Ευτυχισμένη Ζωή στην Άδεια Φωλιά
«ΓΙΑ πολλούς από εμάς», παραδέχτηκε ένας γονέας, «ο τελικός χωρισμός είναι ένα σοκ άσχετα με το πόσο καλά έχουμε προετοιμαστεί». Ναι, όσο αναπόφευκτο και αν είναι το γεγονός ότι το παιδί θα φύγει από το σπίτι, όταν τελικά συμβεί αυτό, ίσως δεν είναι και τόσο εύκολο να το αντιμετωπίσετε. Ένας πατέρας λέει πώς αντέδρασε ο ίδιος όταν είπε αντίο στο γιο του: «Για πρώτη φορά στη ζωή μου . . . , έκλαιγα συνεχώς σαν μωρό παιδί».
Για πολλούς γονείς η αναχώρηση των παιδιών τους από το σπίτι αφήνει ένα τεράστιο κενό στη ζωή τους—μια ανοιχτή πληγή. Στερημένοι από την καθημερινή επαφή με τα παιδιά τους, μερικοί νιώθουν έντονα αισθήματα μοναξιάς, πόνου και απώλειας. Οι γονείς μάλιστα ίσως δεν είναι οι μόνοι που δυσκολεύονται να προσαρμοστούν. Ένα ζευγάρι, ο Έντουαρντ και η Άβριλ, μας υπενθυμίζουν: «Αν υπάρχουν και άλλα παιδιά στο σπίτι, θα νιώσουν και αυτά την απώλεια». Τι συμβουλεύει αυτό το ζευγάρι; «Αφιερώστε τους το χρόνο σας και δείξτε τους κατανόηση. Αυτό θα τα βοηθήσει να προσαρμοστούν».
Ναι, η ζωή συνεχίζεται. Αν θέλετε να εξακολουθήσετε να φροντίζετε για τα υπόλοιπα παιδιά σας—για να μην αναφέρουμε την εργασία σας ή τις υποχρεώσεις του σπιτιού—δεν μπορείτε να αφήσετε τον εαυτό σας να βυθιστεί στο τέλμα της λύπης. Ας εξετάσουμε, λοιπόν, μερικούς τρόπους για να βρείτε ευτυχία καθώς τα παιδιά σας φεύγουν από το σπίτι.
Συγκεντρώστε την Προσοχή στα Θετικά Σημεία
Βέβαια αν νιώθετε λυπημένοι ή μόνοι και αισθάνεστε την ανάγκη να κλάψετε ή να μιλήσετε για τα αισθήματά σας σε κάποιο συμπονετικό φίλο, κάντε το οπωσδήποτε. Η Αγία Γραφή λέει: «Η έντονη ανησυχία στην καρδιά του ανθρώπου θα την κάνει να λυγίσει, αλλά ο καλός λόγος τη χαροποιεί». (Παροιμίες 12:25) Μερικές φορές οι άλλοι μπορούν να σας βοηθήσουν να δείτε τα πράγματα από διαφορετική οπτική γωνία. Για παράδειγμα, ένα ζευγάρι, ο Βάλντεμαρ και η Μαριάνε, συμβουλεύουν: «Να βλέπετε το ζήτημα, όχι ως απώλεια, αλλά ως επίτευξη ενός στόχου». Τι θετικός τρόπος για να βλέπουμε τα πράγματα! «Είμαστε χαρούμενοι που μπορέσαμε να μεγαλώσουμε τα αγόρια μας ώστε να γίνουν υπεύθυνοι ενήλικοι», λέει ένα ζευγάρι, ο Ρούντολφ και η Χίλντε.
Προσπαθήσατε να αναθρέψετε το παιδί σας «με τη διαπαιδαγώγηση και τη νουθεσία του Ιεχωβά»; (Εφεσίους 6:4) Ακόμη και αν το έχετε κάνει αυτό, ίσως να εξακολουθείτε να νιώθετε κάποια ανησυχία για το ότι θα φύγει. Αλλά η Αγία Γραφή διαβεβαιώνει εκείνους που εκπαιδεύουν έτσι το παιδί τους ότι «ακόμη και όταν γεράσει δεν θα απομακρυνθεί από αυτήν». (Παροιμίες 22:6) Δεν είναι πολύ ικανοποιητικό να βλέπετε ότι το παιδί σας ανταποκρίθηκε στην εκπαίδευση που του δώσατε; Ο απόστολος Ιωάννης είπε σχετικά με την πνευματική του οικογένεια: «Τίποτα δεν μου δίνει μεγαλύτερη αιτία για ευγνωμοσύνη από ό,τι αυτά τα πράγματα, από το να ακούω ότι τα παιδιά μου περπατούν στην αλήθεια». (3 Ιωάννη 4) Μπορεί να έχετε παρόμοια αισθήματα για το δικό σας παιδί.
