Κεφάλαιον 4

Πώς Επήλθε το Γήρας και ο Θάνατος;

ΤΟ γήρας και ο θάνατος, μολονότι είναι παραδεκτά από τους ανθρώπους σαν κάτι φυσιολογικό, εν τούτοις και τα δύο παραμένουν αινιγματικά για τον άνθρωπο. Απόδειξι τούτου αποτελεί το γεγονός ότι από αιώνων μεταβιβάζονται από γενεά σε γενεά θρύλοι που προσπαθούσαν να εξηγήσουν γιατί οι άνθρωποι γερνούν και πεθαίνουν.

Μια απόδοσις κάποιου αρχαίου Ελληνικού μύθου ομιλεί για την Πανδώρα, μια γυναίκα που άνοιξε ένα κουτί που της είχαν πει να το κρατή κλειστό. Αυτή η πράξις, όπως λέγουν, εξαπέλυσε το «Γήρας,» την «Ασθένεια,» την «Παραφροσύνη» και άλλα «Κακά» που μαστίζουν συνεχώς από τότε την ανθρωπότητα.

Στην Αυστραλία, διάφορες πρωτόγονες φυλές πιστεύουν ότι αρχικά οι άνθρωποι προορίζονταν να ζουν για πάντα, αλλά έπρεπε ν’ απέχουν από ένα ωρισμένο κούφιο δένδρο. Όταν κάποτε κατοίκησαν άγριες μέλισσες σ’ αυτό το δένδρο, οι γυναίκες επεθύμησαν πολύ το μέλι τους. Μια γυναίκα, παραβλέποντας την προειδοποίησι των ανδρών, χτύπησε με το τσεκούρι της το δένδρο. Τότε, λέγει ο θρύλος, ξεπετάχθηκε μια μεγάλη νυχτερίδα. Η νυχτερίδα ήταν ο «θάνατος.» Ελευθερωμένη από το δένδρο, άρχισε να ζητή να της προσφέρωνται όλα όσα άγγιζε με τα φτερά της.

Είναι σημαντικό ότι οι θρύλοι και άλλων πολύ απομακρυσμένων μεταξύ των λαών αποδίδουν ομοίως τον θάνατο σε παρακοή και συχνά με την αρχική ανάμιξι μιας γυναίκας.

ΓΙΑΤΙ ΥΠΑΡΧΟΥΝ ΟΜΟΙΟΤΗΤΕΣ

Μερικοί, διαβάζοντας τέτοιους μύθους, μπορεί να τοποθετούν τη Βιβλική εξήγησι της αιτίας του γήρατος και του θανάτου στην ίδια κατηγορία. Μπορεί ακόμη και να τονίσουν ότι από μερικές απόψεις οι μύθοι φαίνονται να παραλληλίζονται με την αφήγησι της Βίβλου. Αλλά γιατί υπάρχουν αυτές οι ομοιότητες; Είναι δυνατόν αυτοί οι θρύλοι να έχουν μια πραγματική βάσι, η οποία απλώς έχει διαστραφή;

Η ίδια η Βίβλος χύνει φως στις απαντήσεις αυτών των ερωτήσεων. Δείχνει ότι η αρχαία Βαβυλών της Χαλδαίας ήταν ο τόπος από τον οποίον διασκορπίσθηκαν οι άνθρωποι που εστασίασαν εναντίον του Θεού περιφρονώντας την εντολή του. (Γένεσις 11:2-9) Οι Βιβλικοί γενεαλογικοί πίνακες δείχνουν ότι αυτό έγινε όταν ζούσαν μερικοί άνθρωποι οι οποίοι, ως πιστοί δούλοι του Θεού, εγνώριζαν την αλήθεια σχετικά με τη ζωή και την αιτία του θανάτου. (Γένεσις 6:7, 8· 8:20, 21· 9:28· 10:1-9· 11:10-18· 1 Χρονικών 1:19) Οι περισσότεροι άνθρωποι, όμως, επειδή έδειχναν περιφρόνησι για την αλήθεια σχετικά με τον σκοπό του Θεού για τον άνθρωπο, δύσκολα θα ανεμένετο να διαφυλάξουν με ακρίβεια την αλήθεια για το πώς επήλθε ο θάνατος. Καθώς αυτοί επληθύνοντο, με την πάροδο του χρόνου τα γεγονότα διεστράφησαν και εξωραΐσθηκαν· διαμορφώθηκαν μύθοι. Υπάρχει μεγάλη ποικιλία στις μυθικές εξηγήσεις των για την αιτία του γήρατος και του θανάτου, κι ωστόσο διακρίνεται μια κοινή βάσις κάτω απ’ όλα αυτά.

