Ποια Εξήγηση Δίνουν για την Τριάδα;
Η ΡΩΜΑΙΟΚΑΘΟΛΙΚΗ Εκκλησία δηλώνει: «Τριάδα είναι ο όρος που χρησιμοποιείται για να ορίσει την κεντρική δοξασία της Χριστιανικής θρησκείας . . . Επομένως, σύμφωνα με τα λόγια του Συμβόλου Πίστης του Αθανασίου: ‘ο Πατέρας είναι Θεός, ο Γιος είναι Θεός και το Άγιο Πνεύμα είναι Θεός και εντούτοις δεν υπάρχουν τρεις Θεοί αλλά ένας Θεός’. Σ’ αυτή την Τριάδα . . . τα Πρόσωπα είναι συναιώνια και ίσα μεταξύ τους: όλα είναι αδημιούργητα και παντοδύναμα».—The Catholic Encyclopedia (Η Καθολική Εγκυκλοπαίδεια).
Σχεδόν όλες οι άλλες εκκλησίες του Χριστιανικού κόσμου συμφωνούν. Για παράδειγμα, και η Ελληνική Ορθόδοξη Εκκλησία χαρακτηρίζει την Τριάδα «θεμελιώδες δόγμα του Χριστιανισμού», φτάνοντας στο σημείο να λέει: «Χριστιανοί λέγονται όσοι πιστεύουν στον Χριστό . . . ως Θεό». Στο βιβλίο Η Ορθόδοξος Χριστιανική Πίστις Μας, η ίδια εκκλησία διακηρύττει: «Ο . . . Θεός είναι τριαδικός. . . . Όλος Θεός ο Πατήρ, όλος Θεός ο Υιός, όλος Θεός το Άγιον Πνεύμα».
Επομένως, η Τριάδα θεωρείται ότι είναι «ένας Θεός με τρία Πρόσωπα». Λέγεται ότι το καθένα απ’ αυτά είναι χωρίς αρχή, ότι υπάρχει στην αιωνιότητα. Λέγεται ότι το καθένα είναι παντοδύναμο και ότι το καθένα δεν είναι ούτε μεγαλύτερο ούτε μικρότερο από τα άλλα.
Σας φαίνεται δύσκολο να κατανοήσετε αυτόν το συλλογισμό; Πολλοί ειλικρινείς πιστοί τον βρίσκουν συγκεχυμένο, αντίθετο στην κοινή λογική, ανόμοιο με οποιαδήποτε από τις εμπειρίες τους. Ρωτούν: ‘Πώς είναι δυνατόν ο Πατέρας να είναι Θεός, ο Ιησούς να είναι Θεός και το άγιο πνεύμα να είναι Θεός, κι ωστόσο να μην υπάρχουν τρεις Θεοί αλλά ένας μόνο Θεός;’
«Πέρα Από την Κατανόηση της Ανθρώπινης Λογικής»
ΑΥΤΗ η σύγχυση είναι διαδεδομένη. Η The Encyclopedia Americana (Αμερικανική Εγκυκλοπαίδεια) παρατηρεί ότι η δοξασία της Τριάδας θεωρείται ότι βρίσκεται «πέρα από την κατανόηση της ανθρώπινης λογικής».
Πολλοί απ’ αυτούς που δέχονται την Τριάδα την βλέπουν με τον ίδιο τρόπο. Ο μονσινιόρος Γιουτζίν Κλαρκ λέει: «Ο Θεός είναι ένας και ο Θεός είναι τρεις. Εφόσον δεν υπάρχει κάτι παρόμοιο στη δημιουργία, δεν μπορούμε να το κατανοήσουμε, αλλά μόνο να το δεχτούμε». Ο καρδινάλιος Τζον Ο’Κόνορ δηλώνει: «Γνωρίζουμε ότι πρόκειται για ένα πολύ βαθύ μυστήριο, το οποίο δεν έχουμε καν αρχίσει να κατανοούμε». Και ο Πάπας Ιωάννης Παύλος Β΄ μιλάει για «το ανεξιχνίαστο μυστήριο του Τριαδικού Θεού».
