Ματιές στον Κόσμο

Έγκλημα—Μια Επικερδής Επιχείρηση

Το οργανωμένο έγκλημα στην Ιταλία αποφέρει κατά προσέγγιση 200 ως 240 δισεκατομμύρια δολάρια (περ. 50 ως 60 τρισ. δρχ.) κάθε χρόνο, αναφέρει η Έκθεση του Εμπορικού Συλλόγου των Ιταλών επιχειρηματιών για το 1997. Τουλάχιστον 18 δισεκατομμύρια δολάρια (περ. 4,5 τρισ. δρχ.) λέγεται ότι προέρχονται από τη διακίνηση ναρκωτικών, 11 δισεκατομμύρια δολάρια (περ. 2,7 τρισ. δρχ.) από την πορνεία και 15-18 δισεκατομμύρια δολάρια (περ. 3,7-4,5 τρισ. δρχ.) από τοκογλυφία και απάτες. «Οι τρεις στις δέκα εμπορικές επιχειρήσεις διευθύνονται από άτομα ή εταιρίες που συνδέονται με εγκληματικές οργανώσεις· το 20 με 25 τοις εκατό των τραπεζικών συναλλαγών που λαβαίνουν χώρα κάθε μέρα έχουν σκοτεινή προέλευση», δηλώνει η εφημερίδα Λα Ρεπούμπλικα (La Repubblica).

Η Ανάγνωση Βιβλίων Παραμένει Δημοφιλής

Η τεχνολογία των κομπιούτερ δεν έχει αλλάξει ακόμη τις αναγνωστικές συνήθειες των Βρετανών, σύμφωνα με μια έρευνα του Ινστιτούτου Μελετών Τακτικής. Όπως αναφέρθηκε στην εφημερίδα Δε Τάιμς (The Times), «σχεδόν οι μισοί από αυτούς που ρωτήθηκαν είπαν ότι, τον καιρό της έρευνας, διάβαζαν κάποιο βιβλίο το οποίο απολάμβαναν, αναλογία που δεν έχει αλλάξει πολύ από το 1989». Οι γυναίκες διαβάζουν περισσότερο από τους άντρες, και τα άτομα άνω των 55 είναι οι πιο φανατικοί αναγνώστες. Τα βιβλία μαγειρικής είναι τα πιο δημοφιλή· ακολουθούν τα αστυνομικά και τα θρίλερ, τα αισθηματικά μυθιστορήματα και η λογοτεχνία του 20ού αιώνα. Μολονότι το 30 τοις εκατό των νοικοκυριών έχουν κομπιούτερ, μόνο το 7 τοις εκατό έχουν εξοπλισμό ανάγνωσης CD-ROM, τον ανταγωνιστή του βιβλίου. Επίσης, ανόμοια με ένα φορητό κομπιούτερ, λέει η ίδια εφημερίδα, ένα ενδιαφέρον βιβλίο δεν χαλάει από κόκκους άμμου σε κάποια παραλία στις διακοπές ή από πλήθη που συνωστίζονται στον πολυσύχναστο υπόγειο σιδηρόδρομο, και ένα καλοφτιαγμένο βιβλίο μπορεί «να είναι και ευχάριστο από αισθητικής πλευράς και ωφέλιμο από πλευράς περιεχομένου».