Δεν πρόκειται για απλή υπόθεσι. Οι ενδείξεις που υπάρχουν δείχνουν καθαρά ότι οι θρησκευτικοί μύθοι, περιλαμβανομένων και εκείνων που μιλούν για τον θάνατο, προέρχονται από μια κοινή πηγή. Ο Συνταγματάρχης Ι. Γκαρνιέ, στο βιβλίο του Η λατρεία των Νεκρών παρατηρεί τα εξής:

«Όχι μόνο οι Αιγύπτιοι, οι Χαλδαίοι, οι Φοίνικες, οι Έλληνες και οι Ρωμαίοι, αλλά και οι Ινδουισταί, οι Βουδδισταί της Κίνας και του Θιβέτ, οι Γότθοι, οι Αγγλοσάξονες, οι Δρυίδαι, οι Μεξικανοί και οι Περουβιανοί, οι Αυτόχθονες Αυστραλοί, ακόμη και οι άγριοι των Νήσων της Νοτίου Θαλάσσης, πρέπει να έχουν αντλήσει όλες τις θρησκευτικές τους ιδέες από μια κοινή πηγή κι από ένα κοινό κέντρο. Παντού βρίσκομε τις πιο εκπληκτικές συμπτώσεις σε ιεροτελεστίες, τελετουργίες, έθιμα, παραδόσεις, και στα ονόματα και τις σχέσεις των αντιστοίχων θεών και θεαινών τους.»

Και ποιος τόπος είναι η κοινή αυτή πηγή; Μήπως οι αποδείξεις δείχνουν ότι είναι η Χαλδαία, όπως υπονοεί η Γραφή; Ο καθηγητής Τζωρτζ Ρώλινσον παρατηρεί:

«Η έντονη ομοιότης του Χαλδαϊκού συστήματος με το σύστημα της Κλασσικής [κυρίως της Ελληνικής και Ρωμαϊκής] Μυθολογίας φαίνεται αξία ιδιαίτερης προσοχής. Αυτή η ομοιότης είναι πολύ γενική και πολύ στενή από μερικές απόψεις, ώστε να μη επιτρέπη να υποθέσωμε ότι απλή τύχη προκάλεσε τη σύμπτωσι. Στα Πάνθεα της Ελλάδος και της Ρώμης και στο πάνθεον της Χαλδαίας συναντάται η ίδια γενική συγκέντρωσις [θεών και θεαινών]· πολύ συχνά ανακαλύπτεται η ίδια γενεαλογική διαδοχή· και σε μερικές περιπτώσεις ακόμη και τα γνωστά ονόματα και οι τίτλοι των κλασσικών θεοτήτων ερμηνεύονται και εξηγούνται λεπτομερώς από Χαλδαϊκές πηγές.»

Σε ποιο συμπέρασμα λοιπόν καταλήγει; Λέγει τα εξής:

«Δύσκολα μπορούμε ν’ αμφιβάλλωμε ότι, με τον ένα ή τον άλλο τρόπο, οι θρησκευτικές δοξασίες μεταβιβάσθηκαν—ότι μυθολογικές αντιλήψεις και ιδέες, των αρχαιοτάτων χρόνων πέρασαν από τις ακτές του Περσικού Κόλπου [όπου ήταν η αρχαία Βαβυλών] στις χώρες που βρέχονται από τη Μεσόγειο θάλασσα.»

Εκείνο, λοιπόν που δείχνει η Βίβλος ως προς την εξέλιξι των θρησκευτικών αντιλήψεων παρατηρείται ότι είναι συνεπές με τις άλλες ιστορίες αποδείξεις. Αν η Βίβλος πραγματικά διαφυλάττη με ακρίβεια τις αλήθειες τις οποίες αργότερα διέστρεψαν οι θρησκευτικοί μύθοι, η Βιβλική αφήγησις πρέπει ν’ απευθύνεται στη λογική μας. Η αφήγησις πρέπει να έχη νόημα. Συμβαίνει αυτό;

