Πώς Μπορείτε να Επιβιώσετε στην Εποχή της Πληροφορίας
ΠΡΕΠΕΙ να αντιμετωπίσουμε το γεγονός ότι υπάρχουν πολλές πλευρές της εποχής της πληροφορίας στη δεκαετία του 1990 που θα συνεχίσουν να μας προξενούν άγχος. Μερικές από αυτές μπορούμε να τις ελέγξουμε λίγο ή καθόλου. Από την άλλη, υπάρχουν βήματα που μπορούμε να κάνουμε για να εξαλείψουμε, αν όχι όλο, τουλάχιστον μεγάλο μέρος του άγχους. Θα μπορούσαμε να πούμε, λοιπόν, ότι η επιβίωση στην εποχή της πληροφορίας είναι μια δύσκολη αλλά και ανταμειφτική υπόθεση.
Δέκτες και Δότες Πληροφοριών
Είτε έχουμε κατατάξει τον εαυτό μας με αυτόν τον τρόπο είτε όχι, σε όλη μας τη ζωή είμαστε όλοι δέκτες και δότες πληροφοριών σε κάποιο βαθμό. Ο εγκέφαλός μας, όμως, δέχεται και επεξεργάζεται πληροφορίες με διαφορετικούς τρόπους. Ένας τρόπος περιλαμβάνει την εκπληκτική ικανότητα του εγκεφάλου να επεξεργάζεται πληροφορίες υποσυνείδητα.
Ένας άλλος τρόπος περιλαμβάνει τη συνειδητή επεξεργασία πληροφοριών όπως στη διάρκεια κάποιας συνομιλίας. Μπορούμε να ασκήσουμε σημαντικό έλεγχο σε αυτό το είδος επεξεργασίας πληροφοριών—και ως δότες και ως δέκτες. Όταν πρόκειται για επιπόλαιες συζητήσεις, η Αγία Γραφή προειδοποιεί για εκείνους που είναι “όχι μόνο αργόσχολοι, αλλά και σπερμολόγοι και άτομα που ανακατεύονται στις υποθέσεις των άλλων, μιλώντας για πράγματα που δεν πρέπει”. (1 Τιμόθεο 5:13) Με άλλα λόγια, να προσέχετε να μη δαπανάτε υπέρμετρο χρόνο μιλώντας για ασήμαντα ζητήματα ή ακόμη και για επιβλαβείς πληροφορίες. Μην είστε το είδος του ατόμου του οποίου το κύριο ενδιαφέρον στη ζωή είναι να μαθαίνει τα τελευταία κουτσομπολιά. Έτσι μπορεί να σπαταλάται πολύτιμος χρόνος και ενέργεια, και αυτό μπορεί να δημιουργεί άγχος σε εμάς και στους άλλους. Ίσως χάσετε ευκαιρίες να αφομοιώσετε και να μεταδώσετε πληροφορίες οι οποίες είναι αληθινά εποικοδομητικές και ζωτικές για να επιβιώσει κάποιος σε αυτόν τον ταραγμένο κόσμο.
Τις πληροφορίες που συγκεντρώνουμε μέσω της ανάγνωσης τις επεξεργαζόμαστε συνειδητά, και ως εκ τούτου χρειαζόμαστε για αυτές τον περισσότερο χρόνο. Το γεμάτο άγχος σχόλιο «Δεν προλαβαίνω να διαβάσω όσα πρέπει!» είναι πάρα πολύ οικείο. Μήπως αισθάνεστε ότι έχετε πάρα πολλά να διαβάσετε και πολύ λίγο χρόνο για να τα καταφέρετε; Λόγω του ότι από τη φύση της η ανάγνωση καταναλώνει χρόνο, η τέχνη και η απόλαυσή της συχνά χάνονται σε αυτή την εποχή της άμεσης πληροφόρησης. Πάρα πολλά άτομα επιτρέπουν στην τηλεόραση να μονοπωλεί το χρόνο τους. Εντούτοις, ο γραπτός λόγος παραμένει ο πιο ισχυρός τρόπος για να κεντριστεί η φαντασία και να μεταδοθούν πληροφορίες, ιδέες και έννοιες.
