Πώς Μπορεί η Υγιεινή Τροφή να Βελτιώσει την Υγεία Σας

ΠΟΣΗ χαρά νιώθουμε βλέποντας ένα παιδί που τρέφεται καλά! Ωστόσο, ένα υγιές παιδί δεν είναι κάτι το τυχαίο. «Η απλή αλλά θρεπτική τροφή είχε πάντοτε προτεραιότητα στην οικογένειά μας όχι μόνο σε σχέση με τον προϋπολογισμό μας αλλά επίσης και σε σχέση με το χρόνο που δαπανούσαμε για να την προετοιμάζουμε και να την απολαμβάνουμε μαζί», θυμάται η Κέιτ, μια Καναδή που ζει στη Βραζιλία. «Επειδή η μητέρα μου δεν εργαζόταν έξω από το σπίτι, ερχόμασταν από το σχολείο κάθε μέρα και μυρίζαμε το θεσπέσιο άρωμα του φαγητού που μαγείρευε και ίσως μιας πίτας ή ενός κέικ που είχε ψήσει».

Αντί να τρέφονται με υγιεινή τροφή, όμως, «σχεδόν 780 [εκατομμύρια] άνθρωποι στις φτωχές χώρες, δηλαδή ένα στα πέντε άτομα που απαρτίζουν τον πληθυσμό τους, δεν παίρνουν αρκετή τροφή», σύμφωνα με το περιοδικό Δι Ικόνομιστ (The Economist). «Ως και 2 δισεκατομμύρια άνθρωποι, οι οποίοι παίρνουν αρκετή τροφή για να γεμίσουν το στομάχι τους, στερούνται παρ’ όλα αυτά τις βιταμίνες και τα μεταλλικά στοιχεία που έχουν ανάγκη». Το άτομο που δεν τρέφεται καλά δεν εξασθενεί απλώς, αλλά επίσης είναι λιγότερο ικανό να ωφελήσει άλλους. Έτσι, όσον αφορά τα υποσιτιζόμενα παιδιά, ο οικονομολόγος Εντουάρντο Τζιανέτι ντα Φονσέκα του Πανεπιστημίου του Σάο Πάουλο, στη Βραζιλία, αναφέρεται ότι είπε: «Αυτή [η σπατάλη ανθρώπινων πόρων] είναι χειρότερη από οτιδήποτε άλλο. . . . Πιστεύω ότι σε αυτά τα παιδιά υπάρχουν ταλέντα και ικανότητες που παραμένουν ανεκμετάλλευτα λόγω της φτώχειας. Από αυτά, υπό άλλες συνθήκες, θα μπορούσε να βγει ένας Άλμπερτ Αϊνστάιν». Το περιοδικό Βέτζα (Veja) δηλώνει: «Η χώρα χάνει δυνάμεις που σπαταλιούνται λόγω της κακής διατροφής και πετάει ένα πιθανό απόθεμα νοημοσύνης, δημιουργικότητας και ενέργειας». Επομένως, παρά το υψηλό κόστος της ζωής, οι σοφοί γονείς δίνουν στα παιδιά τους γερό θεμέλιο επενδύοντας σε θρεπτική τροφή.

Μια Σοφή Επένδυση

«Επενδύω» μεταφορικά σημαίνει «χρησιμοποιώ κάτι με σκοπό μελλοντικά οφέλη ή πλεονεκτήματα». Πώς μπορείτε να επενδύσετε στη διατροφή; Αν αυτό ήταν απαραίτητο, θα αποκηρύσσατε πολυτέλειες ή αντικείμενα που σας δίνουν γόητρο και θα χρησιμοποιούσατε τον περιορισμένο σας προϋπολογισμό για να αγοράσετε υγιεινή τροφή;

