεις.

Όποια κι αν είναι τα αισθήματά σου, τα ενδιαφέροντά σου ή οι ικανότητές σου, μπορείς να πετύχεις στο σχολείο. Πρέπει, όμως, να έχεις κίνητρα που θα σε υποκινήσουν προς αυτόν το σκοπό. Και το να εξετάσεις τα οφέλη που μπορεί να αποκομίσεις όταν μελετάς πολύ ίσως δώσει στα κίνητρά σου ουσιαστική ώθηση.

Εξάσκηση του Μυαλού

Πολλά απ’ αυτά που μελετάς στο σχολείο ίσως να μη φαίνεται τώρα ότι έχουν σχέση με τη ζωή σου. Αν δεν σκοπεύεις να σταδιοδρομήσεις ως επιστήμονας, πιθανότατα θα σου χρησιμεύσουν ελάχιστα στο μέλλον οι τύποι της φυσικής που σε βάζει ίσως να μαθαίνεις ο καθηγητής σου. Επιπλέον, είναι απίθανο ότι, ως ενήλικο άτομο, θα αναγκάζεσαι καθημερινά να κλίνεις ρήματα ή να υπολογίζεις τις γωνίες ενός ισοσκελούς τριγώνου. ‘Τότε, λοιπόν, ποιος ο λόγος να τα μελετάω όλα αυτά;’ ρωτάς.

Πρώτον, το σχολείο σού δίνει την ευκαιρία να αποκτήσεις αρκετές γενικές γνώσεις σε πολλούς διαφορετικούς κλάδους, όπως η ιστορία, η φιλολογία, οι φυσικές επιστήμες, η γεωγραφία και τα μαθηματικά. Αυτή η ευρεία βάση γνώσεων θα εμπλουτίσει την κατανόησή σου για τον κόσμο που σε περιβάλλει και θα σχηματίσει ένα θεμέλιο πάνω στο οποίο θα μπορούν να προστίθενται πιο συγκεκριμένες πληροφορίες. ‘Για εκείνον που έχει κατανόηση η γνώση είναι εύκολο πράγμα’, λέει το εδάφιο Παροιμίαι 14:6, ΜΝΚ.

Στο βιβλίο του Μάθετε Πώς να Μελετάτε (Savoir étudier), ο Ρομπέρ Μποσκέ εξηγεί ακόμα ότι οι δυνατότητες του μυαλού για μάθηση «πρέπει να ανακαλυφθούν σταδιακά και να τεθούν σε λειτουργία». Και προσθέτει: «Όλοι ξέρουμε ότι ένας πρωταθλητής επιτυγχάνει τις καλύτερες επιδόσεις του μόνο έπειτα από μακρά περίοδο εκπαίδευσης, στη διάρκεια της οποίας ανακαλύπτει πώς να χρησιμοποιεί τις ικανότητές του στο πλήρες. . . . Το να γνωρίζετε πώς να μελετάτε είναι ακριβώς αυτό: να χρησιμοποιείτε πλήρως τις δυνατότητές σας, επιτυγχάνοντας τα καλύτερα αποτελέσματα, στο λιγότερο δυνατό χρόνο και με τις λιγότερες δυνατές προσπάθειες».

Συνεπώς, η σχολική εργασία μπορεί να χαρακτηριστεί εξάσκηση του μυαλού. «Το μυαλό είναι . . . ένα τεράστιο δίκτυο που έχει εσωτερικές διασυνδέσεις», λέει το βιβλίο Πώς να Μελετάτε (How to Study), «και όσο αυξάνει η πολυπλοκότητά του και ο αριθμός των εσωτερικών διασυνδέσεών του, τόσο πιο αποδοτικά λειτουργεί». Οι εργασίες που σου ανατίθενται στο σχολείο μπορούν να σε βοηθήσουν να ακονίσεις τις ικανότητές σου όσον αφορά τη συγκέντρωση της σκέψης, τη λογική συζήτηση, την απομνημόνευση, την ανάλυση ενός προβλήματος και την εξαγωγή λογικών συμπερασμάτων.

Συναισθηματική και Πνευματική Ανάπτυξη

Τα σχολικά σου χρόνια είναι επίσης καιρός συναισθηματικής και πνευματικής ανάπτυξης. Αναπτύσσεις συνήθειες και στάσεις που θα καθορίσουν, σ’ ένα μεγάλο βαθμό, τι είδους ενήλικο άτομο θα είσαι. Θα είσαι άτομο εργατικό, επιμελές, αυτοπειθαρχημένο και ικανό—άτομο που θα ήθελε να προσλάβει ένας εργοδότης; Αν εκπαιδεύσεις τώρα τον εαυτό σου έτσι ώστε να έχει καλές συνήθειες εργασίας και μελέτης, θα απολαμβάνεις τα οφέλη για όλη σου τη ζωή. (Παράβαλε Παροιμίαι 22:6.) Μεταξύ άλλων πραγμάτων, αυτό μπορεί να έχει πολύ σημαντική επίδραση στη μελλοντική οικονομική σου κατάσταση και στις επαγγελματικές σου προοπτικές. Πολλές επιχειρήσεις χρησιμοποιούν τα στοιχεία των ακαδημαϊκών επιδόσεων ενός υποψηφίου για κάποια θέση ως ένδειξη του πώς θα τα καταφέρει αυτό το άτομο στη δουλειά του.

