Η Άποψη της Αγίας Γραφής
Φιλανθρωπικές Συνεισφορές—Χριστιανική Υποχρέωση;
ΔΕΝ έχουν περάσει ούτε δέκα χρόνια από τότε που ο σύλλογος PTL (τα αρχικά των αγγλικών λέξεων Αινείτε τον Κύριο), που έχει την έδρα του στις νοτιοανατολικές Ηνωμένες Πολιτείες, έκανε έκκληση για δωρεές ως θρησκευτικό φιλανθρωπικό ίδρυμα. Μέσω ενός δορυφορικού τηλεοπτικού δικτύου και των ταχυδρομείων συγκέντρωσε εκατοντάδες εκατομμύρια δολάρια που πλημμύρισαν τα ταμεία του—με το πρόσχημα της εξάπλωσης του ευαγγελίου.
Φανταστείτε πως αισθάνθηκαν οι χιλιάδες άνθρωποι που είχαν στείλει χρήματα στο σύλλογο PTL όταν διάβασαν ειδήσεις όπως η ανταπόκριση του Ασοσιέιτεντ Πρες που ανέφερε ότι ο Τζιμ Μπάκερ, πρώην πρόεδρος της PTL, και η σύζυγός του Τάμι, «το 1986, πληρώθηκαν, σύμφωνα με πληροφορίες, 1,6 εκατομμύρια δολάρια [περ. 320 εκατ. δρχ.] σε μισθούς και πρόσθετα επιδόματα». Το χειρότερο ήταν άλλο όμως, όπως πρόσθετε η είδηση: «Αυτές οι πληρωμές έγιναν παρά το ότι η διακονία έχει χρέος τουλάχιστον 50 εκατομμυρίων δολαρίων [περ. 10 δισ. δρχ.] . . . Γύρω στα 265.000 δολάρια [περ. 53 εκατ. δρχ.] της PTL προορίζονταν για την [Τζέσικα] Χαν, με σκοπό να εξασφαλιστεί η σιωπή της για το [σεξουαλικό] δεσμό που είχε με τον Μπάκερ».
Πριν από την καταδίκη του Μπάκερ σε φυλάκιση για εξαπάτηση των ακολούθων του, ο δικαστής που εκδίκαζε την υπόθεσή του είπε: «Όσοι έχουμε κάποια θρησκεία νιώθουμε αηδία για την εκμετάλλευση που γίνεται σε βάρος μας από μερικούς φιλάργυρους κήρυκες και ιερείς».
Η θρησκεία δεν είναι η μόνη που με ζήλο αγγίζει τις χορδές που ξυπνούν τα αισθήματα όσων κάνουν συνεισφορές και κατόπιν βάζει στην τσέπη της τα περισσότερα χρήματα. Δεν είναι ασυνήθιστο το ότι μερικοί από εκείνους που συγκεντρώνουν τέτοια ποσά κρατούν το 90 και πλέον τοις εκατό των δωρεών για τις οποίες εκλιπαρούν.
Είναι να απορεί κανείς λοιπόν που οι άνθρωποι έχουν απηυδήσει με αυτά τα φιλανθρωπικά ιδρύματα; Ωστόσο, τι πρέπει να κάνουν οι Χριστιανοί; Είναι υποχρεωμένοι να συνεισφέρουν σε οργανωμένους φιλανθρωπικούς εράνους; Τι κατευθυντήριες γραμμές δίνει η Αγία Γραφή για να διασφαλιστεί η σοφή χρήση των ποσών που συγκεντρώνονται για τη βοήθεια άλλων; Ποιος είναι ο καλύτερος και ο πιο πρακτικός τρόπος για να βοηθάμε τους άλλους;
Συνεισφορές—Και Ναι και Όχι
