Διαταραχές της Διατροφής—Τι Μπορεί να Βοηθήσει;

ΑΝ Η ΚΟΡΗ σας πάσχει από κάποια διαταραχή της διατροφής, χρειάζεται να λάβει βοήθεια. Μην αναβάλλετε το ζήτημα υποθέτοντας ότι το πρόβλημα θα λυθεί μόνο του. Η οποιαδήποτε διαταραχή της διατροφής είναι μια περίπλοκη ασθένεια που περιλαμβάνει οργανικούς και συναισθηματικούς παράγοντες.

Φυσικά, οι ειδικοί έχουν προτείνει πολυάριθμες μεθόδους για τη θεραπεία των διαταραχών της διατροφής, πράγμα που δημιουργεί σύγχυση. Κάποιοι συστήνουν τη φαρμακευτική αγωγή. Άλλοι υποστηρίζουν την ψυχοθεραπεία. Πολλοί ισχυρίζονται ότι ο συνδυασμός αυτών των δύο μεθόδων είναι ο πλέον αποτελεσματικός. Μερικοί λένε ότι η βοήθεια που παρέχουν οι οικογενειακοί σύμβουλοι είναι ιδιαίτερα ζωτική αν ο ασθενής εξακολουθεί να ζει στο σπίτι.a

Μολονότι οι ειδικοί μπορεί να διαφέρουν ως προς τις απόψεις τους, οι περισσότεροι συμφωνούν σε ένα τουλάχιστον σημείο: Οι διαταραχές της διατροφής δεν σχετίζονται απλώς και μόνο με το φαγητό. Ας εξετάσουμε μερικά από τα βαθύτερα ζητήματα τα οποία κατά κανόνα απαιτείται να αντιμετωπίσει κάποιος όταν λαβαίνει βοήθεια για να αναρρώσει από την ανορεξία ή τη βουλιμία.

Ισορροπημένη Άποψη για τη Σωματική Εμφάνιση

«Έπαψα εντελώς να αγοράζω περιοδικά μόδας σε ηλικία περίπου 24 ετών», λέει μια γυναίκα. «Το γεγονός ότι σύγκρινα τον εαυτό μου με τα μανεκέν ασκούσε πάνω μου ισχυρή και αρνητική επίδραση». Όπως αναφέραμε ήδη, τα μέσα ενημέρωσης μπορούν να διαστρεβλώσουν την άποψη που έχει μια κοπέλα σχετικά με την ομορφιά. Μάλιστα κάποια μητέρα της οποίας η κόρη πάσχει από διαταραχή της διατροφής μίλησε για «την αδιάκοπη δημοσιότητα που δίνουν οι εφημερίδες, τα περιοδικά και η τηλεόραση στην άποψη ότι πρέπει να είσαι αδύνατος πάση θυσία». Η ίδια λέει: «Και η κόρη μου και εγώ θέλουμε να είμαστε λεπτές, αλλά πιστεύουμε ότι ο συνεχής καταιγισμός καθιστά αυτή την επιθυμία το σπουδαιότερο πράγμα στη ζωή, τη βάζει πάνω από καθετί άλλο». Είναι σαφές ότι, για να αναρρώσει κάποιος από μια διαταραχή της διατροφής, ίσως απαιτηθεί να υιοθετήσει καινούριες απόψεις σχετικά με το τι είναι γνήσια ομορφιά.

Η Αγία Γραφή μπορεί να βοηθήσει σε αυτόν τον τομέα. Ο Χριστιανός απόστολος Πέτρος έγραψε: «Ας μην είναι ο στολισμός σας το εξωτερικό πλέξιμο των μαλλιών και η τοποθέτηση χρυσών κοσμημάτων ή το ντύσιμο με εξωτερικά ενδύματα, αλλά ας είναι ο κρυφός άνθρωπος της καρδιάς με την άφθαρτη ενδυμασία του ήσυχου και πράου πνεύματος, το οποίο έχει μεγάλη αξία στα μάτια του Θεού».—1 Πέτρου 3:3, 4.