Οι συνήθειες μελέτης που έχεις επηρεάζουν επίσης την πνευματική σου ανάπτυξη. Ο Ιησούς δίδαξε ότι ο άνθρωπος πρέπει να λατρεύει τον Θεό με ‘όλη τη διάνοιά’ του. (Μάρκος 12:30) Αυτό υποδηλώνει ότι οι δούλοι του Θεού, μικροί και μεγάλοι, πρέπει να χρησιμοποιούν το μυαλό τους δραστήρια προκειμένου να λαβαίνουν τη γνώση που προσφέρει σ’ αυτούς ο Ιεχωβά και να κατανοούν πώς να την εφαρμόζουν στη ζωή τους.—Ιωάννης 17:3, ΜΝΚ· 1 Τιμόθεον 4:7.

«Το βλέπω σε άλλους νέους της ηλικίας μου», παρατηρεί η Σιλβί, μια κοπέλα από τη Γαλλία. «Οι συνήθειες μελέτης που είχαν στο σχολείο επεκτάθηκαν και στις συνήθειές τους προσωπικής μελέτης σε πνευματικά θέματα. Όσοι δεν είχαν μάθει να αγαπούν τη μελέτη στο σχολείο δεν ενδιαφέρονταν να μελετήσουν ούτε και την Αγία Γραφή». Το εδάφιο Παροιμίαι 10:4 λέει τα εξής: ‘Το οκνηρό χέρι φέρνει φτώχεια, το δε χέρι του επιμελούς πλουτίζει’. Αυτό αποδείχτηκε αληθινό για τη Σιλβί με μια πνευματική έννοια. Οι καλές της συνήθειες μελέτης τη διευκόλυναν να κατανοήσει πιο βαθιά την Αγία Γραφή. Αυτό την προετοίμασε για να σταδιοδρομήσει στο ολοχρόνιο έργο κηρύγματος.—Παράβαλε Ψαλμός 1:2, 3.

Μάθε Πώς να Μελετάς

Αλλά τι γίνεται αν δεν έχεις την τάση να μελετάς; Πρέπει να καταλάβεις ότι η κυριότερη διαφορά μεταξύ ενός καλού και ενός κακού μαθητή είναι συνήθως η επιμέλεια—όχι η ευφυΐα. «Δεν είχα και πολλές ικανότητες από τη φύση μου όπως μερικοί άλλοι μαθητές», παραδέχεται η Σιλβί. «Για να τα πηγαίνω καλά στο σχολείο, έπρεπε στην πραγματικότητα να κάνω πάρα πολλές προσπάθειες ίσα-ίσα για να παίρνω κάποιους υποφερτούς βαθμούς». Μολονότι το σχολείο δεν ήταν εύκολο για τη Σιλβί, εκείνη έκανε επιμελείς προσπάθειες· έμαθε, όχι μόνο πώς να μελετάει, αλλά και πώς να απολαμβάνει τη μελέτη. «Επειδή μου είχε γίνει συνήθεια», λέει η ίδια, «δεν ήταν πλέον τόσο μεγάλη αγγαρεία η μελέτη ή η έρευνα σχετικά με κάποιο θέμα. Έμαθα να το κάνω αυτό αβίαστα».

Στο βιβλίο του Πώς να Μελετάτε, ο Χάρι Μάντοξ λέει: «Δεν αρκεί η ικανότητα και μόνο. Πολλοί εξαιρετικά ευφυείς μαθητές αποτυχαίνουν . . . επειδή δεν εργάζονται επαρκώς ή επειδή δεν έχουν μάθει ποτέ πώς να μελετούν αποτελεσματικά». Και προσθέτει: «Αξίζει να μάθετε αποδοτικές μεθόδους μελέτης, όχι μόνο για τους άμεσους σκοπούς για τους οποίους μελετάτε, αλλά και επειδή οι συνήθειες εργασίας που θα αποκτήσετε θα σας συνοδεύουν σε όλη σας τη ζωή».

