Οι Υγρότοποι του Πλανήτη Μας—Οικολογικοί Θησαυροί Δέχονται Επίθεση

ΟΙ ΙΝΔΙΑΝΟΙ τον έλεγαν Πατέρα των Νερών. Οι γεωγράφοι τον λένε Μισισιπή. Όπως και αν τον πείτε, αυτός εκδικήθηκε εκείνους που τον είχαν σφίξει σε μια ζώνη που αποτελούνταν από αναχώματα και τεχνητές επιχωματώσεις, στερώντας του τους υγρότοπούς του. Καθώς φούσκωνε εξαιτίας ραγδαίων βροχών που διήρκεσαν εβδομάδες, ο ποταμός ξεχείλισε παρασύροντας ορμητικά, σύμφωνα με υπολογισμούς, τους 75 εκατομμύρια γεώσακους που είχαν στοιβάξει γύρω του και έσπασε 800 από τα 1.400 αναχώματα που μάταια είχαν προσπαθήσει να τον συγκρατήσουν. Τα χειμαρρώδη νερά της πλημμύρας παρέσυραν σπίτια, δρόμους, γέφυρες και τμήματα σιδηροδρομικών γραμμών και κάλυψαν πολλές κωμοπόλεις με νερό. «Πιθανώς η χειρότερη πλημμύρα που σάρωσε ποτέ τις Ηνωμένες Πολιτείες», ανέφερε η εφημερίδα Δε Νιου Γιορκ Τάιμς (The New York Times) της 10ης Αυγούστου 1993.

Η εφημερίδα Τάιμς αναφέρθηκε συνοπτικά σε ένα μέρος της καταστροφής: «Στη δίμηνη ανεξέλεγκτη πορεία της, η μεγάλη πλημμύρα των μεσοδυτικών πολιτειών η οποία συνέβη το 1993 κατέφερε ένα εξαιρετικά καίριο πλήγμα. Αφαίρεσε 50 ζωές, άφησε περίπου 70.000 ανθρώπους άστεγους, κατέκλυσε μια περιοχή δύο φορές μεγαλύτερη από το Νιου Τζέρσι, προκάλεσε, σύμφωνα με υπολογισμούς, υλικές και αγροτικές ζημιές κόστους 12 δισεκατομμυρίων δολαρίων [περ. 2,4 τρισ. δρχ.] και ξεσήκωσε ξανά μια διαμάχη σχετικά με το εθνικό αντιπλημμυρικό σύστημα και τα προγράμματά του».

Αν είχε αφεθεί ανέπαφο το φυσικό αντιπλημμυρικό σύστημα των υγρότοπων που συνορεύουν με τις όχθες του Μισισιπή, θα είχαν σωθεί 50 ζωές και θα είχαν εξοικονομηθεί 12 δισεκατομμύρια δολάρια. Πότε θα μάθουν οι άνθρωποι ότι το να συνεργάζονται με τη φύση είναι καλύτερο από το να προσπαθούν να την υποτάξουν; Οι παραποτάμιοι υγρότοποι ενεργούν ως πεδιάδες υπερχείλισης οι οποίες συγκρατούν και συγκεντρώνουν το επιπλέον νερό των ποταμών που έχουν φουσκώσει από παρατεταμένες ραγδαίες βροχές.

Αλλά το γεγονός ότι χρησιμεύουν ως φυσικοί αντιπλημμυρικοί μηχανισμοί είναι μόνο μια από τις πολλές καταπληκτικές υπηρεσίες που προσφέρουν τα περισσότερα από 8.500.000 τετραγωνικά χιλιόμετρα υγρότοπων της γης—οι οποίοι σήμερα δέχονται καταστροφική επίθεση παγκόσμια.

