«Εκεί Κάτω» η Ζωή Είναι Διαφορετική

ΑΠΟ ΤΟΝ ΑΝΤΑΠΟΚΡΙΤΗ ΤΟΥ ΞΥΠΝΑ! ΣΤΗΝ ΑΥΣΤΡΑΛΙΑ

«ΕΚΕΙ ΚΑΤΩ». Αυτή είναι μια έκφραση (στην αγγλική) η οποία έχει γίνει γνωστή σε πολλούς τα πρόσφατα χρόνια. Αλλά κάτω από τι; Αυτό αναφέρεται σε χώρες που βρίσκονται κάτω από τον ισημερινό. Κυριολεκτικά μιλώντας, όλες οι χώρες του Νότιου Ημισφαιρίου θα μπορούσαν να ονομαστούν «εκεί κάτω». Ωστόσο, μόνο η Αυστραλία και η Νέα Ζηλανδία αναφέρονται συνήθως με αυτόν τον τρόπο. Αυτό το άρθρο θα επικεντρωθεί στην Αυστραλία, το όνομα της οποίας προέρχεται από τη λατινική λέξη αουστράλις (australis), που σημαίνει «νότιος».

Η ζωή στην Αυστραλία είναι διαφορετική από τη ζωή σε πολλές χώρες του Βόρειου Ημισφαιρίου. Η γεωγραφική τοποθεσία δεν είναι ο μόνος λόγος για αυτό. Υπάρχουν πολλές άλλες διαφορές τις οποίες αντιλαμβάνονται οι επισκέπτες.

Αποίκιση από Ευρωπαίους

Το 1788 άρχισε η αποίκιση αυτής της μεγάλης, ηλιόλουστης χώρας από Ευρωπαίους. Μια ομάδα ιστιοφόρων που ήταν γνωστή ως Πρώτος Στόλος κατέπλευσε στον όρμο Σίντνεϊ. Οι επιβάτες τους ήταν κυρίως κατάδικοι από την Αγγλία, την Ιρλανδία και τη Σκωτία, οι οποίοι έφεραν μαζί τους την αγγλική γλώσσα. Τα επόμενα 150 χρόνια, οι περισσότεροι μετανάστες ήταν βρετανικής καταγωγής.

Μετά το Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο άλλαξε το πρότυπο της μετανάστευσης. Σήμερα, υπάρχουν χιλιάδες «καινούριοι Αυστραλοί» από διάφορες χώρες, οι περισσότεροι από την Ιταλία και την Ελλάδα. Οι μετανάστες έχουν εμπλουτίσει τον αυστραλιανό τρόπο ζωής και έχουν φέρει μαζί τους τις γλώσσες τους και τη δική τους προφορά της αγγλικής, όπως και τη μαγειρική και τον πολιτισμό τους.

Αυτό δικαιολογεί τις πολυποίκιλες προφορές που ακούγονται εδώ. Αλλά ακόμη και άτομα των οποίων οι οικογένειες έχουν ζήσει εδώ επί πολλές γενιές έχουν ξεχωριστή προφορά και μιλάνε την αγγλική με ξεχωριστό τρόπο. Οι Αυστραλοί προφέρουν τα αγγλικά φωνήεντα με έναν επίπεδο, συνήθως ακαθόριστο, ήχο, και ίσως περάσει καιρός μέχρι να μπορεί να τα ξεχωρίζει κάποιος με ακρίβεια. Επίσης υπάρχουν εκφράσεις που χρησιμοποιούνται αποκλειστικά στην Αυστραλία. Για παράδειγμα, ό,τι ώρα της μέρας ή της νύχτας και αν είναι, ο αποδεκτός χαιρετισμός είναι ένα πρόσχαρο «Καλημέρα φίλε!» Συχνά ακολουθεί ένας ευγενικός λόγος σχετικά με την υγεία του ατόμου, και ο επισκέπτης μπορεί να ερωτηθεί: «Πώς πάμε φίλε, καλά;»