Γι’ αυτό, το A Dictionary of Religious Knowledge (Λεξικό της Θρησκευτικής Γνώσης) λέει: «Δεν υπάρχει συμφωνία ανάμεσα στους Τριαδιστές σχετικά με το τι ακριβώς είναι αυτή η δοξασία ή μάλλον με το πώς ακριβώς πρέπει να εξηγηθεί».
Επομένως, μπορούμε να καταλάβουμε γιατί η New Catholic Encyclopedia (Νέα Καθολική Εγκυκλοπαίδεια) παρατηρεί: «Λίγοι είναι οι καθηγητές της Τριαδικής θεολογίας στις Ρωμαιοκαθολικές θεολογικές σχολές που δεν τους έχει βασανίσει κάποτε η ερώτηση: ‘Πώς μπορεί άραγε κάποιος να κηρύξει την Τριάδα;’ Και αν η ερώτηση αποτελεί ένδειξη της σύγχυσης που υπάρχει στους σπουδαστές, τότε πρέπει να αποτελεί ένδειξη παρόμοιας σύγχυσης ανάμεσα στους καθηγητές τους».
Η αληθινότητα αυτής της παρατήρησης μπορεί να επιβεβαιωθεί αν επισκεφθεί κανείς μια βιβλιοθήκη και εξετάσει τα βιβλία που υποστηρίζουν την Τριάδα. Έχουν γραφτεί αμέτρητες σελίδες σε μια προσπάθεια να δοθεί εξήγηση γι’ αυτήν. Εντούτοις, οι ερευνητές, αφού ταλαιπωρηθούν μέσα στο λαβύρινθο των συγκεχυμένων θεολογικών όρων και εξηγήσεων, εξακολουθούν να μην έχουν λάβει ικανοποιητικές απαντήσεις.
Σχετικά μ’ αυτό, ο Ιησουίτης Τζόζεφ Μπράκεν παρατηρεί στο βιβλίο του What Are They Saying About the Trinity? (Τι Λένε για την Τριάδα;): «Οι ιερείς που, αφού κατέβαλαν αξιόλογη προσπάθεια, έμαθαν . . . την Τριάδα στη διάρκεια της φοίτησής τους στη θεολογική σχολή, είναι φυσικό να διστάζουν να παρουσιάσουν από τον άμβωνα αυτή τη δοξασία στους ανθρώπους τους, ακόμα ούτε και την Κυριακή της Αγίας Τριάδας. . . . Γιατί να διδάξουν τους ανθρώπους κάτι το τόσο βαρετό, κάτι που έτσι κι αλλιώς τελικά δεν πρόκειται να το κατανοήσουν σωστά;» Επίσης λέει: «Η Τριάδα είναι ένα ζήτημα τυπικού πιστεύω, αλλά έχει λίγη ή και καθόλου [επίδραση] στην καθημερινή Χριστιανική ζωή και λατρεία». Κι όμως είναι η «κεντρική δοξασία» των εκκλησιών!