Υγρότοποι, «Φυτώρια» του Κόσμου

Από τα αχανή, αλμυρά παράκτια τενάγη μέχρι τα μικρά έλη με το γλυκό νερό, τα τενάγη, τους τυρφώνες και τους βάλτους της ενδοχώρας, μέχρι τα ελώδη βυθίσματα στα λιβάδια των Ηνωμένων Πολιτειών και του Καναδά, ο κύριος αρχιτέκτονας των υγρότοπων είναι το νερό. Οι υγρότοποι είναι περιοχές όπου η γη καλύπτεται με νερό όλο το χρόνο ή καλύπτεται μόνο σε περιόδους πλημμύρας. Ένας άλλος τύπος είναι οι παράκτιοι υγρότοποι, δηλαδή αυτοί που εξαρτιούνται από τις παλίρροιες. Εφόσον οι περισσότεροι υγρότοποι χαρακτηρίζονται από πλούσια αύξηση βλάστησης—χορτάρια, καλάμια, βούρλα, δέντρα και θάμνους—συντηρούν μια ποικιλία ζωής που περιλαμβάνει φυτά, ψάρια, πουλιά και ζώα σε όλο τον κόσμο.

Αρκετά παρυδάτια και υδρόβια πουλιά φτιάχνουν το σπίτι τους στους υγρότοπους. Εκατό και πλέον είδη από αυτά εξαρτιούνται από αυτές τις ρηχές οάσεις στη διάρκεια της εαρινής τους μετανάστευσης. Πολλοί υγρότοποι αποτελούν «φυτώρια» για έναν τεράστιο πληθυσμό από χήνες και πάπιες—την πρασινοκεφαλόπαπια, τη νήσσα την καρολίνιο και την αίθυια την ερυθρόφθαλμη. Επίσης, αυτές οι περιοχές παρέχουν τροφή και καταφύγιο σε ζώα όπως ο αλλιγάτορας, ο κάστορας, ο μοσχοποντικός, το βιζόν και η άλκη η αμερικανική. Άλλα ζώα, επίσης, περιλαμβανομένης της αρκούδας, του ελαφιού και του ρακούν, χρησιμοποιούν τους υγρότοπους. Αυτοί χρησιμεύουν ως χώροι που αποθέτουν τα αβγά τους και μεγαλώνουν τα περισσότερα από τα ψάρια που υποστηρίζουν την αξίας τριών δισεκατομμυρίων δολαρίων (περ. 600 δισ. δρχ.) βιομηχανία εμπορικής αλιείας της Αμερικής. Υπολογίζεται ότι 200 είδη ψαριών και μεγάλοι αριθμοί οστρακόδερμων εξαρτιούνται από τους υγρότοπους για όλο τον κύκλο της ζωής τους ή για κάποιο μέρος του.

Εκτός του ότι είναι εξαιρετικά «φυτώρια» ζωής, οι υγρότοποι έχουν πολλές οικολογικές αρετές. Είναι φυσικά φίλτρα για την απομάκρυνση αποβλήτων και ρύπων από τα ποτάμια και τα ρεύματα και για τον καθαρισμό υπόγειων υδροφόρων στρωμάτων. Αποθηκεύουν νερό στη διάρκεια των εποχών που υπάρχουν βροχές και πλημμύρες και αργότερα το απελευθερώνουν σιγά-σιγά στα ρεύματα, στα ποτάμια και στα υδροφόρα στρώματα. Οι υγρότοποι που εξαρτιούνται από τις παλίρροιες προστατεύουν τις ακτογραμμές από τη διάβρωση που προκαλούν τα κύματα.

Λόγω αυτής καθαυτής της φύσης τής συχνά πλούσιας φυτικής ζωής τους, οι υγρότοποι επιτελούν αξιοσημείωτες, ζωτικές λειτουργίες. Στη διαδικασία της φωτοσύνθεσης, για παράδειγμα, όλη η πράσινη βλάστηση απορροφά διοξείδιο του άνθρακα από τον αέρα και επιστρέφει στον αέρα οξυγόνο. Αυτό είναι απαραίτητο για τη συντήρηση της ζωής. Ωστόσο, τα φυτά στους υγρότοπους είναι μοναδικά από την άποψη ότι είναι ιδιαίτερα αποτελεσματικά σε αυτή τη διαδικασία.

