Μπορείτε να Βελτιώσετε τη Μνήμη Σας
«Έχω πολύ αδύναμη μνήμη». Το έχετε πει ποτέ αυτό; Αν ναι, μην απελπίζεστε. Λίγες απλές συμβουλές και μια μικρή προσπάθεια μπορούν να φέρουν εκπληκτική βελτίωση. Μην υποτιμάτε τον εγκέφαλό σας. Οι ικανότητές του είναι εντυπωσιακές.
ΠΩΣ επιτελεί ο εγκέφαλος τους καταπληκτικούς άθλους του; Στα πρόσφατα χρόνια, ο εγκέφαλος έχει υποβληθεί σε τόσο εξονυχιστική ανάλυση όσο ποτέ προηγουμένως. Αλλά ενώ αυξάνει η κατανόηση, εξακολουθούμε να γνωρίζουμε πολύ λίγα ως προς το πώς επιτυγχάνει ο εγκέφαλος όσα κάνει.
Το πώς μαθαίνουμε και θυμόμαστε πληροφορίες δεν είναι σαφές, αλλά οι ερευνητές προσπαθούν να λύσουν αυτό το μυστήριο. Στη μάθηση και στη μνήμη περιλαμβάνονται, όπως υπολογίζεται, 10 ως 100 δισεκατομμύρια νευρικά κύτταρα, ή νευρώνες, στον εγκέφαλο. Αλλά υπάρχουν τουλάχιστον δέκα χιλιάδες φορές περισσότερες συνδέσεις μεταξύ των νευρώνων. Μια θεωρία είναι ότι καθώς οι συνδέσεις, ή αλλιώς οι συνάψεις, ενισχύονται μέσω χρήσης, λαβαίνει χώρα η μάθηση.
Καθώς γερνάμε, η διανοητική ικανότητα ίσως μειώνεται· οι αντιδράσεις μας μπορεί να επιβραδύνονται. Τα κύτταρα του εγκεφάλου δεν ανανεώνονται, και, όπως φαίνεται, οι ενήλικοι χάνουν μερικά κύτταρα συνεχώς. Αλλά αν χρησιμοποιούμε σε μεγαλύτερο βαθμό τον εγκέφαλό μας, ίσως διατηρήσουμε τις διανοητικές μας ικανότητες για περισσότερο χρόνο.
Η διανοητική μας στάση επηρεάζει τον εγκέφαλο. Μια αισιόδοξη, χαρωπή διάθεση βελτιώνει τη λειτουργία του εγκεφάλου σε οποιαδήποτε ηλικία. Λίγο άγχος μπορεί να είναι ωφέλιμο, αλλά το χρόνιο, υπερβολικό άγχος παρεμποδίζει την αποτελεσματικότητα του εγκεφάλου. Η σωματική άσκηση μπορεί να συμβάλει στη μείωση της διανοητικής πίεσης.
Όσο ενθαρρυντικό και αν είναι αυτό, ίσως εξακολουθούμε να ξεχνούμε σπουδαία πράγματα, ανεξαρτήτως ηλικίας. Μπορούμε να βελτιωθούμε; Ένας τομέας στον οποίο δυσκολεύονται οι περισσότεροι είναι το να θυμούνται τα ονόματα των ανθρώπων που συναντούν.
Πώς να Θυμάστε Ονόματα Ανθρώπων
Λίγες απλές υποδείξεις μπορούν να σας βοηθήσουν σε μεγάλο βαθμό να θυμάστε καλύτερα τα ονόματα. Βοηθάει το να δείξετε προσωπικό ενδιαφέρον. Το όνομα είναι σπουδαίο για τον καθένα. Συνήθως δεν μπορούμε να θυμηθούμε το όνομα γιατί δεν το συλλάβαμε σωστά εξαρχής. Έτσι, όταν συστήνεστε, ακούστε προσεκτικά το όνομα. Ζητήστε από το άτομο να το επαναλάβει αν χρειάζεται, ακόμη και να το συλλαβίσει. Χρησιμοποιήστε το αρκετές φορές στη συνομιλία σας. Όταν αποχαιρετηθείτε, απευθυνθείτε στο άτομο ονομαστικά. Θα εκπλαγείτε από το πόσο θα βοηθήσουν αυτά τα λίγα σημεία.
