Κιλιμάντζαρο—Η Στέγη της Αφρικής

ΑΠΟ ΤΟΝ ΑΝΤΑΠΟΚΡΙΤΗ ΤΟΥ ΞΥΠΝΑ! ΣΤΗΝ ΚΕΝΥΑ

ΜΟΛΙΣ πριν από 150 χρόνια, η ενδοχώρα της Αφρικής παρέμενε κατά μεγάλο μέρος αχαρτογράφητη. Για τον έξω κόσμο, αυτή η μεγάλη ήπειρος ήταν ανεξερεύνητη και μυστηριώδης. Από τις πολλές ιστορίες που γίνονταν σταδιακά γνωστές για την Ανατολική Αφρική, μία φαινόταν ιδιαίτερα παράξενη στους Ευρωπαίους. Ήταν κάποια είδηση από τους Γερμανούς ιεραποστόλους Γιοχάνες Ρέπμαν και Γιόχαν Λ. Κραπφ, οι οποίοι ισχυρίζονταν ότι το 1848 είδαν κοντά στον ισημερινό ένα βουνό τόσο ψηλό ώστε η κορυφή του ήταν λευκή από το χιόνι.

Η ιστορία ότι υπήρχε ένα χιονοσκέπαστο βουνό στην τροπική Αφρική αντιμετωπίστηκε όχι μόνο με σκεπτικισμό αλλά και με χλευασμό. Εντούτοις, οι αφηγήσεις για ένα κολοσσιαίο βουνό κέντρισαν την περιέργεια και το ενδιαφέρον των γεωγράφων και των εξερευνητών, και αυτοί τελικά επιβεβαίωσαν τα λεγόμενα των ιεραποστόλων. Υπήρχε πράγματι ένα χιονοσκέπαστο ηφαιστειογενές βουνό στην Ανατολική Αφρική που ονομαζόταν Κιλιμάντζαρο. Για μερικούς λαούς η ονομασία σήμαινε «Μεγαλειώδες Βουνό».

Η «Στέγη» της Αφρικής

Σήμερα το μεγάλο Κιλιμάντζαρο φημίζεται για την απόλυτη ομορφιά και το εντυπωσιακό ύψος του. Ελάχιστες σκηνές είναι τόσο εντυπωσιακές και αξέχαστες όσο το να βλέπει κάποιος ένα κοπάδι ελέφαντες να βόσκουν και να διασχίζουν τις ξηρές, γεμάτες σκόνη αφρικανικές πεδιάδες με επιβλητικό φόντο το χιονοσκέπαστο «Κίλι» να διαγράφεται μεγαλόπρεπο στο βάθος.

Το Κιλιμάντζαρο είναι το ψηλότερο βουνό στην αφρικανική ήπειρο και συγκαταλέγεται στα μεγαλύτερα σβησμένα ηφαίστεια στον κόσμο. Βρίσκεται στην Τανζανία, λίγο νότια από τον ισημερινό και δίπλα στα σύνορα με την Κένυα. Εδώ η γη εκτίναξε πάνω από τέσσερα δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα ηφαιστειακών υλικών και σχημάτισε αυτό το βουνό που οι κορυφές του φτάνουν στα σύννεφα.

Το τεράστιο μέγεθος του βουνού αναδεικνύεται από την απομόνωσή του. Καθώς στέκεται μόνο και απόμακρο, ξεκινάει από την άνυδρη θαμνώδη γη των Μασάι γύρω στα 900 μέτρα πάνω από την επιφάνεια της θάλασσας και φτάνει το κολοσσιαίο ύψος των 5.895 μέτρων! Δεν είναι να απορεί κανείς που μερικές φορές το Κιλιμάντζαρο περιγράφεται ως η στέγη της Αφρικής.

Το Κιλιμάντζαρο ονομαζόταν επίσης «Βουνό των Καραβανιών» επειδή, σαν φωτεινός λευκός φάρος, τα μεγάλα πεδία πάγου και οι παγετώνες του φαίνονταν από απόσταση εκατοντάδων χιλιομέτρων προς κάθε κατεύθυνση. Στους περασμένους αιώνες η χιονισμένη κορυφή του οδηγούσε πολλές φορές τα καραβάνια που έβγαιναν από την άγρια ενδοχώρα της Αφρικής μεταφέροντας ελεφαντόδοντο, χρυσό και δούλους.

