Οι Νεαροί Ρωτούν . . .
Καπνός που Δεν Καπνίζεται—Είναι Αβλαβής;
‘ΟΤΑΝ ο 13χρονος Κορντ μετακόμισε στις μεσοδυτικές Ηνωμένες Πολιτείες, γρήγορα διαπίστωσε ότι δεν είχε κάτι που το είχαν όλα τα αγόρια της δευτέρας γυμνασίου: ένα κουτάκι με καπνό για πιπίλισμα, ένα είδος καπνού που δεν καπνίζεται. Οι περισσότεροι καινούριοι φίλοι του χρησιμοποιούσαν αυτόν τον καπνό για πιπίλισμα, και ο Κορντ δεν ήθελε να είναι διαφορετικός. Έτσι, όταν ένας από αυτούς του πρόσφερε μια μικρή καπνοσακούλα, ο Κορντ την πήρε και έβαλε λίγο καπνό ανάμεσα στο κάτω χείλι και στα ούλα του με τη σιγουριά ενός πεπειραμένου χρήστη’.—Περιοδικό Λίσεν (Listen).
Ο νεαρός Κορντ δεν αποτελεί εξαίρεση. Ο Δρ Κρίστοφερ Α. Σκουάιερ, καθηγητής στοματικής παθολογίας, λέει ότι ολοένα και περισσότερα αγόρια που βρίσκονται στην εφηβεία αρχίζουν να χρησιμοποιούν αυτόν τον καπνό. Αν και οι πωλήσεις του καπνού που δεν καπνίζεται παρέμειναν στάσιμες στα τέλη της δεκαετίας του 1980, «η χρήση του νωπού καπνού για πιπίλισμα», λέει ο Δρ Σκουάιερ, «βρίσκεται ξανά σε άνοδο».a Οι ερευνητές αναφέρουν, για παράδειγμα, ότι ο 1 στους 5 μαθητές λυκείου στις Ηνωμένες Πολιτείες και ο 1 στους 3 νεαρούς στη Σουηδία—εκατομμύρια νέοι—χρησιμοποιούν τώρα καπνό που δεν καπνίζεται. Γιατί συμβαίνει αυτό;
«Είναι πιο ασφαλής από το κάπνισμα». «Δεν υπάρχει απόδειξη ότι είναι επικίνδυνος». «Τον χρησιμοποιούν οι φίλοι μου. Δεν τους βλάπτει». «Αν πιπιλίζω λίγο πότε πότε, δεν θα με βλάψει». «Κανένας δεν πέθανε από αυτό». Σύμφωνα με την Αμερικανική Αντικαρκινική Εταιρία, αυτοί είναι μερικοί λόγοι τους οποίους προβάλλουν συνήθως οι νεαροί σχετικά με το γιατί στρέφονται στον καπνό που δεν καπνίζεται.
Τι έχει κάνει τους νεαρούς να νομίζουν ότι η χρήση αυτού του καπνού είναι ασφαλέστερη από το κάπνισμα; Έχουν στ’ αλήθεια έτσι τα πράγματα;
Ανταποκρίνονται στο Μήνυμα
Εδώ και χρόνια, η πανίσχυρη καπνοβιομηχανία βομβαρδίζει τους νέους με διαφημίσεις οι οποίες αφήνουν να εννοηθεί ότι ο καπνός που δεν καπνίζεται ήταν τόσο αβλαβής όσο και οι τσίχλες, και τόσο απαραίτητος όσο η σωστή μάρκα αθλητικών παπουτσιών. Σλόγκαν όπως: «Πάρε ένα σακουλάκι αντί για μια ρουφηξιά», «Έχω τη γεύση του καπνού χωρίς καν να ανάψω τσιγάρο», και «Το μόνο που χρειάζεται είναι μια πρέζα» άφηναν έντεχνα να εννοηθεί ότι η χρήση του συντελούσε στην κοινωνική αναγνώριση.
