Μια Ταπεινωτική Ήττα για τον Ξέρξη

ΑΠΟ ΤΟΝ ΑΝΤΑΠΟΚΡΙΤΗ ΤΟΥ ΞΥΠΝΑ! ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ

Ο ΤΑΞΙΔΙΩΤΗΣ που δεν γνωρίζει την ιστορία του τόπου γοητεύεται από τις θερμές πηγές και τους θερμοπίδακες που εκτοξεύουν θειούχα αέρια. Μπορεί να μείνει έκπληκτος αν μάθει ότι αυτή η παράκτια πεδιάδα—σε αυτό το σημείο ονομάζεται Θερμοπύλες—ήταν κάποτε μια σχεδόν αδιάβατη λωρίδα γης. Αλλά ίσως γοητευτεί ακόμα περισσότερο αν μάθει ότι εδώ, και ακόμα νοτιότερα στο νησί της Σαλαμίνας, μπορεί να βρει αδιάσειστες αποδείξεις της αξιοσημείωτης ακρίβειας που χαρακτηρίζει τις Βιβλικές προφητείες.

Πράγματι, αν εξεταστούν εκ των υστέρων και υπό το φως της εκπλήρωσής τους, οι λεπτομέρειες ορισμένων προφητειών που βρίσκονται στο Γραφικό βιβλίο του Δανιήλ και σχετίζονται με αυτές τις περιοχές είναι με μία λέξη καταπληκτικές. Παρέχουν πειστικές αποδείξεις ότι η Αγία Γραφή είναι ο Λόγος του Θεού. Στο 11ο κεφάλαιο του Δανιήλ, βρίσκουμε ένα εντυπωσιακό παράδειγμα. Οι προφητικές πληροφορίες δόθηκαν στον Δανιήλ «το πρώτο έτος του Δαρείου του Μήδου», γύρω στο 538 Π.Κ.Χ. (Δανιήλ 11:1) Αλλά η εκπλήρωση των όσων αποκαλύφτηκαν τότε κάλυψε μια περίοδο πολλών αιώνων.

Το εδάφιο Δανιήλ 11:2 ανέφερε προφητικά για ένα συγκεκριμένο Πέρση βασιλιά: «Δες! Ακόμη τρεις βασιλιάδες θα σηκωθούν στην Περσία και ο τέταρτος θα συγκεντρώσει πλούτη μεγαλύτερα από όλων των άλλων. Και μόλις γίνει ισχυρός μέσα στα πλούτη του, θα εξεγείρει τα πάντα εναντίον του βασιλείου της Ελλάδας».

Διαδεχόμενος τον Κύρο Β΄, τον Καμβύση Β΄ και τον Δαρείο Α΄, “ο τέταρτος βασιλιάς” ήταν ο Ξέρξης Α΄, προφανώς ο Ασσουήρης που αναφέρεται στο Γραφικό βιβλίο της Εσθήρ. Άραγε, φρόντισε πράγματι να «εξεγείρει τα πάντα εναντίον του βασιλείου της Ελλάδας», και ποιο ήταν το αποτέλεσμα;

Ξέρξης—Ένας Αποφασισμένος Κατακτητής

Ο Ξέρξης έπρεπε να αντιμετωπίσει τα επακόλουθα της ήττας που υπέστησαν οι δυνάμεις του πατέρα του, του Δαρείου, στο Μαραθώνα.a Έτσι, ο Ξέρξης πέρασε τα πρώτα χρόνια της βασιλείας του φροντίζοντας να καταπνίγει εξεγέρσεις στην αυτοκρατορία και να γίνεται «ισχυρός μέσα στα πλούτη του».

Ωστόσο, στο μυαλό του Ξέρξη στριφογύριζε το ζήτημα της κατάκτησης της Ελλάδας, για την οποία τον παρακινούσαν οι φιλόδοξοι αυλικοί του. Έτσι, ξεκινώντας από το 484 Π.Κ.Χ., δαπάνησε τρία χρόνια συγκεντρώνοντας από όλες τις σατραπείες και τις επαρχίες που βρίσκονταν υπό περσική κυριαρχία έναν από τους μεγαλύτερους, όπως λέγεται, στρατούς οι οποίοι είχαν βαδίσει ποτέ στο πρόσωπο της γης. Σύμφωνα με τον ιστορικό Ηρόδοτο, η συνολική δύναμη του πεζικού και του ναυτικού του Ξέρξη έφτανε τον απίστευτο αριθμό των 2.641.610 πολεμιστών.b

Στο μεταξύ, οι Έλληνες άρχισαν να ετοιμάζονται με το δικό τους τρόπο. Μολονότι ήταν ναυτικός λαός, υστερούσαν σε ναυτική δύναμη. Αλλά τώρα, λόγω της απειλής της περσικής επίθεσης και ενός χρησμού από τους Δελφούς, ο οποίος τους έδινε την εντολή να υπερασπιστούν τον εαυτό τους με «ξύλινα τείχη», η Αθήνα άρχισε να κατασκευάζει έναν πολεμικό στόλο.