Είναι αλήθεια ότι δεν ανταποκρίνονται όλα τα παιδιά στη Χριστιανική εκπαίδευση. Αν αυτό αποδειχτεί αληθινό για το παιδί σας που έχει μεγαλώσει, δεν σημαίνει ότι έχετε αποτύχει ως γονέας. Μην κατηγορείτε άσκοπα τον εαυτό σας αν έχετε κάνει το καλύτερο για να το αναθρέψετε με θεοσεβή τρόπο. Συνειδητοποιήστε ότι, ως ενήλικος, το παιδί σας σηκώνει το δικό του βάρος ευθύνης ενώπιον του Θεού. (Γαλάτες 6:5) Διατηρήστε την ελπίδα ότι ίσως κάποτε επανεξετάσει τις επιλογές του, καθώς και ότι το “βέλος” τελικά θα βρει το στόχο του.—Ψαλμός 127:4.
Είστε Ακόμη Γονέας!
Μολονότι η αναχώρηση του παιδιού σας προαναγγέλλει μια σημαντική αλλαγή, δεν σημαίνει ότι το έργο σας ως γονέα έχει τελειώσει. Ο ειδικός σε θέματα ψυχικής υγείας Χάουαρντ Χάλπερν λέει: «Είστε γονέας μέχρι την ημέρα που θα πεθάνετε, αλλά πρέπει να επαναπροσδιορίσετε τις έννοιες του δίνω και του ανατρέφω».
Η Αγία Γραφή αναγνώρισε πριν από πολύ καιρό ότι η ανατροφή των παιδιών δεν σταματάει επειδή το παιδί μεγάλωσε. Το εδάφιο Παροιμίες 23:22 λέει: «Άκου τον πατέρα σου που προκάλεσε τη γέννησή σου και μην καταφρονείς τη μητέρα σου επειδή έχει γεράσει». Ναι, ακόμη και όταν οι γονείς έχουν «γεράσει» και τα παιδιά τους είναι πλέον ενήλικοι, μπορούν να συνεχίσουν να ασκούν σημαντική επιρροή στη ζωή των παιδιών τους. Βέβαια, πρέπει να γίνουν μερικές προσαρμογές. Αλλά όλες οι σχέσεις χρειάζονται αναπροσαρμογή από καιρό σε καιρό για να διατηρούνται ζωντανές και ικανοποιητικές. Έτσι, τώρα που τα παιδιά σας έχουν μεγαλώσει, εργαστείτε για να φέρετε τη σχέση σας σε επίπεδο ενηλίκων. Είναι ενδιαφέρον ότι οι μελέτες δείχνουν πως η σχέση γονέα-παιδιού πολλές φορές βελτιώνεται όταν τα παιδιά φύγουν από το σπίτι! Καθώς τα παιδιά έρχονται τώρα αντιμέτωπα με τις πιέσεις του πραγματικού κόσμου, αρχίζουν συνήθως να βλέπουν τους γονείς τους με άλλο μάτι. Ένας άντρας από τη Γερμανία, ο Χάρτμουτ, λέει: «Τώρα καταλαβαίνω καλύτερα τους γονείς μου και συνειδητοποιώ γιατί συμπεριφέρονταν έτσι».
