Ματιές στον Κόσμο

Επαρκής Τροφή, Αλλά ο Υποσιτισμός Παραμένει

Αν και ο παγκόσμιος πληθυσμός έχει αυξηθεί σημαντικά, οι άνθρωποι που υποσιτίζονται στις φτωχότερες χώρες είναι λιγότεροι κατά 150 και πλέον εκατομμύρια από ό,τι πριν από 20 χρόνια. «Οι προμήθειες τροφίμων και οι αγρότες έχουν πράγματι συμβαδίσει με αυτή την αύξηση και μάλιστα την έχουν ξεπεράσει», αναφέρει ο Τζον Λουπιέν, διευθυντής της Οργάνωσης Τροφίμων και Γεωργίας του Ο.Η.Ε. «Αυτή τη στιγμή, υπάρχει αρκετή τροφή για όλους, αν θα μπορούσε πράγματι να φτάσει στους ανθρώπους που την έχουν ανάγκη». Δυστυχώς, όπως αναφέρει το περιοδικό Δι Ικόνομιστ (The Economist), «σχεδόν 780 [εκατομμύρια] άνθρωποι στις φτωχές χώρες, δηλαδή ένα στα πέντε άτομα που απαρτίζουν τον πληθυσμό τους, δεν παίρνουν αρκετή τροφή. Ως και 2 δισεκατομμύρια άνθρωποι, οι οποίοι παίρνουν αρκετή τροφή για να γεμίσουν το στομάχι τους, στερούνται παρ’ όλα αυτά τις βιταμίνες και τα μεταλλικά στοιχεία που έχουν ανάγκη. . . . Ως και 40.000 παιδιά πεθαίνουν κάθε μέρα, εν μέρει επειδή ο υποσιτισμός τα κάνει ευάλωτα σε κάθε είδους ασθένειες». Από την άλλη μεριά, ο υπερσιτισμός έχει και αυτός δυσμενείς επιπτώσεις, επιφέροντας ασθένειες όπως η καρδιοπάθεια και ορισμένες μορφές καρκίνου στις πιο πλούσιες κοινωνικές τάξεις.

Το Παράδοξο της Αποστολής Βοήθειας στη Σομαλία

Η εισροή δωρεάν τροφίμων στη Σομαλία, η οποία έχει πληγεί από πείνα, έχει δημιουργήσει ένα ενδιαφέρον όσο και παράδοξο φαινόμενο. Μολονότι η αποστολή βοήθειας ήταν αποτελεσματική για να σταματήσει η λιμοκτονία, απειλεί εντούτοις να καταστρέψει την τοπική αγροτική οικονομία. Όταν η τροφή ήταν τόσο σπάνια ώστε πάνω από 1,5 εκατομμύριο άνθρωποι αντιμετώπισαν το ενδεχόμενο να πεθάνουν από λιμοκτονία, οι τιμές των τροφίμων είχαν φτάσει στα ύψη. Αλλά έπειτα από συνεχείς αποστολές τροφίμων, οι τιμές της αγοράς σημείωσαν κάθετη πτώση. «Λέγεται ότι η τιμή του ρυζιού είναι η χαμηλότερη στον κόσμο, εφόσον το κόστος ενός σακιού των 50 κιλών έπεσε στα 5 δολάρια [περ. 1.000 δρχ.] τους τελευταίους λίγους μήνες», αναφέρει μια είδηση στην εφημερίδα Νιου Γιορκ Τάιμς (New York Times). «Συγκριτικά, το ίδιο ποσόν της αντίστοιχης ποιότητας ρυζιού θα κόστιζε κάπου 11,70 δολάρια [περ. 2.350 δρχ.] στις Ηνωμένες Πολιτείες και 120 δολάρια [περ. 24.000 δρχ.] στην Ιαπωνία». Ως αποτέλεσμα, η τοπική παραγωγή υποτιμήθηκε τόσο πολύ ώστε οι αγρότες δεν μπορούν να πουλήσουν τις σοδειές τους. Τώρα έχει τεθεί σε εφαρμογή ένα σχέδιο σύμφωνα με το οποίο θα πουληθεί ένα μέρος της τροφής που στέλνεται ως βοήθεια και θα καταβληθεί προσπάθεια να σταθεροποιηθούν οι τιμές.