Εδώ και αιώνες πολλές χώρες έχουν αναγνωρίσει την ανυπολόγιστη αξία της εκμετάλλευσης των υγρότοπων για την παραγωγή τροφής. Η Κίνα και η Ινδία, για παράδειγμα, είναι οι πρώτες στον κόσμο στην παραγωγή ρυζιού, και άλλες χώρες της Ασίας ακολουθούν από κοντά. Το ρύζι, το οποίο αναπτύσσεται σε υγρότοπους που ονομάζονται πάντι (ορυζώνες), είναι μια από τις πιο σημαντικές τροφές του κόσμου. Περίπου ο μισός πληθυσμός του κόσμου τρώει ρύζι ως το κύριο φαγητό του. Οι Ηνωμένες Πολιτείες και ο Καναδάς άρχισαν με τον καιρό να συνειδητοποιούν τη σπουδαιότητα των υγρότοπων και των τυρφώνων για να παράγουν ρύζι και μυρτίδια.

Η άγρια ζωή επίσης συμμετέχει στο «συμπόσιο» που προσφέρουν οι υγρότοποι. Όχι μόνο υπάρχουν άφθονοι σπόροι και έντομα για τα πουλιά, αλλά επίσης δίνουν τροφή στα ψάρια και στα μαλακόστρακα που γεννούν τα αβγά τους και φτάνουν στην ωριμότητα στους υγρότοπους. Πάπιες, χήνες και άλλα υδρόβια πουλιά με τη σειρά τους τρέφονται με αυτά τα πλάσματα που βρίσκονται κάτω από το νερό και κολυμπούν σε μεγάλη αφθονία σε αυτές τις οάσεις της ζωής. Η τωρινή οικολογία εξισορροπεί τα ζητήματα σε κάποιο βαθμό προσφέροντας μια ποικιλία από θηράματα στα τετράποδα πλάσματα που μπορεί να περιπλανιούνται στους υγρότοπους ψάχνοντας για κάποιο γεύμα. Στους υγρότοπους υπάρχει κάτι για όλα. Αυτοί είναι πραγματικά «φυτώρια» του κόσμου.

Ο Αγώνας για την Καταστροφή των Υγρότοπων

Στις Ηνωμένες Πολιτείες, ο άνθρωπος που έγινε ο πρώτος πρόεδρός τους άνοιξε το δρόμο για τη μαζική καταστροφή των υγρότοπων, όταν το 1763 ίδρυσε μια εταιρία για να αποστραγγίσει 160.000 στρέμματα του Ντίσμαλ Σουάμπ—ενός άγριου βαλτότοπου που αποτελούσε καταφύγιο της άγριας ζωής—στα σύνορα της Βιρτζίνια με τη Βόρεια Καρολίνα. Από τότε και έπειτα, οι υγρότοποι της Αμερικής θεωρούνται πληγή, εμπόδιο στην ανάπτυξη, πηγή ασθενειών και νόσων, ένα εχθρικό περιβάλλον που πρέπει να νικηθεί και να καταστραφεί πάση θυσία. Οι αγρότες ενθαρρύνονταν να αποστραγγίζουν τους υγρότοπους και να τους χρησιμοποιούν ως καλλιεργήσιμη γη, και αποζημιώνονταν για αυτό. Αυτοκινητόδρομοι κατασκευάστηκαν εκεί που κάποτε υπήρχαν υγρότοποι οι οποίοι έσφυζαν από εξωτικά είδη ζωής. Πολλοί υγρότοποι έγιναν περιοχές αστικής ανάπτυξης και εμπορικά κέντρα ή χρησιμοποιήθηκαν ως εξυπηρετικές αβαθείς κοιλότητες για την απόρριψη των σκουπιδιών.