Στα ορυχεία του Λαυρίου που ανήκαν στην πόλη υπήρχε μια πλούσια φλέβα ασημιού, και ο Θεμιστοκλής, εξέχων Αθηναίος πολιτικός, έπεισε την Εκκλησία του Δήμου να χρησιμοποιήσουν όλα τα έσοδα για να κατασκευάσουν ένα στόλο από 200 τριήρεις. Έπειτα από κάποιον αρχικό δισταγμό, η Σπάρτη ηγήθηκε του σχηματισμού της Πανελλήνιας Συμμαχίας, η οποία αποτελούνταν από 30 ελληνικές πόλεις-κράτη.

Στο μεταξύ, ο Ξέρξης οδηγούσε την επιθετική, καταστροφική δύναμή του στην Ευρώπη—ένα καθόλου εύκολο έργο. Οι πόλεις που βρίσκονταν στο δρόμο τους θα έπρεπε να τους παρέχουν τρόφιμα, με ημερήσιο κόστος 400 τάλαντα χρυσού για να τρώει όλος ο στρατός ένα γεύμα. Μήνες νωρίτερα, είχαν σταλεί αγγελιοφόροι για να προετοιμάσουν τα σιτηρά, τα βοοειδή και τα πουλερικά που ήταν απαραίτητα για το βασιλικό τραπέζι. Μόνο ο Ξέρξης είχε σκηνή· οι υπόλοιποι στρατιώτες κοιμούνταν στο ύπαιθρο.

Ο πολυάριθμος στρατός έπρεπε πρώτα να διασχίσει τον Ελλήσποντο (αλλιώς Δαρδανέλλια), ένα στενό πορθμό ο οποίος χωρίζει την Ασία από την Ευρώπη. Όταν δύο γέφυρες φτιαγμένες από πλοία καταστράφηκαν στη διάρκεια μιας θύελλας, ο Ξέρξης—πάνω σε μια έκρηξη θυμού—πρόσταξε να τιμωρηθούν τα νερά του Ελλήσποντου με 300 μαστιγώματα, να σημαδευτούν με καυτό σίδερο και να δεθούν με αλυσίδες. Επίσης διέταξε να αποκεφαλιστούν οι μηχανικοί. Όταν κατασκευάστηκαν δύο καινούριες γέφυρες στον Ελλήσποντο, ο στρατός χρειάστηκε μια ολόκληρη εβδομάδα για να τις διασχίσει.

Θερμοπύλες—Στενή Λωρίδα Γης με Υψηλό Τίμημα

Περίπου στα μέσα του 480 Π.Κ.Χ., ο τεράστιος περσικός στρατός, με τη συνοδεία του στόλου, άρχισε να προελαύνει προς τις ακτές της Θεσσαλίας. Οι ελληνικές συμμαχικές δυνάμεις αποφάσισαν τελικά να αντισταθούν στις Θερμοπύλες, μια στενή λωρίδα γης όπου εκείνη την εποχή τα βουνά της ηπειρωτικής χώρας τέλειωναν απότομα σε απόσταση 15 μέτρων από την παραλία.c

Οι Πέρσες θα έπρεπε να περάσουν από αυτή τη λωρίδα λίγοι λίγοι, και ως εκ τούτου αρκούσε μια ομάδα από θαρραλέους στρατιώτες για να τους σταματήσει. Μια εμπροσθοφυλακή από 7.000 Έλληνες υπό την ηγεσία του Λεωνίδα, βασιλιά της Σπάρτης, πήρε τη θέση της στα στενά κοντά στις Θερμοπύλες. Στο μεταξύ, το ελληνικό ναυτικό, 270 πολεμικά πλοία, αγκυροβολημένα στα ανοιχτά του Αρτεμισίου, έπαιζε με τον περσικό στόλο όπως η γάτα με το ποντίκι.