Ευθύνονται και οι Πατέρες

Επί αρκετό καιρό τώρα δίνονται προειδοποιήσεις στις μέλλουσες μητέρες να αποφεύγουν πράγματα τα οποία μπορούν να προκαλέσουν αναπηρίες εκ γενετής, όπως συμβαίνει με το αλκοόλ και το κάπνισμα, και να περιλαμβάνουν θρεπτικές τροφές στο διαιτολόγιό τους. «Τώρα, παρόμοια μέτρα προφύλαξης συστήνονται και στους μελλοντικούς πατέρες», λέει το περιοδικό Νέα των Η.Π.Α. & Παγκόσμιες Ειδήσεις (U.S.News & World Report). «Νέες έρευνες δείχνουν ότι η έκθεση ενός άντρα σε χημικές ουσίες δεν επηρεάζει μόνο την ικανότητά του να τεκνοποιήσει, αλλά και τη μελλοντική υγεία των παιδιών του». Οι αποδείξεις δείχνουν ότι οι άντρες «συμβάλλουν πολύ περισσότερο από ό,τι είχε γίνει προηγουμένως αντιληπτό τόσο στις αποβολές των συζύγων τους όσο και σε διάφορες δυσμορφίες, στην εμφάνιση μορφών καρκίνου και στην καθυστέρηση της ανάπτυξης των παιδιών τους». Τώρα φαίνεται ότι τα ναρκωτικά και άλλες χημικές ουσίες (περιλαμβανομένων των υποπροϊόντων του καπνίσματος τσιγάρων), καθώς επίσης οι δίαιτες που δεν περιλαμβάνουν επαρκή λαχανικά και φρούτα πλούσια σε βιταμίνη C, βλάπτουν το σπέρμα. Η τοξικολόγος Ντέβρα Λι Ντέιβις αναφέρει: «Επί μακρόν είχαμε στρέψει την προσοχή αποκλειστικά στις μητέρες. Ο σπουδαίος ρόλος του πατέρα στη γέννηση υγιών μωρών έχει υποτιμηθεί».

Αυξανόμενο Ενδιαφέρον για τα Υπερφυσικά Φαινόμενα

Η αυξανόμενη γοητεία που ασκούν παγκοσμίως τα υπερφυσικά φαινόμενα γίνεται ιδιαίτερα εμφανής στη Νότια Αφρική. Οι παραδοσιακοί μάγοι-γιατροί, οι θρησκείες των χαρισματικών, η αστρολογία και ο Σατανισμός αυξάνουν σε δημοτικότητα με ταχύ ρυθμό από τα μέσα της δεκαετίας του 1980 και έπειτα. Γιατί; «Σε καιρούς κρίσης οι άνθρωποι απομακρύνονται από τη λογική και στρέφονται στο μυστικισμό», δηλώνει η εφημερίδα Δε Γουίκλι Μέιλ (The Weekly Mail) του Γιοχάνεσμπουργκ. «Στα τέλη της δεύτερης χιλιετίας, παρατηρείται αυξανόμενο ενδιαφέρον για τα ψυχικά φαινόμενα». Ο ανθρωπολόγος Ρόμπερτ Θόρντον το εξηγεί αυτό ως εξής: «Πιστεύω ότι αυτές οι πεποιθήσεις είναι ενδεικτικές των φόβων που έχουν οι άνθρωποι. Είναι η προσφυγή στις εξωτερικές δυνάμεις από μέρους ανθρώπων που νιώθουν ότι δεν έχουν τον πλήρη έλεγχο της ζωής τους». Ο Ροντ Σέσκαϊντ, λέκτορας της μεταφυσικής, αναφέρει: «Ένας λόγος για αυτή την ανάκαμψη είναι το γεγονός ότι το μέλλον φαίνεται πολύ απρόβλεπτο, και οι άνθρωποι αποβλέπουν πέρα από τις συμβατικές πηγές για να κατανοήσουν τι συμβαίνει». Και σύμφωνα με την ίδια εφημερίδα, ο ανθρωπολόγος Ίσακ Νίχαους «μέμφεται εξ ολοκλήρου την αισθητή αποτυχία της καθιερωμένης επιστήμης και της θρησκείας να δώσουν απάντηση στα σημαντικά ζητήματα που αντιμετωπίζουν οι άνθρωποι».