Στις τελευταίες λίγες δεκαετίες αυτού του αιώνα, οι Ηνωμένες Πολιτείες καταστρέφουν τους υγρότοπούς τους με ρυθμό 2.000.000 στρέμματα το χρόνο. Σήμερα, απομένουν μόνο 400.000.000 στρέμματα. Σκεφτείτε, για παράδειγμα, την περιοχή με τα ελώδη βυθίσματα της Βόρειας Αμερικής. Σε ένα τοξοειδές τμήμα γης 800.000 τετραγωνικών χιλιομέτρων που εκτείνεται από την Αλμπέρτα του Καναδά μέχρι την Αϊόβα των Ηνωμένων Πολιτειών, χιλιάδες βαλτολίβαδα αποτελούσαν χώρους αναπαραγωγής για εκατομμύρια εκατομμυρίων πάπιες. Λέγεται πως, όταν πέταγαν, σκοτείνιαζαν τον ουρανό σαν να ήταν πυκνά σύννεφα. Σήμερα ο αριθμός τους έχει μειωθεί ανησυχητικά.

Το μακροπρόθεσμο πρόβλημα, ωστόσο, είναι το εξής: Όταν καταστρέφονται οι υγρότοποι, χάνονται οι τόποι σίτισης. Χωρίς αρκετή τροφή, οι πάπιες γεννούν λιγότερα αβγά, και ο ρυθμός εκκόλαψης των αβγών που γεννάνε αυτές επηρεάζεται σημαντικά. Καθώς οι βιότοποί τους καταστρέφονται, περισσότερες πάπιες συρρέουν στους ελάχιστους που απομένουν, και έτσι γίνονται ευκολότερη λεία για τις αλεπούδες, τα κογιότ, τους μεφίτες, τα ρακούν, και για άλλα ζώα που τρέφονται με αυτές.

Στις Ηνωμένες Πολιτείες, το 50 τοις εκατό των υγρότοπων που υπάρχουν στην περιοχή με τα ελώδη βυθίσματα έχουν εξαφανιστεί. Στον Καναδά το ποσοστό είναι πάνω από 40 τοις εκατό, αλλά οι καταστροφικές επιθέσεις εκεί αυξάνονται. Μέρη της Βόρειας Ντακότα των Ηνωμένων Πολιτειών ήταν ξερά σε ποσοστό 90 τοις εκατό, ανέφερε το περιοδικό Σπορτς Ιλουστρέιτιντ (Sports Illustrated). Πολλοί αγρότες θεωρούν ότι αυτοί οι υγρότοποι είναι μη παραγωγικοί και ότι αποτελούν εμπόδιο για τα αγροτικά τους μηχανήματα, καθώς δεν γνωρίζουν την οικολογική τους αξία.

Η γενική αναστάτωση, ωστόσο, που έχει δημιουργηθεί για τη διάσωση των υγρότοπων, οι οποίοι αποτελούν βιότοπους της άγριας ζωής, εκδηλώνεται σήμερα δυνατά και καθαρά από άτομα και οργανώσεις που ενδιαφέρονται για την άγρια ζωή. «Τα ελώδη βυθίσματα είναι απολύτως ζωτικής σημασίας», είπε ένας ανήσυχος αξιωματούχος. «Αν πρόκειται να δημιουργήσουμε κάποια μακροπρόθεσμη ελπίδα για τις πάπιες, πρέπει να διατηρήσουμε τους υγρότοπους». «Τα υδρόβια πουλιά αποτελούν δείκτη της οικολογικής υγείας της ηπείρου», είπε ένας αξιωματούχος της οργάνωσης για τη διατήρηση του περιβάλλοντος η οποία φέρει το όνομα Απεριόριστες Πάπιες (Ducks Unlimited). Το περιοδικό Νέα των Η.Π.Α. & Παγκόσμιες Ειδήσεις (U.S.News & World Report) προσθέτει τη δική του φωνή: «Ο αριθμός [των παπιών] που συνεχώς μειώνεται αποκαλύπτει τις επιθέσεις που δέχεται το περιβάλλον από πολλά διαφορετικά μέτωπα: Όξινη βροχή, παρασιτοκτόνα, αλλά πάνω από όλα, η καταστροφή εκατομμυρίων στρεμμάτων ανεκτίμητων υγρότοπων».

