Αυξάνονται οι Φυσικές Καταστροφές;
«Υπάρχει φόβος ότι ακραία φαινόμενα τα οποία οφείλονται στην αλλαγή του κλίματος θα έχουν ολοένα και πιο σοβαρά επακόλουθα στο μέλλον. Αυτό σημαίνει ότι πρέπει να λάβουμε υπόψη νέες μορφές κινδύνων εξαιτίας των καιρικών συνθηκών καθώς και τις πιθανότητες μεγαλύτερων απωλειών. . . . Σε αρμονία με την αρχή της πρόληψης, θα είναι συνετό να είμαστε προετοιμασμένοι για συγκλονιστικές αλλαγές».—«Γεωγραφικά Θέματα—Ετήσια Ανασκόπηση: Φυσικές Καταστροφές 2003» (“Topics Geo—Annual Review: Natural Catastrophes 2003”).
ΤΜΗΜΑΤΑ της Ευρώπης υπέφεραν από αποπνικτική ζέστη το καλοκαίρι του 2003. Οι υψηλές θερμοκρασίες προκάλεσαν 30.000 περίπου θανάτους στο Βέλγιο, στη Βρετανία, στη Γαλλία, στην Ισπανία, στην Ιταλία, στην Ολλανδία και στην Πορτογαλία. Ένα κύμα καύσωνα πριν από την εποχή των μουσώνων στην Ινδία, στο Μπαγκλαντές και στο Πακιστάν είχε ως αποτέλεσμα 1.500 θανάτους, ενώ η ξηρασία και η πρωτοφανής ζέστη στην Αυστραλία προκάλεσαν δασικές πυρκαγιές οι οποίες κατέκαψαν περισσότερα από τριάντα εκατομμύρια στρέμματα.
Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Μετεωρολογικό Οργανισμό, «την εποχή των τυφώνων του Ατλαντικού το 2003 ξέσπασαν 16 θύελλες στις οποίες δόθηκε κάποιο όνομα. Ο αριθμός αυτός είναι αρκετά μεγαλύτερος από το μέσο όρο της περιόδου 1944-1996—που ήταν 9,8—αλλά βρίσκεται σε λογική ακολουθία με την αξιοσημείωτη αύξηση του ετήσιου αριθμού των τροπικών συστημάτων που παρατηρούνται από τα μέσα της δεκαετίας του 1990». Η ίδια κατάσταση συνεχίστηκε και το 2004 όταν καταστροφικοί τυφώνες σάρωσαν την Καραϊβική και τον Κόλπο του Μεξικού αφαιρώντας περίπου 2.000 ζωές και σπέρνοντας στο πέρασμά τους τον όλεθρο.
Το 2003 ένας κυκλώνας έπληξε τη Σρι Λάνκα προκαλώντας σοβαρές πλημμύρες, με αποτέλεσμα 250 θανάτους το λιγότερο. Το 2004, τουλάχιστον 23 τυφώνες—πρωτοφανής αριθμός—σάρωσαν το δυτικό Ειρηνικό Ωκεανό. Δέκα από αυτούς έπληξαν την Ιαπωνία, όπου προξένησαν εκτεταμένες ζημιές και αφαίρεσαν τη ζωή 170 και πλέον ανθρώπων. Οι πλημμύρες από τις καταρρακτώδεις βροχές των μουσώνων επηρέασαν σχεδόν 30 εκατομμύρια ανθρώπους στη Νότια Ασία και ιδιαίτερα στο Μπαγκλαντές. Εκατομμύρια έμειναν άστεγοι, περίπου τρία εκατομμύρια έφυγαν από τον τόπο τους και περισσότεροι από 1.300 έχασαν τη ζωή τους.