Αδιαμφισβήτητα, η συμβουλή της Αγίας Γραφής είναι να είμαστε καλοσυνάτοι και γενναιόδωροι προς εκείνους που έχουν ανάγκη. Από τους αρχαίους χρόνους ο λαός του Θεού λάβαινε την προτροπή να ‘είναι γενναιόδωρος, πρόθυμος να δίνει’. (1 Τιμόθεον 6:18, ΜΝΚ· Δευτερονόμιον 15:7, 10, 11) Μάλιστα, στο εδάφιο 1 Ιωάννου 3:17 λέγεται στους Χριστιανούς: «Όστις . . . έχη τον βίον του κόσμου και θεωρή τον αδελφόν αυτού ότι έχει χρείαν και κλείση τα σπλάγχνα αυτού απ’ αυτού, πώς η αγάπη του Θεού μένει εν αυτώ;»
Να δίνετε, ναι· αλλά να προσέχετε! Βομβαρδιζόμαστε διαρκώς από φιλανθρωπικά ιδρύματα, θρησκεύματα και ετήσιους κοινοτικούς εράνους· οι εκκλήσεις των περισσοτέρων μάλιστα γίνονται σε επιτακτικό τόνο. Ωστόσο, αξιολογώντας τα πράγματα είναι καλό να θυμόμαστε τη Γραφική παροιμία: ‘Όποιος είναι άπειρος πιστεύει σε κάθε λόγο, αλλά ο διορατικός εξετάζει τα βήματά του’. (Παροιμίαι 14:15, ΜΝΚ) Με άλλα λόγια να προσέχετε και να μη δέχεστε αβασάνιστα τα αιτήματα των φιλανθρωπικών ιδρυμάτων ή τις όποιες υποσχέσεις δίνονται. Πώς πραγματικά χρησιμοποιούνται τα χρήματα που συγκεντρώνονται; Είναι οι οργανώσεις που θα χρηματοδοτηθούν τέτοιες που να μπορεί ένας Χριστιανός να τις υποστηρίξει; Μήπως οι δραστηριότητές τους είναι πολιτικές, εθνικιστικές ή μήπως συνδέονται με την ψεύτικη θρησκεία; Είναι ο σκοπός τον οποίο επικαλούνται πρακτικός και όχι σε σύγκρουση με τις Γραφικές αρχές;
Μερικοί φιλανθρωπικοί έρανοι μπορούν να ωφελήσουν πολύ ανθρώπους που έχουν ανάγκη. Πολλές φορές και οι ίδιοι οι Χριστιανοί αποκομίζουν οφέλη από τέτοιους φιλανθρωπικούς εράνους όταν πλήττονται από φυσικές καταστροφές ή από κάποια ολέθρια ασθένεια. Άλλοι φιλανθρωπικοί έρανοι όμως χαρακτηρίζονται από μεγάλα διοικητικά έξοδα ή έχουν υψηλό κόστος για να συγκεντρωθούν τα ποσά, με αποτέλεσμα ένα μικρό μόνο μέρος των χρημάτων που συγκεντρώνονται να χρησιμοποιείται στην πραγματικότητα για το διαφημιζόμενο σκοπό. Για παράδειγμα, μια πρόσφατη έρευνα που έγινε σε 117 από τις μεγαλύτερες μη κερδοσκοπικές οργανώσεις των Ηνωμένων Πολιτειών, περιλαμβανομένων και φιλανθρωπικών ιδρυμάτων, ανακάλυψε ότι το ένα τέταρτο και πλέον από αυτές έδιναν στα ανώτερα διοικητικά στελέχη τους ετήσιο μισθό 200.000 και πλέον δολαρίων (περ. 40 εκατ. δρχ.). Οι λογιστικοί έλεγχοι συχνά αποκαλύπτουν δαπάνες για είδη πολυτελείας και για την οικονομική υποστήριξη ενός υπερπολυτελούς τρόπου ζωής. Ανεξάρτητα από το όνομα του φιλανθρωπικού ιδρύματος, θα απαιτούνταν μεγάλη φαντασία για να πιστέψει κανείς ότι το να συνεισφέρουμε για τέτοια προγράμματα θα αποτελούσε εκπλήρωση της Γραφικής εντολής να βοηθάμε όσους έχουν ανάγκη.
