Προϊόν Σχεδιασμού;

Το Μηχανολογικό Ένστικτο της Σφήκας

● Οι σφήκες έχουν χαρακτηριστεί άφταστοι μηχανικοί. Γιατί τους ταιριάζει αυτή η περιγραφή;

Σκεφτείτε: Ένα είδος σφήκας του γένους Πολιστής κατασκευάζει και συντηρεί την πολύπλοκη φωλιά της με ένα ιδιαίτερο είδος χαρτιού, το οποίο παρασκευάζει η ίδια.a Το έντομο συλλέγει ίνες φυτών και ξερού ξύλου από κάθε λογής μέρη​—κούτσουρα, φράχτες, τηλεφωνικούς στύλους και οικοδομικά υλικά. Έπειτα, μασάει αυτό το πλούσιο σε κυτταρίνη υλικό, προσθέτοντας κολλώδες σάλιο με υψηλή περιεκτικότητα σε πρωτεΐνη. Ο πολτός που προκύπτει, αφού πάρει το επιθυμητό σχήμα, στεγνώνει και σχηματίζει ένα ελαφρύ αλλά ταυτόχρονα γερό και ανθεκτικό χαρτί. Επιπρόσθετα, ορισμένες ιδιότητες του σάλιου δίνουν στο χαρτί τη δυνατότητα να συσσωρεύει θερμότητα αλλά και να την εκλύει, διατηρώντας έτσι την κατάλληλη θερμοκρασία στα κελιά επώασης τις κρύες μέρες.

Η σφήκα χτίζει τη φωλιά της «μπουκιά με την μπουκιά». Το τελικό προϊόν είναι ένα αδιάβροχο συγκρότημα εξαγωνικών κελιών με χάρτινο κάλυμμα σε σχήμα ομπρέλας​—με το εξαγωνικό σχήμα να συνδυάζει αντοχή και λειτουργικότητα. Οι σφήκες που ζουν σε περιοχές όπου βρέχει συχνότερα απλώς βάζουν περισσότερο σάλιο, αξιοποιώντας τις αδιάβροχες ιδιότητές του. Εκτός αυτού, όμως, οι σφήκες επιλέγουν τοποθεσίες που προσφέρουν κάποιου είδους στέγη για προστασία. Εκεί στερεώνουν τη φωλιά τους, η οποία κρέμεται από έναν μίσχο και βλέπει προς τα κάτω. Επιπλέον, οι σφήκες δεν βλάπτουν το περιβάλλον, ανόμοια με τις δικές μας μεθόδους χαρτοποιίας οι οποίες μολύνουν τον αέρα, το νερό και το έδαφος!

Εύλογα, αρχιτέκτονες και ερευνητές μελετούν τα προϊόντα της σφήκας με στόχο να σχεδιάσουν προηγμένα οικοδομικά υλικά που να είναι ελαφριά, ανθεκτικά, πιο εύκαμπτα και βιοδιασπώμενα.

Ποια είναι η άποψή σας; Κατάφερε ένα έντομο με εγκέφαλο ίσο με δύο κόκκους άμμου να επινοήσει από μόνο του μεθόδους για να φτιάχνει χαρτί και να χτίζει φωλιές; Ή μήπως οι ικανότητές του στη χημεία και στη μηχανολογία μαρτυρούν την ύπαρξη σχεδιασμού;

[Υποσημείωση]