Οι Εντυπωσιακές Κορυφές Του

Το Κιλιμάντζαρο αποτελείται από δύο ηφαιστειογενείς κορυφές. Το Κίμπο είναι η κύρια ηφαιστειογενής κορυφή· ο όμορφος συμμετρικός κώνος του είναι σκεπασμένος μόνιμα με πάγο και χιόνι. Στα ανατολικά, μια δεύτερη κορυφή, το Μαουένσι, φτάνει τα 5.150 μέτρα και είναι η τρίτη σε ύψος βουνοκορφή στην Αφρική, μετά το Κίμπο και το όρος Κένυα. Σε αντίθεση με τις ομαλές επικλινείς επιφάνειες του Κίμπο, το Μαουένσι είναι μια τραχιά και όμορφα σμιλεμένη κορυφή με απόκρημνα, ακανόνιστα βραχώδη τοιχώματα σε όλες τις πλευρές του. Οι κορυφές Κίμπο και Μαουένσι συνδέονται σε ύψος 4.600 μέτρων με μια τεράστια, επικλινή πεδιάδα διάσπαρτη με βράχους. Στα δυτικά του Κίμπο βρίσκεται το Σίρα, τα υπολείμματα ενός αρχαίου ηφαιστείου που έχουν καταρρεύσει και εδώ και καιρό έχουν διαβρωθεί από τον άνεμο και το νερό, το οποίο τώρα σχηματίζει ένα συναρπαστικό οροπέδιο με τυρφώνες 4.000 μέτρα πάνω από την επιφάνεια της θάλασσας.

Ένα Οικολογικό Αριστούργημα

Το οικοσύστημα του Κιλιμάντζαρο αποτελείται από διαφορετικές ζώνες οι οποίες καθορίζονται από το υψόμετρο, τη βροχόπτωση και τη βλάστηση. Οι χαμηλότερες πλαγιές είναι καλυμμένες από παρθένα τροπικά δάση στα οποία τριγυρίζουν κοπάδια από ελέφαντες και βούβαλους του Ακρωτηρίου. Διάφορα είδη πιθήκων κατοικούν ψηλά στο θόλο του δάσους, και ο επισκέπτης μπορεί μερικές φορές να καταφέρει να ρίξει μια φευγαλέα ματιά στα ντροπαλά μπούσμπακ και στα ντουίκερ, τα οποία πολύ εύκολα γίνονται ένα με την πυκνή βλάστηση.

Πάνω από το δάσος βρίσκεται η ζώνη με τα ρείκια. Γέρικα ροζιασμένα δέντρα, παραμορφωμένα από τη δύναμη του ανέμου και από τα χρόνια, είναι στολισμένα με κορδέλες από λειχήνες που θυμίζουν τις μακριές γκρίζες γενειάδες μερικών γέρων. Εδώ η βουνοπλαγιά ανοίγει, και φυτρώνουν τεράστια ρείκια. Τούφες χόρτου διακοσμημένες με δέσμες από ζωηρόχρωμα λουλούδια κάνουν την ύπαιθρο να φαντάζει υπέροχα γραφική.

Ακόμα πιο πάνω από την οριακή γραμμή βλάστησης, εμφανίζονται οι τυρφώνες. Τα δέντρα αντικαθίστανται από ασυνήθιστα φυτά που ονομάζονται γιγαντιαία σενέκια, τα οποία φτάνουν σε ύψος τα 4 μέτρα, και από λοβελίες που μοιάζουν με τεράστια λάχανα ή αγκινάρες. Γύρω από τις στρογγυλεμένες πέτρες και τις βραχώδεις προεξοχές του εδάφους φυτρώνουν τα άνθη που ονομάζονται αμάραντα, τα οποία είναι ξυλώδη και ξερά στην αφή, και προσθέτουν λίγο χρώμα στο διαφορετικά ασημόγκριζο τοπίο.

Ακόμα ψηλότερα, οι τυρφώνες παραχωρούν τη θέση τους στην αλπική ζώνη. Το χρώμα του εδάφους είναι μουντό, με σκούρες καφέ και γκρίζες αποχρώσεις. Ελάχιστα φυτά αναπτύσσονται σε αυτό το άγονο, ξερό περιβάλλον. Σε αυτό το σημείο, οι δύο κύριες κορυφές, το Κίμπο και το Μαουένσι, συνδέονται με έναν εκτεταμένο αυχένα, ο οποίος βρίσκεται σε μεγάλο υψόμετρο και είναι ερημικός, ξηρός και βραχώδης. Οι θερμοκρασίες εδώ είναι ακραίες και φτάνουν τους 38 βαθμούς Κελσίου στη διάρκεια της μέρας ενώ πέφτουν πολύ κάτω από το μηδέν τη νύχτα.