«Το ενενήντα τοις εκατό των παράκτιων αλμυρών τεναγών της Καλιφόρνιας έχει καταστραφεί», ανέφερε το περιοδικό Καλιφόρνια (California), «και κάθε χρόνο εξαφανίζονται 70.000 περισσότερα στρέμματα. Το ελάφι του είδους Cervus nannodes επιζεί μόνο σε ελάχιστα διασκορπισμένα μέρη. Οι πάπιες και οι χήνες επιστρέφουν σε μικρότερους αριθμούς κάθε χρόνο στους τόπους διαχείμασής τους που συνεχώς συρρικνώνονται. Πολλά είδη που ζουν στους υγρότοπους κοντεύουν να εξαφανιστούν». Σιωπηλά εκείνα τα είδη που η ζωή τους εξαρτιέται από τους παγκόσμιους υγρότοπους ζητάνε βοήθεια.

Η Κρίση σε Σχέση με το Νερό

Ένα φοβερό πράγμα έχει συμβεί καθώς ο άνθρωπος καταστρέφει τους υγρότοπους της γης. Ο άνθρωπος έχει επηρεάσει τον πιο πολύτιμο και ζωτικό φυσικό πόρο—το νερό. Το νερό είναι απαραίτητο για κάθε ζωντανό πράγμα. Πολλοί από τους επιστήμονες του κόσμου έχουν προβλέψει ότι θα έρθει ένας καιρός που το καθαρό νερό θα είναι ο πιο σπάνιος φυσικός πόρος της γης. «Ή θα καταφέρουμε να μειώσουμε τη σπατάλη του νερού ή το έτος 2000 ήδη θα πεθαίνουμε από τη δίψα», διακήρυξε το Παγκόσμιο Συνέδριο του Ο.Η.Ε. για το νερό, που διεξάχτηκε το 1977.

Ενόψει αυτών των ζοφερών προειδοποιήσεων για την ενδεχόμενη έλλειψη αυτού του πολύτιμου αποθέματος, η κοινή λογική θα έπρεπε να υπαγορεύει τη διαχείριση των νερών της γης με σεβασμό. Ωστόσο, στον αγώνα του για να καταστρέψει τους υγρότοπους, ο άνθρωπος έχει απειλήσει σοβαρά αυτόν τον πολύ αναγκαίο φυσικό πόρο. Οι υγρότοποι συντελούν στον καθαρισμό του επιφανειακού νερού—ποταμών και ρευμάτων. Μερικά υδροφόρα στρώματα δεν εμπλουτίζονται πια με καθαρό νερό αλλά τώρα μολύνονται με απόβλητα και ρύπους, όλα προς βλάβη του ανθρώπου. Το νερό που υπήρχε κάποτε σε πλήθος υγρότοπων έχει τώρα αποστραγγιστεί, αυξάνοντας έτσι την έλλειψη.

Θα ακούσουν οι υπεύθυνοι τις απεγνωσμένες κραυγές για βοήθεια από τα είδη ζωής που εξαρτιούνται από τους υγρότοπους; Θα αναλάβουν δράση για να σωθούν αυτά τα είδη ζωής προτού να είναι πολύ αργά; Ή θα κωφεύσουν οι άνθρωποι σε αυτές τις κραυγές, ανοίγοντας τα αφτιά τους μόνο στα ξεφωνητά των άπληστων;

Η Επίθεση Είναι Παγκόσμια

Στην έναρξη μιας παγκόσμιας εκστρατείας που οργανώθηκε από τα Ηνωμένα Έθνη για τη διάσωση των υγρότοπων, έγινε αναφορά στις απειλές που αντιμετωπίζει το οικοσύστημα του Παντανάλ στη Βραζιλία. Αυτός είναι ένας από τους μεγαλύτερους υγρότοπους του κόσμου. Το περιοδικό Βιοεπιστήμη (BioScience) δήλωσε: «Το Παντανάλ, με την εκπληκτική του ποικιλία και πληθώρα άγριας ζωής, είναι μια απειλούμενη περιοχή. Αποψίλωση των δασών· επεκτεινόμενη γεωργία· παράνομο κυνήγι και ψάρεμα· και μόλυνση του νερού με ζιζανιοκτόνα, παρασιτοκτόνα και υποπροϊόντα της παραγωγής καυσίμων από οινόπνευμα έχουν προκαλέσει μια προοδευτική φθορά του φυσικού περιβάλλοντος, θέτοντας σε κίνδυνο ένα από τα πιο σημαντικά οικοσυστήματα της Βραζιλίας».