«Οι αισθήσεις δεν βρίσκονται σε νάρκη ώσπου ξαφνικά να ενεργοποιηθούν με τη γέννηση· οι αποδείξεις φανερώνουν ότι τα αισθητήρια συστήματα λειτουργούν πολύ πριν από τη γέννηση», λέει Η Νέα Εγκυκλοπαίδεια Μπριτάνικα (The New Encyclopædia Britannica). Έτσι, ο καλύτερος τρόπος για να αρχίσει να τρέφεται ένα παιδί είναι να έχει μια μητέρα που τρέφεται καλά. Το επόμενο βήμα—μετά τη γέννα—είναι ο θηλασμός του βρέφους, επειδή το ανθρώπινο γάλα είναι πλήρης τροφή και μάλιστα παρέχει ανοσία απέναντι στις κοινές ασθένειες. Το έντυπο Στοιχεία για τη Ζωή (Facts for Life), το οποίο είναι έκδοση των Ηνωμένων Εθνών, δηλώνει: «Τους πρώτους λίγους μήνες της ζωής ενός μωρού, μόνο το μητρικό γάλα είναι η καλύτερη τροφή και το καλύτερο ποτό. Τα βρέφη χρειάζονται και άλλες τροφές, σε συνδυασμό με το μητρικό γάλα, όταν γίνουν τεσσάρων ως έξι μηνών».

Αν και είναι αξιοσημείωτα ανθεκτικό, το ανθρώπινο σώμα δεν πρέπει να λαβαίνεται ως δεδομένο. Είναι ζωτικό να το ενισχύουμε με υγιεινή τροφή από την αρχή της ζωής. Η Παγκόσμια Εγκυκλοπαίδεια του Βιβλίου (The World Book Encyclopedia) αναφέρει: «Όταν κάποιος γίνει 6 χρονών, ο εγκέφαλος έχει φτάσει στο μέγιστο βάρος του και ζυγίζει 1,4 κιλό. Τα περισσότερα εγκεφαλικά κύτταρα υπάρχουν κατά τη γέννηση, και έτσι η αύξηση στο βάρος προέρχεται κυρίως από την ανάπτυξη των κυττάρων. Στα έξι αυτά χρόνια, το άτομο μαθαίνει και αποκτά νέα πρότυπα συμπεριφοράς με τον ταχύτερο δυνατό ρυθμό στη ζωή». Συνεπώς, ακόμη και αν το παιδί έχει καλή διατροφή μετά το έκτο έτος της ζωής του, σχετικά λίγα επιπλέον εγκεφαλικά κύτταρα θα αναπτυχτούν. Η Κέιτ παρατηρεί: «Η υγιεινή, θρεπτική τροφή είναι ένα από τα μεγαλύτερα δώρα που μπορούν να κάνουν οι γονείς στα παιδιά τους. Ακόμη και αν πολλά από τα λεγόμενα αναγκαία για τη ζωή, τα οποία συχνά είναι απλώς πολυτέλειες, δεν μπορούν να παρασχεθούν, οι γονείς οι οποίοι επενδύουν στη διανοητική και σωματική υγεία των παιδιών τους δίνουν σε αυτά, από τη βρεφική ηλικία, ένα ξεκίνημα στη ζωή το οποίο είναι αναντικατάστατο».

Γιατί να Έχετε Ποικιλία στο Διαιτολόγιο;

Κάθε παιδί χρειάζεται τροφή πλούσια σε πρωτεΐνες για να αναπτυχτεί σωματικά και διανοητικά. Η κακή διατροφή επιβραδύνει τη διανοητική ανάπτυξη του παιδιού στο σχολείο, και το παιδί μπορεί να γίνει απαθές και να εξουθενωθεί, μη μπορώντας να δώσει πολλή προσοχή ή να θυμηθεί τα όσα διδάσκεται. Τουλάχιστον 25 διαφορετικές στερητικές νόσοι προκύπτουν από την έλλειψη μίας από τις βασικές θρεπτικές ουσίες—πρωτεϊνών, βιταμινών, απαραίτητων λιπών, ή θρεπτικών στοιχείων.

