Δύο Ερωτήματα που Αξίζει να Τεθούν

1 Πώς Ξεκίνησε η Ζωή;

ΤΙ ΛΕΝΕ ΜΕΡΙΚΟΙ. Η ζωή εμφανίστηκε αυτόματα από άβια ύλη.

ΓΙΑΤΙ ΚΑΠΟΙΟΙ ΔΕΝ ΙΚΑΝΟΠΟΙΟΥΝΤΑΙ ΑΠΟ ΑΥΤΗ ΤΗΝ ΑΠΑΝΤΗΣΗ. Μολονότι σήμερα οι επιστήμονες έχουν περισσότερες γνώσεις από ποτέ σχετικά με τη χημική σύνθεση και τη μοριακή δομή της ζωής, δεν έχουν καταφέρει να ορίσουν με βεβαιότητα τι ακριβώς είναι η ζωή. Ένα μεγάλο χάσμα χωρίζει την άβια ύλη ακόμη και από το απλούστερο ζωντανό κύτταρο.

Οι επιστήμονες μπορούν να κάνουν μόνο εικασίες σχετικά με τις συνθήκες που επικρατούσαν στη γη πριν από δισεκατομμύρια χρόνια. Οι απόψεις τους σχετικά με το πού ξεκίνησε η ζωή διαφέρουν​—για παράδειγμα, αν ξεκίνησε μέσα σε ένα ηφαίστειο ή κάτω από τον ωκεάνιο πυθμένα. Μια άλλη άποψη είναι ότι τα δομικά στοιχεία της ζωής σχηματίστηκαν αρχικά κάπου αλλού στο σύμπαν και έφτασαν εδώ ενσωματωμένα σε μετεωροειδή. Αλλά αυτό, αντί να δίνει απάντηση στο πώς άρχισε η ζωή, απλώς μεταθέτει το ζήτημα στα βάθη του διαστήματος.

Οι επιστήμονες κάνουν εικασίες σχετικά με την ύπαρξη κάποιων μορίων που αργότερα μετατράπηκαν στο γενετικό υλικό όπως το γνωρίζουμε σήμερα. Υποτίθεται ότι αυτά τα μόρια είναι πιθανότερο να προκύψουν αυτόματα από αδρανή ύλη και είναι αυτοαντιγραφόμενα. Εντούτοις, ούτε η επιστήμη έχει βρει αποδεικτικά στοιχεία για το ότι τέτοια μόρια υπήρξαν κάποτε ούτε οι επιστήμονες έχουν καταφέρει να δημιουργήσουν οποιοδήποτε τέτοιο μόριο στο εργαστήριο.

Οι ζωντανοί οργανισμοί είναι μοναδικοί στον τρόπο με τον οποίο αποθηκεύουν και επεξεργάζονται πληροφορίες. Τα κύτταρα μεταβιβάζουν, μεταφράζουν και εκτελούν οδηγίες που περιέχονται μέσα στο γενετικό τους κώδικα. Κάποιοι επιστήμονες παρομοιάζουν το γενετικό κώδικα με το λογισμικό ενός υπολογιστή και τη χημική δομή του κυττάρου με τα εξαρτήματά του. Η εξέλιξη, όμως, δεν μπορεί να εξηγήσει την πηγή αυτών των πληροφοριών.

Τα πρωτεϊνικά μόρια είναι απαραίτητα για τη λειτουργία του κυττάρου. Ένα τυπικό πρωτεϊνικό μόριο αποτελείται από εκατοντάδες αμινοξέα συνδεδεμένα μεταξύ τους σε μια συγκεκριμένη ακολουθία. Επιπρόσθετα, για να είναι χρήσιμο το πρωτεϊνικό μόριο, πρέπει να διπλωθεί σε ένα συγκεκριμένο τρισδιάστατο σχήμα. Ορισμένοι επιστήμονες συμπεραίνουν ότι οι πιθανότητες να σχηματιστεί αυτόματα έστω και ένα πρωτεϊνικό μόριο είναι απειροελάχιστες. Ο φυσικός Πολ Ντέιβις γράφει: «Εφόσον για τη λειτουργία ενός κυττάρου απαιτούνται χιλιάδες διαφορετικές πρωτεΐνες, δεν είναι λογικό να υποθέσουμε ότι σχηματίστηκαν εντελώς τυχαία».

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ. Ύστερα από δεκαετίες ερευνών σε όλα σχεδόν τα επιστημονικά πεδία, εξακολουθεί να ισχύει το γεγονός ότι η ζωή προκύπτει μόνο από προϋπάρχουσα ζωή.