Από τότε που αυτά τα σλόγκαν απαγορεύτηκαν στην τηλεόραση και στο ραδιόφωνο στις Ηνωμένες Πολιτείες, η καπνοβιομηχανία συνέχισε να περνάει τα μηνύματά της μέσω διαφημίσεων στα περιοδικά. Εντυπωσιακές φωτογραφίες που έδειχναν γεροδεμένους άντρες να περνάνε θαυμάσια κυνηγώντας, κάνοντας ορειβασία και κατεβαίνοντας αφρισμένα ποτάμια με κανό—ενώ είχαν ένα κουτάκι με καπνό εμφανώς τοποθετημένο στην πίσω τσέπη του παντελονιού τους—μετέδιδαν ένα δυνατό και σαφές μήνυμα: «Ο καπνός που δεν καπνίζεται είναι γευστικός, φυσικός και αποτελεί την πόρτα προς την αντρική ηλικία!»
Η έκθεση του υπουργού υγείας των Η.Π.Α. το 1994, με τίτλο Πρόληψη της Χρήσης Καπνού από τους Νέους (Preventing Tobacco Use Among Young People), λέει ότι πολλοί νέοι πιστεύουν τώρα πως «τα προϊόντα καπνού που δεν καπνίζεται είναι ασφαλή και κοινωνικώς αποδεκτά». Μια μελέτη στην οποία συμμετείχαν μαθητές γυμνασίου και λυκείου έδειξε ότι «περίπου το 60 τοις εκατό από τους χρήστες που πήγαινε στο γυμνάσιο και το 40 τοις εκατό από τους χρήστες που πήγαινε στο λύκειο πίστευε πως η τακτική χρήση καπνού που δεν καπνίζεται είναι ακίνδυνη ή συνεπάγεται ελάχιστο κίνδυνο». Ακόμα και οι χρήστες οι οποίοι πηγαίνουν στο λύκειο και αναγνώρισαν ότι ο καπνός που δεν καπνίζεται μπορεί να είναι επιβλαβής «δεν νομίζουν πως ο κίνδυνος είναι μεγάλος». Οι διαφημίσεις περνάνε το μήνυμά τους. Αλλά λένε οι διαφημίσεις την αλήθεια;
Μια Βιβλική παροιμία λέει: ‘Όποιος είναι άπειρος πιστεύει σε κάθε λόγο, αλλά ο διορατικός εξετάζει τα βήματά του’. Ή όπως το θέτει μια άλλη παροιμία: ‘Όποιος είναι φρόνιμος ενεργεί με γνώση’. (Παροιμίαι 13:16· 14:15, ΜΝΚ) Τι αποκαλύπτουν, λοιπόν, τα γεγονότα σχετικά με τον καπνό που δεν καπνίζεται;
Τα Άσχημα Νέα
Ενώ οι διαφημίσεις μπορεί να υπαινίσσονται ότι η χρήση καπνού που δεν καπνίζεται θα βελτιώσει την εξωτερική εικόνα που παρουσιάζεις και ότι είναι ακίνδυνη για το σώμα σου, τα γεγονότα δείχνουν ακριβώς το αντίθετο. Βασικά, το να χρησιμοποιείς αυτόν τον καπνό δεν θα βελτιώσει την εμφάνισή σου. Αν δεν το πιστεύεις, απλώς βάλε τη γλώσσα σου στο μάγουλό σου και κοιτάξου στον καθρέφτη. «Είσαι και ο πρώτος»; Ούτε κατά διάνοια. Και αυτή είναι μόνο η εξωτερική επίδραση! Αυτό που σου κάνει εσωτερικά είναι ακόμα χειρότερο.
Για παράδειγμα, εκείνοι που μασούν ή πιπιλίζουν τακτικά καπνό μπορεί να αποκτήσουν σκασμένα χείλια, λεκιασμένα δόντια, δυσάρεστη αναπνοή και πληγωμένα ούλα—δεν υπάρχει τίποτα αστείο στην υπόθεση. Επίσης, μειώνεται η γεύση και η όσφρησή τους, ενώ αυξάνονται οι παλμοί της καρδιάς και η πίεση του αίματός τους—όντως άσχημα νέα. Τα πραγματικά άσχημα νέα, όμως, είναι ότι μελέτες που έγιναν στην Ευρώπη, στις Ηνωμένες Πολιτείες και στην Ινδία αποκαλύπτουν πως ο καπνός που δεν καπνίζεται προκαλεί καρκίνο στα μάγουλα, στα ούλα και στο λαιμό. Αυτά τα ευρήματα δεν ξαφνιάζουν τους ειδικούς. Κάποια μελέτη παρατηρεί: «Ο καπνός για πιπίλισμα έχει το υψηλότερο επίπεδο καρκινογόνων ουσιών από οποιοδήποτε άλλο προϊόν μπαίνει στο σώμα». Δεν είναι να απορεί κανείς που «οι μακροχρόνιοι χρήστες καπνού για πιπίλισμα αντιμετωπίζουν 50% μεγαλύτερο κίνδυνο να παρουσιάσουν καρκίνο του στόματος από εκείνους που δεν είναι χρήστες».