Ο Πέτρος λέει ότι θα πρέπει να ενδιαφερόμαστε περισσότερο για τις εσωτερικές ιδιότητες παρά για την εξωτερική εμφάνιση. Μάλιστα η Αγία Γραφή μάς διαβεβαιώνει: «Δεν βλέπει ο Θεός όπως βλέπει ο άνθρωπος, επειδή ο άνθρωπος βλέπει ό,τι είναι ορατό στα μάτια· αλλά ο Ιεχωβά βλέπει την καρδιά». (1 Σαμουήλ 16:7) Αυτό είναι παρηγορητικό διότι, μολονότι δεν μπορούμε να αλλάξουμε ορισμένα χαρακτηριστικά της σωματικής μας διάπλασης, μπορούμε πάντοτε να βελτιώνουμε την προσωπικότητά μας.—Εφεσίους 4:22-24.

Εφόσον οι διαταραχές της διατροφής πλήττουν ευκολότερα τα άτομα που έχουν χαμηλή αυτοαξία, ίσως χρειαστεί να επανεξετάσετε τον εαυτό σας ως άτομο. Είναι αλήθεια ότι η Αγία Γραφή μάς λέει να μη σκεφτόμαστε για τον εαυτό μας κάτι παραπάνω από όσο είναι απαραίτητο. (Ρωμαίους 12:3) Αλλά μας λέει, επίσης, ότι ακόμη και ένα σπουργίτι έχει αξία στα μάτια του Θεού, και προσθέτει: «Εσείς αξίζετε περισσότερο από πολλά σπουργίτια». (Λουκάς 12:6, 7) Συνεπώς, η Αγία Γραφή μπορεί να σας βοηθήσει να καλλιεργήσετε υγιή αυτοσεβασμό. Αν εκτιμήσετε το σώμα σας, τότε θα το φροντίζετε.—Παράβαλε Εφεσίους 5:29.

Αλλά τι πρέπει να γίνει αν πράγματι χρειάζεται να χάσετε βάρος; Ίσως σας βοηθήσει μια υγιεινή δίαιτα και ένα πρόγραμμα άσκησης. Η Αγία Γραφή δηλώνει όντως ότι «η σωματική εκγύμναση είναι ωφέλιμη», έστω και σε περιορισμένο βαθμό. (1 Τιμόθεο 4:8) Αλλά ποτέ δεν πρέπει να αποκτήσετε ψύχωση με το βάρος σας. Σύμφωνα με το συμπέρασμα μιας έρευνας η οποία αφορούσε τη σωματική εμφάνιση, «ίσως η σοφότερη πορεία είναι να κάνεις αρκετή γυμναστική—και να αποδεχτείς τον εαυτό σου όπως είναι αντί να προσπαθείς να τον προσαρμόσεις σε ένα ιδεώδες καλούπι το οποίο είναι περιορισμένο και αυθαίρετο». Μια 33χρονη γυναίκα στις Ηνωμένες Πολιτείες βρήκε αυτή την προσέγγιση υποβοηθητική. «Ακολουθώ έναν απλό κανόνα», λέει. «Προσπαθώ να βελτιώσω ό,τι μπορεί ρεαλιστικά να αλλάξει και δεν χάνω το χρόνο μου με το να στενοχωριέμαι για τα υπόλοιπα».

Αν έχετε θετική άποψη για τη ζωή, ενώ ταυτόχρονα ακολουθείτε μια υγιεινή δίαιτα και ένα λογικό πρόγραμμα άσκησης, είναι πιθανό ότι θα χάσετε τα κιλά που πρέπει.

Βρείτε έναν “Αληθινό Σύντροφο”

Αφού ασχολήθηκε με αρκετές βουλιμικές γυναίκες, ο καθηγητής Τζέιμς Πενεμπέικερ κατέληξε στο συμπέρασμα ότι, σε μεγάλο βαθμό, η εναλλαγή φαγητού και εκούσιας αποβολής της τροφής τις ανάγκαζε να ζουν κρυφή ζωή. Ο ίδιος λέει: «Σχεδόν όλες σχολίαζαν αυθόρμητα το γεγονός ότι χρειαζόταν να δαπανούν πάρα πολύ χρόνο και προσπάθεια για να αποκρύπτουν τις συνήθειες διατροφής τους από τους στενούς φίλους και την οικογένειά τους. Όλες ζούσαν μέσα σε ένα ψέμα, και το σιχαίνονταν αυτό».