Ισορροπημένη Άποψη
Παρ’ όλο που κανείς δεν θέλει να χάνει τα χρήματά του—ή, το χειρότερο, να τα βλέπει να γεμίζουν τις τσέπες μερικών συμφεροντολόγων—υπάρχει παράλληλα και η ανάγκη να φυλαγόμαστε από το να γίνουμε κυνικοί στο θέμα τού να δίνουμε. Μη χρησιμοποιείτε την ανικανότητα ή ακόμη και την ανεντιμότητα μερικών «φιλανθρωπικών ιδρυμάτων» ως δικαιολογία για να περιφρονείτε άτομα που βρίσκονται σε ανάγκη ή να καταπνίγετε τα αισθήματα συμπόνιας. Τα εδάφια Παροιμίαι 3:27, 28 συμβουλεύουν: «Μη αρνηθής το καλόν προς εκείνους, εις τους οποίους πρέπει, όταν ήναι εν τη χειρί σου να κάμνης αυτό. Μη είπης προς τον πλησίον σου, Ύπαγε και επανάστρεψον και αύριον θέλω σοι δώσει· ενώ έχεις τούτο παρά σεαυτώ». (Παράβαλε 1 Ιωάννου 3:18). Μη συμπεραίνετε ότι όλοι οι οργανωμένοι φιλανθρωπικοί έρανοι σημαίνουν σπατάλη ή απάτη. Εξετάστε τα γεγονότα και κατόπιν πάρτε προσωπική απόφαση για το αν θα δώσετε ή όχι.
Πολλοί προτιμούν να βοηθούν με προσωπικά, άμεσα δώρα τα άτομα και τις οικογένειες που έχουν ανάγκη. Έτσι, δίνουν και παράλληλα είναι σίγουροι για τον πρακτικό, άμεσο τρόπο με τον οποίο θα χρησιμοποιηθούν οι συνεισφορές τους. Αυτό επίσης δίνει την ευκαιρία για εποικοδόμηση και εκδήλωση καλοσύνης τόσο με λόγια όσο και με έργα. Ακόμη και αν δεν έχετε πολλά να δώσετε από υλική άποψη, μπορείτε παρ’ όλα αυτά να νιώσετε τη χαρά που απορρέει από το να δίνει κανείς. Την επόμενη φορά που θα μάθετε ότι κάπου υπάρχει πραγματική ανάγκη για τέτοια βοήθεια, δώστε ό,τι μπορείτε σύμφωνα με το πνεύμα του εδαφίου 2 Κορινθίους 8:12: «Εάν προϋπάρχη η προθυμία, είναι τις ευπρόσδεκτος καθ’ όσα έχει, ουχί καθ’ όσα δεν έχει».
Επίσης, να θυμάστε ότι μερικές φορές κάτι άλλο είναι εκείνο που μπορεί να ωφελήσει περισσότερο και όχι τα χρήματα. Ο Ιησούς είπε στους ακολούθους του: «Υπάγοντες κηρύττετε, λέγοντες ότι επλησίασεν η βασιλεία των ουρανών. . . . Δωρεάν ελάβετε, δωρεάν δότε». (Ματθαίος 10:7, 8) Παρόμοια σήμερα, οι Χριστιανοί αντιλαμβάνονται ότι ο χρόνος, η ενεργητικότητα και τα χρήματα που διαθέτουν υποστηρίζοντας την επίδοση μαρτυρίας για τη Βασιλεία—κάτι που βελτιώνει ζωές και δίνει ελπίδα—είναι η καλύτερη φιλανθρωπική συνεισφορά που μπορεί να γίνει.
Η άποψη της Αγίας Γραφής, λοιπόν, είναι να είμαστε καλοσυνάτοι, γενναιόδωροι και πρακτικοί. Μας υπενθυμίζει ότι η υλική βοήθεια είναι συχνά απαραίτητη, και ότι οι ανάγκες δεν θα πρέπει να αγνοούνται. Παράλληλα όμως μην αισθάνεστε υποχρεωμένοι να δίνετε στον οποιονδήποτε που ενδεχομένως σας ζητάει χρήματα. Να εξετάζετε ποιος είναι ο καλύτερος τρόπος για να χρησιμοποιείτε τα χρήματα που έχετε έτσι ώστε να ευαρεστείτε τον Θεό και να δίνετε όσο το δυνατόν μεγαλύτερη πρακτική βοήθεια στην οικογένειά σας και στο συνάνθρωπό σας. (1 Τιμόθεον 5:8· Ιακώβου 2:15, 16) Να μιμείστε τον Ιησού με το να παρατηρείτε και να ανταποκρίνεστε στις ανάγκες των άλλων—πνευματικά και υλικά. Όπως λένε τα λόγια του εδαφίου Εβραίους 13:16, ΜΝΚ: ‘Μην ξεχνάτε να κάνετε το καλό και να μοιράζεστε πράγματα με άλλους, γιατί με τέτοιες θυσίες ευαρεστείται ο Θεός’.