Όταν παρουσιαστεί καρκίνος του στόματος, τα αποτελέσματα είναι επικίνδυνα. Δεν καταστρέφεται μόνο η υγεία του χρήστη, αλλά και η ζωή του συνήθως τερματίζεται πρόωρα. Ένα έντυπο της Αμερικανικής Αντικαρκινικής Εταιρίας αφηγείται την εξής θλιβερή ιστορία: ‘Ο Σον άρχισε να χρησιμοποιεί καπνό που δεν καπνίζεται σε ηλικία 13 ετών. Νόμιζε ότι ήταν λιγότερο επικίνδυνος από το κάπνισμα. Αφού επί πέντε χρόνια χρησιμοποιούσε ένα κουτάκι ή παραπάνω τη μέρα, παρουσιάστηκε μια πληγή στη γλώσσα του. Ήταν καρκίνος του στόματος. Οι γιατροί αφαίρεσαν μέρος της γλώσσας του, αλλά ο καρκίνος έκανε μετάσταση στο λαιμό του. Έγιναν περισσότερες παραμορφωτικές εγχειρήσεις, αλλά μάταια—πέθανε σε ηλικία 19 ετών. Προτού πεθάνει, ο Σον έγραψε το εξής απλό μήνυμα σε ένα κομμάτι χαρτί: «Μην πιπιλίζετε καπνό»’.
Εθισμός!
Αφού ο νεαρός Κορντ που αναφέρθηκε παραπάνω διάβασε αυτή τη συγκλονιστική αφήγηση για τον Σον, τελικά πήρε το μήνυμα. Αποφάσισε να σταματήσει. Ωστόσο, η προσπάθειά του ήταν σκληρή. «Έχω ανάγκη τον καπνό», είπε ο Κορντ στο περιοδικό Λίσεν. «Ακόμα και τώρα, αρκετούς μήνες από τότε που το σταμάτησα επίσημα, πιάνω τον εαυτό μου να ψάχνει στις τσέπες μου για το σακουλάκι μου. Μασάω συνέχεια τσίχλα. Αυτό βοηθάει, αλλά δεν με απαλλάσσει από τη σφοδρή επιθυμία».
Το περιοδικό Ca-Ε Κάνσερ Τζέρναλ φορ Κλινίσιανς (Ca-A Cancer Journal for Clinicians) βεβαιώνει: «Σε μελέτες με αντικείμενο έφηβους οι οποίοι προσπάθησαν να σταματήσουν τη χρήση καπνού που δεν καπνίζεται, μόνο ένα μικρό ποσοστό τα κατάφερε». Τι είναι, όμως, εκείνο που το κάνει τόσο δύσκολο να σταματήσει κάποιος να χρησιμοποιεί αυτόν τον καπνό; Το ίδιο ναρκωτικό που το κάνει τόσο δύσκολο να κόψει κάποιος το κάπνισμα: η νικοτίνη.
Η νικοτίνη, ένα ναρκωτικό που βρίσκεται στα τσιγάρα καθώς και στον καπνό που δεν καπνίζεται, είναι ισχυρό δηλητήριο το οποίο δίνει στο χρήστη ένα όμορφο αίσθημα. Κάθε 30 λεπτά περίπου, ο χρήστης νιώθει την ανάγκη να πάρει μια ακόμα πρέζα προκειμένου να συνεχιστεί αυτό το αίσθημα. Η νικοτίνη σού δημιουργεί εθισμό. Μερικοί χρήστες εθίζονται τόσο ώστε κρατούν λίγο καπνό για πιπίλισμα στο στόμα τους μέρα νύχτα—ακόμα και στον ύπνο.
