Πώς Φτιάχνουν Πουλόβερ στην Παταγονία

ΑΠΟ ΤΟΝ ΑΝΤΑΠΟΚΡΙΤΗ ΤΟΥ ΞΥΠΝΑ! ΣΤΗΝ ΑΡΓΕΝΤΙΝΗ

«ΚΡΥΩΝΩ!» Στις εύκρατες περιοχές, ποιος δεν έχει πει μερικές φορές αυτά τα λόγια; Και η αντίδραση ίσως ήταν: “Πού είναι το πουλόβερ μου;”

Αν είστε ένα από τα εκατομμύρια άτομα που φοράνε πουλόβερ, έχετε αναρωτηθεί ποτέ πώς το φτιάχνουν; Πώς κλώθεται το μαλλί; Πώς δημιουργούνται τα χρώματα; Εδώ στην Αργεντινή έχουμε ιθαγενείς Ινδιάνους οι οποίοι κάνουν όλη τη δουλειά με το χέρι. Ας τους επισκεφτούμε και ας δούμε πώς τα καταφέρνουν.

Πώς Φτιάχνουν Πουλόβερ με τον Πατροπαράδοτο Τρόπο

Στα νότια της Παταγονίας, στην Αργεντινή, ζουν αρκετοί Μαπούκε, οι οποίοι ανήκουν στους Αραουκανούς Ινδιάνους. Αυτοί χρησιμοποιούν τις παραδοσιακές μεθόδους για το κλώσιμο και τη βαφή του μαλλιού. Την άνοιξη στο Νότιο Ημισφαίριο, προς τα τέλη Νοεμβρίου και τις αρχές Δεκεμβρίου, κουρεύουν τα πρόβατα, χρησιμοποιώντας ειδικά χαλύβδινα ψαλίδια. Το κούρεμα των προβάτων είναι μια τέχνη που αξίζει να τη δει κανείς!

Όπως είναι φυσικό, το μαλλί που βγαίνει από τα πρόβατα περιέχει χόρτα, φυτά και σβόλους χώματος. Γι’ αυτό πρέπει να το πλύνουν καλά. Αυτό το κάνουν βυθίζοντάς το σε ζεστό νερό και κατόπιν βγάζοντάς το έξω να στεγνώσει. Στη συνέχεια, αφαιρούν όσα ξένα σώματα απομένουν. Αυτή η διαδικασία είναι γνωστή ως εσκαρντάντο, ή ξάσιμο του μαλλιού. Αν αυτό γίνει σωστά, το μαλλί θα είναι καθαρό, στεγνό και πολύ μαλακό. Αυτό σημαίνει ότι το μαλλί του προβάτου είναι έτοιμο να μετατραπεί σε μαλλί για πλέξιμο, δηλαδή σε νήμα.

Υπάρχουν δύο παραδοσιακοί τρόποι κατασκευής του νήματος. Στον έναν, χρησιμοποιείται το αδράχτι. (Βλέπε φωτογραφία 1.) Η γυναίκα που κλώθει μετατρέπει το μαλλί σε νήμα τυλίγοντάς το στο αδράχτι ενώ με το ένα χέρι τρίβει το μαλλί στο πόδι της και το στρίβει. Το νήμα κατόπιν μαζεύεται στο αδράχτι. Το πάχος του νήματος καθορίζεται από την ποσότητα του μαλλιού που τυλίγεται στο αδράχτι.

Στην άλλη μέθοδο κατασκευής του νήματος, χρησιμοποιείται η ποδοκίνητη ανέμη. Το μαλλί περνάει στην ανέμη μέσα από μια τρύπα, και το άτομο που κλώθει καθορίζει το πάχος του νήματος. (Βλέπε φωτογραφία 2.) Μόλις το νήμα είναι έτοιμο, μπορεί να μετατραπεί στη γνωστή κούκλα του μαλλιού την οποία αγοράζουν οι περισσότερες γυναίκες. Αλλά τι θα πούμε για το βάψιμο του μαλλιού σε διάφορα χρώματα; Πώς γίνεται αυτό;

Οι Μαπούκε φτιάχνουν τα χρώματα από ορισμένες ρίζες ή φυτά βράζοντάς τα γύρω στα 30 λεπτά σε ελαφρά αλατισμένο νερό. Αυτό μοιάζει με τον τρόπο με τον οποίο μερικοί Ινδιάνοι Ναβάχο στην Αριζόνα των Η.Π.Α. φτιάχνουν τα χρώματα για τις κουβέρτες που υφαίνουν. Στην Αργεντινή, για να φτιάξουν το κίτρινο χρώμα, οι Μαπούκε βράζουν τις ρίζες του θάμνου μιτσάι, το ινδιάνικο όνομα του φυτού Βερβερίς του Δαρβίνου· για καφέ χρώμα με λευκά στίγματα χρησιμοποιούν τα φύλλα του θάμνου ραντάλ (Lamatia hirsuta)· για κόκκινο χρησιμοποιούν παντζάρια. Μολονότι αυτή η μέθοδος είναι κουραστική, τα χρώματα δεν ξεβάφουν εύκολα. Τώρα, με όλα τα νήματα βαμμένα, μπορούμε να αρχίσουμε να πλέκουμε το πουλόβερ.

