Η Αναζήτηση Καλής Εκπαίδευσης

Η ΚΑΛΗ εκπαίδευση προετοιμάζει τα παιδιά για να αντιμετωπίσουν με επιτυχία τη ζωή στη σημερινή κοινωνία. Τα εξοπλίζει με ακαδημαϊκές γνώσεις, περιλαμβανομένης της ικανότητας να διαβάζουν και να γράφουν καλά και να κάνουν αριθμητικές πράξεις. Επιπλέον, επηρεάζει τις σχέσεις τους με τους άλλους και ενισχύει τους υγιείς ηθικούς κανόνες.

Λόγω του ότι αυτοί είναι κρίσιμοι καιροί, όμως, είναι πολύ δύσκολο να βρεθεί τέτοια εκπαίδευση. Ένας παλαίμαχος δάσκαλος από την Αυστραλία είπε με θλίψη: «Οι τάξεις αποτελούνται από παιδιά που είναι επιρρεπή στη βία, που χρησιμοποιούν ακάθαρτη, υβριστική γλώσσα· παιδιά εξουθενωμένα από την έλλειψη ύπνου η οποία οφείλεται στην παρακολούθηση τηλεόρασης· παιδιά που υποσιτίζονται ή πεινάνε· και παιδιά που ανατρέφονται χωρίς διαπαιδαγώγηση». Και οι δάσκαλοι θα σας πουν: «Είναι αδύνατον να διδάξεις απείθαρχα παιδιά».

Ο Άλμπερτ Σάνκερ, πρόεδρος της Αμερικανικής Διδασκαλικής Ομοσπονδίας, περιέγραψε το δίλημμα των δασκάλων: «Είναι υποχρεωμένοι να διδάξουν τους μαθητές για τα ναρκωτικά και το αλκοόλ, για το σεξ, . . . να τους διδάξουν ασκήσεις αυτοεκτίμησης, πώς να αναγνωρίζουν τα μέλη συμμοριών, . . . και ένα σωρό άλλα πράγματα. Το καθετί εκτός από πραγματική διδασκαλία. . . . Το ζητούμενο από αυτούς είναι να είναι κοινωνικοί λειτουργοί, μαμάδες, μπαμπάδες, ψυχίατροι, αστυνομικοί, διατροφολόγοι, νοσηλευτές, μικροβιολόγοι».

Γιατί απαιτούνται όλα αυτά από τους δασκάλους; Μια περίληψη της σύνθεσης των τάξεων σε κάποια μεγάλη πόλη στις βορειοανατολικές Ηνωμένες Πολιτείες δείχνει το γιατί. Η εφημερίδα Δε Νιου Γιορκ Τάιμς (The New York Times) ανέφερε τις δηλώσεις ενός ειδικού σχετικά με μια μέση τάξη 23 μαθητών. Αυτός είπε ότι «8 ως 15 παιδιά πιθανότατα ζουν μέσα στη φτώχεια· 3 έχουν γεννηθεί από μητέρες που έπαιρναν ναρκωτικά· 15 ζουν με μεμονωμένους γονείς».

Σαφώς, η οικογένεια βρίσκεται σε κατάσταση αποσύνθεσης. Στις Ηνωμένες Πολιτείες, σχεδόν η 1 στις 3 γεννήσεις είναι εξώγαμη και ο 1 στους 2 γάμους καταλήγει σε διαζύγιο. Μάλιστα, το ποσοστό των παιδιών που γεννιούνται χωρίς γάμο στη Γαλλία, στη Δανία, στη Μεγάλη Βρετανία και στη Σουηδία είναι ακόμη μεγαλύτερο. Τι προσπάθειες γίνονται για να αντιμετωπιστεί η κρίση που δημιουργεί αυτή η κατάσταση στα σχολεία;

Αναζήτηση Λύσεων

Έχουν ιδρυθεί διάφορα πειραματικά ή εναλλακτικά σχολεία. Αυτά είναι συνήθως μικρότερα—κάνοντας δυνατή την καλύτερη επίβλεψη—και πολλά καταρτίζουν το δικό τους πρόγραμμα μαθημάτων σε μια προσπάθεια να καλύψουν καλύτερα τις ανάγκες των παιδιών. Στην Πόλη της Νέας Υόρκης, έχουν ανοίξει 48 τέτοια μικρότερα σχολεία από το 1993 και σχεδιάζονται άλλα 50. «Η βία [στα σχολεία] έδωσε το έναυσμα για το πείραμα», σημείωσε η εφημερίδα Δε Νιου Γιορκ Τάιμς. Ως το 1992 είχαν ανοίξει πάνω από 500 εναλλακτικά σχολεία στη Ρωσία, με περισσότερους από 333.000 μαθητές.

Από την άλλη μεριά, η εφημερίδα Δε Τορόντο Σταρ (The Toronto Star) ανέφερε: «Χιλιάδες στέλνουν τα παιδιά τους σε κλειστά ιδιωτικά σχολεία». Μόνο στην καναδική επαρχία του Οντάριο, σχεδόν 75.000 παιδιά πηγαίνουν σε ιδιωτικά σχολεία. Τέτοια σχολεία υπάρχουν τώρα σε όλη τη Ρωσία, και το περιοδικό Η Κίνα Σήμερα (China Today) λέει ότι ξεφυτρώνουν στην Κίνα «σαν βλαστάρια μπαμπού έπειτα από μια ανοιξιάτικη βροχή». Το Εγχειρίδιο των Ιδιωτικών Σχολείων (The Handbook of Private Schools) δίνει δωρεάν καταλόγους με σχεδόν 1.700 τέτοια σχολεία στις Ηνωμένες Πολιτείες, όπου τα ετήσια δίδακτρα μπορεί να είναι 20.000 δολάρια (περ. 4,6 εκατ. δρχ.) ή και παραπάνω.