Επιστροφή στο Νερό

«Η μακρόχρονη αναζήτηση μιας πυροσβεστικής χημικής ουσίας η οποία δεν βλάπτει το στρώμα του όζοντος τελικά οδήγησε στο . . . νερό», δηλώνει το περιοδικό Νέος Επιστήμονας (New Scientist). «Αφού έσβησε με νερό εκατό δοκιμαστικές πυρκαγιές, το Νορβηγικό Εργαστήριο Ερευνών για τη Φωτιά στο Τρόνχεϊμ κατέληξε στο συμπέρασμα ότι τα μικρά σταγονίδια νερού είναι κατάλληλο υποκατάστατο για τους αλογονωμένους υδρογονάνθρακες (χάλον) που καταστρέφουν το όζον, οι οποίοι εξακολουθούν να χρησιμοποιούνται ευρέως στους πυροσβεστήρες». Οι χάλον—ενώσεις άνθρακα, βρωμίου και φθορίου—στερούν από τις φωτιές το οξυγόνο. Οι σταγόνες νερού κάνουν το ίδιο, καθώς εξατμίζονται και αυξάνουν τον αρχικό τους όγκο 1.700 φορές για να εκτοπίσουν το οξυγόνο. Η μόνη περίπτωση κατά την οποία αποδείχτηκαν λιγότερο αποτελεσματικές από τους χάλον ήταν σε μικρές φωτιές που σιγόκαιγαν και οι οποίες δεν έφτασαν στη θερμοκρασία που χρειάζεται για να εξατμιστεί το νερό. Αλλά συνεχίζουν να αναζητούνται τεχνητά υποκατάστατα για τους χάλον, καθώς το νερό παρουσιάζει ακόμη ένα πρόβλημα: Η πώλησή του δεν αποφέρει πολλά κέρδη.

Τώρα—Ηπατίτιδα G

Οι γιατροί στην Ιαπωνία επιβεβαίωσαν ότι, ένα μήνα μετά τις μεταγγίσεις αίματος που δέχτηκαν, κάποιοι ασθενείς μολύνθηκαν από τον ιό της ηπατίτιδας G, ένα νέο στέλεχος που προσδιορίστηκε το 1995 στις Ηνωμένες Πολιτείες. Επανεξετάζοντας το αίμα ασθενών που είχαν καρκίνο του ήπατος και εγχειρίστηκαν μεταξύ του 1992 και του 1994 στο Νοσοκομείο Τορανομόν του Τόκιο, οι γιατροί ανακάλυψαν ότι 2 από τους 55 ασθενείς είχαν μολυνθεί πριν από την εγχείρηση και ότι 7 άλλοι μολύνθηκαν μετά την εγχείρηση. Το μολυσμένο αίμα που έλαβε ο καθένας από τους 7 ασθενείς προήλθε κατά μέσο όρο από 71 δότες, είπαν οι γιατροί, δείχνοντας ότι το 1,4 τοις εκατό της ποσότητας του αίματος που χρησιμοποιήθηκε ήταν μολυσμένο από το νέο ιό. Ελάχιστα είναι γνωστά για τον ιό της ηπατίτιδας G ή για το πόσοι φορείς τελικά θα παρουσιάσουν ηπατίτιδα ή καρκίνο του ήπατος, αναφέρει η εφημερίδα Ασάχι Ίβνινγκ Νιουζ (Asahi Evening News).

Το «Πρόβλημα του 2000»

«Αυτό που ονομάστηκε Πρόβλημα του 2000» είναι «ενδεχομένως μια από τις πιο επιβλαβείς δυνάμεις που έχει γνωρίσει η σύγχρονη επιστήμη των υπολογιστών», αναφέρει το περιοδικό Νέα των Η.Π.Α. & Παγκόσμιες Ειδήσεις (U.S.News & World Report). Ξεκίνησε στη δεκαετία του 1960, όταν οι κομπιούτερ ήταν ακριβοί και η μνήμη τους περιορισμένη. Για να εξοικονομήσουν χώρο, οι προγραμματιστές έγραφαν τις ημερομηνίες χρησιμοποιώντας μόνο τους τελευταίους δύο αριθμούς του έτους. Για τον κομπιούτερ, το έτος 1997 ήταν απλώς «97». Το πρόβλημα; «Την 1η Ιανουαρίου 2000, περίπου το 90 τοις εκατό του παγκόσμιου εξοπλισμού και λογισμικού των κομπιούτερ θα ‘νομίζει’ ότι είναι η πρώτη μέρα του 1900». Ήδη γίνονται λάθη. «Σε κάποια πολιτειακή φυλακή, η βλάβη έκανε τους κομπιούτερ να υπολογίσουν λάθος τις ποινές αρκετών κρατουμένων οι οποίοι στη συνέχεια αποφυλακίστηκαν», αναφέρει το περιοδικό Νιούζγουικ (Newsweek). «Μερικές πιστωτικές κάρτες δεν έγιναν δεκτές σε καταστήματα και εστιατόρια επειδή οι ημερομηνίες λήξης τους ‘00’ μπέρδεψαν τους κομπιούτερ. Και σε αρκετές πολιτείες οδηγοί φορτηγών διαπίστωσαν ότι οι άδειές τους που ίσχυαν για όλες τις πολιτείες ακυρώθηκαν όταν οι κομπιούτερ δεν μπόρεσαν να χειριστούν τις αιτήσεις ανανέωσης με ημερομηνίες πέρα από τη χιλιετία». Οι εταιρίες σε όλο τον κόσμο θα χρειαστεί να δαπανήσουν, όπως υπολογίζεται, 600 δισεκατομμύρια δολάρια (περ. 150 τρισ. δρχ.) για να αλλάξουν τους κωδικούς της ημερομηνίας—και ελπίζουν να προλάβουν να το κάνουν αυτό στα δυο χρόνια που απομένουν.

