Βάλτε Χιούμορ στη Ζωή Σας

Ήταν μια κρύα χειμωνιάτικη ημέρα, και τα σκαλιά ήταν καλυμμένα με πάγο. Ο πρώτος που προσπάθησε να τα κατέβει κόντεψε να πέσει. Ο επόμενος δήλωσε: «Τώρα θα σας δείξω πώς γίνεται!» Δεν πρόλαβε να ολοκληρώσει τη φράση του και κατρακύλησε—πέφτοντας με την πλάτη. Για μια στιγμή επικράτησε γεμάτη ανησυχία σιωπή, κατόπιν οι παρόντες ξέσπασαν σε γέλια αφού είδαν ότι δεν είχε χτυπήσει.

ΥΠΑΡΧΕΙ «καιρός του γελάν». Αυτό παρατήρησε ο σοφός Σολομών σχεδόν πριν από τρεις χιλιάδες χρόνια. (Εκκλησιαστής 3:4) Το ίδιο αληθεύει και σήμερα. Η ικανότητα να γελούμε είναι θεόδοτο χαρακτηριστικό, δώρο από Αυτόν που περιγράφεται στην Αγία Γραφή ως ‘ο ευτυχισμένος Θεός’.—1 Τιμόθεο 1:11.

Δεν μας εκπλήσσει λοιπόν που η δημιουργία είναι γεμάτη από χιουμοριστικά πράγματα—γατάκια και σκυλάκια με κωμικά καμώματα, ένα λιονταράκι που δαγκώνει την ουρά της μητέρας του ώσπου αυτή να το χτυπήσει, μαϊμουδάκια που κυνηγιούνται και πέφτουν το ένα πάνω στο άλλο μέσα στα κλαδιά. Υπάρχει χιούμορ ολόγυρά μας, που περιμένει να το προσέξουμε και να το εκτιμήσουμε.

Αυτό δεν σημαίνει ότι όλοι οι άνθρωποι γελούν με τα ίδια πράγματα. Απεναντίας, το τι είναι αστείο συνήθως εξαρτάται από τον πολιτισμό, την προσωπικότητα, το παρελθόν και τη διάθεση κάποιου, καθώς και από άλλους παράγοντες. Ουσιαστικά όλοι, όμως, θα γελάσουν με κάτι—μια αστεία ιστορία, μια ευχάριστη έκπληξη, ένα πείραγμα, ένα έξυπνο λογοπαίγνιο.

Τι σκοπό εξυπηρετεί το χιούμορ; Είναι, τουλάχιστον, ένα μέσο που συντελεί στο να υπάρχουν καλύτερες σχέσεις με τους άλλους. Κάποιο σχόλιο χαρακτήρισε το γέλιο ως «τη μικρότερη απόσταση μεταξύ δύο ανθρώπων». Πράγματι, μερικοί πιστεύουν ότι το χιούμορ μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως δείκτης της γαμήλιας συμβατότητας. Μια μελέτη σχετικά με το χιούμορ διαπίστωσε ότι τα ζευγάρια που συμφωνούν στο τι είναι αστείο είναι πιθανότερο να συμπαθήσουν, να αγαπήσουν και να θελήσουν να παντρευτούν ο ένας τον άλλον από εκείνα των οποίων οι προτιμήσεις στο χιούμορ είναι λιγότερο όμοιες. Γιατί; Επειδή το χιούμορ είναι ενδεικτικό πολλών πραγμάτων: αξιών, ενδιαφερόντων, προκαταλήψεων, νοημοσύνης, φαντασίας και αναγκών. Μια έρευνα που διεξάχτηκε το 1985 σε χίλιες αμερικανικές επιχειρήσεις αποκάλυψε ότι «οι άνθρωποι που έχουν αίσθηση του χιούμορ τείνουν να είναι περισσότερο δημιουργικοί, λιγότερο άκαμπτοι και πιο πρόθυμοι να εξετάσουν και να υιοθετήσουν νέες ιδέες και μεθόδους».

