Ένα «Άπιαστο» Πλάσμα—Το Μισούν και το Αγαπούν

ΑΠΟ ΤΟΝ ΑΝΤΑΠΟΚΡΙΤΗ ΤΟΥ ΞΥΠΝΑ! ΣΤΟΝ ΚΑΝΑΔΑ

ΚΥΩΝ Ο ΛΥΚΟΣ (Canis lupus). Να τος στέκεται στην απότομη άκρη ενός βράχου, ψηλά σε κάποια οροσειρά, με τη μορφή του να διαγράφεται μέσα στη σκοτεινιά από το φως του φεγγαριού, με το κεφάλι του ψηλά, τη μακριά φουντωτή ουρά του ανάμεσα στα πίσω πόδια του, τα αφτιά του μαζεμένα, το στόμα του ανοιχτό —το τρομακτικό ουρλιαχτό του σχίζει το νυχτερινό αέρα. Πράγματι, και μόνο η σκέψη του ουρλιαχτού του προκαλεί ρίγη φόβου και ταραχής!

ΛΙΓΟΙ άνθρωποι είχαν την ευκαιρία να δουν αυτό το όμορφο αλλά «άπιαστο» πλάσμα—κοινώς γνωστό ως γκρίζος λύκος—στη φυσική του κατάσταση. Ωστόσο, αυτό το γοητευτικό ζώο φέρνει στο νου πολλές και διάφορες εικόνες.

Το Μισούν και το Αγαπούν

Όπως και αν έχουν τα πράγματα, τα συναισθήματα που εμπνέει η λέξη «λύκος» ήταν πάντοτε έντονα. Ο λύκος υπήρξε το επίκεντρο παρεξηγήσεων, προκατάληψης και φόβου. Μερικοί άνθρωποι απεχθάνονται το λύκο επειδή είναι αρπακτικό ζώο. Οι λύκοι αποτελούν συνεχή ενόχληση για τους κτηνοτρόφους και τους ιδιοκτήτες αγροκτημάτων επειδή επιτίθενται σε πρόβατα, σε βοοειδή και σε άλλα κατοικίδια ζώα. Οι θρύλοι και η λαογραφία έχουν συμβάλει στην κακή του φήμη. Ποιος δεν έχει ακούσει τις εκφράσεις «λύκος με ένδυμα προβάτου» και «πεινάω σαν λύκος»; Τα παραμύθια τον περιγράφουν ως τον «Κακό Λύκο». Μια τέτοια ιστορία μιλάει για ένα λύκο που απειλούσε να φάει ένα κοριτσάκι. Αυτό έχει δώσει στους ανθρώπους την εντύπωση ότι οι λύκοι επιτίθενται σε ανθρώπους.

Ωστόσο, οι επιστήμονες και οι βιολόγοι βλέπουν τους λύκους από διαφορετική άποψη. Τους θεωρούν εξαιρετικά ντροπαλά πλάσματα τα οποία προσπαθούν να αποφεύγουν τους ανθρώπους όσο το δυνατόν περισσότερο. Μάλιστα, σύμφωνα με ένα πρόσφατο άρθρο που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό ΖΕΟ (GEO), οι λύκοι στην πραγματικότητα φοβούνται τους ανθρώπους. Παρά τη θηριώδη εμφάνιση του λύκου, φαίνεται πως η άποψη ότι οι εύρωστοι, άγριοι λύκοι της Βόρειας Αμερικής αποτελούν απειλή για τον άνθρωπο δεν έχει βάση.

Ο βιολόγος Πολ Πακέτ, ο οποίος έχει κάνει εκτεταμένη έρευνα όσον αφορά το λύκο, παραδέχεται ότι αγαπούσε αυτά τα άγρια πλάσματα από τότε που ήταν παιδί. Αυτός έχει καταγράψει μερικές από τις παρατηρήσεις του. Ισχυρίζεται ότι συχνά έχει δει λύκους να εκδηλώνουν ευτυχία, να δείχνουν ότι νιώθουν μοναξιά και να έχουν χιούμορ. Κάποτε αυτός παρατήρησε ένα γέρικο, κουτσό λύκο, ο οποίος δεν μπορούσε πια να κυνηγάει και του έφερναν τροφή τα άλλα μέλη της αγέλης. Αν και ο λύκος δεν ήταν πια χρήσιμος, η αγέλη εξακολουθούσε να θεωρεί πολύτιμη τη ζωή του και τον συντηρούσε στη ζωή. Ωστόσο, αυτό το χαρακτηριστικό που έχουν οι λύκοι να κυνηγούν κατά αγέλες έχει απειλήσει την ίδια τους την ύπαρξη.