Άρα, ένα σημαντικό βήμα που πρέπει να κάνει κάποιο άτομο για να αναρρώσει είναι το να σπάσει τη σιωπή. Και τα ανορεκτικά και τα βουλιμικά άτομα χρειάζεται να μιλήσουν για το πρόβλημά τους. Αλλά σε ποιον; Μια Γραφική παροιμία λέει: «Ο αληθινός σύντροφος αγαπάει πάντοτε και είναι αδελφός που γεννιέται για καιρό στενοχώριας». (Παροιμίες 17:17) Αυτός ο «αληθινός σύντροφος» μπορεί να είναι ένας γονέας ή κάποιος άλλος ώριμος ενήλικος. Μερικά δε άτομα χρειάστηκε να εμπιστευτούν το πρόβλημά τους σε κάποιον ο οποίος είναι έμπειρος στη θεραπεία των διαταραχών της διατροφής.

Οι Μάρτυρες του Ιεχωβά μπορούν να στραφούν και κάπου αλλού—στους πρεσβυτέρους της εκκλησίας τους. Αυτοί οι άντρες μπορούν να είναι «σαν καταφύγιο από τον άνεμο και κρυψώνα από την καταιγίδα, σαν ρεύματα νερού σε άνυδρη χώρα, σαν τη σκιά μεγάλου βράχου σε εξαντλημένη γη». (Ησαΐας 32:2) Φυσικά, οι πρεσβύτεροι δεν είναι γιατροί· γι’ αυτό, εκτός από τις υποβοηθητικές συμβουλές τους, ίσως χρειαστείτε και ιατρική θεραπεία. Ωστόσο, αυτοί οι άντρες που έχουν πνευματικά προσόντα μπορούν να σας υποστηρίξουν με θαυμάσιο τρόπο καθώς προσπαθείτε να αναρρώσετε.b—Ιακώβου 5:14, 15.

Εντούτοις, πρέπει να θέτετε την πεποίθησή σας κυρίως στον Δημιουργό σας. Ο ψαλμωδός έγραψε: «Ρίξε στον Ιεχωβά το βάρος που σηκώνεις, και αυτός θα σε στηρίξει. Ποτέ δεν θα επιτρέψει να κλονιστεί ο δίκαιος». (Ψαλμός 55:22) Ναι, ο Ιεχωβά Θεός ενδιαφέρεται για τα επίγεια παιδιά του. Γι’ αυτό, ποτέ μην αμελείτε να προσεύχεστε σε αυτόν σχετικά με τις βαθύτερες ανησυχίες σας. Ο Πέτρος μάς προτρέπει: “Ρίξτε κάθε ανησυχία σας πάνω του, επειδή αυτός ενδιαφέρεται για εσάς”.—1 Πέτρου 5:7.

Όταν Απαιτείται Νοσοκομειακή Περίθαλψη

Αυτή καθαυτή η νοσοκομειακή περίθαλψη δεν αποτελεί θεραπεία. Ωστόσο, αν μια κοπέλα έχει υποσιτιστεί εξαιτίας σοβαρής ανορεξίας, ίσως απαιτείται να λάβει εξειδικευμένη φροντίδα. Ομολογουμένως, είναι δύσκολο για ένα γονέα να προβεί σε αυτή την ενέργεια. Πάρτε για παράδειγμα την Έμιλι, της οποίας η κόρη έπρεπε να μπει στο νοσοκομείο αφού πρώτα η ζωή είχε γίνει, όπως εξηγεί η Έμιλι, «ανυπόφορη για την ίδια και για εμάς». Και προσθέτει: «Το να την πάω στο νοσοκομείο, ενώ εκείνη έκλαιγε, ήταν το χειρότερο πράγμα που πέρασα ποτέ· ήταν η πιο άσχημη μέρα της ζωής μου». Παρόμοια ήταν η κατάσταση και για την Ιλέιν που χρειάστηκε να πάει την κόρη της στο νοσοκομείο. «Νομίζω ότι η χειρότερη στιγμή που μπορώ να θυμηθώ», λέει η ίδια, «ήταν όταν βρισκόταν στο νοσοκομείο και αρνούνταν να φάει και χρειάστηκε να της βάλουν ορό. Ένιωθα ότι παραβίαζαν τις επιθυμίες της».