Και οι Άνθρωποι Είναι Διαφορετικοί

Για να επιβιώσει κανείς σε αυτή την κακοτράχαλη χώρα απαιτείται προσαρμοστικότητα και δύναμη χαρακτήρα. Αυτό ίσως εξηγεί σε μεγάλο βαθμό την αισιοδοξία πολλών Αυστραλών, πράγμα που έκανε δημοφιλή τη φράση: «Όλα θα πάνε καλά, φίλε!» Αυτό υπονοεί ότι δεν είναι ανάγκη να ανησυχεί κάποιος υπερβολικά όταν τα πράγματα φαίνονται ζοφερά, επειδή όλα θα έχουν καλή κατάληξη.

Ο πρόλογος στο έντυπο Οι Αυστραλοί (The Australians) παρατηρεί: «Είναι αναμενόμενο ότι μια χώρα που ξεκίνησε τη ζωή της αλυσοδεμένη, και διακόσια χρόνια αργότερα έγινε ένα από τα πιο δυναμικά και ακμάζοντα μικρά έθνη, πρέπει να παράγει συναρπαστικές και πολυποίκιλες προσωπικότητες. . . . Από τέτοια άτομα αποτελούνται . . . Οι Αυστραλοί».

Πολλοί Αυστραλοί θεωρούν ότι η συντροφικότητα προέκυψε από ένα ισχυρό ένστικτο επιβίωσης τους περασμένους δύο αιώνες. Τους αρέσει να τονίζουν το σθένος των Αυστραλών στρατιωτών στον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο. Μαζί με τις ένοπλες δυνάμεις της Νέας Ζηλανδίας, αυτοί οι σκληροί στρατιώτες ήταν γνωστοί με το αγγλικό ακρωνύμιο των ενωμένων Σωμάτων Στρατού της Αυστραλίας και της Νέας Ζηλανδίας (ANZAC). Επίσης, έγιναν πασίγνωστοι ως «σκαφτιάδες», αλλά δεν είναι βέβαιο αν αυτό αναφερόταν στο ότι έσκαβαν χαρακώματα ή στο ότι έσκαβαν στα χρυσωρυχεία της Αυστραλίας, όπου συνέρρεαν οι άντρες το 19ο αιώνα.

Οδήγηση—Σημαντική Διαφορά

Οι επισκέπτες που έρχονται από χώρες όπου η κυκλοφορία γίνεται στη δεξιά πλευρά του δρόμου διαπιστώνουν ότι η οδήγηση στην Αυστραλία είναι πολύ διαφορετική. Σε όλη τη χώρα, τα οχήματα κινούνται στην αριστερή πλευρά του δρόμου.

Έτσι, αν φτάσετε στην Αυστραλία από μια χώρα όπου η οδήγηση γίνεται στα δεξιά, τα πρώτα σας βήματα σε έναν πολυσύχναστο δρόμο ίσως αποδειχτούν επικίνδυνα. Ο συνηθισμένος σας τρόπος για να ελέγχετε το δρόμο: “κοιτάζω αριστερά, έπειτα δεξιά και κατόπιν ξανά αριστερά” θα μπορούσε να αποβεί ολέθριος. Τώρα πρέπει να σκέφτεστε: “κοιτάζω δεξιά, έπειτα αριστερά και κατόπιν ξανά δεξιά” προτού διασχίσετε το δρόμο. Μπράβο! Μαθαίνετε γρήγορα. Ωπ! Παραλίγο να μπείτε στο αυτοκίνητο από λάθος μεριά. Ξεχάσατε ότι ο οδηγός κάθεται στα δεξιά σε αυτή τη χώρα!

Διαφορετικές Καιρικές Συνθήκες

«Εκεί κάτω» οι εποχές είναι αντιστραμμένες σε σχέση με το Βόρειο Ημισφαίριο. Καυτοί, ξηροί άνεμοι έρχονται από τα βόρεια-βορειοδυτικά, ενώ όλες οι μεταβολές στο ψύχος έρχονται από τα νότια. Εδώ ποτέ δεν μιλάνε για ψυχρό βοριά, αλλά να προσέχετε τον παγωμένο σφοδρό νοτιά, που με την κρύα του ανάσα φέρνει μερικές φορές χιόνι και χιονοθύελλες.