Σε αντίθεση με τα όσα ίσως σκέφτονται οι νεαροί, το πιπίλισμα του καπνού δεν μειώνει την πρόσληψη νικοτίνης. Ένα κουτάκι τέτοιου καπνού τη μέρα δίνει τόση νικοτίνη όση δίνουν 60 τσιγάρα! «Οι χρήστες καπνού που δεν καπνίζεται», παρατηρεί η έκθεση Πρόληψη της Χρήσης Καπνού από τους Νέους, ‘παίρνουν τουλάχιστον τόση νικοτίνη όση και οι καπνιστές—πιθανώς ακόμα και διπλάσια ποσότητα’. (Τα πλάγια γράμματα δικά μας.) Εκτός από τη νικοτίνη, ο καπνός που δεν καπνίζεται περιέχει δέκα φορές περισσότερες νιτροδαμίνες (ισχυρές καρκινογόνες ουσίες) από ό,τι τα τσιγάρα.
Να Φερθείς Έξυπνα
«Δεν υπάρχει καμιά αμφιβολία για το ότι αυτά είναι βλαβερά προϊόντα», είπε ο Δρ Ρόι Σέσιονς, χειρουργός κεφαλιού και τραχήλου. «Δημιουργούν εξάρτηση, και οι περισσότεροι πιστεύουν ότι είναι δυσκολότερο να απαλλαγούν από αυτήν παρά από εκείνη που δημιουργεί το κάπνισμα». Ο Δρ Όσκαρ Γκέρα, ειδικός σε θέματα οδοντικού καρκίνου, συμπέρανε: «Το σώμα δεν ανέχεται αυτόν τον καπνό». Ειδικοί από όλο τον κόσμο συμφωνούν: Η χρήση καπνού για πιπίλισμα δεν δημιουργεί απλώς λίγα προβλήματα. Μπορεί να σε σκοτώσει!
Οι Χριστιανοί νέοι έχουν έναν ακόμα πιο ισχυρό λόγο από το ενδιαφέρον για την υγεία προκειμένου να παραμείνουν μακριά από τα προϊόντα καπνού—την επιθυμία τους να ευαρεστούν τον Ιεχωβά Θεό. Ο Λόγος του προστάζει: «Ας καθαρίσουμε τον εαυτό μας από κάθε μόλυσμα σάρκας και πνεύματος, τελειοποιώντας αγιότητα με φόβο Θεού».—2 Κορινθίους 7:1.
Το περιοδικό Αεροπορική, Διαστημική και Περιβαλλοντική Ιατρική (Aviation, Space, and Environmental Medicine) συνοψίζει τα πράγματα πολύ ωραία, λέγοντας: «Ο καπνός είναι ένα αηδιαστικό φυτό το οποίο καταναλώνεται μόνο από δύο πλάσματα—από ένα μικρό πράσινο σκουλήκι και από τον άνθρωπο. Το μικρό πράσινο σκουλήκι δεν ξέρει τίποτα καλύτερο».
Αλλά εσύ ξέρεις. Γι’ αυτό να φερθείς έξυπνα—μην αρχίσεις.
[Υποσημείωση]
a Συνήθως χρησιμοποιούνται δύο είδη καπνού που δεν καπνίζεται: ο καπνός για πιπίλισμα και ο καπνός για μάσημα. Υπάρχει ξηρός και νωπός καπνός για πιπίλισμα. Μεταξύ των νεαρών, ο νωπός καπνός για πιπίλισμα—λεπτοκομμένος καπνός ο οποίος έχει υποστεί επεξεργασία με γλυκαντικά παρασκευάσματα, μυρωδικά και αρωματικές ουσίες, σε κουτάκι ή σε σακουλάκια που μοιάζουν με τα φακελάκια του τσαγιού—είναι η πιο δημοφιλής μορφή καπνού που δεν καπνίζεται. Τον χρησιμοποιούν βάζοντας μια πρέζα—η ποσότητα του καπνού που παίρνεται με τον αντίχειρα και το δείκτη—ανάμεσα στο χείλι και στα ούλα ή στο μάγουλο και στα ούλα τους.
[Πρόταση που τονίζεται στη σελίδα 27]
‘Προτού πεθάνει, ο Σον έγραψε το εξής απλό μήνυμα: «Μην πιπιλίζετε καπνό»’
[Εικόνες στη σελίδα 26]
Το μάσημα καπνού έχει αρχίσει να γίνεται ολοένα και πιο δημοφιλές στους νέους. Πρέπει να το δοκιμάσεις;