Η Άποψη της Αγίας Γραφής

Είναι Εσφαλμένο να Τρώμε Κρέας;

«ΙΔΟΥ, ΣΑΣ ΕΔΩΚΑ ΠΑΝΤΑ ΧΟΡΤΟΝ ΚΑΜΝΟΝΤΑ ΣΠΟΡΟΝ, ΟΣΤΙΣ ΕΙΝΑΙ ΕΠΙ ΤΟΥ ΠΡΟΣΩΠΟΥ ΠΑΣΗΣ ΤΗΣ ΓΗΣ, ΚΑΙ ΠΑΝ ΔΕΝΔΡΟΝ, ΤΟ ΟΠΟΙΟΝ ΕΧΕΙ ΕΝ ΕΑΥΤΩ ΚΑΡΠΟΝ ΔΕΝΔΡΟΥ ΚΑΜΝΟΝΤΟΣ ΣΠΟΡΟΝ· ΤΑΥΤΑ ΘΕΛΟΥΣΙΝ ΕΙΣΘΑΙ ΕΙΣ ΕΣΑΣ ΠΡΟΣ ΤΡΟΦΗΝ». —Γένεσις 1:29.

Η ΔΕΚΑΟΧΤΑΧΡΟΝΗ Σουτζάτα, η οποία προέρχεται από μια οικογένεια χορτοφάγων Ινδουιστών, συμφώνησε πρόθυμα με τη διατροφική οδηγία που έδωσε ο Θεός στον πρώτο άνθρωπο, τον Αδάμ. Αλλά αμέσως κατόπιν ρώτησε: «Γιατί, λοιπόν, σκοτώνουν οι άνθρωποι ζώα για τροφή ενώ υπάρχουν τόσο πολλά άλλα πράγματα για να φάμε;»

Πολλοί σε όλο τον κόσμο έχουν τα ίδια αισθήματα. Εκατοντάδες εκατομμύρια άνθρωποι στην Ανατολή ακολουθούν διατροφή χωρίς κρέας. Επιπλέον, ο αριθμός των χορτοφάγων στη Δύση αυξάνεται. Στις Ηνωμένες Πολιτείες και μόνο, περίπου 12,4 εκατομμύρια άνθρωποι ισχυρίζονται ότι είναι χορτοφάγοι, περίπου 3 εκατομμύρια περισσότεροι από ό,τι πριν από μια δεκαετία.

Γιατί προτιμούν τόσο πολλοί μια διατροφή χωρίς κρέας; Ποια είναι η σωστή άποψη για τη ζωή των ζώων; Μήπως η βρώση κρέατος δείχνει έλλειψη σεβασμού για τη ζωή; Λαβαίνοντας υπόψη τα όσα αναφέρονται στο εδάφιο Γένεσις 1:29, είναι εσφαλμένο να τρώμε κρέας; Πρώτα, ας εξετάσουμε γιατί μερικοί δεν τρώνε κρέας.

Γιατί Μερικοί Δεν Τρώνε Κρέας;

Για τη Σουτζάτα, η διατροφή της αντανακλά τις θρησκευτικές της πεποιθήσεις. «Ανατράφηκα ως Ινδουίστρια, πιστεύοντας στο δόγμα της μετενσάρκωσης», εξηγεί. «Εφόσον μια ανθρώπινη ψυχή μπορεί να επανέλθει ως ζώο, θεωρώ τα ζώα ίσα με εμένα. Φαίνεται, λοιπόν, ότι είναι εσφαλμένο να τα σκοτώνουμε για τροφή». Και άλλες θρησκείες επίσης προωθούν τη χορτοφαγία.

Οι θρησκευτικές πεποιθήσεις δεν είναι ο μόνος παράγοντας που επηρεάζει τις διατροφικές επιλογές των ανθρώπων. Ο Δρ Νιλ Μπάρναρντ, παραδείγματος χάρη, ισχυρίζεται κατηγορηματικά: «Ο μόνος λόγος για να φάει κάποιος κρέας είναι η συνήθεια ή η άγνοια». Η απόλυτη στάση του βασίζεται στις απόψεις του σχετικά με τους κινδύνους που εγκυμονεί για την υγεία η κατανάλωση κρέατος, όπως είναι η καρδιοπάθεια και ο καρκίνος.a

Στις Ηνωμένες Πολιτείες, οι έφηβοι λέγεται ότι είναι το ταχύτερα αυξανόμενο τμήμα των χορτοφάγων. Και ένας λόγος είναι το ενδιαφέρον για τα ζώα. «Τα παιδιά λατρεύουν τα ζώα», λέει η Τρέισι Ράιμαν της οργάνωσης Άνθρωποι για την Ηθική Μεταχείριση των Ζώων. «Όταν αρχίζουν να μαθαίνουν τι συμβαίνει στα ζώα προτού τα σκοτώσουν για τροφή, αυτό απλώς ενισχύει τον οίκτο τους».