Ζώα που Σπάνε Ρεκόρ

Το καλοκαίρι του 1996, ένα κοινό γλαρόνι έκανε το τεκμηριωμένο ρεκόρ «της μεγαλύτερης πτήσης που έγινε ποτέ από ζώο την εποχή της αποδήμησης», αναφέρει η ιταλική εφημερίδα Κοριέρε ντέλα Σέρα (Corriere della Sera). Αφού ξεκίνησε από τη Φινλανδία, όπου του τοποθέτησαν ένα δακτύλιο, το γλαρόνι πιάστηκε έπειτα από 18 εβδομάδες στην πολιτεία Βικτόρια της Νοτιοανατολικής Αυστραλίας—ύστερα από ταξίδι 24.400 χιλιομέτρων, καλύπτοντας κατά μέσο όρο 200 χιλιόμετρα τη μέρα. Το προηγούμενο ρεκόρ το είχε μια αρκτική στέρνα η οποία διένυσε πετώντας 22.530 χιλιόμετρα από τη Ρωσία στην Αυστραλία το 1955. Κάποια άλλα ζώα των οποίων η αποδήμηση καλύπτει χιλιάδες χιλιόμετρα είναι ο κόκκινος σολομός, τα χέλια, οι πεταλούδες μονάρχης, οι πράσινες χελώνες και οι φάλαινες μεγάπτερος.

Οι φάλαινες μεγάπτερος συνήθως χρειάζονται περίπου 102 μέρες για να μεταναστεύσουν από την Αλάσκα στη Χαβάη, αλλά ερευνητές ανακάλυψαν μία που χρειάστηκε μόλις 39 μέρες για να διανύσει κολυμπώντας τα 4.465 χιλιόμετρα! Το ταξίδι αντιπροσωπεύει μια μέση ταχύτητα πέντε χιλιομέτρων την ώρα. Την ίδια φάλαινα την είδαν και στο Μεξικό. Οι φάλαινες μεγάπτερος μεταναστεύουν στη Χαβάη για να γεννήσουν επειδή τα μικρά τους έχουν λίγο λίπος το οποίο δεν αρκεί για να αντέξουν στα παγωμένα νερά της Αλάσκας. Η μετανάστευσή τους είναι μια από τις μεγαλύτερες των θαλάσσιων θηλαστικών, αναφέρει η εφημερίδα Δε Τάιμς (The Times) του Λονδίνου.

Η Άπιαστη Μύγα!

Γιατί είναι τόσο δύσκολο να σκοτώσετε μια μύγα; Πώς καταφέρνει να ξεφεύγει τόσο γρήγορα; Το μυστικό βρίσκεται σε ένα στοιχείο του εγκεφάλου της που ονομάζεται γιγάντια ίνα. Αυτό είναι ένα κύτταρο που μοιάζει με κορδέλα και επικοινωνεί ηλεκτρικά, και όχι χημικά, με άλλα μέρη του εγκεφάλου της μύγας. Ως αποτέλεσμα, το ρεύμα κινείται γρήγορα προς το μέρος του εγκεφάλου που ενεργοποιεί το πήδημα και το πέταγμα, δίνοντας στη μύγα τη δυνατότητα να ξεφεύγει από τον κίνδυνο μέσα σε λίγα χιλιοστά του δευτερολέπτου. Σε ένα μέσο άνθρωπο, παραδείγματος χάρη, το χέρι του χρειάζεται περίπου ένα τέταρτο του δευτερολέπτου προτού μπορέσει να αντιδράσει σε κάτι που βλέπει το μάτι. Οπλισμένοι με αυτή τη γνώση για τις μύγες, ερευνητές στο Πανεπιστήμιο του Σάσεξ της Βρετανίας ελπίζουν να φτιάξουν ένα εντομοκτόνο που θα αχρηστεύει την αντίδραση της μύγας, αναφέρει η εφημερίδα Δε Τάιμς (The Times) του Λονδίνου.