Ο Ξέρξης έφτασε στις Θερμοπύλες στις αρχές Αυγούστου, νιώθοντας σίγουρος ότι ο όγκος του στρατεύματός του θα έτρεπε τους Έλληνες σε φυγή. Όταν οι Έλληνες δεν υποχώρησαν, έστειλε τους Μήδους και τους Κισσίους για να τους συντρίψουν· αλλά αυτές οι δυνάμεις υπέστησαν μεγάλες απώλειες, και οι Αθάνατοι (μια επίλεκτη μάχιμη ομάδα), τους οποίους απέστειλε ο Ξέρξης με αρχηγό τον σατράπη Υδάρνη, δεν είχαν καλύτερη τύχη.

Ο Εφιάλτης

Ακριβώς τότε που φαινόταν ότι οι Πέρσες είχαν αναχαιτιστεί, ο Εφιάλτης, ένας φιλάργυρος Θεσσαλός αγρότης, προσφέρθηκε να τους οδηγήσει από τα βουνά στα νώτα των ελληνικών δυνάμεων. Το επόμενο πρωί οι Πέρσες πλησίαζαν για να επιτεθούν στους Έλληνες από πίσω. Οι Σπαρτιάτες, καταλαβαίνοντας ότι ήταν καταδικασμένοι, πρόβαλαν λυσσαλέα αντίσταση· πολλοί από τους επιτιθέμενους, που τους έριχναν με το ζόρι στη μάχη οι ίδιοι οι αρχηγοί τους, ποδοπατούνταν μέχρι θανάτου ή αναγκάζονταν να πέσουν στη θάλασσα. Τελικά, ο Βασιλιάς Λεωνίδας και όλοι όσοι ήταν μαζί του, περίπου 1.000 άντρες, σκοτώθηκαν. Ο Υδάρνης νίκησε τα μετόπισθεν των Σπαρτιατών.

Ο περσικός στρατός μαζί με τα απομεινάρια του περσικού στόλου κυνήγησε τους Αθηναίους μέχρι την πόλη τους. Ο Ξέρξης προέλασε στην Αττική, λεηλατώντας και καίγοντας στο πέρασμά του. Οι Αθηναίοι εκκένωσαν την πόλη και κατέφυγαν στο γειτονικό νησί της Σαλαμίνας. Ο ελληνικός στόλος έμεινε ανάμεσα στην Αθήνα και στη Σαλαμίνα. Μέσα σε δύο εβδομάδες έπεσε η ακρόπολη των Αθηνών. Όλοι οι υπερασπιστές της σκοτώθηκαν, και τα ιερά καταστράφηκαν, κάηκαν και λεηλατήθηκαν.

Σαλαμίνα—Τα «Ξύλινα Τείχη» σε Δράση

Τα ελληνικά πολεμικά πλοία είχαν ήδη αναμετρηθεί με τον περσικό στόλο σε αρκετές σκληρές αλλά αμφίρροπες συμπλοκές κοντά στις Θερμοπύλες. Κατόπιν, με την οπισθοχώρηση του πεζικού, ο ελληνικός στόλος κινήθηκε προς το νότο. Ανασυντάχθηκε στον κόλπο της Σαλαμίνας, όπου ο Θεμιστοκλής άρχισε να καταστρώνει ένα σχέδιο δράσης.

Γνώριζε ότι τα 300 φοινικικά πολεμικά πλοία που αποτελούσαν τον πυρήνα του περσικού ναυτικού ήταν μεγαλύτερα και ωστόσο πιο ευκίνητα από τις μικρότερες αλλά και πιο ανθεκτικές ελληνικές τριήρεις. Ο περσικός στόλος είχε γύρω στα 1.200 πλοία, σε σύγκριση με τα 380 που είχε η ελληνική δύναμη. Και οι Έλληνες ναυτικοί δεν ήταν τόσο έμπειροι όσο οι ναυτικοί των περσικών πολεμικών πλοίων. Αλλά το πέρασμα ανάμεσα στη Σαλαμίνα και στην ακτή της Αττικής ήταν στενό, και χωρούσε μόνο 50 πλοία το ένα δίπλα στο άλλο. Αν οι Έλληνες κατόρθωναν να παρασύρουν τους Πέρσες σε αυτό το φυσικό στενό πέρασμα, η υπεροχή των Περσών όσον αφορά τον αριθμό και την ευκινησία των πλοίων τους δεν θα είχε καμιά σημασία. Λέγεται ότι ο Θεμιστοκλής επίσπευσε την αναμέτρηση στέλνοντας ένα παραπλανητικό μήνυμα στον Ξέρξη με το οποίο του έλεγε να επιτεθεί προτού μπορέσει να ξεφύγει ο ελληνικός στόλος.