Κυνήγι Κατά Αγέλες

Το κυνήγι κατά αγέλες είναι απλώς ο τρόπος με τον οποίο οι λύκοι ικανοποιούν την πείνα τους και ταΐζουν τα λυκόπουλά τους. Πρέπει, όμως, να αναγνωρίσουμε πως το ότι οι λύκοι σκοτώνουν πρόβατα και βοοειδή αποτελεί ενοχλητικό πρόβλημα για τους κτηνοτρόφους. Ως αρπακτικό ζώο με εξαιρετική όραση, οξεία όσφρηση, θαυμάσια ακοή και απίστευτα δυνατό δάγκωμα—καθώς επίσης και το ότι είναι φτιαγμένος για να τρέχει και να περπατάει γοργά—ο λύκος είναι καλά εφοδιασμένος για το κυνήγι. Είναι επίσης καιροσκόπος. Θα ήταν ανόητο να σκεφτούμε ότι αυτό το πανούργο πλάσμα θα απέρριπτε ένα θύμα που θα μπορούσε εύκολα να πιάσει ή να αρπάξει—ιδιαίτερα αν επρόκειτο για κάποιο μεγάλο, παχουλό πρόβατο ή βοοειδές. Μπορεί να ειπωθεί ότι οι λύκοι άθελά τους «ωφελούν» τα θηράματά τους που ζουν σε άγρια κατάσταση με το να διαλέγουν την πιο εύκολη λεία, τα άρρωστα και αδύναμα ζώα, αφήνοντας έτσι περισσότερη τροφή για τα υγιή ζώα.

Πώς Επικοινωνούν οι Λύκοι

Τι θα πούμε για το τρομακτικό ουρλιαχτό που μπορεί να ακουστεί σε απόσταση χιλιομέτρων και το οποίο προκαλεί φόβο στον ακροατή; Για το λύκο αυτό είναι απλώς μια κοινωνική δραστηριότητα της αγέλης—ένα είδος επικοινωνίας. Κάποιος λύκος που έχει χωριστεί από την αγέλη στη διάρκεια του κυνηγιού μπορεί να σκαρφαλώσει σε μια πλαγιά και να αρχίσει να ουρλιάζει για να προσελκύσει άλλα μέλη της αγέλης. Ή ίσως χρησιμοποιεί το ουρλιαχτό για να καθορίσει την εδαφική του περιοχή. Μερικές φορές οι λύκοι φαίνεται πως ουρλιάζουν απλώς και μόνο για να εκδηλώσουν ευτυχία. Όταν μια αγέλη συγκεντρώνεται για να ουρλιάξει, σχεδόν θα πιστεύατε ότι απολαμβάνουν ένα ομαδικό τραγούδι. Σε εμάς ίσως να ακουγόταν καλύτερα αν τραγουδούσαν σε ταυτοφωνία, αλλά φαίνεται πως εκείνοι προτιμούν τις συγχορδίες. Φυσικά έχουν και άλλα μέσα για να επικοινωνούν. Αυτά τα μέσα έχουν περιγραφεί ως κλαψούρισμα, γρύλισμα, γάβγισμα, κοινωνικό τσίριγμα, και αλύχτημα των λυκόπουλων στη φωλιά. Επίσης χρησιμοποιούν την επικοινωνία μέσω της στάσης του σώματος για να εδραιώσουν την κοινωνική θέση και τους δεσμούς ανάμεσα στην αγέλη.

