Σωστός Τονισμός των Νοημάτων

ΟΤΑΝ μιλάτε ή διαβάζετε μεγαλόφωνα, είναι σημαντικό, όχι μόνο να λέτε σωστά την κάθε λέξη, αλλά και να δίνετε έμφαση στις βασικές λέξεις και στις φράσεις που εμπερικλείουν το νόημα έτσι ώστε οι ιδέες να μεταδίδονται με σαφήνεια.

Ο σωστός τονισμός των νοημάτων περιλαμβάνει περισσότερα από το να δίνει κανείς απλώς πρόσθετη έμφαση σε λίγες λέξεις, ή έστω και σε πολλές. Πρέπει να τονίζονται οι σωστές λέξεις. Αν τονίζονται λάθος λέξεις, το νόημα των όσων λέτε μπορεί να μην είναι σαφές στους ακροατές σας, και έτσι αυτοί μπορεί να αφήνουν τις σκέψεις τους να ταξιδεύουν σε άλλα πράγματα. Ακόμη και όταν η ύλη είναι καλή, αν η εκφώνηση δεν τονίζει με σωστό τρόπο τα νοήματα δεν θα υποκινεί το ίδιο αποτελεσματικά το ακροατήριο σε δράση.

Μπορεί κανείς να προσθέτει έμφαση στα λόγια του με διάφορα μέσα, που συχνά χρησιμοποιούνται συνδυασμένα: πιο δυνατή φωνή, περισσότερο αίσθημα, αργή και σταθερή διατύπωση, παύση πριν από μια δήλωση ή έπειτα από αυτήν (ή και στις δύο περιπτώσεις), και χειρονομίες και εκφράσεις του προσώπου. Σε μερικές γλώσσες, μπορεί επίσης να δοθεί έμφαση με χαμηλότερο τόνο φωνής ή με μεγαλύτερο ύψος φωνής. Για να διαπιστώσετε ποια μέθοδος είναι η καταλληλότερη, χρειάζεται να λάβετε υπόψη σας την ύλη και τις περιστάσεις.

Προκειμένου να αποφασίσετε τι πρέπει να τονίσετε, εξετάστε τα ακόλουθα: (1) Σε κάθε πρόταση, οι λέξεις στις οποίες πρέπει να δοθεί πρόσθετη έμφαση καθορίζονται όχι μόνο από την υπόλοιπη πρόταση αλλά και από τα συμφραζόμενα. (2) Ο ομιλητής μπορεί να χρησιμοποιήσει έμφαση για να τονίσει την αρχή μιας καινούριας σκέψης, είτε πρόκειται για κάποιο κύριο σημείο είτε απλώς για αλλαγή στο συλλογισμό, ή επίσης για να στρέψει την προσοχή στο συμπέρασμα ενός συλλογισμού. (3) Μπορεί ακόμη να χρησιμοποιήσει έμφαση για να δείξει πώς νιώθει για το συγκεκριμένο ζήτημα. (4) Ο σωστός τονισμός μπορεί επίσης να χρησιμοποιηθεί για την υπογράμμιση των κύριων σημείων μιας ομιλίας.

Για να είναι σε θέση να τονίσει τα νοήματα με αυτούς τους τρόπους, ο ομιλητής ή ο δημόσιος αναγνώστης πρέπει να καταλαβαίνει καλά την ύλη του και να θέλει ειλικρινά να την αφομοιώσουν οι ακροατές του. Όσον αφορά την εκπαίδευση που δόθηκε στις ημέρες του Έσδρα, το εδάφιο Νεεμίας 8:8 αναφέρει: «Διάβαζαν μεγαλόφωνα από το βιβλίο, από το νόμο του αληθινού Θεού, ενώ παράλληλα τον ανέλυαν και του προσέδιδαν νόημα· και έκαναν αυτά που διάβαζαν κατανοητά». Είναι προφανές ότι αυτοί που διάβαζαν και εξηγούσαν το Νόμο του Θεού σε εκείνη την περίσταση συνειδητοποιούσαν πόσο σημαντικό ήταν το να βοηθήσουν τους ακροατές τους να συλλαμβάνουν το νόημα των όσων διαβάζονταν, καθώς και να τα συγκρατούν και να τα εφαρμόζουν.

Τι θα Μπορούσε να Αποτελεί Πρόβλημα. Στις φυσιολογικές, καθημερινές συζητήσεις, οι περισσότεροι άνθρωποι είναι σε θέση να διασαφηνίζουν το νόημα αυτών που θέλουν να πουν. Ωστόσο, όταν διαβάζουν κείμενο που έγραψε κάποιος άλλος, ίσως δυσκολεύονται να αντιληφθούν ποιες λέξεις ή φράσεις πρέπει να τονίσουν. Το κλειδί βρίσκεται στη σαφή κατανόηση του κειμένου. Αυτό απαιτεί προσεκτική μελέτη της ύλης. Γι’ αυτό, αν κληθείτε να διαβάσετε ένα κείμενο σε κάποια συνάθροιση, θα πρέπει να προετοιμαστείτε επιμελώς.