Τελικά φτάνουμε στη ζώνη της κορυφής. Εδώ ο αέρας είναι κρύος και διαυγής. Με φόντο το σκούρο μπλε ουρανό, μεγάλοι παγετώνες και πεδία πάγου παραμένουν λευκά και καθαρά, και κάνουν όμορφη αντίθεση με το σκούρο έδαφος του βουνού. Ο αέρας είναι αραιός, και η περιεκτικότητά του σε οξυγόνο είναι περίπου η μισή από εκείνη που υπάρχει στην επιφάνεια της θάλασσας. Στο πάνω μέρος της επίπεδης κορυφής του Κίμπο βρίσκεται ο κρατήρας του ηφαιστείου, ο οποίος είναι σχεδόν ολοστρόγγυλος και έχει διάμετρο 2,5 χιλιόμετρα. Μέσα στον κρατήρα, στην καρδιά του βουνού, βρίσκεται ένα τεράστιο φρέαρ ηφαιστειακής τέφρας το οποίο έχει διάμετρο πάνω από 300 μέτρα και βυθίζεται πάνω από 120 μέτρα μέσα στο λαιμό του ηφαιστείου. Καυτές θειούχες αναθυμιάσεις υψώνονται αργά στον παγωμένο αέρα από μικρές φουμαρόλες (οπές καπνού), πράγμα που αποδεικνύει ότι βαθιά μέσα στον κοιμισμένο γίγαντα υπάρχει αναταραχή.

Το τεράστιο μέγεθος και ο όγκος του Κιλιμάντζαρο του επιτρέπουν να δημιουργεί το δικό του κλίμα. Ο υγρός άνεμος, ο οποίος φτάνει στην ενδοχώρα από τον Ινδικό Ωκεανό διασχίζοντας ημιάνυδρες πεδινές περιοχές, χτυπάει το βουνό και εξακοντίζεται προς τα πάνω όπου συμπυκνώνεται και δημιουργεί βροχοπτώσεις. Αυτό κάνει τις χαμηλότερες πλαγιές εύφορες για την ανάπτυξη καφεόδεντρων και εδώδιμων φυτών τα οποία συντηρούν το λαό που ζει γύρω από τους πρόποδες του βουνού.

Η Κατάκτηση του «Κίλι»

Οι άνθρωποι που ζουν στη σκιά του Κιλιμάντζαρο είχαν τη δεισιδαιμονική αντίληψη ότι οι πλαγιές του ήταν η κατοικία κακών πνευμάτων τα οποία θα έβλαπταν οποιονδήποτε προσπαθούσε να πλησιάσει την παγωμένη κορυφή του. Αυτό δεν άφηνε τους ντόπιους να προσπαθήσουν να φτάσουν στην κορυφή του. Τελικά, το 1889 δύο Γερμανοί εξερευνητές αναρριχήθηκαν στο βουνό και πάτησαν στο υψηλότερο σημείο στην Αφρική. Η δεύτερη κορυφή, το Μαουένσι, στην οποία η αναρρίχηση είναι δυσκολότερη από τεχνική άποψη, δεν κατακτήθηκε παρά μόνο το 1912.

Σήμερα η εμπειρία της αναρρίχησης στο Κιλιμάντζαρο προσφέρεται σε όλους όσους έχουν καλή υγεία, και είναι πολύ δημοφιλής στους επισκέπτες της Ανατολικής Αφρικής. Οι αρχές του πάρκου στην πλευρά της Τανζανίας έχουν καλά οργανωμένες διευθετήσεις για όσους θέλουν να αναρριχηθούν στο βουνό. Νοικιάζονται στολές και εξοπλισμός. Εκπαιδευμένοι βαστάζοι και οδηγοί είναι διαθέσιμοι, και αρκετά καταλύματα προσφέρουν άνετη παραμονή από την αρχή ως το τέλος των αναρριχητικών εξορμήσεων. Στο βουνό υπάρχουν καλοχτισμένες καλύβες σε διάφορα υψόμετρα, οι οποίες παρέχουν στον ορειβάτη ένα μέρος για να κοιμηθεί και καταφύγιο.

Το να δείτε το Κιλιμάντζαρο με τα μάτια σας είναι εντυπωσιακό και εμπνέει περισυλλογή. Θα συμφωνήσετε πρόθυμα με αυτό που λέγεται σχετικά με τον Θεό: «Ο στερεόνων δια της δυνάμεώς σου τα όρη». (Ψαλμός 65:6) Ναι, έτσι όπως στέκεται ψηλό και μοναχικό πάνω από την Αφρική, το Κιλιμάντζαρο αποτελεί επιβλητική μαρτυρία για τη δύναμη του Μεγαλειώδους Δημιουργού.

[Χάρτης στη σελίδα 16]

(Για το πλήρως μορφοποιημένο κείμενο, βλέπε έντυπο)

ΑΦΡΙΚΗ

Κένυα

ΚΙΛΙΜΑΝΤΖΑΡΟ

Τανζανία