Να Γελάει Κανείς ή να Μη Γελάει

Κανείς δεν ξέρει πραγματικά τι είναι αυτό ακριβώς που κάνει κάτι αστείο. Μερικοί πιστεύουν ότι στην καρδιά του χιούμορ βρίσκεται η αντίφαση—η συνάντηση δύο φαινομενικά ασύμβατων στοιχείων. Ένας μεγάλος άνθρωπος ντυμένος κλόουν σε κάποιο τσίρκο μπορεί να κάνει ένα μικρό παιδί να ξεσπάσει σε γέλια. Ωστόσο, ένας ενήλικος που έχει μεγαλύτερη πείρα στη ζωή και ανώτερες γνωστικές ικανότητες μπορεί να μη βρίσκει πια αστεία τα καμώματα του κλόουν. Μπορεί να βρει ικανοποίηση σε πιο πνευματώδη είδη χιούμορ—ευφυολογήματα, λογοπαίγνια ή αστεία—που εκμεταλλεύονται την αντίφαση σε προφορικό μάλλον παρά σε σωματικό επίπεδο.

Μερικοί ερευνητές πιστεύουν ότι το χιούμορ μπορεί να προκύψει από την απελευθέρωση δεσμευμένης συναισθηματικής ενέργειας. Το χιούμορ μπορεί να χρησιμεύσει για να συγκαλύψει ένταση και πόνο. Η Αγία Γραφή αναφέρει: «Έτι και εις τον γέλωτα πονεί η καρδία· και το τέλος της χαράς είναι λύπη».—Παροιμίαι 14:13.

Πολλά είδη χιούμορ περιλαμβάνουν τις λεγόμενες φάρσες. Ένας άντρας σκοντάφτει ή περιλούζεται με νερό. Δεν είναι αστείο; Ίσως, αν βέβαια δεν χτυπήσει κανείς.

Ο Χριστιανός αγωνίζεται να μην καλλιεργεί κάποια προτίμηση για αρρωστημένο ή σαδιστικό χιούμορ. Σε τελική ανάλυση, η αγάπη «δεν χαίρεται για την αδικία». (1 Κορινθίους 13:6) Ο Χριστιανός επίσης αποφεύγει τα κακόγουστα αστεία που υποβιβάζουν κάποια εθνικότητα ή φυλή. Αμβλύνει την αίσθηση του χιούμορ του με «κατανόηση για τους άλλους». (1 Πέτρου 3:8) Για παράδειγμα, μπορεί να είναι απολαυστικό και διασκεδαστικό να βλέπουμε ένα παιδάκι να κάνει λίγα διστακτικά βήματα και κατόπιν να σωριάζεται κάτω. Αλλά αν ένα ηλικιωμένο ή ανάπηρο άτομο πέσει, τότε η κατάλληλη αντίδραση είναι να σπεύσουμε να το βοηθήσουμε, όχι να γελάσουμε.

Το Χιούμορ και η Υγεία Σας

Όταν χρησιμοποιείται κατάλληλα, το χιούμορ έχει μεγάλη αξία. Στην πραγματικότητα, σιγά σιγά συγκεντρώνονται αποδείξεις για το ότι το γέλιο μπορεί να χρησιμεύσει ακόμη και ως θεραπευτικό βοήθημα. Είναι γνωστό ότι το γέλιο κάνει ένα υγιεινό μασάζ στα εσωτερικά όργανα του ατόμου. Περαιτέρω, σύμφωνα με το περιοδικό Αμέρικαν Χελθ (American Health), μερικοί «ερευνητές πιστεύουν ότι το γέλιο μπορεί να ενισχύσει το ανοσοποιητικό σύστημα». Το περιοδικό κατόπιν παραθέτει τα λόγια του ανοσολόγου Λι Σ. Μπερκ: «Τα αρνητικά συναισθήματα μπορούν να επηρεάσουν το ανοσοποιητικό σύστημα, και τώρα φαίνεται ότι τα θετικά συναισθήματα μπορούν να κάνουν κάτι παρόμοιο». Αυτό υπογραμμίζει τη σοφία των λόγων της Αγίας Γραφής: «Η ευφραινομένη καρδία δίδει ευεξίαν ως ιατρικόν».—Παροιμίαι 17:22.

