Τι Κάνει Επικίνδυνους τους Εργασιακούς Χώρους
«Στον εργασιακό χώρο σκοτώνονται περισσότεροι άνθρωποι από όσους πεθαίνουν στους δρόμους». Αυτός ήταν ο πηχυαίος τίτλος μιας αφίσας που διένειμε ο οργανισμός Γουόρκ Κάβερ, ο οποίος ασχολείται με την ασφάλεια στον εργασιακό χώρο και εδρεύει στη Νέα Νότια Ουαλία της Αυστραλίας.
ΦΥΣΙΚΑ, τα θανατηφόρα ατυχήματα είναι ένα μόνο μέρος του προβλήματος. Κάθε χρόνο, εκατομμύρια άνθρωποι υφίστανται σοβαρούς τραυματισμούς στην εργασία τους, οι οποίοι σε μερικές περιπτώσεις τούς αναγκάζουν να αλλάξουν τη ζωή τους. Πολλοί άλλοι πεθαίνουν πρόωρα επειδή εκτίθενται σε επικίνδυνες ουσίες στον εργασιακό χώρο ή ως αποτέλεσμα του άγχους στην εργασία.
Εφόσον οι θάνατοι και οι σοβαροί τραυματισμοί που σχετίζονται με την εργασία εμφανίζονται σε όλους σχεδόν τους τομείς της βιομηχανίας και του εμπορίου, τα ακόλουθα ερωτήματα είναι κατάλληλα: Πόσο ασφαλείς είστε εσείς στην εργασία σας; Ποιες καταστάσεις εκεί μπορεί να απειλούν την υγεία και τη ζωή σας;
Καταπιεστικό Περιβάλλον
Συχνά, ασκείται τεράστια πίεση στους εργαζομένους ώστε να είναι παραγωγικοί. Στην Ιαπωνία ο όρος καρόσι—«θάνατος από υπερβολική εργασία»—χρησιμοποιήθηκε αρχικά στις αγωγές για αποζημίωση που κατέθεταν οι οικογένειες οι οποίες είχαν χάσει προσφιλείς τους. Σύμφωνα με μια έρευνα που διεξάχθηκε εκεί πριν από χρόνια, το 40 τοις εκατό των Ιαπώνων υπαλλήλων γραφείου φοβούνταν ότι μπορεί να πέθαιναν από την υπερβολική εργασία. Ένας δικηγόρος, ειδικός σε τέτοιες αιτήσεις, υπολόγισε ότι υπήρχαν «τουλάχιστον 30.000 θύματα του καρόσι στην Ιαπωνία κάθε χρόνο».
Η αστυνομία στην Ιαπωνία έχει αναφέρει ότι τα εργασιακά προβλήματα αποτελούν βασικό παράγοντα για την αύξηση των αυτοκτονιών σε ανθρώπους ηλικίας 50 ως 59 ετών. Σύμφωνα με το βιβλίο Ο Βίαιος Εργασιακός Χώρος (The Violence-Prone Workplace), κάποιο δικαστήριο θεώρησε υπεύθυνο τον εργοδότη για την αυτοκτονία ενός εργαζομένου ο οποίος βασανιζόταν από εργασιακές ανησυχίες.
Η αυστραλιανή εφημερίδα Δε Καμπέρα Τάιμς (The Canberra Times) ανέφερε ότι “οι Αμερικανοί έχουν ξεπεράσει τους Ιάπωνες, εργαζόμενοι περισσότερες ώρες από κάθε άλλον λαό στον κόσμο”. Έτσι λοιπόν, ειδήσεις με τίτλους όπως «Η Πολύωρη Εργασία Οδηγεί Ανθρώπους στο Θάνατο» μιλούν για κουρασμένους εργαζομένους όπως οδηγούς ασθενοφόρων, πιλότους, οικοδόμους, εργαζομένους στις συγκοινωνίες και σε νυχτερινές βάρδιες οι οποίοι χάνουν τη ζωή τους ενώ εργάζονται.
Καθώς οι εταιρίες υποβάλλονται σε διαδικασίες αναδιάρθρωσης και μείωσης προσωπικού προκειμένου να παραμείνουν οικονομικά επικερδείς, ασκείται μεγαλύτερη πίεση στους εργαζομένους για να γίνουν πιο παραγωγικοί. Το Βρετανικό Ιατρικό Περιοδικό (British Medical Journal) ανέφερε ότι η μείωση προσωπικού έχει αρνητικά επακόλουθα στην υγεία των εργαζομένων.
Βία στους Εργασιακούς Χώρους
Οι εξουθενωμένοι από την εργασία και αγχωμένοι εργαζόμενοι δεν αποτελούν κίνδυνο μόνο για τον εαυτό τους. Μια έρευνα στη Βρετανία αποκάλυψε ότι, το μεγαλύτερο μέρος της εργάσιμης ημέρας, πολλοί υπάλληλοι γραφείου είναι εκνευρισμένοι με τους συναδέλφους τους, και αυτή η τεταμένη κατάσταση συχνά προκαλεί βίαιες αντιδράσεις.
«Περίπου 15 Αμερικανοί δολοφονούνται στην εργασία τους κάθε εβδομάδα», αναφέρει το περιοδικό Μπίζνες Γουίκ (Business Week). Το περιοδικό Χάρβαρντ Μπίζνες Ριβιού (Harvard Business Review) σχολιάζει: «Η βία στον εργασιακό χώρο δεν είναι το αγαπημένο θέμα συζήτησης για κανέναν διευθυντή. Αλλά παραμένει γεγονός το ότι κάθε χρόνο εκατοντάδες εργαζόμενοι επιτίθενται σε συναδέλφους τους, ή ακόμη και τους σκοτώνουν».
Από την άλλη πλευρά, πολλοί αντιμετωπίζουν βία στον εργασιακό χώρο από τους πελάτες τους. Μια εγκληματολογική έκθεση στην Αυστραλία αναφέρει ότι μερικοί γιατροί φοβούνται τόσο πολύ τις βίαιες επιθέσεις ώστε πηγαίνουν με συνοδεία στις κατ’ οίκον επισκέψεις. Άλλες ομάδες που βρίσκονται σε κίνδυνο είναι οι αστυνομικοί και οι καθηγητές.
Μια άλλη μορφή βίας στον εργασιακό χώρο είναι η συναισθηματική κακομεταχείριση, την οποία η Διεθνής Οργάνωση Εργασίας αναγνωρίζει ως ψυχολογική βία. Βασική μορφή αυτής της κακομεταχείρισης είναι ο εκφοβισμός.
Ο καθηγητής Ρόμπερτ Λ. Βενίνγκα, του Πανεπιστημίου της Μινεσότα των ΗΠΑ, αναφέρει ότι «το άγχος και οι συνεπαγόμενες ασθένειες επηρεάζουν τους εργαζομένους σχεδόν σε όλο τον κόσμο». Σχολίασε επίσης ότι «το κύριο πρόβλημα, σύμφωνα με τη “Διεθνή Εργασιακή Επιθεώρηση—1993”, της Διεθνούς Οργάνωσης Εργασίας των Ηνωμένων Εθνών, είναι ότι το άγχος οφείλεται στους απρόσωπους, διαρκώς μεταβαλλόμενους και συχνά εχθρικούς εργασιακούς χώρους».
Το ερώτημα, λοιπόν, που προκύπτει είναι το εξής: Τι μπορούν να κάνουν οι εργοδότες και οι εργαζόμενοι ώστε να γίνει ασφαλέστερος ο εργασιακός χώρος τους; Αυτό θα εξεταστεί στο επόμενο άρθρο.