Μην Ανακατεύεστε
Ωστόσο, μπορεί να προκληθεί μεγάλη βλάβη αν ανακατεύεστε στην προσωπική ζωή του ενήλικου παιδιού σας. (Παράβαλε 1 Τιμόθεο 5:13.) Μια παντρεμένη γυναίκα, η οποία αντιμετωπίζει μεγάλα προβλήματα με τα πεθερικά της, λέει με θλίψη: «Τους αγαπάμε, αλλά απλώς θέλουμε να ζήσουμε τη δική μας ζωή και να παίρνουμε τις δικές μας αποφάσεις». Ασφαλώς, κανένας στοργικός γονέας δεν θα κάθεται άπρακτος ενώ το ενήλικο παιδί του καταστρέφεται. Αλλά συνήθως είναι καλύτερα να αποφεύγει ο γονέας να δίνει συμβουλές αν δεν του ζητηθούν, άσχετα με το πόσο σοφές ή καλοπροαίρετες είναι. Αυτό ισχύει ιδιαίτερα αφού το παιδί παντρευτεί.
Το περιοδικό Ξύπνα! έδωσε την εξής συμβουλή το 1983: «Δεχθείτε τον αλλαγμένο ρόλο σας. Εγκαταλείπετε την εργασία σας σαν τροφός όταν το βρέφος γίνεται νήπιο. Όμοια, πρέπει τώρα να ανταλλάξετε τον επιθυμητό ρόλο του επιστάτη με το ρόλου του σύμβουλου. Η λήψη αποφάσεων για το παιδί σας σ’ αυτό το στάδιο της ζωής θα ήταν τόσο ακατάλληλο πράγμα όσο και να το κάνετε να ρευτεί ή να το θηλάσετε. Σαν σύμβουλος, έχετε ορισμένους περιορισμούς. Δεν μπορείτε πια να επικαλεσθείτε αποτελεσματικά την εξουσία σας σαν γονιός. (“Κάνε το επειδή το λέω εγώ”.) Θα πρέπει να υπάρχει σεβασμός στο γεγονός ότι το παιδί σας είναι ενήλικο».a
Μπορεί να μη συμφωνείτε με όλες τις αποφάσεις που παίρνει το παιδί σας και ο/η σύζυγός του. Αλλά ο σεβασμός για την ιερότητα του γάμου μπορεί να σας βοηθήσει να μετριάσετε την ανησυχία σας και να μην επεμβαίνετε χωρίς λόγο. Στην πραγματικότητα, συνήθως το καλύτερο είναι να αφήνετε τα νεαρά ζευγάρια να λύνουν τα προσωπικά τους προβλήματα μεταξύ τους. Διαφορετικά, διακινδυνεύετε άσκοπη αντιπαράθεση όταν δίνετε κάποια ανεπιθύμητη συμβουλή στο γαμπρό ή στη νύφη σας, οι οποίοι, σε αυτό το λεπτό σημείο του γάμου, μπορεί να είναι πολύ ευαίσθητοι στην κριτική. Το άρθρο του Ξύπνα! που αναφέρθηκε παραπάνω συμβούλευε περαιτέρω: «Καταπολεμήστε τον πειρασμό να κάνετε ατέλειωτες εισηγήσεις που δεν σας τις ζήτησε κανείς, οι οποίες μπορεί να κάνουν ένα γαμπρό ή μια νύφη εχθρό σας». Να είστε συνεργατικοί—όχι πανούργοι. Διατηρώντας μια καλή σχέση, διευκολύνετε το παιδί σας να σας πλησιάσει αν πραγματικά χρειάζεται συμβουλή.
Ανανεώστε τους Γαμήλιους Δεσμούς
Για πολλά ζευγάρια, η άδεια φωλιά μπορεί επίσης να ανοίξει την πόρτα για αυξημένη ευτυχία μέσα στο γάμο. Ο χρόνος και η προσπάθεια που απαιτούνται για την επιτυχημένη ανατροφή παιδιών μπορεί να απορροφούν τα ζευγάρια τόσο πολύ ώστε να παραμελούν τη δική τους σχέση. Μια σύζυγος λέει: «Τώρα που τα παιδιά έχουν φύγει, ο Κόνραντ και εγώ προσπαθούμε να γνωριστούμε ξανά από την αρχή».