Η Αυστραλία είναι η πιο ξηρή και θερμή ήπειρος της γης, με θερμοκρασίες οι οποίες στις ξηρές περιοχές της ενδοχώρας φτάνουν τους 30 βαθμούς Κελσίου. Η υψηλότερη θερμοκρασία που έχει καταγραφεί ήταν 53,1 βαθμοί. Η χαμηλότερη ήταν -22 βαθμοί, κοντά στο Όρος Κοσούσκο, την υψηλότερη κορυφή της Αυστραλίας, στην περιοχή των Ορέων Σνόουι.

Με τα δεδομένα του Βόρειου Ημισφαιρίου, δεν κάνει πολύ κρύο εδώ. Πάρτε για παράδειγμα τη Μελβούρνη, την πρωτεύουσα της πολιτείας Βικτόρια. Μολονότι αυτή η πόλη βρίσκεται στο νότιο άκρο της Αυστραλίας, η μέση ημερήσια θερμοκρασία τον Ιούλιο κυμαίνεται από 6 ως 13 βαθμούς Κελσίου. Συγκρίνετέ το αυτό με τη μέση ημερήσια θερμοκρασία του Ιανουαρίου στο Πεκίνο της Κίνας, -10 ως 1 βαθμό, ή στη Νέα Υόρκη, -4 ως 3 βαθμούς. Και οι δύο πόλεις απέχουν από τον ισημερινό όσο περίπου η Μελβούρνη. Γιατί είναι πιο θερμό το κλίμα «εκεί κάτω», όταν μάλιστα η Αυστραλία βρίσκεται κοντά στην ψυχρότερη περιοχή της γης—την Ανταρκτική;

Η διαφορά είναι ότι στο Βόρειο Ημισφαίριο κυριαρχούν μάζες ξηράς αλλά στο Νότιο Ημισφαίριο κυριαρχούν ωκεανοί. Η Αυστραλία και η Νέα Ζηλανδία περιβάλλονται από χιλιάδες τετραγωνικά χιλιόμετρα ωκεανού, ο οποίος προτάσσει ένα προστατευτικό στρώμα θερμότερου αέρα απέναντι στις αέριες μάζες της παγωμένης Ανταρκτικής, διατηρώντας έτσι το κλίμα πιο θερμό.

Εξαιτίας του μεγάλου μεγέθους της αυστραλιανής ηπείρου, παρατηρείται αξιοσημείωτη ποικιλία στο κλίμα διαφόρων περιοχών. Στις νοτιότερες πολιτείες οι εποχές ξεχωρίζουν· το χειμώνα υπάρχουν ξάστερες, ψυχρές ή παγωμένες νύχτες τις οποίες συνήθως διαδέχονται ευχάριστες ζεστές μέρες. Σε αυτές τις ευχάριστες χειμωνιάτικες μέρες οι θερμοκρασίες είναι συχνά παρόμοιες με τις καλοκαιρινές θερμοκρασίες πολλών χωρών του Βόρειου Ημισφαιρίου. Στις βόρειες πολιτείες της Αυστραλίας, όμως, το έτος χωρίζεται απλά σε δύο εποχές—τη μεγάλη περίοδο της ξηρασίας και την περίοδο των βροχερών μουσώνων. Στο Ντάργουιν, την πρωτεύουσα του Διαμερίσματος Βορείου Εδάφους, η θερμοκρασία βρίσκεται σταθερά γύρω στους 32 βαθμούς Κελσίου.

Άλλες Διαφορές

Ως αποτέλεσμα του κυρίως θερμού καιρού σε μεγάλο μέρος της ηπείρου, οι Αυστραλοί φορούν ως επί το πλείστον πρόχειρα ρούχα. Αλλά είναι σημαντικό να φορούν πλατύγυρο καπέλο. Υπάρχει υψηλότερο ποσοστό εμφάνισης καρκίνου του δέρματος εδώ από ό,τι στις πιο εύκρατες χώρες, εξαιτίας της μεγαλύτερης έκθεσης στο φως του ήλιου.