Ελπίζοντας να εκμεταλλευτούν τη θεραπευτική δύναμη του χιούμορ, μερικά νοσοκομεία έχουν δημιουργήσει τις λεγόμενες αίθουσες γέλιου, στις οποίες οι ασθενείς μπορούν να παίξουν διάφορα παιχνίδια, να δουν κωμωδίες, να ακούσουν αστεία ή απλώς να συναντηθούν με τους συγγενείς τους σε πιο χαρούμενη ατμόσφαιρα. Μπορείτε εσείς να θέσετε σε λειτουργία το χιούμορ; Ας πούμε ότι έχετε έναν άρρωστο φίλο ή συγγενή στο νοσοκομείο. Γιατί να μη φτιάξετε τη διάθεση αυτού του ασθενούς δίνοντάς του ένα χιουμοριστικό βιβλίο ή μια αστεία κάρτα εκεί όπου αυτό θα ήταν κατάλληλο;

Το γέλιο μπορεί επίσης να κατευνάσει το θυμό. Ο Δρ Ρ. Μπ. Ουίλιαμς, ο νεότερος, λέει: «Όταν θυμώνετε κάνετε κακό στην υγεία σας». Παρόμοια, η Αγία Γραφή αναφέρει: «Η υγιαίνουσα [ήρεμη, ΜΝΚ] καρδία είναι ζωή της σαρκός· ο δε φθόνος σαπρία των οστέων». (Παροιμίαι 14:30) Ο Δρ Ουίλιαμς παρατηρεί: «Είναι δύσκολο να παραμείνετε θυμωμένοι όταν γελάτε». Ναι, το να διακρίνετε το χιούμορ σε μια κατάσταση είναι ένας από τους πιο δημιουργικούς τρόπους με τους οποίους μπορείτε να αντιμετωπίσετε το θυμό.

Μέσα στον Οικογενειακό Κύκλο

Το χιούμορ μπορεί να τεθεί σε λειτουργία μέσα στο σπίτι. Κάποιος σύζυγος λέει: «Αυτό μου είναι τόσο χρήσιμο όσο ένα εργαλείο πολλαπλών χρήσεων σε κάποιο μηχανικό αυτοκινήτων επειδή κάνει πάρα πολλά πράγματα. Προστατεύει, ενθαρρύνει, ανοίγει καρποφόρες συζητήσεις, καταρρίπτει προκατειλημμένες ιδέες και μετατρέπει τις δυσάρεστες λέξεις σε λέξεις που είναι λογικές και γεμάτες περίσκεψη».

Η αίσθηση του χιούμορ είναι ιδιαίτερα χρήσιμη όταν ενοχλητικές συνήθειες απειλούν να δημιουργήσουν τεταμένες σχέσεις. Ο γιος σας ξεχνάει να μαζέψει τα παιχνίδια του μολονότι επανειλημμένα τον έχετε συμβουλέψει για αυτό. Ο σύζυγός σας αφήνει τα βρώμικα ρούχα του στο πάτωμα του μπάνιου. Η σύζυγός σας καίει το φαγητό. Το να βρίσκετε σφάλματα, να ντροπιάζετε, να κατηγορείτε, να φωνάζετε ή να στριγκλίζετε απλώς χειροτερεύει τα πράγματα. Μια ερευνήτρια σε θέματα υγείας, της οποίας τα λόγια παραθέτει το περιοδικό Ρέντμπουκ (Redbook), σημείωσε: «Αν εναντιωθείτε σε κάποιον ή τον χλευάσετε, αυτός θα πάρει αμυντική στάση. Το χιούμορ καλεί τους ανθρώπους να κοιτάξουν τη δική τους συμπεριφορά από μακριά—και να την αλλάξουν».