Άλλοι γονείς πάλι έχουν προτιμήσει να διδάξουν τα παιδιά τους στο σπίτι. Στις Ηνωμένες Πολιτείες και μόνο, υπολογίζεται ότι τα παιδιά που λαβαίνουν σχολική εκπαίδευση στο σπίτι αυξήθηκαν από περίπου 15.000 το 1970 σε ένα εκατομμύριο το 1995.

Διαφορετικά Αποτελέσματα

Δεν έχουν όλα τα σχολικά συστήματα στον κόσμο τα ίδια αποτελέσματα. Τον Ιούλιο του 1993, ο Σάνκερ είπε σε μια ομάδα Αμερικανών εκπαιδευτικών: «Σε άλλες χώρες τα σχολεία λειτουργούν και τα αποτελέσματα είναι πολύ καλύτερα από τα δικά μας». Για να τονίσει το σημείο, είπε ότι συνάντησε ένα αντρόγυνο από τη Ρωσία που είχε μετακομίσει στις Ηνωμένες Πολιτείες. Διηγήθηκε: «Είπαν ότι, μολονότι το παιδί τους πήγαινε στη Β΄ γυμνασίου σε ένα πολύ καλό ιδιωτικό σχολείο, μάθαινε όσα είχε μάθει στην Γ΄ δημοτικού στην πατρίδα τους».

Η πρώην Σοβιετική Ένωση ανέπτυξε ένα σχολικό σύστημα που δίδαξε σχεδόν όλους τους κατοίκους της να διαβάζουν και να γράφουν. Από την άλλη πλευρά, σύμφωνα με έναν υπολογισμό του Υπουργείου Παιδείας των Η.Π.Α., 27 εκατομμύρια Αμερικανοί δεν μπορούν να διαβάσουν μια πινακίδα στο δρόμο ή τον αριθμό ενός λεωφορείου. Και η εφημερίδα Καμπέρα Τάιμς (Canberra Times) της Αυστραλίας ανέφερε ότι «ως και το 25 τοις εκατό των παιδιών του δημοτικού πήγαιναν στο γυμνάσιο χωρίς να μπορούν να διαβάζουν και να γράφουν».

Η κρίση στα σχολεία τώρα υπάρχει σε κάποιο βαθμό σχεδόν παντού. Το βιβλίο Εκπαίδευση και Κοινωνία στη Νέα Ρωσία (Education and Society in the New Russia), που εκδόθηκε το 1994, αναφέρει ότι «το 72,6 τοις εκατό των Σοβιετικών δασκάλων που ρωτήθηκαν συμφώνησαν πως το σχολικό σύστημα περνούσε σφοδρή κρίση». Σύμφωνα με την Τάνια, μια παλαίμαχη δασκάλα στη Μόσχα, ένας κύριος παράγοντας της κρίσης είναι ότι «οι ίδιοι οι γονείς και οι μαθητές δεν εκτιμούν πλέον την εκπαίδευση». Παρατήρησε, για παράδειγμα, ότι «ένας δάσκαλος κερδίζει τα μισά από οποιονδήποτε οδηγό λεωφορείου—ή ακόμη λιγότερα».

Η Καλή Εκπαίδευση Είναι Ζωτική

Καθώς η ανθρώπινη κοινωνία γίνεται όλο και πιο σύνθετη, η καλή εκπαίδευση αποκτά μεγαλύτερη σπουδαιότητα. Σε πολλά μέρη έχει αυξηθεί ο χρόνος της σχολικής εκπαίδευσης που απαιτείται για να μπορεί ένας νεαρός ενήλικος να βρει εργασία με την οποία θα συντηρεί τον εαυτό του και μια μελλοντική οικογένεια. Συνεπώς, εκείνοι που έχουν αποκτήσει βασικές ακαδημαϊκές γνώσεις θα έχουν πολύ περισσότερες ευκαιρίες να βρουν εργασία. Οι εργοδότες ενδιαφέρονται ιδιαίτερα για τα ουσιώδη—πόσο καλά μπορεί να κάνει τη δουλειά ο υποψήφιος.

Ο διευθυντής ενός κρατικού γραφείου εύρεσης εργασίας παρατήρησε σχετικά με πολλούς αποφοίτους λυκείου: «Δεν έχουν διδαχτεί να εργάζονται». Και πρόσθεσε: «Καθώς οι εργοδότες έρχονται σε επαφή με νεαρά άτομα, το πρόβλημα που μου αναφέρουν συνεχώς είναι ότι αυτά δεν μπορούν να διαβάσουν ή να γράψουν πολύ καλά. Δεν μπορούν να συμπληρώσουν μια αίτηση εργασίας».

Οι γονείς σίγουρα θέλουν καλή εκπαίδευση για τα παιδιά τους, και οι νεαροί σοφά θέλουν καλή εκπαίδευση για τους ίδιους. Αλλά είναι σημαντικό να χρησιμοποιούν τα απαραίτητα «κλειδιά». Ποια είναι αυτά τα «κλειδιά», και πώς μπορούν να χρησιμοποιηθούν;

[Πρόταση που τονίζεται στη σελίδα 6]

Στη Ρωσία, «ένας δάσκαλος κερδίζει τα μισά από οποιονδήποτε οδηγό λεωφορείου»