Καθώς υπάρχουν ακόμη άφθονες ανοιχτές εκτάσεις στην Αυστραλία, έχουν φτιαχτεί πολλοί χώροι πικνίκ με εγκαταστάσεις για υπαίθριο ψήσιμο. Το κρέας είναι σχετικά φτηνό, έτσι συνήθως ψήνουν λουκάνικα και μπριζόλες. Αλλά τι κάνουν όλοι αυτοί που στέκονται γύρω από την υπαίθρια ψησταριά; Μυστικά νοήματα με τα χέρια; Όχι, απλώς κουνάνε το ελεύθερο χέρι τους για να διώχνουν τις μύγες! Οι μύγες και τα κουνούπια αποτελούν σοβαρό πρόβλημα για τα υπαίθρια γεύματα, ιδιαίτερα όταν ο καιρός είναι ζεστός.

Έτσι, το να ζει κάποιος «εκεί κάτω» σημαίνει να μάθει να ζει με μύγες και κουνούπια, και τα περισσότερα σπίτια έχουν σήτες στις μπροστινές και στις πίσω πόρτες. Παλιότερα, οι άνθρωποι φορούσαν καπέλα με φελλούς που κρέμονταν από το γείσο ώστε να διώχνουν τις μύγες. Από τότε που εμφανίστηκαν τα εντομοαπωθητικά, αυτά τα καπέλα δεν χρησιμοποιούνται πολύ πια.

Μια άλλη διαφορά έχει να κάνει με τα υπέροχα, πολύχρωμα λουλούδια και τους ανθοφόρους θάμνους και δέντρα. Το δυνατό άρωμα που συνήθως παρατηρείται στο Βόρειο Ημισφαίριο απουσιάζει. Εδώ, εκείνος που αγαπάει τους κήπους πρέπει να φέρει τη μύτη του κοντά στα λουλούδια για να απολαύσει πλήρως το άρωμά τους. Φυσικά, αυτό δεν συμβαίνει με όλα τα λουλούδια της Αυστραλίας. Η δάφνη και το γιασεμί, για παράδειγμα, χαρίζουν μια εκπληκτική απόλαυση στα ρουθούνια σας. Αλλά γενικά μιλώντας, τα άνθη εδώ έχουν λιγότερο άρωμα από ό,τι στα ψυχρότερα κλίματα.

Ανοιχτές Εκτάσεις

Η ευρυχωρία είναι ένας τομέας της ζωής «εκεί κάτω» ο οποίος είναι στ’ αλήθεια διαφορετικός. Η αντίληψη του τι είναι κοντά και τι μακριά διαφέρει από αυτήν που υπάρχει σε πολλές βόρειες χώρες. Οι αποστάσεις μεταξύ μερικών κωμοπόλεων είναι τόσο μεγάλες ώστε κάποιος μπορεί να ταξιδεύει ώρες προτού δει την επόμενη κωμόπολη. Αυτό ισχύει ιδιαίτερα για την ενδοχώρα. Εδώ κυριαρχεί η ευρυχωρία και η απόλυτη γαλήνη, και ο επισκέπτης μπορεί να γεμίσει τους πνεύμονές του με καθαρό, αμόλυντο αέρα. Οι ευκάλυπτοι και οι ακακίες είναι τα δέντρα που κυριαρχούν στο τοπίο της ενδοχώρας.

