Οστεοπόρωση—Η Νόσος των ‘Εύθρυπτων Οστών’
«Η οστεοπόρωση είναι μια ασθένεια στην οποία το ποσοστό του οστίτη ιστού είναι τόσο χαμηλό ώστε τα οστά σπάνε εύκολα με την άσκηση ελάχιστης πίεσης. Το άτομο που έχει οστεοπόρωση μπορεί να σπάσει εύκολα τον καρπό του ή το γοφό του πέφτοντας στον πάγο ή να σπάσει κάποιο πλευρό από ένα δυνατό αγκάλιασμα. . . . Στην πραγματικότητα, το ποσοστό του οστίτη ιστού μπορεί να είναι τόσο χαμηλό σε κάποιο άτομο ώστε να δημιουργούνται κατάγματα στη σπονδυλική στήλη μόνο από το βάρος του σώματος».—«Οστεοπόρωση—Οδηγός για την Πρόληψη και τη Θεραπεία» (“Osteoporosis—A Guide to Prevention & Treatment”), του γιατρού Τζον Φ. Αλόια.
ΜΗΠΩΣ πάσχετε από οστεοπόρωση; Αυτή η πάθηση που λεπταίνει τα οστά είναι κοινή στις γυναίκες μετά την εμμηνόπαυση. Εντούτοις, μπορεί να εμφανιστεί και σε νεότερες γυναίκες καθώς και σε άντρες. Σύμφωνα με τα Εθνικά Ινστιτούτα Υγείας των Η.Π.Α., η οστεοπόρωση επηρεάζει «15-20 εκατομμύρια άτομα στις Ηνωμένες Πολιτείες». Κάθε χρόνο στις Ηνωμένες Πολιτείες, η οστεοπόρωση ευθύνεται για 1,3 εκατομμύριο κατάγματα σε ανθρώπους ηλικίας 45 ετών και άνω. Αυτό στοιχίζει 3,8 δισεκατομμύρια δολάρια (περ. 874 δισ. δρχ.) ετησίως.
Το έντυπο Μυστικά Υγείας (Health Tips), που είναι έκδοση του Ιδρύματος Ιατρικής Εκπαίδευσης και Ερευνών της Καλιφόρνιας, εξηγεί: «Μολονότι τα συμπτώματα της οστεοπόρωσης είναι περισσότερο ορατά σε μεγαλύτερη ηλικία, η διαδικασία που λεπταίνει τα οστά στην πραγματικότητα αρχίζει 30-40 χρόνια προτού συμβεί το πρώτο κάταγμα. Μετά τα 35, τόσο οι άντρες όσο και οι γυναίκες αρχίζουν να χάνουν οστική μάζα. Καθώς τα οστά γίνονται ελαφρύτερα και λεπτότερα, μπορεί να συμβαίνουν πιο εύκολα κατάγματα τα οποία ίσως θεραπεύονται πιο αργά επειδή το σώμα δεν είναι σε θέση να σχηματίζει νέο οστό τόσο εύκολα όσο στο παρελθόν. Η ακριβής αιτία της οστεοπόρωσης δεν είναι γνωστή, αλλά η ανεπαρκής λήψη ασβεστίου και βιταμίνης D στη διατροφή, τα μειωμένα επίπεδα οιστρογόνων στις γυναίκες και η ελλιπής άσκηση μπορεί επίσης να συντελέσουν στη δημιουργία της».
Το βιβλίο Κατανοήστε το Σώμα Σας—Ο Οδηγός Κάθε Γυναίκας για μια Ζωή Υγείας (Understanding Your Body—Every Women’s Guide to a Lifetime of Health) παρατηρεί ότι ένα από τα κοινά συμπτώματα που σχετίζονται με την εμμηνόπαυση είναι η απώλεια της δύναμης των οστών. Δηλώνει: «Η οστεοπόρωση είναι ένα συνηθισμένο και σοβαρό πρόβλημα υγείας για τις γυναίκες μετά την εμμηνόπαυση».
Οι έρευνες δείχνουν ότι η οστεοπόρωση ίσως μπορεί να προληφθεί και να αντιμετωπιστεί. Ένα προληπτικό μέτρο είναι να βεβαιώνεστε ότι το σώμα έχει την κατάλληλη ποσότητα ασβεστίου μαζί με βιταμίνη D, η οποία είναι απαραίτητη για την απορρόφηση του ασβεστίου. Άλλο ένα προληπτικό μέτρο είναι η τακτική άσκηση μεταφοράς βάρους, όπως το περπάτημα ή το τζόκιν.