Πώς μπορούμε να τα καταφέρουμε όταν τόσο πολλή αναγνωστική ύλη απαιτεί την προσοχή μας και ανταγωνίζεται την τηλεόραση, τα παιχνίδια για κομπιούτερ και άλλες ψυχαγωγικές δραστηριότητες; Η απάντηση είναι: φιλτράρισμα. Όταν φιλτράρουμε, δηλαδή ταξινομούμε ή τοποθετούμε κατά σειρά προτεραιότητας, όσα χρειαζόμαστε να ακούσουμε, να δούμε, να πούμε ή να διαβάσουμε, μπορούμε να εξαλείψουμε μεγάλο μέρος του άγχους της υπερπληροφόρησης. Το αποτελεσματικό φιλτράρισμα μπορεί να γίνει σε δύο επίπεδα.
Χρειαζόμαστε Τόσο Πολλές Ασήμαντες Λεπτομέρειες;
Η αντίληψη των αναγκών μας συχνά διαστρεβλώνεται από τα όσα πιστεύουν οι άλλοι πως χρειαζόμαστε ή από το τι μας κάνουν να πιστεύουμε ότι χρειαζόμαστε οι έξυπνες διαφημίσεις των μέσων ενημέρωσης. Για να βγείτε από αυτόν τον μπερδεμένο λαβύρινθο πληροφοριών, εφαρμόστε το βασικό κανόνα: Απλοποίηση! Ο Ρίτσαρντ Σ. Γούρμαν το θέτει ως εξής: «Το μυστικό για την επεξεργασία των πληροφοριών είναι να περιορίζετε το φάσμα της πληροφόρησής σας ώστε να ανταποκρίνεται πραγματικά στη ζωή σας . . . Πιστεύω πως είναι μύθος το ότι όσο περισσότερες επιλογές έχεις, τόσο πιο κατάλληλες κινήσεις θα κάνεις και τόσο περισσότερη ελευθερία θα απολαμβάνεις. Αντίθετα, περισσότερες επιλογές φαίνεται ότι δημιουργούν περισσότερο άγχος».
Έτσι, όταν πρόκειται να διαβάσετε ή να παρακολουθήσετε τηλεόραση, είναι καλό να εξετάσετε τις συνήθειές σας. Ρωτήστε τον εαυτό σας: “Είναι αυτό απαραίτητο για την εργασία μου ή για τη ζωή μου; Χρειάζομαι πραγματικά να ξέρω όλες τις ασήμαντες λεπτομέρειες και τα κουτσομπολιά για τους διάσημους και τους λεγόμενους ωραίους ανθρώπους στον κόσμο; Πώς θα άλλαζε η ζωή μου αν δεν παρακολουθούσα αυτό το τηλεοπτικό πρόγραμμα, αν δεν διάβαζα αυτό το βιβλίο ή το περιοδικό ή αν δεν δαπανούσα τόσο χρόνο για την εφημερίδα;” Μερικοί έχουν καταφέρει να αναλύσουν τι διαβάζουν και τι παρακολουθούν στην τηλεόραση και έχουν εξαλείψει την ύλη που δημιουργούσε ακαταστασία στη διάνοιά τους και στο σπίτι τους. Για παράδειγμα, αποφάσισαν να παίρνουν μόνο μία καθημερινή εφημερίδα. Οι περισσότερες εφημερίδες έχουν τα ίδια βασικά νέα έτσι και αλλιώς. Μερικοί έχουν ζητήσει συγκεκριμένα να μη λαβαίνουν στο γραμματοκιβώτιό τους περιττά διαφημιστικά τα οποία δεν ζήτησαν.
Ο μεγαλύτερος άνθρωπος που έζησε ποτέ, ο Ιησούς Χριστός, σύστησε να διατηρούμε τη ζωή μας απλή και εύτακτη. (Ματθαίος 6:25-34) Η απλότητα συστήνεται και επαινείται σε πολλούς ασιατικούς πολιτισμούς, ενώ αναγνωρίζεται και από πολλά άτομα σε Δυτικούς πολιτισμούς ως ανώτερος τρόπος ζωής. Ο συγγραφέας Ντουέιν Έλγκιν δήλωσε: «Το να ζει κανείς πιο απλά σημαίνει να ζει με περισσότερο σκοπό και με τους ελάχιστους περιττούς περισπασμούς».