Έτσι και έγινε. Ο περσικός στόλος, με όλα τα πολεμικά του πλοία πανέτοιμα για μάχη, τους κωπηλάτες στη θέση τους και τους μάχιμους λογχοφόρους και τοξότες του, περιέπλευσε την άκρη της Αττικής και κατευθύνθηκε προς τα στενά. Ο Ξέρξης, σίγουρος για τη νίκη, είχε φροντίσει να τοποθετηθεί ο θρόνος του σε ένα βουνό από όπου θα μπορούσε να παρακολουθεί τη μάχη με την άνεσή του.

Ταπεινωτική Ήττα

Καθώς οι Πέρσες ήταν στριμωγμένοι μέσα στο στενό πέρασμα δημιουργήθηκε μεγάλη σύγχυση. Ξαφνικά, ήχησε μια σάλπιγγα από τους λόφους της Σαλαμίνας και τα ελληνικά πλοία εφόρμησαν σε εύτακτες σειρές. Οι τριήρεις έπεφταν πάνω στα περσικά πλοία, σύντριβαν τα κύτη τους και τα έκαναν να πέφτουν το ένα πάνω στο άλλο. Οι Έλληνες στρατιώτες πηδούσαν πάνω στα κατεστραμμένα πλοία, κραδαίνοντας τα σπαθιά τους.

Οι αμμουδιές στις ακτές της Αττικής γέμισαν με τσακισμένα ξύλα και κομματιασμένα σώματα. Έπειτα από αυτή την καταστροφή, ο Ξέρξης μάζεψε όσα πλοία τού απέμειναν και ξεκίνησε για την πατρίδα του. Η εκστρατεία του για εκείνο το έτος τελείωσε. Αλλά άφησε μεγάλο μέρος του στρατού να ξεχειμωνιάσει εκεί υπό τις διαταγές του γαμπρού του, του Μαρδόνιου.

Για τους επιμελείς σπουδαστές της Αγίας Γραφής, η ήττα στη Σαλαμίνα ήταν ένα γεγονός που έδειξε από πολύ νωρίς ότι τελικά θα επικρατούσε ο ελληνικός «τράγος» της προφητείας του Δανιήλ επί του “κριαριού με τα δύο κέρατα” της Μηδοπερσίας. (Δανιήλ 8:5-8) Το πιο σπουδαίο είναι πως οι προφητείες της Αγίας Γραφής βεβαιώνουν τους υπηρέτες του Θεού ότι οι μάταιες ανθρώπινες προσπάθειες για εξουσία τελικά θα τερματιστούν από τη διακυβέρνηση του Βασιλιά Ιησού Χριστού.—Ησαΐας 9:6· Δανιήλ 2:44.

[Υποσημειώσεις]

[Πλαίσιο/Εικόνα στη σελίδα 25]

Η Τριήρης—Ένα Πλοίο που Σκορπούσε το Θάνατο

Η ναυτική κυριαρχία των Αθηναίων στο Αιγαίο τον πέμπτο αιώνα Π.Κ.Χ. οφειλόταν στην τριήρη, ένα στενόμακρο σκάφος το οποίο όταν ταξίδευε κινούνταν με πανιά, αλλά στη διάρκεια των ναυμαχιών κινούνταν με κουπιά. Κάθε πλοίο είχε μια μικρή ομάδα στρατιωτών. Αλλά στόχος τους δεν ήταν τόσο πολύ το να ανεβαίνουν στα εχθρικά πλοία όσο το να τα αχρηστεύουν με το μεταλλικό έμβολο που υπήρχε στην πλώρη του σκάφους, το οποίο κινούνταν προς το στόχο του με την ώθηση που του έδιναν 170 κωπηλάτες.

[Ευχαριστίες]

Ναυτικό Μουσείο Ελλάδος/ Φωτογραφία: Π. Στόλης

[Χάρτης στη σελίδα 26]

(Για το πλήρως μορφοποιημένο κείμενο, βλέπε έντυπο)

ΔΥΝΑΜΕΙΣ ΤΟΥ ΞΕΡΞΗ

ΕΛΛΗΣΠΟΝΤΟΣ

ΘΕΣΣΑΛΙΑ

ΑΡΤΕΜΙΣΙΟ

ΘΕΡΜΟΠΥΛΕΣ

ΑΤΤΙΚΗ

ΑΘΗΝΑ

ΜΑΡΑΘΩΝΑΣ

ΛΑΥΡΙΟ

ΣΑΛΑΜΙΝΑ

ΣΠΑΡΤΗ

[Ευχαριστίες]

Mountain High Maps® Copyright © 1997 Digital Wisdom, Inc.