Η εισαγωγή στο νοσοκομείο μπορεί να μην είναι κάτι το ευχάριστο, αλλά σε μερικές περιπτώσεις μπορεί να είναι απαραίτητη. Για αρκετά άτομα που πάσχουν από διαταραχές της διατροφής, ανοίγει το δρόμο για την ανάρρωση. Η Έμιλι λέει για την κόρη της: «Χρειαζόταν οπωσδήποτε να μπει στο νοσοκομείο. Η νοσοκομειακή περίθαλψη ήταν που τη βοήθησε να αρχίσει να καλυτερεύει».

Ζώντας Χωρίς τις Διαταραχές της Διατροφής

Κάτι που περιλαμβάνεται στην ανάρρωση του ανορεκτικού ή του βουλιμικού ατόμου είναι το να μάθει να ζει χωρίς τη διαταραχή της διατροφής. Αυτό μπορεί να είναι δύσκολο. Παραδείγματος χάρη, η Κιμ υπολογίζει πως, όταν έπασχε από ανορεξία, έχασε 18 κιλά μέσα σε δέκα μήνες. Αλλά για να ξαναπάρει 16 από αυτά τα κιλά, χρειάστηκαν εννιά χρόνια! «Με μεγάλη δυσκολία», λέει η Κιμ, «έμαθα σιγά-σιγά πώς να ξανατρώω φυσιολογικά, χωρίς να μετράω την κάθε θερμίδα, να υπολογίζω το φαγητό μου, να τρώω μόνο “ασφαλή” φαγητά, να πανικοβάλλομαι όταν δεν ήξερα τα συστατικά ενός φαγητού ή ενός γλυκού, ή να τρώω μόνο σε εστιατόρια που σέρβιραν ποικιλία από σαλάτες».

Αλλά, στην περίπτωση της Κιμ, η ανάρρωση περιλάμβανε περισσότερα πράγματα. «Έμαθα να αναγνωρίζω και να εκφράζω τα συναισθήματά μου με λόγια και όχι με πράξεις ή με τον τρόπο με τον οποίο τρεφόμουν», λέει η ίδια. «Το γεγονός ότι έμαθα καινούριους τρόπους για να αντιμετωπίζω και να τακτοποιώ τις διαφορές μου με τους άλλους μού έδωσε την ευκαιρία να καλλιεργήσω στενότερες σχέσεις με τους φίλους μου και την οικογένειά μου».

Είναι σαφές ότι η ανάρρωση από μια διαταραχή της διατροφής δεν είναι εύκολη υπόθεση, αλλά αξίζει την προσπάθεια. Έτσι πιστεύει η Τζιν, της οποίας τα λόγια παραθέσαμε στο πρώτο άρθρο αυτής της σειράς. «Το να ξανακυλήσει κάποιος σε διαταραγμένη διατροφή», λέει η ίδια, «θα ήταν σαν να ξαναγύριζε σε ένα κελί ψυχιατρείου αφού έζησε ελεύθερος για κάποιο διάστημα».