Κίνδυνος για τις Θαλάσσιες Χελώνες

Ο πληθυσμός των θαλάσσιων χελωνών έχει μειωθεί επικίνδυνα εξαιτίας του υπερβολικού κυνηγιού στα νερά του Ειρηνικού στην Ασία, αναφέρει η εφημερίδα Δε Γουίκεντ Οστρέλιαν (The Weekend Australian). Αυτό έκανε την Αυστραλία και την Ινδονησία να οργανώσουν μια διάσκεψη στην Ιάβα με σκοπό τη βελτίωση των μεθόδων διατήρησης. Επειδή οι χελώνες μεταναστεύουν και δεν ανήκουν σε κάποιο κράτος, τα καλύτερα προγράμματα διατήρησης σε μια χώρα έχουν ελάχιστη αξία αν μια άλλη χώρα στη διαδρομή της μετανάστευσης κυνηγάει τις χελώνες χωρίς να σκεφτεί το μέλλον των ζώων. «Υπολογίζεται ότι 50.000 χελώνες θανατώνονται κάθε χρόνο στο Μπαλί, και μόνο, για το τουριστικό εμπόριο», αναφέρει η εφημερίδα, «και εκατοντάδες χιλιάδες αβγά χελώνας μαζεύονται για τροφή». Η Παπούα-Νέα Γουινέα επίσης εμπορεύεται θαλάσσιες χελώνες, στις οποίες περιλαμβάνονται οι καρέτα-καρέτα που απειλούνται με εξαφάνιση, οι ευάλωτες δερματοχελώνες και οι πράσινες χελώνες. Άλλα είδη που κινδυνεύουν είναι η κεραμιδοειδής χελώνα, η χελώνα Natator depressa και η ελαιόχρωμη χελώνα.

Κινδυνεύει να Εκλείψει ο 150χρονος Κώδικας Μορς

Πριν από 150 και πλέον χρόνια, ο Σάμιουελ Μορς, Αμερικανός εφευρέτης, όρισε για κάθε γράμμα της αλφαβήτου ένα συγκεκριμένο κώδικα από τελείες και παύλες. Αυτό έκανε δυνατό να μεταδίδονται μηνύματα μέσω των ραδιοκυμάτων με τη βοήθεια μιας συσκευής που είναι γνωστή ως τηλέγραφος Μορς. Χιλιάδες ζωές έχουν σωθεί στη θάλασσα όταν πλοία που κινδύνευαν χρησιμοποίησαν τον κώδικα έκτακτης ανάγκης SOS. Οι στρατοί του κόσμου επίσης χρησιμοποίησαν αυτό το απλό μέσο επικοινωνίας, όπως έκαναν και αμέτρητοι ερασιτέχνες που μετέδιδαν μηνύματα για προσωπική τους ευχαρίστηση. Το μεγάλο πλεονέκτημα του κώδικα Μορς έγκειται στη σαφήνειά του, ουσιώδης παράγοντας όταν ένας ασυρματιστής έχει βαριά προφορά ή δεν μπορεί να μιλήσει τη γλώσσα του τόπου στον οποίο πιθανώς θα ακουστεί το μήνυμά του. Ωστόσο, τα μηνύματα Μορς αντικαθίστανται από την προφορική ραδιοεπικοινωνία και τα δορυφορικά συστήματα επικοινωνίας. Το 1993 ο κώδικας έπαψε να αποτελεί απαίτηση για τα ποντοπόρα πλοία. Η Γαλλία εγκατέλειψε το σύστημα Μορς στις αρχές του χρόνου, και ως το 1999 σταδιακά το σύστημα θα έχει σβήσει παγκόσμια.