Βράχοι που Πετούν

ΕΧΕΤΕ δει ποτέ κάποιο διάττοντα αστέρα να φλέγεται στον ουρανό μια ξάστερη νύχτα; Ίσως δείτε κάποιον πολύ σύντομα. Σύμφωνα με τους επιστήμονες, αυτά τα πυροτεχνήματα της φύσης αφήνουν τα ίχνη τους στον ουρανό της γης περίπου 200.000.000 φορές κάθε μέρα!

Τι είναι αυτά; Είναι απλώς κομμάτια από πετρώδες ή μεταλλικό υλικό που είναι γνωστά ως μετεωροειδή και διαπυρώνονται καθώς μπαίνουν στην ατμόσφαιρα της γης. Η λαμπρή τροχιά φωτός που διαγράφουν κατά μήκος του ουρανού όπως την παρατηρούμε από τη γη ονομάζεται μετέωρο.

Τα περισσότερα μετεωροειδή καίγονται εντελώς προτού φτάσουν στη γη, αλλά μερικά αντέχουν στην έντονη θερμότητα και φτάνουν στην επιφάνεια της γης. Αυτά είναι οι γνωστοί μετεωρίτες. Μερικοί επιστήμονες υπολογίζουν ότι κάθε μέρα περίπου 1.000 τόνοι από αυτούς τους ιπτάμενους βράχους καταλήγουν στη γη.a

Αυτές οι συγκρούσεις σπάνια είναι επικίνδυνες για τους ανθρώπους, κυρίως εξαιτίας του σχετικά μικρού μεγέθους αυτών των ιπτάμενων βράχων. Στην πραγματικότητα, τα περισσότερα μετέωρα προκαλούνται από μετεωρίτες μικρότερους από έναν κόκκο άμμου. (Βλέπε πλαίσιο «Βράχοι από το Έξω Διάστημα»). Αλλά τι θα πούμε για τους χιλιάδες μεγαλύτερους βράχους που πετούν στο διάστημα; Πάρτε, για παράδειγμα, αυτόν που είναι γνωστός ως Δήμητρα και έχει διάμετρο περίπου 1.000 χιλιόμετρα! Επίσης, υπάρχουν άλλοι 30 γνωστοί βράχοι με διάμετρο μεγαλύτερη από 190 χιλιόμετρα. Αυτοί οι μεγαλύτεροι βράχοι στην πραγματικότητα είναι μικροί πλανήτες. Οι επιστήμονες τους αποκαλούν αστεροειδείς.

Τι θα συμβεί αν ένας από αυτούς τους αστεροειδείς συντριφτεί στη γη; Αυτή η προφανής απειλή είναι ένας σημαντικός λόγος για τον οποίο οι επιστήμονες μελετούν τους αστεροειδείς. Αν και οι περισσότεροι αστεροειδείς βρίσκονται σε τροχιά ανάμεσα στον Άρη και στον Δία, οι αστρονόμοι έχουν εντοπίσει μερικούς οι οποίοι στην πραγματικότητα διασχίζουν την τροχιά της γης. Η απειλή μιας σύγκρουσης ενισχύεται από την ύπαρξη τεράστιων κρατήρων όπως ο Μετεωριτικός Κρατήρας (γνωστός επίσης ως Κρατήρας Μπάρινγκερ) κοντά στο Φλάγκσταφ της Αριζόνας στις Η.Π.Α. Μια από τις θεωρίες για την εξαφάνιση των δεινόσαυρων είναι ότι μια μεγάλη σύγκρουση άλλαξε την ατμόσφαιρα και βύθισε τη γη σε μια παρατεταμένη περίοδο ψύχους, την οποία δεν μπόρεσαν να αντέξουν οι δεινόσαυροι.

Μια τέτοια καταστροφική σύγκρουση σήμερα πιθανότατα θα αφάνιζε την ανθρωπότητα. Ωστόσο, η Αγία Γραφή δείχνει ότι «οι δίκαιοι θέλουσι κληρονομήσει την γην, και επ’ αυτής θέλουσι κατοικεί εις τον αιώνα».—Ψαλμός 37:29.

[Υποσημειώσεις]

[Πλαίσιο στη σελίδα 23]

Μια Βολίδα Καταγράφεται σε Βίντεο

Μερικά μετέωρα είναι ασυνήθιστα λαμπρά και μεγάλα. Αυτά λέγονται βολίδες. Στις 9 Οκτωβρίου 1992, η βολίδα που φαίνεται στην παραπάνω φωτογραφία διέσχισε τον ουρανό πάνω από αρκετές πολιτείες των Ηνωμένων Πολιτειών. Η βολίδα έγινε πρώτα ορατή στη Δυτική Βιρτζίνια και εμφανίστηκε σε έκταση γης 700 χιλιομέτρων. Ένα θραύσμα που ζύγιζε περίπου 12 κιλά προσγειώθηκε σε κάποιο σταθμευμένο αυτοκίνητο στο Πίκσκιλ της Νέας Υόρκης.

Αυτό που κάνει το γεγονός μοναδικό είναι ότι, λόγω της χαμηλής γωνίας με την οποία μπήκε στην ατμόσφαιρα το μετεωροειδές, δημιουργήθηκε μια λαμπερή βολίδα που διήρκεσε πάνω από 40 δευτερόλεπτα. Αυτό έδωσε μια άνευ προηγουμένου ευκαιρία να καταγραφεί σε βίντεο, και αυτό έγινε από τουλάχιστον 14 διαφορετικές οπτικές γωνίες. Σύμφωνα με το περιοδικό Φύση (Nature), «αυτή ήταν η πρώτη κινηματογράφηση μιας βολίδας από την οποία προσδιορίστηκε η ταυτότητα ενός μετεωρίτη».

