Εύκολη Λύση για την Ανία;
Η ΠΑΡΟΧΗ ατέλειωτων απολαύσεων σε εκατομμύρια πελάτες που νιώθουν ανία είναι τώρα μια μεγάλη επιχείρηση. Εξωτικές διακοπές, προηγμένος ηλεκτρονικός εξοπλισμός, εξεζητημένα χόμπι, όλα είναι σχεδιασμένα για να βοηθούν τους πελάτες να σκοτώσουν την ώρα τους. Ωστόσο, η ανία παραμένει μεγάλο πρόβλημα. Ακόμη και στις διακοπές, εκείνοι που νιώθουν ανία χρειάζονται κάποιον να τους παρακινεί σε δράση για να είναι χαρούμενοι. Και πολλοί που αγαπούν το τζόκιν νιώθουν χαμένοι χωρίς το φορητό τους ραδιόφωνο για συντροφιά.
Δεν υπάρχει αμφιβολία για το ότι η ψυχαγωγία, όπως και η τηλεόραση, δημιουργεί συγκινήσεις και εξαφανίζει την ανία, αλλά για πόσο; Για μερικούς είναι σαν ναρκωτικό. Την επόμενη φορά χρειάζονται μεγαλύτερο ερέθισμα και περισσότερες συγκινήσεις—ειδάλλως τους κυριεύει πάλι το καταθλιπτικό συναίσθημα ότι κάπου τα έχουν ξαναδεί όλα αυτά. Αντί να είναι η λύση, αυτή η ψυχαγωγία μπορεί να καταλήξει να είναι ένας από τους παράγοντες που συμβάλλουν στην ανία.
Η τηλεόραση αυτή καθαυτήν δεν προκαλεί ανία, αλλά η υπερβολική παρακολούθηση τηλεόρασης δεν πρόκειται να διώξει την ανία. Ακόμη χειρότερα, όσο περισσότερο ‘συνδέεστε’ με την τηλεόραση, τόσο περισσότερο αποσυνδέεστε από την πραγματικότητα. Στην περίπτωση των παιδιών, αυτό συμβαίνει πάρα πολύ συχνά. Σε μια μελέτη, στην οποία ρωτήθηκαν παιδιά τεσσάρων και πέντε ετών αν θα προτιμούσαν να ζήσουν χωρίς τηλεόραση ή χωρίς τον πατέρα τους, το 1 στα 3 αποφάσισε ότι η ζωή θα ήταν πιο υποφερτή χωρίς τον μπαμπά!
Ούτε η ικανοποίηση κάθε επιθυμίας είναι η λύση. Πολλοί νεαροί τώρα «ανατρέφονται μέσα σε μια περίοδο υλικής ευημερίας, με κάθε παιχνίδι, κάθε ταξίδι, κάθε νέα μόδα», παρατήρησε ένας βουλευτής των σοσιαλδημοκρατών στο γερμανικό κοινοβούλιο. Υπάρχει κάτι που να μπορεί ακόμη να τους ενθουσιάσει; Μπορεί κάλλιστα οι καλοπροαίρετοι γονείς που κατακλύζουν τα παιδιά τους με όλα τα τελευταία αποκτήματα να στρώνουν το δρόμο για τη χρόνια ανία όταν τα παιδιά γίνουν ενήλικοι.
Οι Βασικές Αιτίες της Ανίας
Η πλήρης διαφυγή από την ανία δεν είναι ρεαλιστικός στόχος. Η ζωή σε αυτόν τον κόσμο ποτέ δεν μπορεί να είναι ζωή συνεχών συγκινήσεων και ευτυχίας. Μια τέτοια μη ρεαλιστική προσδοκία θα μπορούσε κάλλιστα να προξενήσει περιττή έλλειψη ικανοποίησης. Ταυτόχρονα, υπάρχουν συγκεκριμένοι παράγοντες που επιδεινώνουν τα πράγματα.