Η εφημερίδα Δε Νιου Γιορκ Τάιμς επισήμανε την απειλή που αντιμετωπίζουν οι υγρότοποι οι οποίοι βρίσκονται κατά μήκος των ακτών της Μεσογείου. «Η απώλεια των υγρότοπων έχει επιταχυνθεί τις τελευταίες τρεις δεκαετίες καθώς οι μεσογειακές ακτές έχουν γίνει τώρα πιο επιθυμητές από ποτέ άλλοτε, και μεγάλες εκτάσεις ακτογραμμών έχουν καλυφτεί από τσιμέντο στο όνομα της λατρείας του ήλιου, της άνεσης και του κέρδους. Μελέτες των Ηνωμένων Εθνών αναφέρουν μεγάλες απώλειες υγρότοπων στην Ιταλία, στην Αίγυπτο, στην Τουρκία και στην Ελλάδα».

Οι υγρότοποι του εκπληκτικού Εθνικού Πάρκου Ντονάνα της Ισπανίας, το οποίο έχει έκταση 500.000 στρέμματα, γίνονται αεροδρόμιο πουλιών την άνοιξη καθώς εκατοντάδες χιλιάδες πουλιά που πηγαίνουν από την Αφρική στην Ευρώπη σταματούν για λίγο στα έλη και στους δασότοπούς του για να κατασκευάσουν φωλιές, να ζευγαρώσουν και να τραφούν. Αλλά ο μεγάλος αριθμός ξενοδοχείων, γηπέδων του γκολφ και αγροκτημάτων που περιβάλλουν το πάρκο ανασύρουν τόσο πολύ νερό ώστε απειλείται η επιβίωση του πάρκου. Στα περασμένα 15 χρόνια, τέτοια έργα έχουν ήδη αντλήσει τόσο πολύ νερό ώστε η στάθμη του υπόγειου υδάτινου ορίζοντα έχει πέσει 2 ως 9 μέτρα και αρκετές λιμνοθάλασσες έχουν ξεραθεί. «Αν υπάρξει και άλλη ανάπτυξη εδώ», λέει ο διευθυντής ερευνών του πάρκου, «αυτό θα είναι η θανατική καταδίκη για το Ντονάνα».

Το έντυπο Η Κατάσταση του Κόσμου το 1992 (State of the World 1992) αναφέρει: «Τα μαγκρόβια δάση, ένα από τα πιο απειλούμενα και πολύτιμα είδη υγρότοπου, έχουν υποστεί μεγάλες απώλειες στην Ασία, στη Λατινική Αμερική και στη δυτική Αφρική. Σχεδόν τα μισά από αυτά τα προστατευτικά ελώδη δάση στον Ισημερινό, για παράδειγμα, έχουν απογυμνωθεί, κυρίως για να γίνουν τεχνητές λίμνες για γαρίδες, και υπάρχουν σχέδια που ζητούν τη μετατροπή παρόμοιας έκτασης των περιοχών που απομένουν. Η Ινδία, το Πακιστάν και η Ταϋλάνδη έχουν όλες χάσει τουλάχιστον τα τρία τέταρτα των μαγκρόβιων δασών τους. Η Ινδονησία φαίνεται αποφασισμένη να κάνει το ίδιο: στο Καλιμάνταν, τη μεγαλύτερη επαρχία της, 95 τοις εκατό όλων των μαγκρόβιων δασών πρόκειται να απογυμνωθούν για την παραγωγή ξύλων χαρτοποιίας».