Πολλά άτομα που ανησυχούν για το περιβάλλον κατανοούν επίσης τη σχέση που υπάρχει μεταξύ της διατροφής τους και της τρομακτικής επιβάρυνσης που προκαλεί στους φυσικούς πόρους η κτηνοτροφία. Για παράδειγμα, χρειάζονται περίπου 3.300 λίτρα νερό για να παραχθεί μόνο ένα κιλό βοδινό κρέας και 3.100 λίτρα για κάθε κιλό κοτόπουλου. Για μερικούς, αυτός είναι ένας λόγος για τον οποίο αποφεύγουν το κρέας.

Τι θα κάνετε εσείς; Μήπως πρέπει να απέχετε από το να τρώτε κρέας; Προτού απαντήσουμε σε αυτό το ερώτημα, ας εξετάσουμε άλλη μια άποψη. Όπως αναφέρουν τα εδάφια Ψαλμός 50:10, 11, ο Ιεχωβά Θεός, ο Πλάστης των πάντων, λέει: «Εμού είναι πάντα τα θηρία του δάσους, τα κτήνη τα επί χιλίων ορέων. Γνωρίζω πάντα τα πετεινά των ορέων, και τα θηρία του αγρού είναι μετ’ εμού». Εφόσον όλα τα ζώα ανήκουν στον Θεό, είναι σημαντικό να καταλάβουμε πώς νιώθει ο Δημιουργός για τη ζωή των ζώων καθώς και για τη χρήση τους από μέρους του ανθρώπου για τροφή.

Είναι Εσφαλμένο να Σκοτώνουμε τα Ζώα;

Μερικοί οι οποίοι, σαν τη Σουτζάτα, θεωρούν ότι τα ζώα είναι ίσα με τον άνθρωπο νιώθουν έντονα ότι η αφαίρεση της ζωής ενός ζώου για οποιονδήποτε σκοπό είναι κάτι το εσφαλμένο—και πολύ περισσότερο όταν τα σκοτώνει κανείς για τροφή. Εντούτοις, οι Γραφές δείχνουν ότι ο Θεός κάνει διάκριση μεταξύ της ζωής των ζώων και της ζωής των ανθρώπων και επιτρέπει τη θανάτωση ζώων για διάφορους λόγους. Στον Ισραήλ μπορούσαν να σκοτώσουν ένα ζώο, παραδείγματος χάρη, όταν αποτελούσε απειλή για την ανθρώπινη ζωή ή για τα ζώα κάποιου.—Έξοδος 21:28, 29· 1 Σαμουήλ 17:34-36.

Από αρχαιοτάτων χρόνων, ο Θεός επιδοκίμασε το να προσφέρονται θυσίες ζώων στη λατρεία. (Γένεσις 4:2-5· 8:20, 21) Επίσης έδωσε οδηγίες στους Ισραηλίτες να εορτάζουν την Έξοδό τους από την Αίγυπτο με το να τηρούν κάθε χρόνο το Πάσχα, το οποίο περιλάμβανε τη θυσία ενός αρνιού ή ενός κατσικιού και τη βρώση της σάρκας του. (Έξοδος 12:3-9) Επίσης υπό το Μωσαϊκό Νόμο, υπήρχαν και άλλες περιστάσεις κατά τις οποίες γίνονταν προσφορές ζώων.

Όταν διάβασε την Αγία Γραφή για πρώτη φορά, μια 70χρονη Ινδουίστρια βρήκε δυσάρεστη τη σκέψη ότι θυσιάζονταν ζώα. Αλλά καθώς αύξανε η γνώση που είχε για τις Γραφές, μπόρεσε να διακρίνει ότι οι θυσίες τις οποίες είχε προστάξει ο Θεός να γίνονται είχαν κάποιο σκοπό. Αυτές έστρεφαν την προσοχή στη θυσία του Ιησού Χριστού, η οποία θα εκπλήρωνε τη νομική απαίτηση για συγχώρηση των αμαρτιών. (Εβραίους 8:3-5· 10:1-10· 1 Ιωάννη 2:1, 2) Σε πολλές περιπτώσεις οι προσφορές επίσης χρησίμευαν ως τροφή για τους ιερείς και μερικές φορές για τους λάτρεις. (Λευιτικόν 7:11-21· 19:5-8) Ο Θεός, στον οποίο ανήκει κάθε ζωντανό πλάσμα, θα μπορούσε δικαιωματικά να θεσπίσει μια τέτοια διευθέτηση για κάποιο σκοπό. Φυσικά, εφόσον πέθανε ο Ιησούς, οι θυσίες ζώων δεν απαιτούνταν πλέον για τη λατρεία.—Κολοσσαείς 2:13-17· Εβραίους 10:1-12.