2 Πώς Αναπτύχθηκαν οι Ζωντανοί Οργανισμοί;

ΤΙ ΛΕΝΕ ΜΕΡΙΚΟΙ. Ο πρώτος ζωντανός οργανισμός εξελίχθηκε σταδιακά σε μια ποικιλία ζωντανών οργανισμών, περιλαμβανομένων και των ανθρώπων, μέσα από μια διαδικασία τυχαίων μεταλλάξεων και φυσικής επιλογής.

ΓΙΑΤΙ ΚΑΠΟΙΟΙ ΔΕΝ ΙΚΑΝΟΠΟΙΟΥΝΤΑΙ ΑΠΟ ΑΥΤΗ ΤΗΝ ΑΠΑΝΤΗΣΗ. Ορισμένα κύτταρα είναι πιο πολύπλοκα από άλλα. Σύμφωνα με κάποιο σύγγραμμα, ο τρόπος με τον οποίο θα μπορούσαν τα απλούστερα κύτταρα να εξελιχθούν σε πιο πολύπλοκα «αξιολογείται συχνά ως το δεύτερο κατά σειρά σπουδαιότητας μυστήριο της εξέλιξης, μετά την προέλευση της ζωής».

Οι επιστήμονες έχουν ανακαλύψει μέσα σε κάθε κύτταρο περίπλοκες μοριακές μηχανές αποτελούμενες από πρωτεϊνικά μόρια τα οποία συνεργάζονται για να επιτελέσουν πολυσύνθετες εργασίες. Σε αυτές τις εργασίες περιλαμβάνεται η μεταφορά θρεπτικών ουσιών και η μετατροπή τους σε ενέργεια, η επιδιόρθωση τμημάτων του κυττάρου και η μεταβίβαση μηνυμάτων σε όλο το κύτταρο. Θα μπορούσαν οι τυχαίες μεταλλάξεις και η φυσική επιλογή να ευθύνονται για τη συναρμολόγηση και τη λειτουργία τέτοιων περίπλοκων συστατικών; Πολλοί δυσκολεύονται να αποδεχτούν αυτή την ιδέα.

Τόσο τα ζώα όσο και οι άνθρωποι αναπτύσσονται από ένα μόνο γονιμοποιημένο ωάριο. Μέσα στο έμβρυο, τα κύτταρα πολλαπλασιάζονται και τελικά εξειδικεύονται, καθώς διαφοροποιούνται όσον αφορά το σχήμα και τη λειτουργία τους ώστε να διαμορφώσουν τα ξεχωριστά μέρη του σώματος. Η εξέλιξη δεν μπορεί να εξηγήσει πώς το καθένα από τα κύτταρα «γνωρίζει» ποιο ρόλο πρέπει να αναλάβει και πού πρέπει να μετακινηθεί μέσα στον οργανισμό.

Οι επιστήμονες συνειδητοποιούν πλέον ότι, για να εξελιχθεί ένα είδος ζώου σε κάποιο άλλο, οι όποιες αλλαγές θα έπρεπε να πραγματοποιηθούν εντός του κυττάρου, σε μοριακό επίπεδο. Εφόσον οι επιστήμονες αδυνατούν να καταδείξουν πώς μπορεί η εξέλιξη να παραγάγει ακόμα και το «απλούστερο» κύτταρο, είναι άραγε λογικό να αποδίδονται στις τυχαίες μεταλλάξεις και στη φυσική επιλογή τα διαφορετικά είδη ζώων του πλανήτη μας; Αναφορικά με τη δομή των ζώων, ο καθηγητής βιολογικών επιστημών Μάικλ Μπίχι επισημαίνει ότι, ενώ η έρευνα «έχει αποκαλύψει απροσδόκητη, εκπληκτική πολυπλοκότητα, δεν έχει υπάρξει καμιά απολύτως πρόοδος στην κατανόηση του πώς αυτή η πολυπλοκότητα θα μπορούσε να εξελιχθεί από διαδικασίες στερούμενες νοημοσύνης».

Τα ανθρώπινα όντα έχουν συνειδητότητα και επίγνωση του εαυτού τους, μπορούν να σκέφτονται και να κάνουν λογικούς συλλογισμούς, και διαθέτουν ηθικές ιδιότητες όπως η γενναιοδωρία, η αυτοθυσία και η αίσθηση του σωστού και του λάθους. Οι τυχαίες μεταλλάξεις και η φυσική επιλογή δεν μπορούν να εξηγήσουν την ύπαρξη αυτών των μοναδικών ιδιοτήτων της ανθρώπινης διάνοιας.

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ. Αν και πολλοί επιμένουν ότι η εξελικτική προέλευση της ζωής είναι αδιαμφισβήτητο γεγονός, άλλοι δεν ικανοποιούνται από τις απαντήσεις που δίνει η εξέλιξη σχετικά με το πώς άρχισε και αναπτύχθηκε η ζωή.