Ιατρικό Θαύμα, Ηθικό Ναρκοπέδιο

«Η διένεξη όσον αφορά τα βλαστικά κύτταρα έχει κάνει επιστήμονες και μη να στοχαστούν γύρω από βαθιά ζητήματα, όπως το ποιοι είμαστε και τι μας καθιστά ανθρώπινα όντα».​—ΕΘΝΙΚΗ ΑΚΑΔΗΜΙΑ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ, ΗΠΑ.

Η ΚΑΡΕΝ έχει διαβήτη τύπου Ι. Το προσβεβλημένο πάγκρεάς της δεν παράγει πλέον ινσουλίνη. Φανταστείτε τώρα να πήγαινε η Κάρεν σε έναν γιατρό που θα μεταμόσχευε στο σώμα της καινούρια κύτταρα, ειδικά καλλιεργημένα σε εργαστήριο, τα οποία θα αντικαθιστούσαν τα κατεστραμμένα κύτταρα του παγκρέατος. Καθώς αυτά τα καινούρια κύτταρα θα άρχιζαν να λειτουργούν, η Κάρεν θα μπορούσε σταδιακά να διακόψει τη θεραπεία με ινσουλίνη και να επανακτήσει την υγεία της.

Μέχρι πρόσφατα θα νόμιζε κανείς ότι τέτοιες ενδεχόμενες θεραπείες ανήκουν στη σφαίρα της επιστημονικής φαντασίας, αλλά τώρα μερικοί ερευνητές πιστεύουν ότι είναι εφικτές. Γιατί; Επειδή το 1998, οι επιστήμονες βρήκαν έναν τρόπο να καλλιεργήσουν μεγάλους αριθμούς κυττάρων, τα λεγόμενα ανθρώπινα βλαστικά (αρχέγονα) κύτταρα. Αυτά τα βλαστικά κύτταρα μπορούν να αναπτυχθούν και να γίνουν σχεδόν οποιοσδήποτε από τους διακόσιους και πλέον τύπους κυττάρων που υπάρχουν στο ανθρώπινο σώμα, περιλαμβανομένων και των κυττάρων του παγκρέατος.a

Σύμφωνα με μια έκθεση των Εθνικών Ινστιτούτων Υγείας στις Ηνωμένες Πολιτείες, «τα βλαστικά κύτταρα ίσως αποτελούν το κλειδί για την αντικατάσταση των κυττάρων που χάνονται σε πολλές εξουθενωτικές ασθένειες». Σε αυτές περιλαμβάνονται «η νόσος του Πάρκινσον, ο διαβήτης, η χρόνια καρδιοπάθεια, η νεφροπάθεια τελικού σταδίου, η ηπατική ανεπάρκεια και ο καρκίνος», για να αναφέρουμε λίγες μόνο. Τα βλαστικά κύτταρα μπορούν επίσης να παράγουν αίμα, και λέγεται ότι μπορεί ακόμη και να καταστήσουν περιττές τις τράπεζες αίματος. Στην πραγματικότητα, οι γιατροί χρησιμοποιούν τα βλαστικά κύτταρα εδώ και πολλά χρόνια για να θεραπεύσουν ορισμένες διαταραχές του αίματος. Αυτές οι μέθοδοι θεραπείας συνήθως περιλαμβάνουν μεταμόσχευση μυελού των οστών, ο οποίος είναι πλούσιος σε αιμοποιητικά βλαστικά κύτταρα, αλλά τώρα οι γιατροί προτιμούν να συλλέγουν βλαστικά κύτταρα από το περιφερικό αίμα. Επειδή οι θεραπείες με βλαστικά κύτταρα υπόσχονται την αναγέννηση υγιών καινούριων ιστών, περιγράφονται με το γενικό όρο «αναγεννητική ιατρική».

Ορισμένες πτυχές αυτού του νεοσύστατου επιστημονικού κλάδου, ωστόσο, αποτελούν αντικείμενο μεγάλης αντιλογίας. Πολλοί, περιλαμβανομένων και αρκετών επιστημόνων, πιστεύουν ότι η χρησιμοποίηση ανθρώπινων βλαστικών κυττάρων​—ιδιαίτερα εκείνων που προέρχονται από έμβρυα—​δείχνει περιφρόνηση για την ιερότητα της ανθρώπινης ζωής. Το ζήτημα έχει προκαλέσει τόσες διαφωνίες, ώστε παρομοιάζεται μάλιστα με “ηθικό και πολιτικό ναρκοπέδιο”.

Δεδομένου ότι οι υπέρμαχοι των βλαστικών κυττάρων προβλέπουν θαυματουργικές θεραπείες για πλήθος παθήσεων, τα επόμενα άρθρα εξετάζουν από κοντά τα διάφορα είδη βλαστικών κυττάρων, το πώς εξάγονται και το γιατί αυτό το ζήτημα είναι τόσο αντιλεγόμενο.

[Υποσημείωση]