Η βολίδα διαλύθηκε σε τουλάχιστον 70 θραύσματα, τα οποία εμφανίζονται σε μερικές βιντεοκασέτες ως μεμονωμένα φωτεινά βλήματα. Μολονότι βρέθηκε μόνο ένας μετεωρίτης από αυτό το περιστατικό, οι επιστήμονες πιστεύουν ότι ένα ή περισσότερα άλλα θραύσματα ίσως διαπέρασαν την ατμόσφαιρα της γης και συντρίφτηκαν στη γη. Αυτό είναι ό,τι απέμεινε από το μεγάλο μετεωροειδές που προηγουμένως ζύγιζε περίπου 20 τόνους.

[Πλαίσιο στη σελίδα 24]

Βράχοι από το Έξω Διάστημα

Αστεροειδής: Επίσης γνωστός ως πλανητοειδής ή μικρός πλανήτης. Αυτοί οι εξαιρετικά μικροί πλανήτες περιστρέφονται γύρω από τον ήλιο. Οι περισσότεροι έχουν ακανόνιστα σχήματα τα οποία καταδεικνύουν ότι πιθανώς είναι θραύσματα κάποιων αντικειμένων που κάποτε ήταν μεγαλύτερα.

Μετεωροειδές: Ένα σχετικά μικρό κομμάτι μεταλλικού ή πετρώδους υλικού που αιωρείται στο διάστημα ή πέφτει στην ατμόσφαιρα. Μερικοί επιστήμονες πιστεύουν ότι τα περισσότερα μετεωροειδή είναι θραύσματα αστεροειδών τα οποία προήλθαν από συγκρούσεις ή από τα βραχώδη υπολείμματα κομητών που εξαφανίστηκαν.

Μετέωρο: Όταν ένα μετεωροειδές διαπεράσει την ατμόσφαιρα της γης, η τριβή του αέρα παράγει μεγάλη θερμότητα και έντονη λάμψη. Αυτό το ίχνος των καυτών λαμπερών αερίων γίνεται στιγμιαία ορατό σαν φωτεινή τροχιά στον ουρανό. Αυτή η φωτεινή τροχιά είναι γνωστή ως μετέωρο. Πολλοί το αποκαλούν διάττοντα αστέρα ή πεφταστέρι. Τα περισσότερα μετέωρα γίνονται για πρώτη φορά ορατά όταν απέχουν περίπου 100 χιλιόμετρα από την επιφάνεια της γης.

Μετεωρίτης: Μερικές φορές ένα μετεωροειδές είναι τόσο μεγάλο ώστε δεν καίγεται εντελώς όταν μπαίνει στην ατμόσφαιρά μας, και συντρίβεται στη γη. Αυτό το μετεωροειδές ονομάζεται μετεωρίτης. Μερικοί μπορεί να είναι πολύ μεγάλοι και βαρείς. Ένας μετεωρίτης που βρίσκεται στη Ναμίμπια της Αφρικής ζυγίζει πάνω από 60 τόνους. Άλλοι μεγάλοι μετεωρίτες που ζυγίζουν 15 τόνους ή και περισσότερο έχουν βρεθεί στη Γροιλανδία, στις Ηνωμένες Πολιτείες και στο Μεξικό.

[Πλαίσιο/Εικόνα στη σελίδα 24]

Ο Ίντα και το Μικρό Φεγγάρι Του

Ενώ φωτογράφιζε έναν αστεροειδή ονόματι Ίντα, το διαστημικό σκάφος Γαλιλαίος, καθ’ οδόν προς τον Δία, έκανε μια απρόσμενη ανακάλυψη—το πρώτο τεκμηριωμένο παράδειγμα φεγγαριού που βρίσκεται σε τροχιά γύρω από έναν αστεροειδή. Όπως ανέφερε το περιοδικό Ουρανός και Τηλεσκόπιο (Sky and Telescope), οι επιστήμονες υπολογίζουν ότι αυτό το ωοειδές φεγγάρι, που ονομάστηκε Δάκτυλος (Dactyl), έχει μέγεθος 1,6 επί 1,2 χιλιόμετρα. Η τροχιά του βρίσκεται σε απόσταση περίπου 100 χιλιομέτρων από το κέντρο του αστεροειδούς Ίντα, ο οποίος έχει μέγεθος 56 επί 21 χιλιόμετρα. Το υπέρυθρο χρώμα τους υποδηλώνει ότι και ο Ίντα και το μικροσκοπικό φεγγάρι του είναι μέρος της οικογένειας αστεροειδών της Κορωνίδος, οι οποίοι πιστεύεται ότι είναι θραύσματα ενός μεγάλου βράχου που διαλύθηκε από μια σύγκρουση στο διάστημα.

[Ευχαριστίες]

NASA photo/JPL

[Εικόνα στη σελίδα 25]

Ο Μετεωριτικός Κρατήρας, κοντά στο Φλάγκσταφ της Αριζόνας στις Η.Π.Α., έχει διάμετρο 1.200 μέτρα και βάθος 200 μέτρα

[Ευχαριστίες]

Photo by D. J. Roddy and K. Zeller, U.S. Geological Survey

[Ευχαριστία για την προσφορά της εικόνας στη σελίδα 23]

Sara Eichmiller Ruck