Η ΖΩΗ ΕΞΑΡΤΑΤΑΙ ΑΠΟ ΤΗΝ ΥΠΑΚΟΗ

Το πρώτο βιβλίο της Αγίας Γραφής, η Γένεσις, εξετάζοντας τους λόγους για τους οποίους ο άνθρωπος γερνά και πεθαίνει, δεν αρχίζει με παραμύθια «μια φορά κι έναν καιρό» σε μια «ονειρώδη χώρα,» αλλά παρουσιάζει μια πραγματική αφήγησι. Αναφέρει έναν πραγματικό τόπο, την Εδέμ, της οποίας η γενική γεωγραφική θέσις προσδιορίζεται από ωρισμένους ποταμούς. Δύο απ’ αυτούς, ο Ευφράτης και ο Τίγρης (Χίδδεκελ), είναι γνωστοί μέχρι σήμερα. (Γένεσις 2:10-14) Ο χρόνος μπορεί να ορισθή με τη βοήθεια της Βιβλικής χρονολογίας ως το έτος 4026 π.Χ. ή λίγο μετά από τότε. Επίσης, το γεγονός ότι η Βίβλος αναφέρει ένα πρώτο ανθρώπινο ζεύγος είναι επιστημονικά ορθό. Το βιβλίο Οι Φυλές του Ανθρωπίνου Γένους σημειώνει τα εξής:

«Η Βιβλική ιστορία του Αδάμ και της Εύας, πατρός και μητρός όλης της ανθρώπινης φυλής, είπε πριν από αιώνες την ίδια αλήθεια που απέδειξε σήμερα η επιστήμη: ότι όλοι οι λαοί της γης αποτελούν μια ενιαία οικογένεια κι έχουν μια κοινή καταγωγή.»

Η Βιβλική αφήγησις, αφού περιγράφει, τον τρόπο με τον οποίον ο πρώτος άνθρωπος ήλθε στη ζωή, δείχνει ότι ο Δημιουργός, ο Ιεχωβά Θεός, έδωσε το ξεκίνημα στην ανθρωπότητα σε μια κατοικία όμοια με κήπο. Έθεσε ενώπιον του ανθρώπου την προοπτική της αιωνίου ζωής, ενώ συγχρόνως έθεσε όρους για την απόλαυσί της. Ο Θεός είπε στον άνθρωπο: «Από παντός δένδρου του παραδείσου ελευθέρως θέλεις τρώγει, από δε του ξύλου της γνώσεως του καλού και του κακού, δεν θέλεις φάγει απ’ αυτού· διότι καθ’ ην ημέραν φάγης απ’ αυτού, θέλεις εξάπαντος αποθάνει.»—Γένεσις 2:16, 17.

Αυτή ήταν μια απλή εντολή. Αλλά δεν είναι αυτό ακριβώς που έπρεπε να αναμένωμε; Ο άνθρωπος Αδάμ ήταν μόνος τότε. Η ζωή ήταν απλή, δεν ήταν περίπλοκη. Δεν υπήρχαν προβλήματα βιοπορισμού. Δεν υπήρχαν πιέσεις από κανένα άπληστο εμπορικό σύστημα. Δεν χρειάζονταν περίπλοκοι νόμοι για να ρυθμίζουν τις αμαρτωλές τάσεις του πρώτου ανθρώπου. Ο Αδάμ ήταν τέλειος και δεν είχε αμαρτωλές τάσεις.

Όσο απλή κι αν ήταν αυτή η εντολή, συνεδέετο με ηθικά ζητήματα σοβαρής συνεπείας. Παρακοή στη θεία εντολή από μέρους των πρώτων ανθρώπων θα εσήμαινε ανταρσία εναντίον του Θεού του Άρχοντος. Πώς;

Η βρώσις από το «δένδρον της γνώσεως του καλού και του κακού» ήταν κακό πράγμα, διότι την είχε απαγορεύσει ο Θεός. Δεν υπήρχαν, δηλητηριώδεις ιδιότητες σ’ αυτό. Ο καρπός ήταν υγιεινός, κατά γράμμα ήταν «καλός εις βρώσιν.» (Γένεσις 3:6) Επομένως η θεία απαγόρευσις σχετικά με το δένδρον ετόνιζε απλώς την κατάλληλη εξάρτησι του ανθρώπου από τον Δημιουργό του ως Άρχοντος. Με την υπακοή ο πρώτος άνδρας και η γυναίκα θα μπορούσαν να δείξουν ότι εσέβοντο το δικαίωμα του Θεού να τους κάνη γνωστό τι ήταν «καλό,» δηλαδή επιδοκιμασμένο από τον Θεό, και τι ήταν «κακό,» δηλαδή καταδικασμένο από τον Θεό. Επομένως η παρακοή των θα εσήμαινε στασιασμό εναντίον της υπερτάτης εξουσίας του Θεού.