Μια άλλη συμβουλή που μπορεί να τονώσει περαιτέρω τη μνήμη σας σε σχέση με τα ονόματα είναι να συνδέετε το όνομα ενός ατόμου με κάτι που μπορείτε να οραματιστείτε. Αν μπορείτε να προσθέσετε δράση στην εικόνα, τόσο το καλύτερο.
Πολλά ονόματα ίσως να μη σημαίνουν τίποτα για εσάς, έτσι θα χρειαστεί να βρείτε ως υποκατάστατο κάποια λέξη που μοιάζει με το όνομα. Δεν έχει σημασία αν η υποκατάστατη λέξη σας δεν ταιριάζει ακριβώς με τον ήχο του ονόματος. Θα είναι ευκολότερο να επαναφέρετε στη μνήμη σας το όνομα χάρη στο συσχετισμό. Όταν φτιάχνετε τις δικές σας λέξεις και εικόνες, η εντύπωση είναι πολύ ισχυρότερη.
Χρειάζεται να εξασκηθείτε σε αυτό με επιμέλεια για λίγο καιρό, αλλά φέρνει αποτελέσματα. Ο Χάρι Λορέιν εξηγεί αυτή τη μέθοδο στο βιβλίο του Πώς να Αναπτύξετε Πανίσχυρη Μνήμη (How to Develop a Super-Power Memory), και την έχει χρησιμοποιήσει σε πολλές κοινωνικές εκδηλώσεις. Ο ίδιος λέει: «Πολλές φορές χρειάστηκε να συναντήσω εκατό ή διακόσια άτομα μέσα σε δεκαπέντε λεπτά ή λιγότερο, χωρίς να ξεχάσω ούτε ένα όνομα!»
Πώς να Απομνημονεύετε Καταλόγους
Πώς μπορείτε να βελτιώσετε την ικανότητά σας να θυμάστε έναν κατάλογο άσχετων πραγμάτων; Μια απλή μέθοδος ονομάζεται σύστημα σύνδεσης. Να πώς λειτουργεί: Σχηματίζετε μια εικόνα για κάθε αντικείμενο του καταλόγου και κατόπιν συσχετίζετε την εικόνα του πρώτου αντικειμένου με την εικόνα του δεύτερου, κατόπιν κάνετε το ίδιο για το δεύτερο και το τρίτο αντικείμενο, και ούτω καθεξής.
Για παράδειγμα, πρέπει να αγοράσετε πέντε είδη από το σούπερ μάρκετ: γάλα, ψωμί, μια λάμπα, κρεμμύδια και παγωτό. Αρχίστε συνδέοντας το γάλα με το ψωμί. Φανταστείτε να χύνετε γάλα από ένα καρβέλι ψωμί. Αν και η εικόνα ίσως είναι κάπως γελοία, θα βοηθήσει να εντυπωθούν τα είδη στη μνήμη σας. Επίσης, προσπαθήστε να περιλάβετε δράση στη διανοητική σκηνή, δηλαδή εσείς να χύνετε το γάλα.
Αφού συσχετίσετε το γάλα με το ψωμί, προχωρήστε στο επόμενο είδος, τη λάμπα. Ίσως συνδέσετε το καρβέλι το ψωμί με τη λάμπα αν φανταστείτε ότι προσπαθείτε να βάλετε το καρβέλι σε ένα ντουί. Κατόπιν συνδέστε τη λάμπα με το κρεμμύδι βλέποντας τον εαυτό σας να ξεφλουδίζει μια μεγάλη λάμπα και να κλαίει καθώς το κάνει αυτό. Φυσικά, είναι καλύτερα αν κάνετε τη συσχέτιση μόνοι σας. Μπορείτε να συσχετίσετε τα τελευταία είδη, τα κρεμμύδια και το παγωτό; Ίσως μπορείτε να φανταστείτε ότι τρώτε παγωτό κρεμμύδι!
Δείτε αν μπορείτε να θυμηθείτε τον κατάλογο. Κατόπιν δοκιμάστε τη μνήμη σας με ένα δικό σας κατάλογο. Κάντε τον όσο μακρύ θέλετε. Να θυμάστε, για να είναι πιο ευκολομνημόνευτη η συσχέτιση, μπορείτε να την κάνετε χιουμοριστική ή ακόμη και γελοία ή παράλογη. Προσπαθήστε να περιλάβετε δράση στην εικόνα, και αντικαταστήστε τα αντικείμενα με άλλα.