[Υποσημειώσεις]

[Πλαίσιο στη σελίδα 11]

Πώς να Θέσετε το Θεμέλιο για την Ανάρρωση

ΤΙ ΠΡΕΠΕΙ να κάνετε αν υποπτεύεστε ότι η κόρη σας πάσχει από κάποια διαταραχή της διατροφής; Προφανώς δεν μπορείτε να αγνοήσετε το πρόβλημα. Αλλά πώς μπορείτε να ανοίξετε τη συζήτηση; «Το να τη ρωτήσετε ευθέως φέρνει αποτέλεσμα μερικές φορές, αλλά σε πολλές περιπτώσεις είναι σαν να απευθύνεστε στο κενό», παρατηρεί ο συγγραφέας Μάικλ Ριέρα.

Γι’ αυτόν το λόγο, πιθανόν να έχετε καλύτερα αποτελέσματα αν χρησιμοποιήσετε μια ηπιότερη προσέγγιση. «Όταν μιλάτε με την κόρη σας», συστήνει ο Ριέρα, «αυτή χρειάζεται να καταλαβαίνει και να νιώθει ότι δεν την κατηγορείτε πως έκανε κάτι κακό. Αν μπορέσετε να δημιουργήσετε μια τέτοια ατμόσφαιρα, πολλοί έφηβοι θα σας μιλήσουν με ειλικρίνεια, μάλιστα θα νιώσουν και κάποια ανακούφιση. Μερικοί γονείς είχαν επιτυχία γράφοντας γράμματα στο εφηβικής ηλικίας παιδί τους με τα οποία εξέφραζαν την ανησυχία τους και την υποστήριξή τους. Κατόπιν, όταν ήρθε η ώρα να συζητήσουν, το θεμέλιο είχε ήδη τεθεί».

[Πλαίσιο στη σελίδα 12]

Πρόκληση για τους Γονείς

ΟΙ ΓΟΝΕΙΣ των οποίων το παιδί πάσχει από κάποια διαταραχή της διατροφής αντιμετωπίζουν αρκετές προκλήσεις. «Πρέπει να είσαι δυνατός σαν σίδερο ή σαν πέτρα», λέει ένας πατέρας. «Βλέπεις το ίδιο σου το παιδί να καταστρέφεται μπροστά στα μάτια σου».

Αν έχετε μια κόρη που πάσχει από κάποια διαταραχή της διατροφής, είναι αναμενόμενο ότι μερικές φορές θα νιώθετε απογοήτευση εξαιτίας της πεισματικής συμπεριφοράς της. Αλλά να είστε υπομονετικοί. Ποτέ μην παύετε να δείχνετε αγάπη. Η Έμιλι, της οποίας η κόρη έπασχε από ανορεξία, παραδέχεται ότι αυτό δεν ήταν πάντοτε εύκολο. Παρ’ όλα αυτά, η ίδια λέει: «Πάντα προσπαθούσα να την αγγίζω, προσπαθούσα να την αγκαλιάζω, προσπαθούσα να τη φιλάω. . . . Πίστευα ότι, αν έπαυα να είμαι στοργική μαζί της και να της δείχνω αγάπη, ποτέ δεν θα γινόμασταν όπως παλιά».

Ένας από τους καλύτερους τρόπους για να βοηθήσετε την κόρη σας να αναρρώσει από μια διαταραχή της διατροφής είναι το να επικοινωνείτε μαζί της. Καθώς το κάνετε αυτό, ίσως χρειάζεται να ακούτε περισσότερο παρά να μιλάτε. Και να αποφεύγετε να τη διακόπτετε λέγοντάς της: «Αυτό δεν είναι αλήθεια» ή «Δεν πρέπει να νιώθεις έτσι». Πράγματι, δεν πρέπει να “φράζετε το αφτί σας στην παραπονετική κραυγή του ασήμαντου”. (Παροιμίες 21:13) Όταν υπάρχει ανοιχτή επικοινωνία, το νεαρό άτομο θα έχει κάπου να στραφεί σε περιόδους στενοχώριας και έτσι θα είναι λιγότερες οι πιθανότητες να καταφύγει σε ανθυγιεινές συνήθειες διατροφής.

[Εικόνες στη σελίδα 10]

Απαιτείται υπομονή, κατανόηση και πολλή αγάπη για να βοηθηθούν τα άτομα που πάσχουν από διαταραχές της διατροφής