Φόνοι Δημοσιογράφων

Τουλάχιστον 60 δημοσιογράφοι σκοτώθηκαν ενώ κάλυπταν διαμάχες ανά τον κόσμο το 1992. Αυτή η είδηση, η οποία δημοσιεύτηκε από τη Διεθνή Ομοσπονδία Δημοσιογράφων στις Βρυξέλλες του Βελγίου, και αναδημοσιεύτηκε στην εφημερίδα Μάντσεστερ Γκάρντιαν Γουίκλι (Manchester Guardian Weekly), αποκάλεσε την Τουρκία και τη Βοσνία τα πιο επικίνδυνα μέρη. Λέγεται ότι τουλάχιστον δέκα δημοσιογράφοι δολοφονήθηκαν σε αυτές τις δυο χώρες τον περασμένο χρόνο. Δημοσιογράφοι έχουν επίσης δεχτεί απειλές κατά την κάλυψη των φυλετικών πολέμων και της πείνας στη Σομαλία. Η ομοσπονδία ζητάει από τις κυβερνήσεις των Ηνωμένων Εθνών και της Ευρωπαϊκής Κοινότητας να ανακηρύξουν τη λογοκρισία «χονδροειδή παραβίαση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων».

Και Άλλη Πανδημία Γρίπης;

«Σχεδόν αναμφίβολα, η πανδημία γρίπης θα είναι μια μεγάλη μάστιγα όταν εμφανιστεί, πιθανόν μέσα στα επόμενα χρόνια», δηλώνει το περιοδικό Δε Νιου Γιορκ Τάιμς Μάγκαζιν (The New York Times Magazine). Σύμφωνα με ορισμένους επιστήμονες, έχει φτάσει ο καιρός για μια επιδημία γρίπης παρόμοια με εκείνη του 1918 η οποία σκότωσε 20 ως 40 εκατομμύρια ανθρώπους. «Είναι πολύ πιθανόν ότι, εφόσον συνέβη μια φορά, μπορεί να συμβεί και πάλι», λέει ο Τζον Ρ. Λα Μοντάν, επικεφαλής του τμήματος λοιμωδών νοσημάτων στο Εθνικό Ίδρυμα για τις Αλλεργίες και τα Λοιμώδη Νοσήματα στην Μπεθέζντα του Μέριλαντ. Ωστόσο, οι μεταλλάξεις ιών οι οποίες προκαλούν πανδημικές μορφές γρίπης είναι σπάνιες. Έχουν συμβεί μόνο τρεις φορές αυτόν τον αιώνα: η αποκαλούμενη ισπανική γρίπη του 1918, η ασιατική γρίπη του 1957 και η γρίπη του Χονγκ Κονγκ του 1968· και οι δυο τελευταίες ήταν σχετικά ήπιες. Εφόσον ο ιός της γρίπης αλλάζει πολύ συχνά και απρόβλεπτα, μπορεί να συμβεί θανατηφόρο ξέσπασμα της ασθένειας προτού παρασκευαστεί το σωστό εμβόλιο. Το άρθρο καταλήγει: «Αν δεχτούμε ότι η ιστορία είναι οδηγός, προφανώς μπορούμε να αναμένουμε μια τεράστια μεταλλαγή αυτών των αντιγόνων—μια μεταλλαγή αρκετά μεγάλη για να οδηγήσει στο ξέσπασμα σοβαρής γρίπης παγκόσμια—πριν από την αλλαγή του αιώνα».

Δέρνουν τους Συζύγους Τους

«Περίπου 40 τοις εκατό των γυναικών που ρωτήθηκαν σε μια κρατική έρευνα είπαν ότι είχαν απειλήσει ή κακοποιήσει σωματικά το σύντροφό τους, ποσοστό αισθητά μεγαλύτερο από το ποσοστό των αντρών που ισχυρίστηκαν το ίδιο», δηλώνει η εφημερίδα Δε Τορόντο Σταρ (The Toronto Star). «Η έρευνα ανατρέπει την άποψη που επικρατεί όσον αφορά τη βία στην οικογένεια . . . Ακόμη και οι ερευνητές εξεπλάγησαν από τα αποτελέσματα της μελέτης». Ο ορισμός της κακοποίησης περιλάμβανε απειλές, πέταγμα αντικειμένου ή χτύπημα με κάποιο αντικείμενο. Στις περισσότερες περιπτώσεις οι γυναίκες είπαν ότι το κίνητρο που κρυβόταν πίσω από τη βία τους δεν ήταν η αυτοάμυνα. «Αυτά τα πορίσματα θα πρέπει να κάνουν τους ανθρώπους να επανεξετάσουν ολόκληρη τη φύση της κακοποίησης του συντρόφου στα πλαίσια του ποινικού δικαίου», είπε η Ρίνα Σάμερ, υποψήφια για διδακτορικό τίτλο στο τμήμα οικογενειακών σπουδών του Πανεπιστημίου της Μανιτόμπα και μια από τους συντάκτες της μελέτης. Ωστόσο, επειδή γενικά οι άντρες είναι πιο δυνατοί από τις γυναίκες, οι γυναίκες συχνά υφίστανται σοβαρότερους τραυματισμούς όταν κακοποιούνται από τους συζύγους τους, είπε η ίδια.