Τώρα, αν έχετε θέσει προτεραιότητες στη λήψη των πληροφοριών σας όσον αφορά τις ανάγκες σας, κάνετε το ίδιο με τα ενδιαφέροντά σας, επειδή το ενδιαφέρον είναι η κινητήρια δύναμη για μάθηση. Το πρόβλημα εδώ, όμως, είναι να διαχωρίσετε το τι πραγματικά σας ενδιαφέρει από αυτό που νομίζετε ότι θα πρέπει να σας ενδιαφέρει για να ευχαριστείτε τους άλλους—ίσως ανθρώπους στην εργασία σας. Αλλά αν μπορέσετε να προγραμματίσετε την πρόσληψη πληροφοριών από την ανάγνωση και την τηλεόραση ή τον κομπιούτερ όπως ακριβώς θα προγραμματίζατε κάθε άλλη δραστηριότητα, θα διαπιστώσετε ότι όταν έχετε ως επίκεντρο αυτά που σας ενδιαφέρουν πραγματικά θα ζείτε μια ευχάριστη ζωή, χωρίς αδικαιολόγητο άγχος.
Πώς μπορείτε λοιπόν να επιβιώσετε από το άγχος της υπερπληροφόρησης; Ίσως να μην μπορέσετε ποτέ να το εξαλείψετε εντελώς, αλλά αν ακολουθήσετε τους λίγους απλούς κανόνες που αναφέραμε θα βοηθηθείτε πολύ. Απλοποιήστε όσα αφορούν τις πληροφορίες, και να τις ταξινομείτε ανάλογα με τις προσωπικές σας ανάγκες και τα ενδιαφέροντά σας. Έρχεται ο καιρός οπότε καθετί που κάνει τη ζωή περίπλοκη, περιλαμβανομένου του άγχους της υπερπληροφόρησης, θα ανήκει στο παρελθόν, αλλά στο μεταξύ να κρατάτε τα θαύματα της σύγχρονης τεχνολογίας στη θέση τους. Να τα βλέπετε ως μέσο προς κάποιο σκοπό. Μη γίνετε δούλος τους ούτε να τα φοβάστε. Έτσι, οι χρήσιμες πληροφορίες θα είναι εποικοδομητικές, ενθαρρυντικές και ωφέλιμες, χωρίς να σας προξενούν άγχος.
[Πλαίσιο στη σελίδα 11]
Κάντε Ανταλλαγή
«Ακυρώστε την εγγραφή σας στη συνδρομητική τηλεόραση, . . . και δώστε τα ίδια [χρήματα] κάθε μήνα για να αγοράσετε ένα ή περισσότερα καλά βιβλία. Τα βιβλία είναι το αντίθετο της τηλεόρασης: Είναι αργά, σε κάνουν να συμμετέχεις, σε εμπνέουν, αυξάνουν τη νοημοσύνη και κεντρίζουν τη δημιουργικότητα».
«Επίσης μπορείτε να θέσετε κάποιο όριο ώστε να μην ξεπερνάτε έναν ορισμένο αριθμό ωρών κάθε εβδομάδα στο Ιντερνέτ, ή τουλάχιστον να εξισορροπείτε την ποσότητα του χρόνου που δαπανάτε στον κομπιούτερ με ίση ποσότητα χρόνου για διάβασμα βιβλίων».—Νέφος Δεδομένων—Πώς να Επιβιώσετε από την Υπεραφθονία Πληροφοριών (Data Smog—Surviving the Information Glut).