Ο Ιεχωβά Θεός εδήλωσε ότι η ποινή αυτού του στασιασμού θα ήταν θάνατος. Μήπως αυτή η ποινή ήταν πολύ αυστηρή; Δεν θεωρούν πολλά έθνη του κόσμου δικαίωμα τους να χαρακτηρίζουν ωρισμένα αδικήματα ως θανάσιμα; Και όμως αυτά τα έθνη δεν μπορούν να δώσουν ζωή ή να διατηρήσουν αιωνίως τη ζωή κανενός. Ο Δημιουργός του ανθρώπου, όμως, μπορεί. Και ο Αδάμ και η Εύα ήλθαν σε ύπαρξι, επειδή Εκείνος το θέλησε. (Αποκάλυψις 4:11) Δεν είχε, λοιπόν, το δικαίωμα ο Δοτήρ και Συντηρητής της ζωής να ορίση την παρακοή σ’ αυτόν ως αξίαν θανάτου; Βεβαιότατα! Επίσης, μόνον αυτός εγνώριζε πλήρως τη σοβαρότητα των βλαβερών αποτελεσμάτων που θα προέκυπταν από την παρακοή στον νόμο του.

Το πρώτο εκείνο ανθρώπινο ζεύγος, ο Αδάμ και η Εύα, αν υπήκουαν στην απαγορευτική εντολή, θα μπορούσαν ν’ αποδείξουν την εκτίμησι και την ευγνωμοσύνη τους στον Θεό για όλα όσα είχε κάμει γι’ αυτούς. Η υπακοή τους βασισμένη σε ορθά ελατήρια θα τους εμπόδιζε να γίνουν ιδιοτελείς και ν’ αγνοήσουν τον Ευεργέτη τους, τον Θεό.

Η εντολή που τους δόθηκε ήταν της μορφής που θα αναμέναμε από ένα Θεό αγάπης και δικαιοσύνης. Δεν ήταν παράλογη. Ο Θεός δεν τους εστέρησε από τα αναγκαία της ζωής. Υπήρχαν πολλά άλλα δένδρα από τα οποία μπορούσαν να ικανοποιήσουν την ανάγκη τους για τροφή. Ούτε ο Αδάμ, λοιπόν, ούτε η Εύα είχαν κανένα λόγο να αισθανθούν την ανάγκη του καρπού του «δένδρου της γνώσεως του καλού και του κακού.»

Η αφήγησις, όμως, φανερώνει ότι μια μέρα η Εύα, ενώ ήταν μόνη έπεσε θύμα απάτης κι έφαγε από τον απαγορευμένο καρπό.a Κατόπιν επέτυχε να πείση τον σύζυγο της να ενωθή μαζί της στην παράβασι του θείου νόμου.—Γένεσις 3:1-6.

Μπορεί κάποιος να προβάλη το επιχείρημα ότι ο Θεός μπορούσε να λάβη μια ανεκτική στάσι απέναντι σ’ αυτόν τον στασιασμό των πρώτων ανθρώπων. Μπορεί να πη ότι ο Θεός μπορούσε να παραβλέψη το αδίκημά τους και να το αφήση ατιμώρητο. Αλλά ήταν αυτός ο καλύτερος τρόπος ενεργείας; Δεν είναι αλήθεια ότι η παράλειψης της υποστηρίξεως του νόμου μεταξύ των ανθρώπων σήμερα έχει οδηγήσει σε περιφρόνησι των δικαίων νόμων και σε αύξησι του εγκλήματος και της βίας; Αν ο Θεός άφηνε το παράπτωμα του Αδάμ και της Εύας ατιμώρητο θα ήταν σαν να ενεθάρρυνε αυτούς και τους απογόνους των να συνεχίσουν την ανομία. Αυτό θα έκανε τον Θεό να φέρη ένα μέρος της ευθύνης για τέτοιες πράξεις.

Επίσης, η ανεκτικότης θα έθετε σε αμφισβήτησι την αξιοπιστία του λόγου του Θεού. Θα έκανε να φανή ότι ο Θεός δεν εννοεί εκείνο που λέγει και ότι οι νόμοι του μπορούν επομένως να παραβιασθούν χωρίς τιμωρία.

Είναι λοιπόν σαφές ότι το μόνο ορθό και δίκαιο πράγμα ήταν να υποστηρίξη ο Θεός τον νόμο του και ν’ αφήση τους πρώτους ανθρώπους να υποστούν τις δίκαιες συνέπειες της ηθελημένης και εσκεμμένης παρακοής των. Δεν πρέπει να παραβλέπεται το γεγονός ότι δεν υπάρχει απόδειξις μετανοίας από μέρους των. Δεν έδωσαν αποδείξεις μεταστροφής.