Απαλλαγμένοι από τις καθημερινές ευθύνες της ανατροφής παιδιών, ίσως τώρα έχετε περισσότερο χρόνο ο ένας για τον άλλον. Κάποια μητέρα παρατήρησε: «Αυτός ο νεοαποκτημένος ελεύθερος χρόνος . . . μας επιτρέπει να συγκεντρώνουμε περισσότερο την προσοχή στο ποιοι είμαστε, να προσπαθούμε να μάθουμε περισσότερα για τις σχέσεις μας, και να αρχίσουμε να ασχολούμαστε με δραστηριότητες οι οποίες καλύπτουν τις ανάγκες μας». Και προσθέτει: «Είναι ένας καιρός στον οποίο μαθαίνουμε καινούρια πράγματα, ένας καιρός απίστευτης ανάπτυξης, και μολονότι αυτοί οι καιροί μπορεί να προκαλούν αναστάτωση, φέρνουν επίσης μεγάλη χαρά».
Μερικά ζευγάρια αποκτούν επίσης μεγαλύτερη οικονομική άνεση. Τώρα μπορούν να ασχοληθούν με ένα χόμπι ή κάποια σταδιοδρομία που είχαν βάλει στο περιθώριο. Πολλά ζευγάρια Μαρτύρων του Ιεχωβά χρησιμοποιούν τη νεοαποκτημένη ελευθερία τους για να επιδιώξουν πνευματικά ενδιαφέροντα. Κάποιος πατέρας, ο Χέρμαν, εξηγεί ότι αφού τα παιδιά του έφυγαν από το σπίτι εκείνος και η σύζυγός του έκαναν αμέσως ενέργειες με σκοπό να ξαναρχίσουν την ολοχρόνια διακονία.
Αποχωρισμός και Μεμονωμένοι Γονείς
Το να προσαρμοστούν οι μεμονωμένοι γονείς στη ζωή στην άδεια φωλιά μπορεί να είναι ιδιαίτερα δύσκολο. Η Ρεμπέκα, μεμονωμένη μητέρα δύο παιδιών, εξηγεί: «Όταν φεύγουν τα παιδιά μας δεν έχουμε ένα σύζυγο για να μας κάνει συντροφιά και να μας δείχνει αγάπη». Για μια μεμονωμένη μητέρα τα παιδιά της ίσως να ήταν πηγή συναισθηματικής υποστήριξης. Και αν συνέβαλλαν στα οικονομικά της οικογένειας, η αναχώρησή τους ίσως δημιουργήσει και οικονομικές δυσκολίες.
Μερικοί γονείς καταφέρνουν να βελτιώσουν τα οικονομικά τους με το να εγγραφούν σε προγράμματα επαγγελματικής εκπαίδευσης ή σε σύντομες σειρές μαθημάτων. Αλλά πώς γεμίζει κάποιος το κενό που δημιουργεί η μοναξιά; Μια μεμονωμένη μητέρα λέει: «Εκείνο που εγώ βρίσκω αποτελεσματικό είναι το να μένω απασχολημένη. Αυτό το κάνω διαβάζοντας την Αγία Γραφή, καθαρίζοντας το σπίτι ή απλώς πηγαίνοντας μια βόλτα ή για τρέξιμο. Αλλά ο πιο ανταμειφτικός τρόπος για να ξεπερνάω τη μοναξιά μου είναι το να μιλάω με κάποιον πνευματικό φίλο». Ναι, «πλατυνθείτε» και καλλιεργήστε νέες και ικανοποιητικές φιλίες. (2 Κορινθίους 6:13) “Εμμένετε σε δεήσεις και προσευχές” όταν αισθάνεστε καταθλιμμένοι. (1 Τιμόθεο 5:5) Να είστε βέβαιοι ότι ο Ιεχωβά θα σας ενισχύσει και θα σας στηρίξει σε αυτή τη δύσκολη περίοδο της προσαρμογής.
Ευτυχισμένος Αποχωρισμός
Όποια και αν είναι η κατάστασή σας, συνειδητοποιήστε ότι η ζωή δεν τελειώνει όταν τα παιδιά φεύγουν από το σπίτι. Ούτε κόβονται οι οικογενειακοί δεσμοί. Η υγιής αγάπη που περιγράφεται στην Αγία Γραφή είναι αρκετά ισχυρή ώστε να κρατάει τους ανθρώπους ενωμένους, ακόμη και όταν είναι μακριά. Ο απόστολος Παύλος μάς υπενθυμίζει ότι η αγάπη «υπομένει τα πάντα. Η αγάπη ποτέ δεν χάνεται». (1 Κορινθίους 13:7, 8) Η ανιδιοτελής αγάπη που έχετε καλλιεργήσει στην οικογένειά σας δεν θα χαθεί απλώς και μόνο επειδή τα παιδιά σας φεύγουν από το σπίτι.