[Πλαίσιο στη σελίδα 12]
Να Είστε Αφέντης, Όχι Δούλος
«Κλείστε την τηλεόραση. Δεν υπάρχει γρηγορότερος τρόπος για να ανακτήσετε τον έλεγχο του ρυθμού της ζωής σας, της ειρήνης του σπιτικού σας και του περιεχομένου της σκέψης σας από το να κλείσετε τη συσκευή που διαμορφώνει το περιβάλλον της ζωής σχεδόν όλων μας. Εκατομμύρια Αμερικανοί ανακαλύπτουν τη γαλήνη και τη δύναμη που αποκτούν όταν χρησιμοποιούν το διακόπτη που κλείνει την τηλεόραση, για να μην αναφέρουμε τις τόσες ώρες νεοαποκτημένου ελεύθερου χρόνου στις οποίες μπορούν να αρχίσουν να κάνουν μερικά από τα πράγματα για τα οποία ποτέ δεν έβρισκαν χρόνο στο παρελθόν».—Νέφος Δεδομένων—Πώς να Επιβιώσετε από την Υπεραφθονία Πληροφοριών.
[Πλαίσιο στη σελίδα 12]
Προσοχή στο Ιντερνέτ
Ανήθικα άτομα χρησιμοποιούν το Ιντερνέτ στην προσπάθειά τους να ικανοποιούν τις σεξουαλικές διαστροφές τους και να έρθουν σε επαφή με πρόθυμους συντρόφους ή με αθώα θύματα. Άλλοι χρησιμοποιούν το Ιντερνέτ για να προωθήσουν τα προσωπικά τους σχέδια. Οι αποστάτες επίσης δημιουργούν σελίδες στο δίκτυο για να προσελκύσουν τους αφελείς.
Χρειάζεται εξαιρετική προσοχή όταν χρησιμοποιείτε το Ιντερνέτ, και οι γονείς θα πρέπει οπωσδήποτε να επιβλέπουν αυστηρά τα παιδιά τους αν εκείνα το χρησιμοποιούν. Είναι αλήθεια ότι μπορεί να βρει κάποιος πολλές χρήσιμες πηγές, όπως βιβλιοθήκες για έρευνα, βιβλιοπωλεία και ειδησεογραφικά κανάλια. Για παράδειγμα, η Εταιρία Σκοπιά πρόσφατα ανακοίνωσε ότι δημιούργησε τη δική της σελίδα στο δίκτυο (http://www.watchtower.org), η οποία δίνει έγκυρες πληροφορίες σχετικά με τους Μάρτυρες του Ιεχωβά. Εντούτοις, πρέπει να αναγνωρίσουμε ότι υπάρχουν μερικές άκρως επιβλαβείς επιρροές στο δίκτυο, περιλαμβανομένης της πορνογραφίας και της αποστασίας.
Ένας Χριστιανός θα πρέπει να προσέχει τις συμβουλές του Παύλου: «Αυτό, λοιπόν, λέω και μαρτυρώ σε σχέση με τον Κύριο, να μην περπατάτε όπως περπατούν και τα έθνη στη ματαιότητα του νου τους . . . Αφού έφτασαν στο σημείο να χάσουν κάθε αίσθηση ηθικής, παρέδωσαν τον εαυτό τους σε χαλαρή διαγωγή για να εργάζονται κάθε είδους ακαθαρσία με απληστία. Εσείς, όμως, δεν μάθατε ότι ο Χριστός είναι έτσι». (Εφεσίους 4:17-20) Επίσης: «Πορνεία και ακαθαρσία κάθε είδους ή απληστία ούτε να αναφέρεται μεταξύ σας, όπως αρμόζει σε αγίους· ούτε αδιάντροπη διαγωγή ούτε ανόητα λόγια ή χυδαία αστεία, πράγματα που δεν είναι πρέποντα, αλλά απεναντίας ευχαριστήριες προσευχές». (Εφεσίους 5:3, 4) Πρέπει να συνειδητοποιήσουμε ότι πολλές σελίδες του Ιντερνέτ έχουν δημιουργηθεί από ανθρώπους με ανήθικες ή ανέντιμες προθέσεις. Και πολλοί χώροι που ίσως να μην είναι ανήθικοι ή ανέντιμοι, όπως οι χώροι συνομιλίας, είναι σκέτη σπατάλη χρόνου. Από όλα αυτά, να μένετε μακριά!