Η Δρ Κάρολ Ε. Γκούντμαν είπε στο περιοδικό Γηριατρική (Geriatrics): «Πρέπει να συστήνουμε διόρθωση της στάσης του σώματος και ασκήσεις ενδυνάμωσης—και πρέπει να είμαστε τόσο σχολαστικοί σε σχέση με αυτές τις συστάσεις όσο είμαστε και για εκείνες που αφορούν τα φάρμακα. Το ιδανικό πρόγραμμα άσκησης για ένα ηλικιωμένο άτομο που πάσχει από οστεοπόρωση μπορεί να είναι ευκολονόητο, απλό στην εφαρμογή του και ασφαλές».
Μολονότι η οστεοπόρωση δεν μπορεί να θεραπευτεί, νέα φάρμακα γίνονται διαθέσιμα για την αντιμετώπισή της. Επιπλέον, μπορεί να προληφθεί με κατάλληλη διατροφή, επαρκή άσκηση και, για μερικά άτομα, με θεραπεία αποκατάστασης ορμονών. Για να είναι πιο αποτελεσματικά αυτά τα μέτρα πρέπει να λαμβάνονται προτού αρχίσει η απώλεια οστικής μάζας και πρέπει να συνεχίζονται εφ’ όρου ζωής.
[Πλαίσιο στη σελίδα 17]
Προστασία από την Οστεοπόρωση
1. Ασβέστιο
2. Βιταμίνη D
3. Ηλιακό φως
4. Καλή στάση του σώματος
5. Προφυλάξεις για τη μέση
6. Άσκηση
7. Όχι κάπνισμα
[Πλαίσιο στη σελίδα 17]
Ασβέστιο σε Συνηθισμένες Τροφές
Ασβέστιο στην Τροφή (χιλιοστόγραμμα)
Αποβουτυρωμένο γάλα, 1 φλιτζάνι 300
Τυρί τσένταρ, ένας κύβος 2,5 εκατοστών 130
Γιαούρτι, 1 φλιτζάνι 300
Βοδινό, κοτόπουλο, ψάρι, 170 γρ. 30-80
Σολομός σε κονσέρβα, 85 γρ. 170
Ψωμί, δημητριακά, ρύζι, 1 φλιτζάνι 20-50
Τοφού (τυρί από σόγια), 100 γρ. 150
Αμύγδαλα, 1/2 φλιτζάνι 160
Καρύδια, 1/2 φλιτζάνι 50
Μπρόκολο, ένα βλαστάρι 150
Σπανάκι, 1 φλιτζάνι 200
Φύλλα ρέβας, 1 φλιτζάνι 250
Τα περισσότερα άλλα λαχανικά, 1 φλιτζάνι 40-80
Βερίκοκα, ξερά, 1 φλιτζάνι 100
Χουρμάδες, χωρίς κουκούτσι, 1 φλιτζάνι 100
Ρήο, 1 φλιτζάνι 200
Τα περισσότερα άλλα φρούτα, 1 φλιτζάνι 20-70
Από το βιβλίο Κατανοήστε το Σώμα Σας, των Φελίσια Στιούαρτ, Γκάρι Στιούαρτ, Φελίσια Γκεστ και Ρόμπερτ Χάτσερ, σελίδα 596.
[Πλαίσιο στη σελίδα 17]
Μερικοί Παράγοντες Κινδύνου Εμφάνισης Οστεοπόρωσης
Κληρονομικοί Παράγοντες
Γυναικείο φύλο
Φυλή, εκτός της μαύρης
Βορειοευρωπαϊκή καταγωγή
Ανοιχτόχρωμο δέρμα
Λεπτό σώμα
Μικρό ανάστημα (ύψος 1,57 ή λιγότερο)
Τρόπος Ζωής
Έκθεση στον ήλιο, μικρότερη από τρεις ώρες την εβδομάδα
Χαμηλή πρόσληψη ασβεστίου
Αυξημένη πρόσληψη καφεΐνης και/ή φωσφορικών αλάτων
Φάρμακα
Αντιόξινα που περιέχουν αλουμίνιο
Θυρεοειδής ορμόνη ή λεβοθυροξίνη
Στεροειδή (κορτιζόνη)
Διλαντίνη (παρατεταμένη θεραπεία)
Φουροσεμίδη (διουρητικό)
Ιατρικά Προβλήματα
Αρχική ή πρόωρη εμμηνόπαυση
Αμηνόρροια (έλλειψη έμμηνου ρύσης)
Νευρική ανορεξία
Υπερθυρεοειδισμός (διόγκωση του θυρεοειδούς)
Νεφροπάθεια ή νεφρολιθίαση
Διαβήτης
Έλλειψη λακτάσης (μη ανοχή γάλακτος)
Εντερικές παθήσεις (κολίτιδα, ειλεΐτιδα)
Αλκοολισμός
Κατάκλιση ή ακινησία για περισσότερο από τρεις εβδομάδες
Ρευματοειδής αρθρίτιδα