Αυτό δεν σημαίνει να κοροϊδεύουμε το άτομο που ευθύνεται για την απροσεξία. Αυτό συνήθως φέρνει πόνο, όχι γέλιο. Προσπαθήστε να κατευθύνετε το χιούμορ σας προς την ίδια την κατάσταση. Το να γελάσετε με την καρδιά σας μπορεί να συμβάλει πολύ στην ελάττωση της έντασης. Μια σύζυγος λέει: «Υπάρχουν περιπτώσεις που ο σύζυγός μου βλέπει ότι είμαι έτοιμη να θυμώσω, και αμβλύνει την κατάσταση με κάποια χιουμοριστική παρατήρηση ή ενέργεια. Προτού το καταλάβω, γελάω. Τότε συνειδητοποιώ ότι τελικά δεν ήταν και τόσο σοβαρό».

Υπάρχει, όμως, κάτι που πρέπει να προσέξετε. Μην προσπαθείτε να αστειευτείτε όταν μια κατάσταση απαιτεί σοβαρότητα ή συμπόνια. Προσέξτε το εδάφιο Παροιμίαι 25:20: «Ως ο εκδυόμενος ιμάτιον εν ημέρα ψύχους και το όξος επί νίτρον, ούτως είναι ο ψάλλων άσματα εις λελυπημένην καρδίαν». Το χιούμορ θα πρέπει να το χρησιμοποιείτε μόνο με κατάλληλη διάκριση, ώστε να μη βλάπτετε συναισθηματικά ή σωματικά. Ποτέ μην αφήσετε το χιούμορ να δείχνει κακία ή έλλειψη σεβασμού. Αυτό θα απέκλειε το να επιτρέπετε στα μεγαλύτερα παιδιά να κάνουν τα μικρότερα αδέλφια τους συνεχή στόχο πειραγμάτων. Άλλο πράγμα είναι το ευγενικό πείραγμα και εντελώς διαφορετικό είναι τα καυστικά σχόλια. Οι γαμήλιοι σύντροφοι πρέπει επίσης να προσπαθούν να διατηρούν το χιούμορ μέσα σε όρια και να μην το χρησιμοποιούν ως όπλο επίκρισης ή μέσο υποβιβασμού.

Ο ποιητής Λάνγκστον Χιουζ έγραψε κάποτε: «Σαν μια ευπρόσδεκτη καλοκαιρινή βροχή, το χιούμορ μπορεί ξαφνικά να καθαρίσει και να δροσίσει τη γη, τον αέρα και εσάς». Αλήθεια, το χιούμορ μπορεί να παίξει σημαντικό ρόλο στη ζωή μας. Μπορεί να μας εμποδίσει από το να παίρνουμε τον εαυτό μας πολύ στα σοβαρά. Μπορεί να μας βοηθήσει να παραμένουμε κεφάτοι και χαλαροί. Μπορεί να εξομαλύνει τις σχέσεις με τους άλλους. Μπορεί να μας βοηθήσει να αντιμετωπίσουμε τις αντιξοότητες. Μπορεί μάλιστα να βελτιώσει την υγεία μας.

Γι’ αυτό, βάλτε χιούμορ στη ζωή σας. Ανακαλύψτε το. Αναπτύξτε το. Καλλιεργήστε το. Είναι βέβαιο ότι θα κάνει θαύματα για εσάς και για αυτούς που σας περιβάλλουν!

[Εικόνα στη σελίδα 26]

Το χιούμορ μπορεί να συμβάλει στο να εξομαλυνθούν οι αναποδιές στο σπίτι