Κεφάλαιο 17

Να Σταματήσω το Σχολείο;

Ο ΤΖΑΚ είναι επιστάτης σ’ ένα σχολείο για πάνω από 25 χρόνια. Έτσι κάθε νεαρός που απουσίαζε από το σχολείο σπάει το κεφάλι του να βρει μια δικαιολογία που να μην την είχε ήδη ακούσει ο Τζακ. «Τα παιδιά μού έχουν πει ό,τι δικαιολογία βάζει ο νους σας», λέει ο ίδιος, «όπως ‘Νόμιζα ότι θα αρρώσταινα σήμερα’ . . . ‘Ο παππούς μου στην Αλάσκα πέθανε’». Και ποια ήταν η δικαιολογία που έκανε μεγαλύτερη εντύπωση στον Τζακ; Την είπαν τρία αγόρια τα οποία ισχυρίστηκαν ότι «δεν μπορούσαν να βρουν το σχολείο γιατί είχε πολλή ομίχλη».

Αυτές οι τόσο αστήριχτες δικαιολογίες δείχνουν την αντιπάθεια που έχουν οι νεαροί για το σχολείο, αντιπάθεια που κυμαίνεται από την αδιαφορία («Ε, καλό είναι») μέχρι και την έντονη εχθρότητα («Το σχολείο είναι απαίσιο! Το μισώ»). Παραδείγματος χάρη, μόλις ο Γκάρι σηκωνόταν για να πάει στο σχολείο τον έπιανε αμέσως το στομάχι του. Όπως είπε ο ίδιος: «Όταν έφτανα κοντά στο σχολείο, ίδρωνα πολύ και ένιωθα νευρικότητα . . . Έτσι έπρεπε να γυρίσω στο σπίτι μου». Πολλοί νεαροί, με παρόμοιο τρόπο, νιώθουν έναν παράλογο τρόμο για το σχολείο—πράγμα το οποίο οι γιατροί αποκαλούν φοβία για το σχολείο. Συχνά, οι αιτίες γι’ αυτό είναι η βία στο σχολείο, η σκληρότητα των συνομηλίκων και η πίεση να πάρουν καλούς βαθμούς. Αυτοί οι νεαροί μπορεί να πηγαίνουν στο σχολείο (αφού και οι γονείς τους προσπαθούν να τους πείσουν να το κάνουν αυτό), αλλά μέσα τους είναι διαρκώς ταραγμένοι και μπορεί μάλιστα να υποφέρουν από σωματικές διαταραχές.

Δεν είναι, λοιπόν, παράξενο που ένας ανησυχητικός αριθμός νεαρών προτιμούν να μην πηγαίνουν καθόλου στο σχολείο. Στις Ηνωμένες Πολιτείες και μόνο, περίπου δυόμισι εκατομμύρια μαθητές της στοιχειώδους και μέσης εκπαίδευσης απουσιάζουν κάθε μέρα! Ένα άρθρο στη The New York Times πρόσθεσε ότι είναι τόσο πολλοί (περίπου το ένα τρίτο) αυτοί που είναι ‘μόνιμα απόντες’ στα γυμνάσια και στα λύκεια της Πόλης της Νέας Υόρκης «ώστε είναι σχεδόν αδύνατο να τους μάθεις γράμματα».

Άλλοι νεαροί προχωρούν ακόμα πιο πέρα. «Το σχολείο ήταν βαρετό, είχε πολύ αυστηρούς κανόνες», είπε ένας νεαρός με το όνομα Γουόλτερ. Αυτός σταμάτησε να πηγαίνει στο λύκειο. Το ίδιο έκανε και ένα κορίτσι που το λένε Αντόνια. Αυτή δυσκολευόταν πάρα πολύ να κάνει τα μαθήματά της για το σχολείο. «Πώς μπορούσα να λύσω τις ασκήσεις αφού δεν καταλάβαινα τι διάβαζα;» ρώτησε. «Απλώς καθόμουνα σε μια άκρη χωρίς να βγάζω λέξη, μέχρι που στο τέλος σηκώθηκα και έφυγα».