Πολλοί ισχυροί σεισμοί έλαβαν χώρα κατά τη διάρκεια του 2003. Στις 21 Μαΐου στο Αλγέρι της Αλγερίας, ένας σεισμός άφησε 10.000 τραυματίες και 200.000 αστέγους. Στις 26 Δεκεμβρίου, στις 5:26 π.μ., η γη τραντάχτηκε οχτώ χιλιόμετρα νότια της πόλης Μπαμ στο Ιράν. Ο σεισμός μεγέθους 6,5 βαθμών ερήμωσε το 70 τοις εκατό της πόλης, αφαίρεσε 40.000 ζωές και άφησε 100.000 και πλέον αστέγους. Ήταν η πιο φονική φυσική καταστροφή εκείνης της χρονιάς. Επίσης μετέτρεψε σε χαλάσματα μεγάλο μέρος της Αργκ-ε-Μπαμ, της ακρόπολης της Μπαμ ηλικίας 2.000 ετών, στερώντας την περιοχή από ένα τουριστικό αξιοθέατο με οικονομική σημασία.
Ακριβώς έναν χρόνο αργότερα, σεισμός μεγέθους 9 βαθμών ο οποίος έγινε στα ανοιχτά της δυτικής ακτής της βόρειας Σουμάτρας, στην Ινδονησία, προκάλεσε τα πιο θανατηφόρα τσουνάμι που έχει καταγράψει η ιστορία. Τα φονικά κύματα αφαίρεσαν πάνω από 200.000 ζωές και άφησαν πολύ περισσότερους τραυματίες, αστέγους ή και τα δύο. Ακόμη και οι ανατολικές ακτές της Αφρικής, 4.500 και πλέον χιλιόμετρα δυτικά από το επίκεντρο, επηρεάστηκαν από τα θανατηφόρα τσουνάμι.
Υπάρχουν Σκοτεινότερα Σύννεφα στον Ορίζοντα;
Αποτελούν αυτά τα γεγονότα πρόγευση του τι θα συμβεί στο μέλλον; Όσον αφορά τις καταστροφές που σχετίζονται με τον καιρό, πολλοί επιστήμονες πιστεύουν ότι οι αλλαγές που επιφέρει ο άνθρωπος στην ατμόσφαιρα μεταβάλλουν το παγκόσμιο κλίμα και συντελούν σε πιο ακραίες καιρικές συνθήκες. Αν αληθεύει αυτός ο ισχυρισμός, τότε δεν αποτελεί καλό σημάδι για το μέλλον. Κάτι που μεγαλώνει τον κίνδυνο είναι ότι ολοένα και περισσότεροι άνθρωποι ζουν τώρα σε περιοχές οι οποίες είναι επιρρεπείς σε καταστροφές, είτε επειδή το επέλεξαν είτε επειδή δεν έχουν εναλλακτικές λύσεις.
Οι στατιστικές δείχνουν ότι το 95 τοις εκατό όλων των θανάτων από καταστροφές σημειώνεται σε αναπτυσσόμενες χώρες. Τα πλούσια κράτη, από την άλλη πλευρά, έχουν χαμηλότερα ποσοστά θνησιμότητας αλλά υφίστανται το 75 τοις εκατό των οικονομικών απωλειών. Μερικές ασφαλιστικές εταιρίες αναρωτιούνται μάλιστα αν μπορεί να παραμείνει βιώσιμος ο κλάδος τους κάτω από αυτή την επίθεση των αλλεπάλληλων απωλειών.
Στο άρθρο που ακολουθεί, θα εξετάσουμε μερικές από τις φυσικές διαδικασίες οι οποίες οδηγούν σε καταστροφές καθώς και τρόπους με τους οποίους ίσως οι άνθρωποι συμβάλλουν στη σφοδρότητά τους. Θα εξετάσουμε επίσης το αν η ανθρωπότητα έχει τη δύναμη και τη θέληση να κάνει τις απαραίτητες αλλαγές ώστε να γίνει η γη ασφαλέστερο σπίτι για τις μελλοντικές γενιές.
[Εικόνα στη σελίδα 3]
ΓΑΛΛΙΑ 2003—Καλοκαιρινός καύσωνας στην Ευρώπη προκαλεί 30.000 θανάτους. Στην Ισπανία η θερμοκρασία φτάνει τους 44,8°C
[Ευχαριστίες]
Alfred/EPA/Sipa Press
[Εικόνες στη σελίδα 4, 5]
ΙΡΑΝ 2003—Σεισμός στην πόλη Μπαμ σκοτώνει 40.000 ανθρώπους. Γυναίκες θρηνούν συγγενείς σε ομαδικό τάφο
[Ευχαριστίες]
Background and women: © Tim Dirven/Panos Pictures