Χρήση Ζώων για Τροφή

Τι θα πούμε, όμως, για τη θανάτωση ζώων για τροφή; Είναι αλήθεια ότι η αρχική διατροφή του ανθρώπου αποτελούνταν από χορταρικά. Αλλά ο Ιεχωβά αργότερα την επέκτεινε ώστε να περιλάβει και το κρέας ζώων. Περίπου πριν από 4.000 χρόνια—στις ημέρες του δίκαιου Νώε—ο Ιεχωβά προκάλεσε έναν παγκόσμιο κατακλυσμό και επέφερε τέλος στην πονηρία που υπήρχε τότε στη γη. Ο Νώε, η οικογένειά του και τα ζωντανά πλάσματα που πήρε στην κιβωτό επέζησαν από τον Κατακλυσμό. Όταν βγήκαν από την κιβωτό, ο Ιεχωβά δήλωσε για πρώτη φορά: «Παν κινούμενον, το οποίον ζη, θέλει είσθαι εις σας προς τροφήν· ως τον χλωρόν χόρτον έδωκα τα πάντα εις εσάς». (Γένεσις 9:3) Ταυτόχρονα, όμως, ο Θεός έδωσε το νόμο: «Όστις χύση αίμα ανθρώπου, υπό ανθρώπου θέλει χυθή το αίμα αυτού· διότι κατ’ εικόνα Θεού εποίησεν ο Θεός τον άνθρωπον». (Γένεσις 9:6) Σαφώς, ο Θεός δεν έθεσε τα ζώα στο ίδιο επίπεδο με τους ανθρώπους.

Στην πραγματικότητα, η πεποίθηση της Σουτζάτα όσον αφορά τα ζώα βασιζόταν στην πίστη της στο δόγμα της μετενσάρκωσης. Σχετικά με αυτό, η Αγία Γραφή εξηγεί ότι, μολονότι οι άνθρωποι και τα ζώα είναι ψυχές, η ψυχή δεν είναι αθάνατη. (Γένεσις 2:7· Ιεζεκιήλ 18:4, 20· Πράξεις 3:23· Αποκάλυψη 16:3) Ως ψυχές, τόσο οι άνθρωποι όσο και τα ζώα πεθαίνουν και παύουν να υπάρχουν. (Εκκλησιαστής 3:19, 20) Οι άνθρωποι, όμως, έχουν τη μεγαλειώδη ελπίδα της ανάστασης στο νέο κόσμο του Θεού.b (Λουκάς 23:43· Πράξεις 24:15) Αυτό με τη σειρά του δείχνει ότι τα ζώα δεν είναι ίσα με τον άνθρωπο.

«Εντούτοις, γιατί έγινε η αλλαγή στη διατροφή;» ήθελε να μάθει η Σουτζάτα. Το κλίμα της γης προφανώς είχε υποστεί δραστικές αλλαγές εξαιτίας του Κατακλυσμού. Η Αγία Γραφή δεν αναφέρει αν ο Ιεχωβά εισήγαγε την προσθήκη του κρέατος στη διατροφή του ανθρώπου επειδή υπολόγισε τις ανάγκες των μελλοντικών γενεών που θα ζούσαν σε περιοχές όπου η βλάστηση θα ήταν σπάνια. Αλλά η Σουτζάτα μπορούσε να αποδεχτεί το γεγονός ότι ο Κάτοχος όλων των έμβιων όντων είχε το δικαίωμα να εισαγάγει μια αλλαγή.

Εκδήλωση Σεβασμού για τη Ζωή των Ζώων

Εντούτοις, η Σουτζάτα αναρωτήθηκε: ‘Δεν πρέπει τουλάχιστον να δείχνουμε κάποιο σεβασμό για τη ζωή των ζώων;’ Ναι, πρέπει. Και ο Δημιουργός των πάντων μάς έχει πει πώς μπορούμε να το κάνουμε αυτό. «Κρέας όμως με την ζωήν αυτού, με το αίμα αυτού, δεν θέλετε φάγει», δηλώνει το διάταγμά του στο εδάφιο Γένεσις 9:4. Γιατί αυτή η απαγόρευση στη βρώση αίματος; «Διότι η ζωή της σαρκός είναι εν τω αίματι», λέει η Αγία Γραφή. (Λευιτικόν 17:10, 11) Ο Ιεχωβά έχει διατάξει: ‘Επί την γην θέλεις χύνει το αίμα του σφαγμένου ζώου ως ύδωρ’.—Δευτερονόμιον 12:16, 24.