Είναι αλήθεια, ότι υπάρχουν πολλά σοβαρά προβλήματα στα διάφορα εκπαιδευτικά συστήματα σε ολόκληρο τον κόσμο. Αλλά είναι αυτός λόγος για να χάσεις το ενδιαφέρον σου για το σχολείο και να το σταματήσεις; Ποιες επιπτώσεις μπορεί να έχει αυτό αργότερα στη ζωή σου; Υπάρχουν λόγοι για να πηγαίνεις στο σχολείο μέχρι να το τελειώσεις;

Η Αξία της Εκπαίδευσης

Ο Μάικλ ξαναπήγε στο σχολείο για να μπορέσει να πάρει το απολυτήριο του λυκείου. Όταν τον ρώτησαν γιατί το έκανε αυτό, είπε: «Κατάλαβα ότι χρειαζόμουν εκπαίδευση». Αλλά τι σημαίνει ο όρος «εκπαίδευση»; Μήπως σημαίνει να μπορείς να πεις παπαγαλία ένα ολόκληρο κατεβατό από γεγονότα; Όσο ένας σωρός από τούβλα είναι σπίτι άλλο τόσο και αυτό είναι εκπαίδευση.

Η εκπαίδευση πρέπει να σε προετοιμάσει για να έχεις μια πετυχημένη ζωή ως ενήλικος. Ο Άλεν Όστιλ, που ήταν κοσμήτορας σε μια σχολή για 18 χρόνια, αναφέρθηκε «στην εκπαίδευση που σε διδάσκει πώς να σκέφτεσαι, πώς να λύνεις προβλήματα, τι είναι λογικό και τι είναι παράλογο, τη θεμελιώδη ικανότητα να σκέφτεσαι καθαρά, να γνωρίζεις τα δεδομένα και να γνωρίζεις τι σχέση έχουν τα επιμέρους με το σύνολο. Να μπορείς να αξιολογείς και να ξεχωρίζεις αυτά τα πράγματα, να μαθαίνεις πώς να μαθαίνεις».

Και ποιος είναι ο ρόλος του σχολείου σ’ αυτό το θέμα; Πριν από αιώνες ο Βασιλιάς Σολομών έγραψε παροιμίες ‘για να δώσει στους άπειρους διορατικότητα, στο νέο γνώση και ικανότητα σκέψης’. (Παροιμίαι 1:1-4, ΜΝΚ) Ναι, η απειρία συμβαδίζει με τη νεότητα. Μολαταύτα, το σχολείο μπορεί να σε βοηθήσει να αναπτύξεις και να καλλιεργήσεις την ικανότητα να σκέφτεσαι. Αυτό σημαίνει, όχι μόνο να απομνημονεύεις γεγονότα, αλλά και να τα αναλύεις και να συλλαμβάνεις παραγωγικές ιδέες με βάση αυτά τα γεγονότα. Αν και πολλοί έχουν επικρίνει τον τρόπο με τον οποίο διδάσκουν τα σχολεία, το σχολείο πράγματι σε αναγκάζει να χρησιμοποιείς το μυαλό σου. Είναι αλήθεια ότι η επίλυση προβλημάτων γεωμετρίας ή η απομνημόνευση ενός καταλόγου ιστορικών ημερομηνιών μπορεί να φαίνεται ότι δεν έχει καμιά σχέση με τη ζωή σου προς το παρόν. Αλλά η Μπάρμπαρα Μέιγερ έγραψε στο The High School Survival Guide (Οδηγός Επιβίωσης στο Σχολείο): «Ασφαλώς, σχεδόν κανένας δεν πρόκειται να θυμάται όλα τα γεγονότα και τη γνώση που οι καθηγητές προτιμούν να βάζουν στις εξετάσεις, αλλά οι ικανότητες που αποκτάς, όπως το ότι μαθαίνεις πώς να μελετάς και πώς να σχεδιάζεις, δεν ξεχνιούνται ποτέ».

Τρεις καθηγητές πανεπιστημίου οι οποίοι μελέτησαν τα μακροπρόθεσμα αποτελέσματα της εκπαίδευσης κατέληξαν κι αυτοί στο συμπέρασμα ότι «τα άτομα που έχουν λάβει μεγαλύτερη εκπαίδευση έχουν ευρύτερες και βαθύτερες γνώσεις, όχι μόνο για θεωρητικά πράγματα, αλλά και για το σύγχρονο κόσμο, και ότι είναι πιο πιθανό να επιδιώκουν να μαθαίνουν και να ξέρουν πού να ψάξουν για να βρουν τις πληροφορίες που θέλουν. . . . Διαπιστώθηκε ότι αυτές οι διαφορές υπήρχαν ανεξάρτητα από την ηλικία και από το πόσα χρόνια είχαν περάσει από τότε που το άτομο είχε τελειώσει το σχολείο».—The Enduring Effects of Education (Τα Μόνιμα Αποτελέσματα της Εκπαίδευσης).

