Γονείς​—Καθοδηγήστε τα Παιδιά Σας

«Στο παρελθόν, αυτό που μας απασχολούσε ήταν κυρίως η υπερβολική παρακολούθηση τηλεόρασης. Τώρα έχουμε βιντεοπαιχνίδια, κομπιούτερ και κινητά τηλέφωνα. Τα μικρά παιδιά δεν είναι σε θέση να διαχειριστούν αυτή την κατάσταση, η οποία δημιουργεί πρότυπα συμπεριφοράς παρόμοια με του εθισμού . . . Ο εγκέφαλός τους συνηθίζει σε υπερβολική ποσότητα οπτικοακουστικών ερεθισμάτων, και αν λείψουν αυτά, τα παιδιά δεν ξέρουν με τι να ασχοληθούν».​—Δρ Μάλι Μαν.

ΖΟΥΜΕ σε έναν κόσμο όλο και πιο «καλωδιωμένο» χάρη στην πρόοδο που έχει σημειωθεί στην τεχνολογία των επικοινωνιών και στο Ιντερνέτ. Πολλά νεαρά άτομα δεν βγαίνουν από το σπίτι χωρίς τη φορητή τους συσκευή ΜΡ3 ή το κινητό τους τηλέφωνο. Καθώς δε αυτές και άλλες συσκευές έχουν σταδιακά μεγαλύτερες δυνατότητες, περισσότερες χρήσεις και χαμηλότερο κόστος, ο χείμαρρος των προϊόντων που παράγει τώρα η τεχνολογία των επικοινωνιών μπορεί μόνο να μεγαλώσει, δημιουργώντας στους γονείς ακόμα περισσότερες δυσκολίες όσον αφορά την επίβλεψη, την εκπαίδευση και τη διαπαιδαγώγηση των παιδιών τους.

Οι δυσκολίες αυτές μπορούν να αντιμετωπιστούν αν οι γονείς κάνουν δύο σημαντικά πράγματα. Πρώτον: Να αναγνωρίσουν την ορθότητα της ακόλουθης δήλωσης που βρίσκεται στην Αγία Γραφή, στο εδάφιο Παροιμίες 22:15: «Όλα τα παιδιά είναι ανόητα, αλλά η σταθερή διόρθωση θα τα κάνει να αλλάξουν». (Σύγχρονη Αγγλική Μετάφραση [Contemporary English Version]) Δεύτερον: Να κατανοήσουν τη δύναμη που έχει η τεχνολογία να επηρεάζει τα παιδιά είτε θετικά είτε αρνητικά, και να προσπαθούν να κάνουν αυτή την επιρροή θετική.

Αρχίστε Νωρίς!

Σε πολλά σπιτικά, η τηλεόραση αποτελεί την πρώτη επαφή του παιδιού με τον κόσμο της τεχνολογίας. Μάλιστα, συχνά γίνεται η μπέιμπι σίτερ του. Εντούτοις, κάποιοι ειδικοί σε θέματα ψυχικής υγείας πιστεύουν ότι η πρόωρη και υπερβολική έκθεση στην τηλεόραση μπορεί να δημιουργήσει αδιαφορία για τη σωματική άσκηση, σύγχυση μεταξύ πραγματικότητας και φαντασίας, συναισθηματικά προβλήματα και, αργότερα, αδυναμία συγκέντρωσης στην τάξη. Στην περίπτωση μερικών παιδιών, λέει η Δρ Μάλι Μαν, μπορεί μάλιστα να «γίνει η λανθασμένη διάγνωση ότι πάσχουν από Διαταραχή Ελαττωματικής Προσοχής [ADD] ή Διαταραχή Ελαττωματικής Προσοχής με Υπερκινητικότητα [ADHD] ή και να θεωρηθεί εσφαλμένα ότι έχουν διπολική διαταραχή». Ως εκ τούτου, μερικοί ειδικοί συστήνουν να μη βλέπουν τηλεόραση τα παιδιά κάτω των δύο ετών.