Το ενδιαφέρον είναι ότι όταν τα παιδιά αρχίζουν να νιώθουν τον πόνο του αποχωρισμού καθώς και νοσταλγία ή όταν αρχίζουν να αισθάνονται τις οικονομικές πιέσεις συνήθως πρώτα εκείνα φροντίζουν να αποκατασταθεί η επικοινωνία. Ο Χανς και η Ίνγκριτ συμβουλεύουν: «Πείτε στα παιδιά σας ότι η πόρτα του σπιτιού σας θα είναι πάντοτε ανοιχτή». Τακτικές επισκέψεις, γράμματα ή σποραδικά τηλεφωνήματα θα σας βοηθήσουν να διατηρήσετε την επαφή. «Να ενδιαφέρεστε για το τι κάνουν χωρίς να ανακατεύεστε αδιάκριτα στις υποθέσεις τους», είπαν ο Τζακ και η Νόρα.
Όταν τα παιδιά φεύγουν από το σπίτι, η ζωή σας αλλάζει. Αλλά η ζωή στην άδεια φωλιά μπορεί να είναι πολυάσχολη, δραστήρια και ικανοποιητική. Επίσης, η σχέση σας με τα παιδιά σας αλλάζει. Εντούτοις, μπορεί παρ’ όλα αυτά να είναι μια ευτυχισμένη και ανταμειφτική σχέση. «Η εδραίωση της ανεξαρτησίας από τους γονείς», λένε οι καθηγητές Τζέφρι Λι και Γκάρι Πίτερσον, «δεν συνεπάγεται ότι τα παιδιά θα χάσουν την αγάπη, την οσιότητα ή το σεβασμό για τους γονείς τους. . . . Είναι αλήθεια ότι οι ισχυροί οικογενειακοί δεσμοί συνήθως διατηρούνται σε όλη τη διάρκεια της ζωής». Ναι, ποτέ δεν θα πάψετε να αγαπάτε τα παιδιά σας και ποτέ δεν θα πάψετε να είστε ο γονέας τους. Και επειδή αγαπάτε τα παιδιά σας τόσο ώστε να τα αφήσετε να φύγουν, στην πραγματικότητα δεν τα έχετε χάσει.
[Υποσημειώσεις]
[Πρόταση που τονίζεται στη σελίδα 12]
«Για πρώτη φορά στη ζωή μου . . . , έκλαιγα συνεχώς σαν μωρό παιδί»
[Πλαίσιο/Εικόνες στη σελίδα 10]
Λίγα Λόγια για τα Μεγάλα Παιδιά—Βοηθήστε τους Γονείς να σας Αποχωριστούν
Το να φεύγει κανείς είναι συνήθως ευκολότερο από το να μένει πίσω. Έτσι ενώ χαίρεστε για την ανεξαρτησία σας και την ενηλικίωσή σας, δείξτε καλοσύνη και κατανόηση στους γονείς σας αν δυσκολεύονται να προσαρμοστούν. Διαβεβαιώστε τους ότι συνεχίζετε να τους αγαπάτε και να νιώθετε στοργή για αυτούς. Ένα σύντομο γράμμα, κάποιο απρόσμενο δώρο ή ένα φιλικό τηλεφώνημα μπορεί να φτιάξει τη διάθεση ενός στενοχωρημένου γονέα! Να τους ενημερώνετε για σημαντικά πράγματα που συμβαίνουν στη ζωή σας. Αυτό τους δίνει τη διαβεβαίωση ότι οι οικογενειακοί δεσμοί είναι ακόμη ισχυροί.
Καθώς αντιμετωπίζετε τις πιέσεις της ενήλικης ζωής, πιθανώς θα εκτιμήσετε περισσότερο από ποτέ άλλοτε τι πέρασαν οι γονείς σας για να σας μεγαλώσουν. Ίσως αυτό να σας υποκινήσει να πείτε στους γονείς σας: «Ευχαριστώ για όλα όσα κάνατε για εμένα!»