Το πιο σπουδαίο απ’ όλα είναι ότι όταν έχεις λάβει κάποια εκπαίδευση, έχεις τα εφόδια προκειμένου να εκπληρώσεις τις Χριστιανικές σου ευθύνες. Αν έχεις αποκτήσει καλές συνήθειες μελέτης κι αν έχεις μάθει την τέχνη της ανάγνωσης, τότε θα μπορείς να μελετάς πιο εύκολα το Λόγο του Θεού. (Ψαλμός 1:2) Αν μάθεις στο σχολείο να εκφράζεσαι, θα μπορείς πιο εύκολα να διδάξεις τις Βιβλικές αλήθειες στους άλλους. Και οι γνώσεις που έχουν σχέση με την ιστορία, την επιστήμη, τη γεωγραφία και τα μαθηματικά είναι χρήσιμες και θα σε βοηθήσουν να δημιουργήσεις σχέσεις με ανθρώπους των οποίων το παρελθόν, τα ενδιαφέροντα και οι πεποιθήσεις ποικίλλουν.

Σχολείο και Εργασία

Το σχολείο επηρεάζει κατά πολύ τις μελλοντικές σου προοπτικές για εργασία. Γιατί;

Ο σοφός Βασιλιάς Σολομών είπε για τον επιδέξιο εργάτη: «Είδες άνθρωπον επιτήδειον εις τα έργα αυτού; αυτός θέλει παρασταθή ενώπιον βασιλέων· δεν θέλει παρασταθή ενώπιον ουτιδανών». (Παροιμίαι 22:29) Αυτό αληθεύει ακόμα και σήμερα. «Αν δεν έχεις προσόντα, μπορεί να μείνεις πίσω σε πολλά πράγματα στη ζωή», είπε ο Έρνεστ Γκριν του Υπουργείου Εργασίας των Η.Π.Α.

Είναι ευνόητο, λοιπόν, ότι οι προοπτικές για εργασία που έχει κάποιος ο οποίος εγκαταλείπει το σχολείο είναι λίγες. Ο Γουόλτερ (που αναφέραμε προηγουμένως) χρειάστηκε να πάθει για να το μάθει αυτό. «Έχω κάνει πολλές φορές αίτηση για κάποια εργασία και δεν μπορούσα να προσληφθώ γιατί δεν είχα ένα χαρτί στα χέρια μου». Και παραδέχτηκε: «Μερικές φορές οι άνθρωποι χρησιμοποιούν λέξεις που δεν μπορώ να καταλάβω, και αισθάνομαι ανόητος».

Στις Ηνωμένες Πολιτείες, η ανεργία ανάμεσα στους νεαρούς ηλικίας 16 έως 24 ετών που έχουν εγκαταλείψει το λύκειο «είναι σχεδόν διπλάσια από εκείνη των συνομηλίκων τους που τελείωσαν το λύκειο και σχεδόν τριπλάσια από το γενικό ποσοστό ανεργίας». (The New York Times) «Εκείνοι που δεν συνεχίζουν την εκπαίδευσή τους κλείνουν την πόρτα στις ευκαιρίες», προσθέτει ο συγγραφέας Φ. Φίλιπ Ράις στο βιβλίο του The Adolescent (Ο Έφηβος). Κάποιος ο οποίος έχει παρατήσει το σχολείο πιθανόν να μην αποκτήσει τις βασικές ικανότητες που χρειάζονται προκειμένου να κάνει και την πιο απλή εργασία.

Όσον αφορά τις Ηνωμένες Πολιτείες, ο Πολ Κόπερμαν γράφει στο βιβλίο του The Literacy Hoax (Η Απάτη της Μόρφωσης): «Μια πρόσφατη μελέτη δείχνει ότι χρειάζεται να έχει κάποιος επίπεδο ανάγνωσης πρώτης γυμνασίου για να μπορέσει να γίνει μάγειρας, να έχει επίπεδο ανάγνωσης δευτέρας γυμνασίου για να εργαστεί σαν μηχανικός, και επίπεδο ανάγνωσης τρίτης γυμνασίου ή πρώτης λυκείου για να γίνει υπάλληλος». Και συνεχίζει: «Πιστεύω πως είναι λογικό να συμπεράνουμε ότι για να γίνει κανείς δάσκαλος, νοσοκόμος, λογιστής ή μηχανολόγος πρέπει να ξέρει ανάγνωση επιπέδου πολύ υψηλότερου από τα προηγούμενα».