Ο Καθολικός θεολόγος Χανς Κουνγκ παρατηρεί στο βιβλίο του Christianity and the World Religions (Η Χριστιανοσύνη και οι Θρησκείες του Κόσμου) ότι η Τριάδα είναι ένας από τους λόγους για τους οποίους οι εκκλησίες δεν έχουν καταφέρει να επιτελέσουν κάποιο σημαντικό άνοιγμα προς τους μη Χριστιανικούς λαούς. Δηλώνει: «Ακόμα και οι μορφωμένοι Μουσουλμάνοι απλώς δεν μπορούν να καταλάβουν, όπως και οι Ιουδαίοι μέχρι σήμερα δεν μπόρεσαν να κατανοήσουν, την ιδέα της Τριάδας. . . . Η διάκριση που γίνεται από τη δοξασία της Τριάδας ανάμεσα στον έναν Θεό και στις τρεις υποστάσεις δεν ικανοποιεί τους Μουσουλμάνους, που παθαίνουν σύγχυση μάλλον παρά διαφωτίζονται από τους θεολογικούς όρους που έχουν ληφθεί από τα συριακά, τα ελληνικά και τα λατινικά. Οι Μουσουλμάνοι θεωρούν όλη αυτή την υπόθεση ως ένα παιχνίδι με τις λέξεις. . . . Γιατί να προσθέσει κανείς κάτι στην ιδέα ότι ο Θεός είναι ένας και μοναδικός, κάτι που το μόνο που μπορεί να κάνει είναι να νοθεύσει και να ακυρώσει αυτή την ιδιότητα που έχει να είναι ένας και μοναδικός;»
‘Δεν Είναι Θεός Συγχύσεως’
ΠΩΣ θα μπορούσε να δημιουργηθεί μια τόσο συγκεχυμένη δοξασία; Η The Catholic Encyclopedia (Καθολική Εγκυκλοπαίδεια) ισχυρίζεται: «Ένα δόγμα που είναι τόσο μυστηριώδες προϋποθέτει Θεϊκή αποκάλυψη». Οι Καθολικοί λόγιοι Καρλ Ράινερ και Χέρμπερτ Βολγκρίμλερ δηλώνουν στο Theological Dictionary (Θεολογικό Λεξικό) που συνέταξαν: «Η Τριάδα είναι ένα μυστήριο . . . με την αυστηρή έννοια . . . , το οποίο δεν μπορεί να γνωστοποιηθεί χωρίς αποκάλυψη, και ακόμα και μετά την αποκάλυψη δεν μπορεί να γίνει πλήρως κατανοητό».
Ωστόσο, το να ισχυρίζεται κανείς ότι εφόσον η Τριάδα είναι ένα τέτοιο συγκεχυμένο μυστήριο άρα θα πρέπει και να προέρχεται από θεϊκή αποκάλυψη, δημιουργεί ένα άλλο μεγάλο πρόβλημα. Γιατί; Επειδή η ίδια η θεϊκή αποκάλυψη δεν αφήνει περιθώρια για την αποδοχή μιας τέτοιας άποψης σχετικά με τον Θεό: «Ο Θεός . . . δεν είναι Θεός . . . συγχύσεως».—1 Κορινθίους 14:33, Απόδοση Ι. Θ. Κολιτσάρα.
Έχοντας υπόψη αυτή τη δήλωση, θα μπορούσε ο Θεός να είναι υπεύθυνος για μια δοξασία σχετικά με τον εαυτό του η οποία είναι τόσο συγκεχυμένη που ούτε οι Εβραίοι ούτε οι Έλληνες ούτε οι Λατίνοι λόγιοι να μην μπορούν στην πραγματικότητα να την εξηγήσουν;
Επιπλέον, χρειάζεται να είναι θεολόγοι οι άνθρωποι για να ‘γνωρίσουν τον αληθινό Θεό και αυτόν που απέστειλε, τον Ιησού Χριστό’; (Ιωάννης 17:3) Αν έτσι έχουν τα πράγματα, γιατί τότε πολύ λίγοι από τους μορφωμένους Ιουδαίους θρησκευτικούς ηγέτες αναγνώρισαν τον Ιησού ως τον Μεσσία; Από την άλλη μεριά, οι πιστοί μαθητές του ήταν ταπεινοί αγρότες, ψαράδες, φοροσυλλέκτες, νοικοκυρές. Αυτοί οι απλοϊκοί άνθρωποι ήταν τόσο σίγουροι γι’ αυτά που τους δίδαξε ο Ιησούς σχετικά με τον Θεό, ώστε μπορούσαν να τα διδάξουν σε άλλους και μάλιστα ήταν πρόθυμοι να πεθάνουν για την πίστη τους.—Ματθαίος 15:1–9· 21:23–32, 43· 23:13–36· Ιωάννης 7:45–49· Πράξεις 4:13.
[Εικόνα στη σελίδα 4]
Οι μαθητές του Ιησού ήταν ταπεινοί, απλοϊκοί άνθρωποι, όχι θρησκευτικοί ηγέτες