«Το σημαντικότερο πράγμα που συμβαίνει τα πρώτα δύο χρόνια της ζωής του παιδιού είναι η δημιουργία ισχυρού δεσμού με τους γονείς του», λέει ο Δρ Κένεθ Γκίνσμπεργκ, εκπρόσωπος της Αμερικανικής Ακαδημίας Παιδιατρικής. Ο δεσμός αυτός σφυρηλατείται όταν οι γονείς μιλούν και παίζουν με τα μικρά τους καθώς και όταν τους διαβάζουν. Επίσης, όπως γνωρίζουν πολλοί γονείς, αν διαβάζουν τακτικά στα παιδιά τους, αυτά αναπτύσσουν αγάπη για το διάβασμα, κάτι που αποτελεί άλλο ένα πολύτιμο προσόν.

Ασφαλώς, η γνώση γύρω από τα κομπιούτερ και τη συναφή τεχνολογία μπορεί να είναι σημαντική, ίσως και απαραίτητη, για εκατομμύρια παιδιά. Αν, όμως, αντιληφθείτε ότι τα παιδιά σας αφοσιώνονται στα κομπιούτερ, στα ηλεκτρονικά παιχνίδια, στο Ιντερνέτ και στα παρόμοια σε αφύσικο βαθμό, ίσως είναι σοφό να διευρύνετε τα ενδιαφέροντά τους. Πώς; Θα μπορούσατε να τα προτρέψετε να ασχοληθούν με κάποια ενδιαφέρουσα χειροτεχνία ή με κάποιο μουσικό όργανο​—οποιαδήποτε ωφέλιμη δραστηριότητα που μπορεί να είναι διαφορετική, να απορροφά το παιδί και να διεγείρει το μυαλό του.

Μια καλοδιαλεγμένη δραστηριότητα μπορεί να επιτελέσει περισσότερα από το να προσφέρει απλώς αναζωογονητική ψυχαγωγία. Μπορεί επίσης να βοηθήσει το παιδί σας να αναπτύξει υπομονή, σταθερότητα, εγκράτεια και δημιουργικότητα​—ιδιότητες ουσιώδεις για να πετύχει στη ζωή, όπου τα προβλήματα δεν λύνονται πάντα με ένα «κλικ» στο ποντίκι του κομπιούτερ.

Τα Παιδιά Χρειάζονται “Σοφία και Ικανότητα Σκέψης”

Η Αγία Γραφή προτρέπει μικρούς και μεγάλους να αναπτύξουν τη «δύναμη της λογικής» τους, δηλαδή την ικανότητα σκέψης τους. (Ρωμαίους 12:1· Παροιμίες 1:8, 9· 3:21) Αυτό με τη σειρά του μας καθιστά ικανούς να διακρίνουμε, όχι μόνο το ορθό από το εσφαλμένο, αλλά και το σοφό από το άσοφο. Για παράδειγμα, το να περνάει κάποιος ώρες ολόκληρες παίζοντας ηλεκτρονικά παιχνίδια ή παρακολουθώντας τηλεόραση δεν είναι παράνομο, αλλά είναι σοφό; Το να αγοράζει κάποιος τις τελευταίες συσκευές ή το πιο πρόσφατο λογισμικό δεν είναι παράνομο, αλλά και πάλι, είναι σοφό; Πώς μπορείτε λοιπόν να βοηθήσετε τα παιδιά σας να αναπτύξουν σοφή καρδιά όσον αφορά την τεχνολογία;

◼ Εξηγήστε τους κινδύνους. Σε ό,τι αφορά την τεχνολογία και το Ιντερνέτ, τα παιδιά ίσως μαθαίνουν γρήγορα, αλλά επειδή υστερούν σε σοφία και πείρα, τείνουν να είναι αφελή. Γι’ αυτό, δείξτε τους ποιοι είναι οι κίνδυνοι και πώς να τους αποφεύγουν. Πάρτε για παράδειγμα τα κοινωνικά δίκτυα στο Ιντερνέτ. Είναι αλήθεια ότι αυτά τα δίκτυα επιτρέπουν στα νεαρά άτομα να μιλήσουν για τον εαυτό τους και να γνωρίσουν άλλους νεαρούς, όμως οι εν λόγω ιστοσελίδες αποτελούν επίσης «αγορά» για σεξουαλικούς διαφθορείς και άλλα κακόβουλα άτομα.a (1 Κορινθίους 15:33) Γι’ αυτό, οι συνετοί γονείς συμβουλεύουν τα παιδιά τους να μην αποκαλύπτουν προσωπικά στοιχεία στο διαδίκτυο.b