Εξετάστε την περίπτωση του Ζοακίν. «Η οικογένειά μας ήταν φτωχή», λέει αυτός. «Αλλά είχαμε γη και σχεδόν ό,τι τρώγαμε το καλλιεργούσαμε εμείς. Σε κάθε γεύμα είχαμε ψωμί από αλεύρι καλαμποκιού και σίκαλης ολικής άλεσης, και αυτό συνέβαλε στην καλή διατροφή. Σχεδόν κάθε μέρα η μητέρα μου έφτιαχνε σούπα με διάφορα λαχανικά και φασόλια, και αυτό κάλυπτε πολλές από τις διατροφικές μας ανάγκες. Δεν τρώγαμε πολύ κρέας, αλλά τρώγαμε ψάρι, κυρίως σαρδέλες, μπακαλιάρο και ρέγκα». Ο ίδιος προσθέτει: «Η μητέρα μου είχε πέντε παιδιά, και δεν θυμάμαι να αρρώστησε κανένας μας εκτός από κρυολογήματα και γρίπη. Νομίζω ότι τα πολύ ισορροπημένα γεύματα που τρώγαμε συνέβαλαν σε αυτό». Μια μητέρα εφτά παιδιών εξηγεί: «Έπρεπε να παρέχουμε θρεπτική τροφή με λίγα έξοδα. Έτσι φτιάξαμε ένα λαχανόκηπο, ο οποίος, αν και μικρός, παρήγε αρκετά για να καλύπτει τις ανάγκες μας». Αυτή προσθέτει: «Τα παιδιά μας ποτέ δεν αρρώστησαν βαριά και πάντοτε είχαν μεγάλη επιτυχία στο σχολείο».

Το σώμα σας χρειάζεται ως θρεπτικές ουσίες 22 από τα 103 επίσημα αναγνωρισμένα χημικά στοιχεία. Αν και είναι αδύνατον να καθορίσετε την ακριβή ποσότητα βιταμινών, μεταλλικών στοιχείων και πρωτεϊνών που χρειάζεστε ατομικά, ένα καλά ισορροπημένο διαιτολόγιο θα καλύψει τις ανάγκες σας. Κάποιος ειδικός δήλωσε: «Το κλειδί για την καλή διατροφή είναι η ποικιλία στο διαιτολόγιο το οποίο περιλαμβάνει όλα τα είδη θρεπτικών ουσιών».

Τι γίνεται όμως αν στα παιδιά σας δεν αρέσουν ορισμένες τροφές, όπως τα λαχανικά με πικρή γεύση; Σύμφωνα με έναν έμπειρο μάγειρα, οι γονείς πρέπει να σερβίρουν «όλα τα λαχανικά που είναι διαθέσιμα στην περιοχή τους. Πολλοί ενήλικοι δεν τρώνε λαχανικά επειδή δεν είχαν μάθει να τα τρώνε όταν ήταν παιδιά. Εφόσον τα λαχανικά παρέχουν φυτικές ίνες, καλύπτουν πολλές από τις ανάγκες μας σε βιταμίνες και είναι φτηνά, οι γονείς πρέπει πάντοτε να τα προσφέρουν στα παιδιά τους». Γιατί, λοιπόν, να μη μάθετε νέες συνταγές που χρησιμοποιούν κατάλληλα φρέσκα λαχανικά και φρούτα, ίσως σερβιρισμένα ως γευστικό σουφλέ ή κομπόστα; Για τις λεγόμενες άχρηστες θερμίδες, αυτός προτείνει: «Οι γονείς δεν πρέπει να έχουν γλυκά στο σπίτι εκτός από εξαιρετικές περιστάσεις. Αν [τα παιδιά] δεν τα έχουν, δεν θα τα φάνε».

Αν και με την κατανάλωση επαρκούς ποσότητας κατάλληλου φαγητού ελαχιστοποιείται ο κίνδυνος του υποσιτισμού, μερικοί άνθρωποι δημιουργούν προβλήματα στον εαυτό τους τρώγοντας υπερβολικά. Η υπερβολική κατανάλωση θερμίδων που υπερβαίνει τις ανάγκες του σώματος ίσως οδηγήσει σε παχυσαρκία, η οποία σχετίζεται με το διαβήτη και τις καρδιακές παθήσεις.a Εφόσον ούτε τα φάρμακα ούτε η σωματική δραστηριότητα μπορεί να αντικαταστήσει τις καλές συνήθειες διατροφής, μια καλή υπόδειξη είναι να μειώσετε την κατανάλωση λίπους, γλυκών, αλατιού και οινοπνεύματος. Επίσης, όπως λέει μια εγκυκλοπαίδεια, «πρέπει να γίνουν βήματα για να ελαχιστοποιηθεί η πείνα, η μοναξιά, η κατάθλιψη, η ανία, ο θυμός και η κόπωση, το καθένα από τα οποία μπορεί να οδηγήσει σε περιόδους υπερβολικής κατανάλωσης φαγητού».