Μερικοί μπορεί να αντιτείνουν ότι αυτή η μέθοδος είναι πιο χρονοβόρα από το να απομνημονεύσει κάποιος απλώς τον κατάλογο. Ωστόσο, είναι πιο χρονοβόρο να την εξηγήσεις παρά να τη χρησιμοποιήσεις. Όταν θα έχετε εξασκηθεί, θα καταλήγετε γρήγορα σε συσχετισμούς, και το μνημονικό σας καθώς και η ταχύτητα εκμάθησης θα είναι πολύ καλύτερα από ό,τι αν προσπαθούσατε να μάθετε χωρίς σύστημα. Όταν ζήτησαν από 15 άτομα να θυμηθούν έναν κατάλογο με 15 τυχαία είδη χωρίς να χρησιμοποιήσουν σύστημα, θυμήθηκαν κατά μέσο όρο 8,5 είδη. Χρησιμοποιώντας το σύστημα της σύνδεσης οπτικών συσχετισμών για κάποιον άλλον κατάλογο, η ίδια ομάδα θυμήθηκε κατά μέσο όρο 14,3. Φυσικά, αν θυμηθείτε να πάρετε ένα γραπτό κατάλογο αυτών των ειδών όταν πάτε για ψώνια, θα θυμηθείτε και τα 15 αντικείμενα—100 τοις εκατό!
Πώς να Θυμάστε Όσα Διαβάζετε
Σε αυτή την εποχή των υπεράφθονων πληροφοριών, ένας άλλος τομέας στον οποίο οι περισσότεροι χρειαζόμαστε βοήθεια είναι η αποτελεσματική μελέτη. Η μελέτη είναι ουσιώδης στο σχολείο, στην εργασία, για προσωπική βελτίωση και για την προετοιμασία ομιλιών μπροστά σε ακροατήριο. Επιπλέον, ο Χριστιανός πρέπει να προγραμματίζει χρόνο για προσωπική μελέτη της Αγίας Γραφής.—Ιωάννης 17:3.
‘Αλλά δυσκολεύομαι να θυμηθώ τι έχω μελετήσει’, ίσως πείτε. Τι μπορεί να γίνει; Αν μάθετε να εκμεταλλεύεστε πλήρως το χρόνο μελέτης σας, μπορείτε να βοηθηθείτε να θυμάστε όσα διαβάζετε. Να μερικές υποδείξεις.
Όταν μελετάτε, η προσωπική οργάνωση είναι σημαντική. Να έχετε πρόχειρα τα βιβλία, τα μολύβια και το χαρτί. Να προσπαθείτε να μελετάτε σε έναν ευχάριστο χώρο με λίγους περισπασμούς και κατάλληλο φωτισμό. Κλείστε το ραδιόφωνο και την τηλεόραση.
Να έχετε τακτική ώρα για μελέτη. Για μερικούς, η μελέτη για μικρά διαστήματα κάθε μέρα μπορεί να είναι πιο αποτελεσματική από το να αφιερώνουν κάθε φορά μία μεγάλη χρονική περίοδο. Είναι καλό να χωρίζετε το χρόνο σας σε τμήματα. Αντί να μελετάτε συνεχώς επί δύο ώρες, ίσως είναι καλύτερο να χωρίζετε το χρόνο σε περιόδους 25 ως 40 λεπτών, με μικρά ολιγόλεπτα διαλείμματα ενδιάμεσα. Έρευνες έχουν δείξει ότι αυτό συμβάλλει στο να υπάρχει υψηλότερος βαθμός μνημονικού.
Καθορίστε πόση ύλη θέλετε να καλύψετε στη διάρκεια της περιόδου μελέτης σας. Αυτό βοηθά στη συγκέντρωση. Προτού αρχίσετε κάποιο βιβλίο, αφιερώστε λίγα λεπτά για να πάρετε μια πρώτη γεύση. Κοιτάξτε τον τίτλο. Εξετάστε τον πίνακα περιεχομένων, ο οποίος συνοψίζει το βιβλίο. Κατόπιν διαβάστε τον πρόλογο ή την εισαγωγή. Εδώ μπορεί να αναφέρεται ο σκοπός και η άποψη του συγγραφέα.