Βέβαια, τα παιδιά έχουν δικαίωμα στην ιδιωτική ζωή ανάλογα με το βαθμό ωριμότητάς τους. Αλλά εσείς, ως γονέας, έχετε τόσο τη θεόδοτη εξουσία όσο και την ευθύνη να εκπαιδεύετε και να επιβλέπετε τα παιδιά σας. (Παροιμίες 22:6· Εφεσίους 6:4) Ευχής έργον είναι να θεωρήσουν τα παιδιά σας το ενδιαφέρον που δείχνετε, όχι άσκοπη παρέμβαση, αλλά έκφραση ανιδιοτελούς αγάπης.

Ίσως πείτε: «Πώς, όμως, μπορώ να βοηθήσω τα παιδιά μου αν δεν καταλαβαίνω τη λειτουργία των συσκευών που χρησιμοποιούν;» Αν έτσι έχουν τα πράγματα, γιατί να μη μάθετε τουλάχιστον τα βασικά; Η Μέλμπα, που έχει περάσει τα 90, δεν είχε αγγίξει ποτέ της κομπιούτερ μέχρι και μετά τα 80 της. «Την πρώτη φορά που δοκίμασα να χρησιμοποιήσω αυτό το πράγμα», λέει η Μέλμπα, «μου ερχόταν να το πετάξω από το παράθυρο. Αλλά σε έναν δυο μήνες τού πήρα τον αέρα, και μπορώ πλέον να χειρίζομαι το ηλεκτρονικό ταχυδρομείο και άλλες λειτουργίες με αρκετή ευκολία».

◼ Θέστε στο παιδί σας κατάλληλα όρια για τη χρήση ηλεκτρονικών μέσων. Αν το παιδί σας απομονώνεται ώρες ολόκληρες παρακολουθώντας τηλεόραση, περιηγούμενο στο Ιντερνέτ ή παίζοντας ηλεκτρονικά παιχνίδια, σκεφτείτε το ενδεχόμενο να ορίσετε συγκεκριμένες ώρες και χώρους στο σπίτι όπου δεν θα επιτρέπεται η χρήση αυτών των μέσων. Ένα τέτοιο μέτρο ίσως βοηθήσει το γιο ή την κόρη σας να μάθει την αξία της ακόλουθης Γραφικής αρχής: «Για το καθετί υπάρχει προσδιορισμένος καιρός». Αυτό σημαίνει ότι υπάρχει καιρός για την οικογένεια, καιρός για τους φίλους, καιρός για τα μαθήματα, καιρός για φαγητό, καιρός για λίγη άσκηση και ούτω καθεξής. (Εκκλησιαστής 3:1) Οι λογικοί κανόνες που επιβάλλονται με συνέπεια κάνουν την οικογενειακή ζωή συγκροτημένη και βοηθούν τα παιδιά να αναπτύξουν καλούς τρόπους, περίσκεψη για τους άλλους και κοινωνικότητα.

Στο τελικό άρθρο αυτής της σειράς, θα εξετάσουμε μερικές αρχές οι οποίες μπορούν να βοηθήσουν όλους μας​—μικρούς και μεγάλους—​να χρησιμοποιούμε την τεχνολογία όχι μόνο με περίσκεψη αλλά και με οικονομία.

[Υποσημειώσεις]

[Εικόνα στη σελίδα 7]

Τα παιδιά χρειάζονται ένα ευρύ φάσμα δραστηριοτήτων που αναπτύσσουν τη διάνοια και καλλιεργούν υπομονή και σταθερότητα