Είναι φανερό, λοιπόν, πως οι μαθητές που πράγματι κάνουν ό,τι καλύτερο μπορούν για να μάθουν τα βασικά, όπως λόγου χάρη ανάγνωση, θα έχουν καλύτερες προοπτικές για εργασία. Αλλά ποιο είναι ένα άλλο όφελος που έχεις όταν πας σχολείο, και το οποίο θα διαρκέσει σε όλη σου τη ζωή;

Ο Εαυτός Σου Γίνεται Καλύτερος

Το όφελος που θα διαρκέσει σε όλη σου τη ζωή είναι ότι μαθαίνεις τις δυνατότητές σου και τις αδυναμίες σου. Η Μισέλ, που πρόσφατα έπιασε μια δουλειά σχετική με τους ηλεκτρονικούς υπολογιστές, παρατήρησε: «Στο σχολείο έμαθα πώς να δουλεύω κάτω από πίεση, πώς να πετυχαίνω στις εξετάσεις και πώς να εκφράζομαι».

‘Το σχολείο με δίδαξε πώς να αντιμετωπίζω την αποτυχία’, λέει μια άλλη νεαρή. Αυτή είχε την τάση να θεωρεί τους άλλους, κι όχι τον εαυτό της, σαν την αιτία των αποτυχιών της. Κι άλλοι έχουν ωφεληθεί από το πειθαρχημένο πρόγραμμα του σχολείου. Πολλοί επικρίνουν τα σχολεία γι’ αυτό, υποστηρίζοντας ότι αυτό καταπιέζει τις διάνοιες των νεαρών. Ωστόσο, ο Σολομών ενθάρρυνε τα νεαρά άτομα να ‘γνωρίσουν σοφία και διαπαιδαγώγηση’. (Παροιμίαι 1:2, ΜΝΚ) Τα σχολεία που επιβάλλουν πειθαρχία για λόγους διαπαιδαγώγησης έχουν πράγματι αναδείξει πειθαρχημένες και ωστόσο δημιουργικές διάνοιες.

Είναι, λοιπόν, πολύ λογικό να επωφεληθείς πλήρως από τα σχολικά σου χρόνια. Πώς μπορείς να το κάνεις αυτό; Ας δούμε κατ’ αρχήν τι να κάνεις για τα μαθήματά σου.

Ερωτήσεις για Συζήτηση

◻ Γιατί τόσο πολλά νεαρά άτομα έχουν αρνητική άποψη για το σχολείο; Ποια γνώμη έχεις εσύ γι’ αυτό το ζήτημα;

◻ Πώς σε βοηθάει το σχολείο να αναπτύξεις την ικανότητα να σκέφτεσαι;

◻ Πώς επηρεάζονται οι μελλοντικές προοπτικές σου για εργασία, αν παρατήσεις το σχολείο και γιατί;

◻ Ποια άλλα προσωπικά οφέλη θα έχεις, αν δεν σταματήσεις το σχολείο;

[Πρόταση που τονίζεται στη σελίδα 135]

«Απλώς καθόμουνα σε μια άκρη χωρίς να βγάζω λέξη, μέχρι που στο τέλος σηκώθηκα και έφυγα»

[Πρόταση που τονίζεται στη σελίδα 138]

Όσον αφορά τις Ηνωμένες Πολιτείες, «μια πρόσφατη μελέτη δείχνει ότι χρειάζεται να έχει κάποιος επίπεδο ανάγνωσης πρώτης γυμνασίου για να μπορέσει να γίνει μάγειρας, να έχει επίπεδο ανάγνωσης δευτέρας γυμνασίου για να εργαστεί σαν μηχανικός, και επίπεδο ανάγνωσης τρίτης γυμνασίου ή πρώτης λυκείου για να γίνει υπάλληλος»

[Εικόνες στη σελίδα 136]

Η πειθαρχία που μαθαίνεις στο σχολείο μπορεί να σε ωφελήσει σε όλη σου τη ζωή

[Εικόνα στη σελίδα 137]

Εκείνοι που δεν έχουν μάθει τα βασικά πράγματα που διδάσκονται στο σχολείο έχουν ελάχιστες προοπτικές για εργασία