Για παράδειγμα, σήμερα όλο και περισσότερες οικογένειες διαλύονται. Μήπως η μαμά και ο μπαμπάς είναι τόσο απορροφημένοι με τη δική τους ψυχαγωγία ώστε δεν δαπανούν πια αρκετό χρόνο με τα παιδιά; Δεν προκαλεί έκπληξη το ότι οι έφηβοι ψάχνουν να βρουν δικούς τους τρόπους για να διασκεδάσουν στις ντισκοτέκ, στα μαγαζιά με βιντεοπαιχνίδια, σε εμπορικά κέντρα και τα παρόμοια. Ως αποτέλεσμα, σε πολλά σπιτικά οι οικογενειακές εκδρομές και άλλες κοινές δραστηριότητες έχουν γίνει πράγματα του παρελθόντος.
Κάποιοι άλλοι είναι τόσο ανικανοποίητοι από τη μονότονη ζωή τους ώστε υποσυνείδητα κλείνονται στο καβούκι τους, κάνοντας το δικό τους, αδιαφορώντας για οποιονδήποτε άλλον. Και ενώ απομονώνονται όλο και περισσότερο, τρέφουν τη μάταιη ελπίδα να πετύχουν αυτό που μπορεί να λέγεται αυτοσυνειδητοποίηση. Αλλά τα πράγματα απλώς δεν εξελίσσονται έτσι. Τελικά, κανένας άνθρωπος δεν είναι νησί. Χρειαζόμαστε συντροφιά και επικοινωνία. Έτσι, είναι αναπόφευκτο το ότι τα άτομα που απομονώνονται διαδίδουν την ανία, κάνοντας ασυναίσθητα τη ζωή καταθλιπτική για τους ίδιους και για αυτούς που βρίσκονται γύρω τους.
Ωστόσο, το πρόβλημα είναι κάπως βαθύτερο, όπως σχολίασε εύστοχα ο Μπλεζ Πασκάλ, Γάλλος φιλόσοφος του 17ου αιώνα: «Η πλήξη [εγείρεται] από τα βάθη της καρδιάς, όπου έχει τις φυσικές της ρίζες, και [γεμίζει] το νου με το δηλητήριό της». Πόσο αληθινό είναι αυτό!
Όσο η καρδιά είναι γεμάτη ενοχλητικές αμφιβολίες σχετικά με τα γιατί και τα διότι της ζωής, η ανία θα παραμένει. Είναι απαραίτητη η βαθιά πεποίθηση ότι η προσωπική ζωή του ατόμου έχει νόημα. Ωστόσο, πώς μπορεί κάποιος να αντιμετωπίσει τη ζωή με θετική στάση χωρίς να γνωρίζει γιατί βρίσκεται εδώ, χωρίς να έχει στόχους, χωρίς να έχει στερεά θεμελιωμένες ελπίδες για το μέλλον;
Εδώ εγείρονται τα εξής βασικά ερωτήματα: Ποιο είναι το νόημα της ζωής; Γιατί βρίσκομαι εδώ; Πού πηγαίνω; «Ο αγώνας για την ανεύρεση νοήματος στη ζωή είναι η κύρια υποκινούσα δύναμη στον άνθρωπο», παρατήρησε ο Δρ Βίκτορ Φρανκλ. Ωστόσο, πού μπορεί να βρεθεί αυτό το νόημα; Πού μπορούν να βρεθούν ικανοποιητικές απαντήσεις για αυτά τα ερωτήματα;
Λιγότερη Ανία—Πώς;
Το πιο παλιό από όλα τα βιβλία παρέχει διαφώτιση για τέτοια βασικά ερωτήματα. Ο Χάινριχ Χάινε, Γερμανός ποιητής του 19ου αιώνα, είπε: «Οφείλω τη διαφώτισή μου απλούστατα στην ανάγνωση ενός βιβλίου». Ποιου βιβλίου; Της Αγίας Γραφής. Ο Κάρολος Ντίκενς παρόμοια είπε: «Είναι το καλύτερο βιβλίο που υπήρξε ή που θα υπάρξει ποτέ στον κόσμο, επειδή σου διδάσκει τα καλύτερα μαθήματα τα οποία είναι δυνατόν να κατευθύνουν κάθε ανθρώπινο πλάσμα».