Μια Ισορροπημένη Άποψη για το Φαγητό και την Υγεία

Η Αγία Γραφή δεν είναι εγχειρίδιο διατροφής· ωστόσο, μας βοηθάει να είμαστε ισορροπημένοι σε ζητήματα υγείας. Ο απόστολος Παύλος προειδοποίησε για εκείνους που διατάζουν άλλους ‘να απέχουν από τροφές τις οποίες δημιούργησε ο Θεός για να τις τρώνε με ευχαριστία εκείνοι που έχουν πίστη και γνωρίζουν ακριβώς την αλήθεια’. (1 Τιμόθεο 4:3) Ο Θεός θέλει να είμαστε ικανοποιημένοι και να χρησιμοποιούμε σοφά ό,τι είναι διαθέσιμο. ‘Καλήτερον το ολίγον εν φόβω Ιεχωβά, παρά θησαυροί πολλοί και ταραχή εν αυτοίς’.—Παροιμίαι 15:16.

Κανένας σήμερα δεν απολαμβάνει τέλεια υγεία. Έτσι γιατί να μην είμαστε λογικοί, δηλαδή ούτε αδιάφοροι ούτε υπερβολικά ανήσυχοι; Ένα υπέρμετρο ή φανατικό ενδιαφέρον για ζητήματα διατροφής ή υγείας μπορεί να μας κάνει να χάσουμε την ισορροπία μας.

Παρά τις προσπάθειες που καταβάλλουμε ώστε να φροντίζουμε για την υγεία μας, όπως έχουν τα πράγματα προς το παρόν, τελικά γερνάμε και πεθαίνουμε. Το ευχάριστο, όμως, είναι ότι η Αγία Γραφή μάς διαβεβαιώνει πως η Βασιλεία του Θεού θα τερματίσει τον υποσιτισμό και τις ασθένειες. Αν και τα ανθρώπινα σχέδια για την εξάλειψη της πείνας έχουν αποτύχει, μπορούμε να αποβλέπουμε σε έναν κόσμο στον οποίο θα υπάρχει άφθονη θρεπτική τροφή για όλους.—Ψαλμός 72:16· 85:12.

[Υποσημειώσεις]

[Πλαίσιο στη σελίδα 7]

ΥΠΟΔΕΙΞΕΙΣ ΓΙΑ ΝΑ ΒΟΗΘΗΣΕΤΕ ΤΟ ΠΑΙΔΙ ΣΑΣ ΝΑ ΕΧΕΙ ΚΑΛΕΣ ΣΥΝΗΘΕΙΕΣ ΔΙΑΤΡΟΦΗΣ

◻ Να δίνετε το καλό παράδειγμα.

◻ Μην αφήνετε τα παιδιά να τρώνε μόνο ό,τι θέλουν.

◻ Μην έχετε άχρηστες τροφές ή γλυκά στο σπίτι.

◻ Εκπαιδεύστε τα παιδιά να εκτιμούν τα διάφορα είδη τροφής.

◻ Να έχετε κάποια καθορισμένη ώρα για τα γεύματα και για το πρωινό.

◻ Μην αφήνετε τις τηλεοπτικές διαφημίσεις να επηρεάζουν το τι τρώτε.

◻ Μην αφήνετε τα παιδιά να παίρνουν μόνα τους φαγητό από το ψυγείο.

◻ Εκπαιδεύστε τα παιδιά να βοηθούν στο μαγείρεμα του φαγητού.

◻ Να καλλιεργείτε ευγνωμοσύνη για τις καθημερινές προμήθειες.