Προτού αρχίσετε να διαβάζετε ένα κεφάλαιο, αποκτήστε μια γενική εικόνα. Δείτε τους υποτίτλους, τις εικόνες, τους πίνακες, τις περιλήψεις και τις αρχικές και τελικές παραγράφους. Διαβάστε στα γρήγορα την πρώτη πρόταση κάθε παραγράφου. Αυτές οι προτάσεις συνήθως περιέχουν την κύρια συλλογιστική γραμμή. Πάρτε μια γενική ιδέα. Κάντε ερωτήσεις στον εαυτό σας: ‘Τι θέλει να αποδείξει ο συγγραφέας; Πώς μπορώ να ωφεληθώ από αυτή την ύλη; Ποια είναι τα κύρια επιχειρήματα;’
Η συγκέντρωση είναι σπουδαία. Πρέπει να αφοσιώνεστε πλήρως. Το μυστικό είναι να κάνετε το χρόνο της μελέτης σας όσο το δυνατόν πιο παραγωγικό. Αναζωπυρώστε τον ενθουσιασμό εξετάζοντας τις πρακτικές πλευρές των πληροφοριών. Οραματιστείτε. Χρησιμοποιήστε τις αισθήσεις με το να φαντάζεστε τη μυρωδιά, τη γεύση και την αφή, αν η ύλη προσφέρεται.
Μόλις συλλάβετε το βαθύτερο νόημα της ύλης, είστε έτοιμος να κρατήσετε σημειώσεις. Οι αποτελεσματικές σημειώσεις μπορούν να επιταχύνουν την κατανόησή σας και την επαναφορά των πληροφοριών στη μνήμη. Οι σημειώσεις δεν είναι ανάγκη να είναι ολόκληρες προτάσεις, αλλά πρέπει να είναι λέξεις ή φράσεις κλειδιά που σας βοηθούν να θυμηθείτε τις κύριες ιδέες.
Η κατανόηση των πληροφοριών δεν σημαίνει κατ’ ανάγκην ότι θα μπορείτε να τα θυμάστε όλα στο μέλλον. Η αλήθεια είναι ότι, μέσα σε 24 ώρες μετά τη μάθηση, μπορεί να ξεχάσετε σχεδόν το 80 τοις εκατό των πληροφοριών, τουλάχιστον προσωρινά. Αυτό φαίνεται αποθαρρυντικό, αλλά κάποια πράγματα ή πολλά από αυτό το 80 τοις εκατό μπορούν να ανακτηθούν αν ανασκοπήσετε την ύλη. Έπειτα από κάθε περίοδο μελέτης, κάντε ανασκόπηση για λίγα λεπτά. Αν είναι δυνατόν, κάντε πάλι ανασκόπηση την επομένη, κατόπιν μια εβδομάδα αργότερα και κατόπιν ένα μήνα αργότερα. Αν εφαρμόσετε αυτά τα σημεία, ίσως βοηθηθείτε να επωφεληθείτε στο πλήρες από τον πολύτιμο χρόνο μελέτης σας και να θυμάστε όσα διαβάσατε.
Συνεπώς, μην υποτιμάτε τον εγκέφαλό σας. Η ικανότητά σας να θυμάστε πράγματα μπορεί να βελτιωθεί. Ένας επιστήμονας αναφέρθηκε στον εγκέφαλο ως «το πιο πολύπλοκο πράγμα που έχουμε ανακαλύψει ως τώρα στο σύμπαν μας». Ο εγκέφαλος τιμά τη φοβερή σοφία και δύναμη του Δημιουργού του, του Ιεχωβά.—Ψαλμός 139:14.
[Διάγραμμα στη σελίδα 15]
Για να θυμάστε καταλόγους, χρησιμοποιήστε το σύστημα σύνδεσης: Σχηματίστε μια εικόνα για κάθε αντικείμενο. Κατόπιν συσχετίστε την εικόνα του πρώτου με το δεύτερο, και τα λοιπά
Κατάλογος για τα ψώνια:
1. Γάλα Συνδέστε το 1 με το 2
2. Ψωμί Συνδέστε το 2 με το 3
3. Λάμπα Συνδέστε το 3 με το 4
4. Κρεμμύδια Συνδέστε το 4 με το 5
5. Παγωτό