Ορισμένοι χρησιμοποιούν ένα είδος έμφασης που θα μπορούσε να χαρακτηριστεί «περιοδικός τονισμός», όχι τονισμός των νοημάτων. Τονίζουν λέξεις ανά τακτά διαστήματα, είτε έχει νόημα αυτό είτε όχι. Άλλοι δίνουν έμφαση σε συνδετικές λέξεις, ίσως τονίζοντας υπερβολικά κάποιες προθέσεις και συνδέσμους. Όταν η έμφαση δεν συμβάλλει στη διασαφήνιση των σκέψεων, γίνεται εύκολα ένα ιδιόρρυθμο χαρακτηριστικό της ομιλίας το οποίο αποσπά την προσοχή.

Προσπαθώντας να τονίσουν τα νοήματα, μερικοί ομιλητές αυξάνουν την ένταση της φωνής τους με τρόπο που ίσως κάνει το ακροατήριο να αισθάνεται ότι δέχεται επίπληξη. Ασφαλώς, αυτή η τακτική σπάνια αποδίδει. Αν ο τονισμός των νοημάτων δεν είναι φυσιολογικός, μπορεί να δοθεί η εντύπωση ότι ο ομιλητής μιλάει υποτιμητικά στους ακροατές του. Πόσο καλύτερο είναι να χρησιμοποιεί απλώς μια προσέγγιση βασισμένη στην αγάπη και να τους βοηθάει να διακρίνουν ότι τα όσα λέγονται έχουν και Γραφική και λογική βάση!

Τρόποι Βελτίωσης. Πολλές φορές, όταν κάποιος έχει πρόβλημα στον τονισμό των νοημάτων, δεν το συνειδητοποιεί. Ίσως χρειάζεται να του επιστήσει κάποιος άλλος την προσοχή σε αυτό το πρόβλημα. Αν χρειάζεστε βελτίωση σε αυτόν τον τομέα, ο επίσκοπος σχολής θα σας βοηθήσει. Να μη διστάζετε επίσης να ζητάτε βοήθεια από οποιονδήποτε άλλον που είναι καλός ομιλητής. Ζητήστε του να σας ακούσει προσεκτικά καθώς διαβάζετε και καθώς κάνετε κάποια ομιλία, και κατόπιν να προσφέρει υποδείξεις για βελτίωση.

Ως πρώτο βήμα, αυτός που σας συμβουλεύει ίσως προτείνει να χρησιμοποιήσετε για εξάσκηση ένα άρθρο από τη Σκοπιά. Αναμφίβολα θα σας πει να αναλύσετε μία μία τις προτάσεις για να καθορίσετε ποιες λέξεις ή φράσεις χρειάζεται να τονιστούν ώστε να είναι εύληπτο το νόημα. Ίσως σας υπενθυμίσει να δώσετε ιδιαίτερη προσοχή σε ορισμένες λέξεις που εμφανίζονται με πλάγια γράμματα. Να θυμάστε ότι μέσα στην πρόταση οι λέξεις σχετίζονται μεταξύ τους. Συχνά, αυτό που πρέπει να τονίσετε είναι μια ομάδα λέξεων, όχι απλώς μεμονωμένες λέξεις. Σε μερικές γλώσσες, οι σπουδαστές ίσως λαβαίνουν την προτροπή να δίνουν μεγαλύτερη προσοχή στο πώς τα διακριτικά σημεία των λέξεων επηρεάζουν το σωστό τονισμό των νοημάτων.

Ως επόμενο βήμα της εκπαίδευσής σας στον τονισμό των νοημάτων, αυτός που σας συμβουλεύει ίσως σας δώσει την προτροπή να εξετάσετε ένα τμήμα του κειμένου μεγαλύτερο από μια μεμονωμένη πρόταση. Ποια κεντρική σκέψη αναπτύσσεται σε ολόκληρη την παράγραφο; Πώς θα πρέπει να επηρεάσει αυτή η κεντρική σκέψη το τι θα τονίσετε στις επιμέρους προτάσεις; Κοιτάξτε τον τίτλο του άρθρου και τον υπότιτλο κάτω από τον οποίο αναπτύσσεται η ύλη σας. Πώς επηρεάζουν αυτά την επιλογή των φράσεων που θα τονίσετε; Όλοι αυτοί οι παράγοντες χρειάζεται να ληφθούν υπόψη. Προσέξτε, όμως, να μη δίνετε μεγάλη έμφαση σε πάρα πολλές λέξεις.