Καθώς βραδιάζει, ένα πανέμορφο ηλιοβασίλεμα τέρπει τα μάτια σας. Αλλά το σκοτάδι πέφτει εκπληκτικά γρήγορα, επειδή υπάρχει ελάχιστο λυκόφως «εκεί κάτω». Σύντομα, ένας λαμπερός και διαυγής Νότιος νυχτερινός ουρανός αποκαλύπτει το πλήθος των άστρων του, περιλαμβανομένου του ξακουστού σχηματισμού που αποκαλείται Σταυρός του Νότου. Οι ευκάλυπτοι διαγράφονται με φόντο τον ουρανό καθώς τα άγρια ζώα αρχίζουν να ξεκουράζονται, και σε τυλίγει μια ηρεμία που φαίνεται να επιτείνει την εντύπωση του ανοιχτού χώρου.

Σβήστε προσεκτικά τη φωτιά προτού μπείτε στον υπνόσακό σας. Αυτό είναι ζωτικής σημασίας, επειδή όταν η φωτιά ξεφύγει από τον έλεγχο στις έρημες εκτάσεις της Αυστραλίας, σύντομα μετατρέπεται σε ολοκαύτωμα που δεν αφήνει τίποτα στο πέρασμά του. Οι κορυφές των ευκάλυπτων εκρήγνυνται από τη μεγάλη θερμότητα, κάνοντας τη φωτιά να εξαπλώνεται με τρομακτική ταχύτητα. Τους καυτούς, ξηρούς καλοκαιρινούς μήνες οι πυρκαγιές είναι συνεχής πηγή φόβου για όσους ζουν κοντά στις έρημες περιοχές. Οι απαγορεύσεις και οι διατάξεις που αφορούν το άναμμα φωτιάς στο ύπαιθρο πρέπει να τηρούνται αυστηρά.

Σύντομα ξημερώνει, και εσείς ξυπνάτε από ένα θορυβώδες γέλιο, καθώς κάποιο σμήνος κουκαμπούρα που πέρασαν το βράδυ σε έναν κοντινό ευκάλυπτο αρχίζουν να τραγουδάνε χαρούμενα. Σαστισμένοι, κοιτάζετε έξω από τη σκηνή σας και βλέπετε και άλλα δέντρα γεμάτα πουλιά με όμορφα χρώματα. Μπορεί να έχετε ήδη συναντήσει πολλά από αυτά, καθώς και άλλα πλάσματα, όπως τα καγκουρό, τα κοάλα, τα εμού και ίσως και ένα φασκωλόμυ. Αυτά που δεν ανυπομονείτε να συναντήσετε είναι τα φίδια και οι αράχνες. Ναι, αυτή η ήπειρος διαθέτει μερικά από τα πιο δηλητηριώδη φίδια και αράχνες στον κόσμο. Αλλά τα περισσότερα από αυτά δεν θα σας απειλήσουν ποτέ αν δεν τα ενοχλήσετε.

Είναι ώρα για πρωινό γύρω από τη φωτιά—συνήθως μπέικον και αβγά με φέτες καλοφρυγανισμένο ψωμί. Ο καθαρός αέρας σάς έχει ανοίξει την όρεξη. Έπειτα, καθώς προσπαθείτε να απολαύσετε το πρωινό σας ανάμεσα στις μύγες, αρχίζετε να αναλογίζεστε αυτή την επαφή σας με την ερημιά, η οποία σας έδωσε μια ιδέα της αχανούς αυστραλιανής ηπείρου.

Τώρα η περιήγησή σας σε αυτή την απέραντη χώρα έχει τελειώσει και επιστρέφετε στο σπίτι σας. Αναμφίβολα η εμπειρία της γνωριμίας με τους φιλικούς Αυστραλούς και με τον απλό τρόπο ζωής τους θα παραμείνει στη μνήμη σας. Όπως και οι περισσότεροι επισκέπτες, πιθανώς θα θέλετε να ξανάρθετε κάποια μέρα. Αλλά σίγουρα έχετε καταλήξει στο εξής συμπέρασμα: «Εκεί κάτω» η ζωή είναι διαφορετική!

[Ευχαριστίες για την προσφορά της εικόνας στη σελίδα 17]

Παπαγαλάκι και ροζ κακατούα: Ευγενής παραχώρηση από Australian International Public Relations· γυναίκα: Ευγενής παραχώρηση από West Australian Tourist Commission