Δεν υπάρχει αμφιβολία για αυτό. Η Αγία Γραφή είναι ασφαλής οδηγός για μια ζωή γεμάτη νόημα. Από την αρχή ως το τέλος, δείχνει ξεκάθαρα ότι ο Θεός έδωσε στον άνθρωπο κάποια εργασία να επιτελέσει. Ο άνθρωπος έπρεπε να φροντίζει για τη γη, να την εξωραΐσει, να ασκεί στοργική επίβλεψη στα ζώα και, πάνω από όλα, να αινεί τον Δημιουργό, τον Ιεχωβά. Αυτή ήταν μια αρκετά απαιτητική αποστολή, που δεν θα άφηνε περιθώρια για ανία! Εκατομμύρια δραστήριοι Χριστιανοί έχουν ανακαλύψει ότι το να υποστηρίζουν την υπόθεση του Θεού, το να είναι αφιερωμένοι και πλήρως αφοσιωμένοι σε αυτόν, πράγματι προσθέτει νόημα στη ζωή και διώχνει την ανία.
Η διαδεδομένη ανία ίσως είναι σύγχρονο φαινόμενο—οι πιο αρχαίες γλώσσες δεν φαίνεται να έχουν κάποια λέξη για αυτήν. Ωστόσο, η Αγία Γραφή, ενώ μας δείχνει το νόημα της ζωής, παράλληλα περιέχει πρακτικές υποδείξεις για την καταπολέμηση της ανίας. Για παράδειγμα, δηλώνει ότι ‘εκείνος που απομονώνεται θα εναντιώνεται σε κάθε πρακτική σοφία’. (Παροιμίαι 18:1, ΜΝΚ) Με άλλα λόγια, μην κλείνεστε σε ένα καβούκι!
Ο άνθρωπος είναι κοινωνικός από τη φύση του. Έχει την ανάγκη να σχετίζεται με άλλους ανθρώπους, και έχει μια έμφυτη ανάγκη για συναναστροφή. Το να καταπνίγει κάποιος αυτή τη φυσιολογική επιθυμία του να έρχεται σε επαφή με άλλους—και να είναι μοναχικός, απλώς παρατηρητής—είναι άσοφο. Παρόμοια, το να περιοριζόμαστε μόνο σε επιφανειακές προσωπικές σχέσεις ισοδυναμεί με το να αγνοούμε κάθε πρακτική σοφία.
Βέβαια, είναι πολύ πιο εύκολο να παρακολουθούμε παθητικά ταινίες ή να περιορίσουμε την επικοινωνία μας στη δακτυλογράφηση στοιχείων σε έναν υπολογιστή. Η προσαρμογή σε άλλους ανθρώπους είναι πραγματική πρόκληση. Ωστόσο, αν έχουμε κάτι αξιόλογο να πούμε και αν μοιραζόμαστε σκέψεις και αισθήματα με άλλους, αυτό είναι ανταμειφτικό και δεν αφήνει χώρο για την ανία.—Πράξεις 20:35.
Ο Σολομών, που ήταν δεινός παρατηρητής της ανθρώπινης φύσης, έδωσε την εξής ισχυρή σύσταση: «Καλύτερα να είναι κάποιος ικανοποιημένος με ό,τι έχει μπροστά στα μάτια του παρά να αφήνει την επιθυμία να κυβερνάει». (Εκκλησιαστής 6:9, Η Νέα Αγγλική Βίβλος [The New English Bible]) Με άλλα λόγια, να εκμεταλλεύεστε στο πλήρες τις τωρινές σας συνθήκες. Να συγκεντρώνετε την προσοχή σας στο τι βλέπετε τώρα. Αυτό είναι πολύ καλύτερο από το να επιθυμείτε έντονα να ξεφύγετε από όλα αυτά ή από το να ‘αφήνετε την επιθυμία να κυβερνάει’, όπως το έθεσε ο Σολομών.