Η αξία των μαγκρόβιων δασών τονίζεται στην εφημερίδα της Ταϋλάνδης Μπανγκόκ Ποστ (Bangkok Post) της 25ης Αυγούστου 1992: «Τα μαγκρόβια δάση αποτελούνται από ποικίλα είδη δέντρων τα οποία αναπτύσσονται στις ανώτερες παλιρροιακές ζώνες κατά μήκος επίπεδων, προστατευμένων τροπικών ακτών. Τα δέντρα έχουν [αναπτυχτεί] στο σκληρό περιβάλλον του υφάλμυρου νερού και των διαδοχικών παλιρροιών. Οι ιδιαίτερα προσαρμοστικές εναέριες ρίζες τους και οι κάθετες ρίζες τους που φιλτράρουν το αλάτι έχουν δημιουργήσει πλούσια και πολυσύνθετα οικοσυστήματα. Εκτός του ότι προστατεύουν τεράστιες εκτάσεις ακτογραμμών από διάβρωση, είναι ζωτικά για τα παράκτια ιχθυοτροφεία, τις βιομηχανίες παραγωγής ξύλινων αντικειμένων και την άγρια ζωή.

»Τα μαγκρόβια δάση βρίθουν από ζωή. Κάποιος μπορεί να βρει παρυδάτια πουλιά, καβουροφάγους πιθήκους, αλιευτικές γάτες και το ψάρι ‘πηδηχτής της λάσπης’, το οποίο γλιστράει πάνω στη λάσπη του έλους για να περάσει από τον ένα νερόλακκο στον άλλον στη διάρκεια της άμπωτης».

Ποια θα Είναι η Έκβαση;

Η κρίση είναι παγκόσμια. Το περιοδικό Ιντερνάσιοναλ Γουάιλντλάιφ (International Wildlife) δηλώνει: «Οι τυρφώνες, οι βάλτοι, τα βαλτονέρια, τα μαγκρόβια έλη, τα αλμυρά τενάγη, τα ελώδη βυθίσματα στα λιβάδια και οι μικρές λίμνες που κάποτε κάλυπταν περισσότερο από το 6 τοις εκατό των χερσαίων εκτάσεων της Γης αντιμετωπίζουν μεγάλα προβλήματα. Τόσο πολλά από αυτά έχουν αποστραγγιστεί για αγροκαλλιέργειες, έχουν καταστραφεί από τη μόλυνση ή έχουν μπαζωθεί από κτηματομεσίτες, ώστε έχει εξαφανιστεί περίπου η μισή από την έκταση των υγρότοπων του πλανήτη».

Θα συνάψουν οι άνθρωποι ειρήνη με τη γη; Μέχρι τώρα οι ενδείξεις δεν είναι ενθαρρυντικές. Εντούτοις, μερικοί αγωνίζονται γενναία και ισχυρίζονται ότι θα πετύχουν. Ο Ιεχωβά, ο Δημιουργός της γης, λέει ότι θα αποτύχουν. Αυτός υπόσχεται να παρέμβει και να σταματήσει την επίθεση εναντίον της θαυμάσιας επίγειας δημιουργίας του. Αυτός θα ‘καταστρέψει εκείνους που καταστρέφουν τη γη’, και αντί για αυτούς θα αφήσει πάνω στη γη εκείνους που θα ‘τη φροντίζουν’. Σε τέτοια γεμάτα εκτίμηση άτομα θα τη δώσει ως δώρο: ‘Σεις είσθε οι ευλογημένοι του Ιεχωβά, του ποιήσαντος τον ουρανόν και την γην. Οι ουρανοί των ουρανών είναι του Ιεχωβά, την δε γην έδωκεν εις τους υιούς των ανθρώπων’.—Αποκάλυψη 11:18· Γένεσις 2:15· Ψαλμός 115:15, 16.

[Εικόνα στη σελίδα 15]

Υγρότοποι στην Ελβετία

[Εικόνες στις σελίδες 16, 17]

Άκρη αριστερά και επάνω: Υγρότοποι στις Ηνωμένες Πολιτείες

[Ευχαριστίες]

H. Armstrong Roberts

Αριστερά: Μαγκρόβια δάση στην Ταϋλάνδη

[Ευχαριστίες]

By courtesy of the National Research Council of Thailand

Κάτοικοι των υγρότοπων: κροκόδειλος, βάτραχος ταύρος, λιβελλούλα, χελώνα που σκάβει μια τρύπα για να γεννήσει τα αβγά της