Ένα Όμορφο Πλάσμα

Κοιτάξτε προσεκτικά αυτό το εξαιρετικά όμορφο πλάσμα. Παρατηρήστε το πυκνό τρίχωμά του, που αποτελείται κυρίως από γκρίζες τρίχες (μερικοί είναι κατάμαυροι), με διάσπαρτες λευκές, μαύρες και καφέ τρίχες. Συγκεντρώστε την προσοχή σας στο βλέμμα των διεισδυτικών, φωτεινών κίτρινων ματιών του. Εξετάστε τα σημάδια που υπάρχουν στο πρόσωπό του. Όλα αυτά κάνουν το λύκο ένα μεγαλειώδες ζώο που αξίζει να το παρατηρεί κάποιος. Ωστόσο, εκφράζονται ανησυχίες για το μέλλον του. Υπάρχει λόγος για ανησυχία;

Αυτό που κάποτε ήταν κοινό στο μεγαλύτερο μέρος της Ευρώπης, της Ασίας και της Βόρειας Αμερικής—το θέαμα ενός λύκου—είναι τώρα πράγμα σπάνιο στον Καναδά, στην Αλάσκα και σε αραιοκατοικημένες περιοχές των Ηνωμένων Πολιτειών, της Ευρώπης και της Ρωσίας. Ο κόσμος λέει ότι πρέπει να διαθέσουν χώρο για μερικούς λύκους σε επιλεγμένες φυσικές περιοχές. Εφόσον οι άνθρωποι έχουν μάθει να ζουν με αρπακτικά, όπως είναι οι αετοί, οι αρκούδες και τα πούμα, υπάρχουν αυτοί που ρωτούν: «Γιατί να μη ζουν και με τους λύκους;»

Αφήνουν τη Φύση να Πάρει το Δρόμο Της

Η προστασία, όχι η εξόντωση ή ο έλεγχος, είναι η σωστή λέξη. Τα πάρκα τώρα θεωρούνται ζώνες ασφαλείας για τα ζώα, όχι απλώς άγριες εκτάσεις για τη διασκέδαση των ανθρώπων. Σύμφωνα με το περιοδικό Κανέιντιαν Τζεογκράφικ (Canadian Geographic), οι διευθυντές των πάρκων θα ήθελαν να δουν ένα οικοσύστημα που να ρυθμίζεται από τη φύση. Έπειτα από απουσία 40 χρόνων από το Εθνικό Πάρκο Μπανφ του Καναδά, το κύριο αρπακτικό, ο λύκος, επέστρεψε μόνο του στη δεκαετία του 1980 στα νότια Βραχώδη Όρη—μόνο 65 στον αριθμό, αλλά ένα θετικό γεγονός για πολλούς. Η Γαλλία αναφέρει ότι ο λύκος επέστρεψε έπειτα από απουσία 50 χρόνων.a Στην Ιταλία, επίσης, ο λύκος επιστρέφει, και το ουρλιαχτό του ακούγεται ξανά στο Τίβολι, κοντά στη Ρώμη.

Εξετάζεται η επανεισαγωγή του λύκου ως είδους που απειλείται με εξαφάνιση στο Εθνικό Πάρκο Γέλοουστοουν των Ηνωμένων Πολιτειών. Οι λύκοι ήταν μέρος του φυσικού συστήματος της περιοχής πριν από 40 και πλέον χρόνια, προτού τους εξολοθρέψουν. Τώρα πολλοί άνθρωποι, ιδιαίτερα οι επισκέπτες των πάρκων, θέλουν να επιστρέψουν οι λύκοι. Όμως εκείνοι που ασχολούνται με την κτηνοτροφία ανησυχούν βαθιά για την επανεισαγωγή των λύκων στην περιοχή τους. «Όταν θα επαναφέρουμε τους λύκους στο Γέλοουστοουν, η αντιμετώπιση του θέματος των λύκων έξω από το πάρκο θα γίνει πραγματικότητα», λέει ο ειδικός βιολόγος σε σχέση με τους λύκους Λ. Ντέιβιντ Μεκ.