Οι άνθρωποι συνήθως χαίρονται να κάνουν πράγματα στα οποία τα καταφέρνουν καλά—και τείνουν να αποφεύγουν πράγματα στα οποία δεν τα καταφέρνουν. Ίσως, λοιπόν, δεν σου αρέσει η σχολική εργασία, επειδή δεν έχεις αναπτύξει τις ικανότητές σου για μελέτη στο βαθμό που χρειάζεται ώστε να γίνει η εργασία σου απολαυστική. Αν είναι έτσι, γιατί να μη συγκεντρώσεις τις προσπάθειές σου στο να μάθεις πώς να μελετάς; Χρήσιμες πληροφορίες περιλαμβάνονται στο 18ο κεφάλαιο του βιβλίου Οι Νεαροί Ρωτούν—Αποτελεσματικές Απαντήσεις.a

Να Κοιτάς Πέρα από τα Σχολικά σου Χρόνια

Πολλοί μαθητές παραμελούν τα μαθήματά τους απλώς και μόνο επειδή θα προτιμούσαν να έκαναν κάτι άλλο—λόγου χάρη να διασκέδαζαν. Αλλά το εδάφιο Παροιμίαι 21:17 προειδοποιεί: ‘Αυτός που αγαπάει την ευθυμία θα καταντήσει φτωχός’. Η ψυχαγωγία και η ανάπαυση έχουν τη θέση τους. (Εκκλησιαστής 3:1, 4) Όμως, όσο βρίσκεσαι στο σχολείο, η μελέτη πρέπει να συγκαταλέγεται σ’ αυτά που βάζεις σε προτεραιότητα. Τα αποτελέσματα που πετυχαίνεις θα καθορίζονται σε μεγάλο βαθμό από το πόση προσπάθεια έχεις τη διάθεση να καταβάλλεις. ‘Σε κάθε κόπο υπάρχει κέρδος’, λέει το εδάφιο Παροιμίαι 14:23.

Αυτό δεν σημαίνει ότι είναι απαραίτητο να σου αρέσουν όλα τα μαθήματα ή όλες οι σχολικές εργασίες που σου ανατίθενται. Μπορείς, όμως, να προσπαθείς να βλέπεις την εκπαίδευσή σου ως θετικό μέσο με το οποίο θα φτάσεις σ’ ένα στόχο—την απόκτηση γνώσεων και ικανοτήτων που θα σε βοηθήσουν να ζήσεις μια χρήσιμη και παραγωγική ζωή. Είναι αλήθεια ότι οι απαιτήσεις σχετικά με την εκπαίδευση και οι οικονομικές συνθήκες διαφέρουν πολύ από χώρα σε χώρα. Ακόμα κι έτσι, πολλοί νεαροί τελειώνουν το σχολείο χωρίς να έχουν αποκτήσει έστω και τις πιο στοιχειώδεις ικανότητες μάθησης· βρίσκονται απροετοίμαστοι ή δεν έχουν τα απαιτούμενα προσόντα για τα περισσότερα είδη επαγγελματικής απασχόλησης. Και γιατί; Επειδή δεν εργάστηκαν με επιμέλεια όταν πήγαιναν σχολείο.

Μην πέσεις κι εσύ σ’ αυτή την παγίδα! Να κοιτάς πέρα από τα σχολικά σου χρόνια και να κάνεις σχέδια για το πώς θα είσαι σε θέση να συντηρήσεις τον εαυτό σου όταν τελειώσεις το σχολείο. Κάποια μέρα μπορεί κάλλιστα να επωμιστείς την ευθύνη να φροντίζεις μια οικογένεια. (1 Τιμόθεον 5:8· παράβαλε Παροιμίαι 24:27.) Όπως πολλοί νεαροί στις τάξεις των Μαρτύρων του Ιεχωβά, έτσι κι εσύ ίσως σχεδιάζεις να σταδιοδρομήσεις στο ολοχρόνιο έργο κηρύγματος. Και πάλι θα χρειάζεται να συντηρείς τον εαυτό σου και ίσως και την οικογένειά σου. Γι’ αυτό να σκέφτεσαι διορατικά. Πολύ πριν αποφοιτήσεις, προσπάθησε να βρεις ποιες εργασίες μερικής απασχόλησης υπάρχουν στο μέρος που ζεις. Η επιμέλεια στη σχολική σου εργασία θα σε βοηθήσει να αναπτύξεις τις ικανότητες που είναι απαραίτητες για να βρεις τέτοιου είδους δουλειές.

Όποια κι αν είναι τα μελλοντικά σου σχέδια, καλό είναι να μελετάς πολύ στο σχολείο. Όχι, δεν είναι απαραίτητο να γίνεις ο πρώτος ή η πρώτη στην τάξη σου. Αλλά μπορείς να μάθεις να αγαπάς τη μάθηση. Ακόμα καλύτερα, μπορείς να αναπτύξεις γνώσεις, ικανότητες και συνήθειες που θα σε ωφελήσουν σε όλη σου τη ζωή.

[Υποσημειώσεις]

[Εικόνα στη σελίδα 18]

Οι ικανότητες μάθησης που αναπτύσσεις όταν είσαι στο σχολείο θα σε ωφελήσουν σε όλη σου τη ζωή