Το Κυνήγι των Μαγισσών Εξακολουθεί να Υπάρχει

Φέροντας το στίγμα της μάγισσας, δέκα και πλέον γυναίκες από φυλές της ενδοχώρας της Ινδίας δολοφονήθηκαν από μανιασμένους όχλους σε διάστημα δυο μηνών, αναφέρει η εφημερίδα Η Ινδία Σήμερα (India Today). «Πλήθος άλλων γυναικών ξυλοκοπήθηκαν, βασανίστηκαν, υποχρεώθηκαν να τριγυρίζουν γυμνές, ταπεινώθηκαν με το χειρότερο τρόπο και διώχτηκαν από τα χωριά τους». Η έναρξη έγινε με θρησκευτικές πομπές οι οποίες πήγαιναν από το ένα χωριό στο άλλο. Αυτή η τακτική οδήγησε σε ένα κοινωνικό μεταρρυθμιστικό κίνημα και σε μείωση του εγκλήματος. Αλλά τότε μερικές από τις γυναίκες που ήταν στις πομπές άρχισαν να κυριεύονται από δαίμονες και να υποδεικνύουν ορισμένες χωρικές ως μάγισσες οι οποίες ευθύνονταν για τα τοπικά προβλήματα. Η αποτυχία στο «τεστ» της αθωότητας, το οποίο περιλάμβανε την ανάσταση ενός νεκρού σε περίπτωση που κατηγορούνταν για το φόνο κάποιου ατόμου, σήμαινε άμεση ανταπόδοση. Η βασική αιτία λέγεται ότι είναι η πίστη στη μαγεία, η οποία, σύμφωνα με έναν ανθρωπολόγο, «πηγάζει από την έντονη επιθυμία που έχουν τα μέλη των φυλών να ελέγχουν τα υπερφυσικά φαινόμενα, να έχουν εξουσία πάνω στο κακό μάτι, να έχουν τη δύναμη να πετύχουν τους επιθυμητούς στόχους και την εξουσία να επιβάλλουν το θέλημά τους στους άλλους».

Επίρριψη Ευθυνών στην Καφεΐνη

Άτομα που πίνουν μεγάλες ποσότητες καφέ και σταματούν απότομα αυτή τη συνήθεια παραπονιούνται συχνά για πονοκεφάλους, κατάθλιψη, κόπωση, άγχος, ακόμη και για μυϊκούς πόνους, ναυτία και εμετό. Τώρα οι ερευνητές του Πανεπιστημίου Τζονς Χόπκινς διαπίστωσαν ότι αυτά τα συμπτώματα εμφανίζονται επίσης σε άτομα που καταναλώνουν μόνο ένα-δυο φλιτζάνια καφέ ή τσάι τη μέρα, ή δυο αναψυκτικά που περιέχουν καφεΐνη, και οι οποίοι τα σταματούν για δυο μέρες. Οι συνέπειες της στέρησης μπορεί να είναι τόσο έντονες ώστε τα άτομα μπορεί να αισθάνονται ότι πρέπει να πάνε σε γιατρό. Θύματα μπορεί να είναι εκείνοι που αποχωρίζονται την καφετιέρα του γραφείου τους τα σαββατοκύριακα, οι άνθρωποι που αρχίζουν να πίνουν σόδες χωρίς καφεΐνη ή οι ασθενείς οι οποίοι δεν πρέπει να φάνε τίποτε πριν από κάποια εγχείρηση. Στους γιατρούς δίνεται η συμβουλή να παίρνουν το ιστορικό λήψης καφεΐνης από τους ασθενείς οι οποίοι παραπονιούνται για πονοκεφάλους ή για άλλα συμπτώματα που είναι χαρακτηριστικά των ατόμων που σταματούν να παίρνουν καφεΐνη. Σε όσους θέλουν να μειώσουν τη λήψη καφεΐνης δίνεται η συμβουλή να το κάνουν αυτό σταδιακά. Η μελέτη επίσης έθεσε το ερώτημα του κατά πόσο η καφεΐνη, και συνεπώς ο καφές, θα πρέπει να καταταχτεί στις εθιστικές ουσίες.