Διάφοροι Τρόποι Πλεξίματος

Επί αιώνες οι γυναίκες χρησιμοποιούσαν βελόνες για να πλέκουν το μαλλί μετατρέποντάς το σε μονοκόμματο ύφασμα, το οποίο μπορεί κατόπιν να ραφτεί για να σχηματίσει ένα ρούχο. Τέσσερις βελόνες μπορούν να χρησιμοποιηθούν για να πλέξει κάποιος κάλτσες, μανίκια και κυλινδρικά σχήματα. Μια πηγή αναφέρει ότι το πλέξιμο πιθανώς ξεκίνησε από την Αραβία γύρω στο 200 Κ.Χ. Αυτή η τέχνη εξαπλώθηκε κατόπιν στην Ευρώπη, και οι Ισπανοί έφεραν το πλέξιμο στη Νότια και στην Κεντρική Αμερική το 16ο αιώνα, μολονότι μερικοί ντόπιοι χωρικοί μπορεί να ασχολούνταν νωρίτερα με αυτή την τέχνη.

Η γυναίκα που πλέκει, η οποία είναι πολύ φιλική, ρωτάει τώρα: «Πόσο χοντρό θέλετε να είναι το πουλόβερ;» Αυτή η απόφαση θα καθορίσει τη διάμετρο που θα έχουν οι βελόνες και το πάχος του μαλλιού που θα χρησιμοποιήσει. Έπειτα ρωτάει: «Τι χρώματα προτιμάτε;» Αφού το αποφασίζουμε και αυτό, μπορεί να αρχίσει να πλέκει.

Εκείνο που εκπλήσσει τον αμύητο στην τέχνη του πλεξίματος είναι ότι αυτή περιορίζεται σε δύο βασικούς πόντους—στον καλό και στον ανάποδο. Ο ανάποδος είναι ο αντεστραμμένος καλός πόντος και με αυτόν δημιουργούνται πλεκτά με ρίγες. Αν συνδυαστούν αυτοί οι δύο πόντοι, μπορούν να δημιουργηθούν πολλά σχέδια.

Το κάθε κομμάτι του πουλόβερ φτιάχνεται ξεχωριστά από τη γυναίκα που το πλέκει και κατόπιν τα κομμάτια ράβονται μεταξύ τους—το μπροστινό μέρος, η πλάτη, τα μανίκια και ο λαιμός—για να ολοκληρωθεί το πουλόβερ. Ασφαλώς, απαιτούνται ώρες, ακόμα και μέρες, για να φτιαχτεί ένα τέτοιο ρούχο. Γι’ αυτό, αν σας κάνουν δώρο κάποιο πουλόβερ, μην το πάρετε ως δεδομένο! Χρειάστηκε πολλή και υπομονετική εργασία για να γίνει.

Οι Σύγχρονες Μέθοδοι

Με τη βιομηχανική επανάσταση, εφευρέθηκαν μηχανές που μπορούν να πλέξουν χιλιάδες πουλόβερ σε χρόνο μηδέν. Σήμερα αυτές τις επαγγελματικές πλεκτομηχανές συνήθως τις ελέγχουν κομπιούτερ. Πολλές γυναίκες χρησιμοποιούν μια μικρότερη μηχανή στο σπίτι, πράγμα που τους εξοικονομεί πολύ χρόνο.

Στην Παταγονία, το πλέξιμο αποτελεί ακόμα οικογενειακή επιχείρηση στην οποία η μητέρα πλέκει ενώ ο σύζυγος και τα παιδιά βοηθούν στην ολοκλήρωση των πλεκτών. Συχνά χρησιμοποιούν μια μικρή πλεκτομηχανή στο σπίτι και κατόπιν πουλούν τα πλεκτά που τους περισσεύουν σε κάποιο πλεκτήριο. Αυτό βοηθάει στον οικογενειακό προϋπολογισμό.

Πρόκειται να Αγοράσετε Πουλόβερ;

Τι θα πρέπει να εξετάσετε αν πρόκειται να αγοράσετε πουλόβερ; Αν θέλετε ένα χειροποίητο πουλόβερ, πιθανώς θα πληρώσετε κάτι παραπάνω· γι’ αυτό φροντίστε να πάρετε το καλύτερο για τα χρήματα που θα δώσετε. Διαλέξτε προσεκτικά το πουλόβερ σας, σύμφωνα με τις ανάγκες σας, και ελέγξτε την ποιότητα. Πώς μπορείτε να το κάνετε αυτό; Ελέγξτε τα τελειώματα του πουλόβερ και το πώς στέκεται ο λαιμός. Κοιτάξτε την ύφανση και τη σύνθεση του νήματος. Είναι 100 τοις εκατό μαλλί; Μήπως είναι ανάμεικτο; Αν το τεντώσετε, μήπως χάνει τη φόρμα του εύκολα και μένει ξεχειλωμένο, ή ξαναπαίρνει το αρχικό του σχήμα; Έπειτα, κάθε φορά που θα φοράτε το πουλόβερ σας, να σκέφτεστε όλη την εργασία που χρειάστηκε για να γίνει, ειδικά αν το έπλεξαν με το χέρι στην Παταγονία!

[Χάρτης στη σελίδα 22]

(Για το πλήρως μορφοποιημένο κείμενο, βλέπε έντυπο)

ΝΟΤΙΑ ΑΜΕΡΙΚΗ

ΑΡΓΕΝΤΙΝΗ

Παταγονία

[Ευχαριστίες]

Mountain High Maps® Copyright © 1997 Digital Wisdom, Inc.

[Εικόνες στη σελίδα 23]

1. Φτιάχνοντας νήμα με το αδράχτι

2. Η ανέμη είναι η ταχύτερη μέθοδος κατασκευής του νήματος

3. Κοντινή άποψη που δείχνει πώς περνάει το μαλλί στην ανέμη

4. Πλέξιμο με τον παραδοσιακό τρόπο

5. Μπροστινά μέρη ενός πουλόβερ

6. Σύγχρονη πλεκτομηχανή που ελέγχεται από κομπιούτερ