Τι θα φέρει το αύριο για αυτό το πλάσμα που ζει σε έναν κόσμο τον οποίο οι άνθρωποι ελάχιστα γνωρίζουν;

Το Μέλλον του Λύκου

Ο αριθμός των ανθρώπων που υποστηρίζουν την αποκατάσταση ενός ζώου που έχει ζήσει στο περιθώριο της ανθρώπινης ανοχής επί τόσο πολύ καιρό δείχνει μια αποφασιστική μεταβολή στη νοοτροπία. Το βιβλίο Ο Λύκος—Η Οικολογία και η Συμπεριφορά ενός Είδους που Απειλείται με Εξαφάνιση (The Wolf—The Ecology and Behavior of an Endangered Species) δηλώνει: «Υπάρχει ακόμα χρόνος να σώσουμε το είδος από τη δύσκολη θέση στην οποία βρίσκεται. Το αν θα γίνει αυτό ή όχι εξαρτάται από τη γνώση του ανθρώπου όσον αφορά την οικολογία και τη συμπεριφορά του λύκου, τη συνεχιζόμενη έρευνά του για τις συνήθειες του λύκου και από το αν θα μάθει να θεωρεί το λύκο όχι ως ανταγωνιστή αλλά ως ένα ακόμα πλάσμα με το οποίο πρέπει να μοιραστεί τη γη».

Θα Ζουν Ειρηνικά

Η ειρηνική συνύπαρξη ανάμεσα στους ανθρώπους και στους λύκους μπορεί να έχει βελτιωθεί στα τελευταία λίγα χρόνια, αλλά εκεί όπου υπάρχει κάποια διαμάχη, δεν μπορεί να υπάρξει αληθινή ειρήνη. Αυτό απομένει να γίνει σε έναν καιρό στο κοντινό μέλλον όταν, υπό την κυβέρνηση της Βασιλείας του Δημιουργού, κάθε εχθρότητα και φόβος θα αντικατασταθούν από μια στάση εμπιστοσύνης και συγκαταβατικότητας για αυτό το δυνατό αλλά ευαίσθητο και ντροπαλό πλάσμα.

Είναι ενδιαφέρον ότι η Αγία Γραφή διαγράφει το χαρακτήρα του λύκου στο φόντο διαφόρων προφητειών, επιτρέποντάς μας να τον δούμε από διαφορετικές πλευρές. Στα εδάφια Πράξεις 20:29, 30, οι αποστάτες περιγράφονται μεταφορικά σαν «καταπιεστικοί λύκοι» οι οποίοι θα επιτίθονταν στην προβατοειδή Χριστιανική εκκλησία και θα απομάκρυναν μερικά μεμονωμένα μέλη από το ποίμνιο.

Οι προφητείες που βρίσκονται στο Γραφικό βιβλίο του Ησαΐα, αν και δεν έχουν δει ακόμα τελική εκπλήρωση, περιγράφουν ότι ζώα που ξέρουμε σήμερα ότι εχθρεύονται το ένα το άλλο θα ζουν μαζί ειρηνικά. Παρατηρήστε ότι στο εδάφιο Ησαΐας 65:25 δεν υπάρχει η σχέση θηράματος-αρπακτικού: ‘Ο λύκος και το αρνίον θέλουσι βόσκεσθαι ομού, και ο λέων θέλει τρώγει άχυρον ως ο βους . . . εν όλω τω αγίω μου όρει δεν θέλουσι κάμνει ζημίαν ουδέ φθοράν, λέγει Ιεχωβά’.

Ενώ οι προσπάθειες που καταβάλλει ο άνθρωπος δείχνουν ότι αυτός προσπαθεί να ανεχτεί το λύκο, το εδάφιο που μόλις παρατέθηκε μας διαβεβαιώνει ότι ο Θεός έχει μια θέση για αυτόν στο νέο του σύστημα πραγμάτων. Ο πλανήτης Γη θα αποτελεί τότε κοινό σπίτι για όλες τις μορφές ζωής, στις οποίες θα περιλαμβάνεται και ο Κύων ο λύκος.

[Υποσημειώσεις]

[Ευχαριστία για την προσφορά της εικόνας στη σελίδα 25]

Thomas Kitchin/Victoria Hurst

[Ευχαριστία για την προσφορά της εικόνας στη σελίδα 26]

Thomas Kitchin