Με αυτό δεν θέλουμε να πούμε ότι η προμήθεια για βρώση κρέατος αποτελεί άδεια για να χύνει κάποιος άσκοπα αίμα ζώων μόνο και μόνο για τη συγκίνηση που προσφέρει το κυνήγι ή για να κάνει επίδειξη των κατορθωμάτων του. Ο Νεβρώδ προφανώς το έκανε αυτό. Η Αγία Γραφή τον περιγράφει ως ‘κραταιό κυνηγό εναντίον του Ιεχωβά’. (Γένεσις 10:9, ΜΝΚ) Ακόμη και σήμερα, η συγκίνηση που προκαλεί το κυνήγι και η θανάτωση ζώων μπορεί εύκολα να αναπτυχθεί σε μερικούς. Αλλά ένα τέτοιο πνεύμα συμβαδίζει με την αχαλίνωτη έλλειψη σεβασμού για τη ζωή των ζώων, και ο Θεός δεν το επιδοκιμάζει.c

Συμπόνια προς τα Ζώα

Μερικοί χορτοφάγοι σήμερα επίσης ανησυχούν ειλικρινά για το πώς μεταχειρίζεται τα ζώα η σύγχρονη βιομηχανία κρέατος. «Οι κτηνοτροφικές επιχειρήσεις δεν ενδιαφέρονται καθόλου για τα φυσικά ένστικτα των ζώων», σχολιάζει Το Εγχειρίδιο του Χορτοφάγου (The Vegetarian Handbook). «Τα σημερινά ζώα που εκτρέφονται σε απαίσιους κλειστούς χώρους και αφύσικο περιβάλλον», σημειώνει το βιβλίο, «αποτελούν αντικείμενο μεγαλύτερης εκμετάλλευσης από ό,τι ποτέ προηγουμένως».

Ενώ η χρήση ζώων για τροφή δεν είναι ενάντια στο θέλημα του Θεού, η βάναυση μεταχείρισή τους είναι. «Ο δίκαιος επιμελείται την ζωήν του κτήνους [κατοικίδιου ζώου, ΜΝΚ] αυτού», αναφέρει η Αγία Γραφή στο εδάφιο Παροιμίαι 12:10. Επίσης ο Μωσαϊκός Νόμος είχε διατάξεις σχετικά με την κατάλληλη φροντίδα των κατοικίδιων ζώων.—Έξοδος 23:4, 5· Δευτερονόμιον 22:10· 25:4.

Πρέπει να Είναι Χορτοφάγος ένας Χριστιανός;

Όπως δείχτηκε από τα παραπάνω, το ερώτημα του αν θα γίνει—ή αν θα παραμείνει—κάποιος χορτοφάγος είναι αποκλειστικά ζήτημα ατομικής απόφασης. Για λόγους υγείας, οικονομίας, οικολογίας ή συμπόνιας προς τα ζώα, κάποιος μπορεί να επιλέξει να ακολουθεί μια διατροφή με χορταρικά. Αλλά πρέπει να τη βλέπει απλώς και μόνο ως έναν τρόπο διατροφής. Δεν πρέπει να επικρίνει εκείνους που επιλέγουν να τρώνε κρέας, όπως κάποιος που τρώει κρέας δεν πρέπει να καταδικάζει έναν χορτοφάγο. Το να τρώει κάποιος κρέας ή να απέχει από αυτό δεν τον κάνει καλύτερο ως άτομο. (Ρωμαίους 14:1-17) Ούτε πρέπει να γίνει η διατροφή κάποιου το κύριο ενδιαφέρον του στη ζωή. «Ο άνθρωπος πρέπει να ζει», είπε ο Ιησούς, «όχι μόνο με ψωμί, αλλά με κάθε λόγο που βγαίνει από το στόμα του Ιεχωβά».—Ματθαίος 4:4.

Όσο για τη σκληρότητα προς τα ζώα και την κατάχρηση των πόρων της γης, ο Ιεχωβά έχει υποσχεθεί να τερματίσει αυτό το διεφθαρμένο και άπληστο σύστημα και να το αντικαταστήσει με το νέο κόσμο που θα δημιουργήσει. (Ψαλμός 37:10, 11· Ματθαίος 6:9, 10· 2 Πέτρου 3:13) Σε εκείνον το νέο κόσμο, ο άνθρωπος και τα ζώα θα έχουν αιώνια ειρήνη μεταξύ τους, και ο Ιεχωβά θα ‘χορτάσει την επιθυμία παντός ζώντος’.—Ψαλμός 145:16· Ησαΐας 65:25.

[Υποσημειώσεις]

[Ευχαριστίες για την προσφορά της εικόνας στη σελίδα 18]

Punch