Οι καλά προγραμματισμένες ημέρες, οι συγκεκριμένοι στόχοι και μια ειλικρινής επιθυμία να συνεχίσετε να μαθαίνετε θα σας βοηθήσουν επίσης να βγείτε νικητές στη μάχη με την ανία. Ακόμη και μετά τη συνταξιοδότηση κάποιος μπορεί να επιτύχει πολλά πράγματα. Ένας Μάρτυρας του Ιεχωβά στις Βαλεαρίδες Νήσους, ο οποίος έχει συνταξιοδοτηθεί και είναι λίγο πάνω από 70 ετών, μαθαίνει με ενθουσιασμό γερμανικά. Ο στόχος του; Θέλει να μιλάει για το Λόγο του Θεού στους πολλούς Γερμανούς παραθεριστές που νιώθουν ανία. Η ανία σίγουρα δεν αποτελεί πρόβλημα για αυτόν!
Τελικά, τι θα λέγατε να κάνετε κάτι με τα χέρια σας; Γιατί να μην αποκτήσετε επιδεξιότητα σε μια χειροτεχνία, στη ζωγραφική ή σε κάποιο μουσικό όργανο; Η αυτοεκτίμηση αυξάνει όταν υπάρχει το αίσθημα της επίτευξης. Γιατί να μη σκεφτείτε να σηκώσετε τα μανίκια σας και να προσφέρετε τη βοήθειά σας μέσα στο σπίτι; Υπάρχουν τόσο πολλά μικροπράγματα που συνήθως χρειάζονται φτιάξιμο σε κάθε σπίτι. Αντί να μελαγχολείτε για την ανιαρή ζωή σας, προσφερθείτε να βοηθήσετε, κάντε γεμάτη νόημα εργασία στο σπίτι, γίνετε επιδέξιοι σε κάποια τέχνη. Δεν θα μείνετε χωρίς ανταμοιβή.—Παροιμίαι 22:29, ΜΝΚ.
Επιπλέον, η Αγία Γραφή μάς συμβουλεύει να εργαζόμαστε ολόψυχα σε όποιο σχέδιο και αν αναλαμβάνουμε. (Κολοσσαείς 3:23) Αυτό φυσικά σημαίνει να αφοσιωνόμαστε σε ό,τι κάνουμε, να ενδιαφερόμαστε γνήσια για αυτό. Με άλλα λόγια, να είμαστε απορροφημένοι σε ό,τι κάνουμε. Έτσι αυτό θα αποκτήσει ενδιαφέρον.
Όλες αυτές οι καλές συμβουλές που γράφτηκαν πριν από πολλά χρόνια, αν εφαρμοστούν, θα αλλάξουν εντελώς τα πράγματα για τα άτομα που μελαγχολούν όταν έχουν ελεύθερο χρόνο. Συνεπώς, να είστε απορροφημένοι σε ό,τι κάνετε. Να δημιουργείτε σχέσεις με άλλους ανθρώπους. Να κάνετε πράγματα για τους άλλους. Συνεχίστε να μαθαίνετε. Να επικοινωνείτε ελεύθερα με τους άλλους. Ανακαλύψτε τον πραγματικό σκοπό της ζωής. Αν τα κάνετε όλα αυτά, δεν θα είναι πιθανό να πείτε με θλίψη: ‘Γιατί είναι τόσο ανιαρή η ζωή;’
[Πλαίσιο στη σελίδα 7]
Πώς να Νικήσετε την Ανία
1. Να μην αφήνετε την προσωπική πρωτοβουλία να εξασθενεί από την προκατασκευασμένη ψυχαγωγία. Να είστε επιλεκτικοί ως προς την αναψυχή και την ψυχαγωγία.
2. Να δημιουργείτε σχέσεις με άλλους ανθρώπους.
3. Συνεχίστε να μαθαίνετε. Να έχετε προσωπικούς στόχους.
4. Να είστε δημιουργικοί. Να κάνετε κάτι με τα χέρια σας.
5. Να έχετε σκοπό στη ζωή. Να λαβαίνετε υπόψη τον Θεό.