Είτε πρόκειται να κάνετε ελεύθερη εκφώνηση είτε ανάγνωση, το άτομο που σας συμβουλεύει μπορεί επίσης να σας παροτρύνει να προσαρμόσετε την έμφαση ανάλογα με την ανάπτυξη των συλλογισμών. Χρειάζεται να προσέχετε πού τελειώνει ένας συλλογισμός ή πού υπάρχει μετάβαση από μια σημαντική σκέψη σε μια άλλη. Οι ακροατές σας θα το εκτιμήσουν αν η εκφώνησή σας τους επισημαίνει αυτά τα σημεία. Κάτι τέτοιο μπορεί να επιτευχθεί αν τονίζετε λέξεις όπως πρώτα από όλα, κατόπιν, τελικά, επομένως και εύλογα.

Το άτομο που σας συμβουλεύει θα σας επιστήσει επίσης την προσοχή σε σκέψεις τις οποίες θα πρέπει να εκφράσετε με ιδιαίτερο αίσθημα. Για να το πετύχετε αυτό θα μπορούσατε να δώσετε έμφαση σε λέξεις όπως πολύ, απολύτως, καθόλου, αδιανόητο, σημαντικό και πάντοτε. Με αυτόν τον τρόπο μπορείτε να επηρεάσετε το πώς νιώθει το ακροατήριό σας για αυτά που λέτε. Θα αναφερθούν περισσότερα γύρω από αυτό το θέμα στη Μελέτη Αρ. 11, «Θέρμη και Αίσθημα».

Για να βελτιωθείτε στο σωστό τονισμό των νοημάτων, θα λάβετε επίσης την προτροπή να έχετε ξεκάθαρα στο μυαλό σας τα κύρια σημεία που θέλετε να θυμάται το ακροατήριό σας. Αυτό θα εξεταστεί περαιτέρω στη Μελέτη Αρ. 7, «Έμφαση στις Κυριότερες Ιδέες», όσον αφορά τη δημόσια ανάγνωση, καθώς και στη Μελέτη Αρ. 37, «Ευδιάκριτα Κύρια Σημεία», όσον αφορά την εκφώνηση ομιλιών.

Αν καταβάλλετε προσπάθειες για να βελτιωθείτε στη διακονία αγρού, δώστε ιδιαίτερη προσοχή στον τρόπο με τον οποίο διαβάζετε τα εδάφια. Να έχετε τη συνήθεια να ρωτάτε τον εαυτό σας: “Γιατί διαβάζω αυτό το εδάφιο;” Όταν κάποιος διδάσκει, δεν είναι πάντοτε αρκετό απλώς να λέει τις λέξεις σωστά. Ακόμη και το να διαβάζει με αίσθημα το εδάφιο ίσως να μην αρκεί. Αν απαντάτε στην ερώτηση ενός ατόμου ή διδάσκετε μια βασική αλήθεια, είναι ωφέλιμο να δίνετε έμφαση στις λέξεις ή στις φράσεις του εδαφίου που υποστηρίζουν το υπό εξέταση σημείο. Διαφορετικά, το άτομο στο οποίο διαβάζετε το εδάφιο μπορεί να χάσει το σημείο.

Εφόσον ο σωστός τονισμός των νοημάτων περιλαμβάνει το να δίνεται πρόσθετη έμφαση σε ορισμένες λέξεις και φράσεις, ο άπειρος ομιλητής μπορεί να έχει την τάση να τονίζει υπερβολικά αυτές τις λέξεις και τις φράσεις. Το αποτέλεσμα θα θυμίζει κάπως τις νότες τις οποίες παίζει κάποιος που έχει μόλις αρχίσει να μαθαίνει ένα μουσικό όργανο. Με επιπρόσθετη εξάσκηση, όμως, οι μεμονωμένες «νότες» θα γίνουν μέρος μιας υπέροχα εκφραστικής «μουσικής».

Αφού μάθετε ορισμένα από τα βασικά πράγματα, θα είστε σε θέση να ωφεληθείτε παρατηρώντας έμπειρους ομιλητές. Σύντομα θα μπορείτε να αντιληφθείτε τι είναι δυνατόν να επιτύχετε χρησιμοποιώντας διάφορες διαβαθμίσεις της έμφασης. Θα συνειδητοποιήσετε επίσης πόσο σημαντικό είναι να χρησιμοποιείτε διάφορους τρόπους έμφασης για να διασαφηνίζετε το νόημα αυτών που λέτε. Αναπτύσσοντας την ικανότητα να τονίζετε σωστά τα νοήματα θα γίνετε πολύ πιο αποτελεσματικοί αναγνώστες και ομιλητές.

Μην αρκεστείτε στο να μάθετε απλώς τις βασικές αρχές του τονισμού των νοημάτων. Για να μπορείτε να μιλάτε με αποτελεσματικότητα, εξακολουθήστε να εργάζεστε σε αυτό το σημείο μέχρι να γίνετε επιδέξιοι στον τονισμό των νοημάτων και να μπορείτε να τον χρησιμοποιείτε με τρόπο που να ακούγεται φυσικός στους άλλους.