Η ΒΑΣΙΚΗ ΑΙΤΙΑ—Η ΑΜΑΡΤΙΑ

Ο Αδάμ και η Εύα, με τον στασιασμό τους εναντίον του Θεού, διέκοψαν την αγαθή σχέσι που είχαν μαζί του. Δεν κατείχαν μια άφθαρτη, αθάνατη ζωή. Η Αγία Γραφή λέγει ότι ο Θεός, με τη δύναμί του, «εστερέωσε τον ήλιον, τη σελήνη και τους αστέρας εις τον αιώνα και εις τον αιώνα.» (Ψαλμός 148:3-6) Το ίδιο έγινε και με το πρώτο ανθρώπινο ζεύγος. Εξηρτάτο από τον Θεό να έχουν διαρκή ζωή.

Ο Αδάμ και η Εύα, με το να μη υποταχθούν στον νόμο του Θεού, στερήθηκαν τη συντηρητική της ζωής δύναμί του. Επίσης, αποξενωμένοι από τον Θεό, δεν είχαν τη Θεία κατεύθυνσι και καθοδηγία. Με τον καιρό λοιπόν, η αμαρτία που αποξένωσε τον Αδάμ και την Εύα από τον Θεό, επέφερε τον θάνατό τους.

Εν τούτοις, και μετά την παράβασι του νόμου Θεού είχαν ακόμη μέσα τους τεράστια δυναμικότητα ζωής. Αυτό καταδεικνύεται από την ιστορία που αναγράφει ότι ο Αδάμ έζησε 930 χρόνια. (Γένεσις 5:5) Παρ’ όλα αυτά, εκπληρώθηκε στον Αδάμ η προειδοποίησις: «Καθ’ ην ημέραν φάγης απ’ αυτού [του ξύλου της γνώσεως του καλού και του κακού], θέλεις εξάπαντος αποθάνει.»—Γένεσις 2:17.

Με την παρακοή του ο Αδάμ, ως προπάτωρ της ανθρώπινης οικογενείας έφερε τον θάνατο, όχι μόνο στον εαυτό του, αλλά και στους αγέννητους απογόνους του. Γι’ αυτό λέγει η Γραφή: «Δι’ ενός ανθρώπου η αμαρτία εισήλθεν εις τον κόσμον και δια της αμαρτίας ο θάνατος, και ούτω διήλθεν ο θάνατος εις πάντας ανθρώπους, επειδή πάντες ήμαρτον»—Ρωμαίους 5:12.

Ο Αδάμ, αφού έχασε την τελειότητα, δεν μπορούσε να τη μεταδώση στους απογόνους του. Ήδη τα πρώτα τέκνα του γεννήθηκαν με αδυναμίες. Τα αποτελέσματα της αμαρτίας μέσα στο σώμα του ήσαν τέτοια ώστε ήταν αδύνατον γι’ αυτόν ν’ αποκτήση απογόνους χωρίς περιορισμούς και αδυναμίες. Αυτό συμφωνεί με τη δήλωσι της Γραφής στο βιβλίο του Ιώβ 14:4: «Τις δύναται να εξαγάγη καθαρόν από ακαθάρτου; ουδείς.» Γι’ αυτό η αιτία του γήρατος και του θανάτου των ανθρώπων σήμερα μπορεί ν’ αναζητηθή αρχικά στην αμαρτία που κληρονομήθηκε από τον Αδάμ. Ως απόγονοι του λαμβάνουν τον μισθόν της αμαρτίας—τον θάνατο.—Ρωμαίους 6:23.

Τι σημαίνει πραγματικά αυτό; Σημειώνει ο θάνατος το τέλος όλων των λειτουργιών της ανθρώπινης ζωής, ή μήπως υπάρχει κάποιο μέρος του ανθρώπου που επιζή; Συνεχίζεται η συνειδητή ύπαρξις μετά τον θάνατο του σώματος;

[Υποσημείωση]

[Χάρτης στη σελίδα 28]

(Για το πλήρως μορφοποιημένο κείμενο, βλέπε έντυπο)

Η ΜΥΘΟΛΟΓΙΑ ΤΟΝ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΩΝ ΧΩΡΩΝ ΕΙΧΕ ΤΗΝ ΑΡΧΗ ΤΗΣ ΣΤΗ ΒΑΒΥΛΩΝΑ

ΕΛΛΑΣ

ΒΑΒΥΛΩΝ

ΑΦΡΙΚΗ

ΙΝΔΙΑ

[Εικόνα στη σελίδα 32]

Η Βίβλος λέγει ότι ο Θεός έδωσε στους πρώτους ανθρώπους την προοπτική ατελεύτητης ζωής