ΜΕΛΕΤΗ 31
Εκδήλωση Σεβασμού στους Άλλους
ΟΙ ΓΡΑΦΕΣ μάς λένε “να τιμούμε ανθρώπους κάθε είδους” και “να μην κακολογούμε κανέναν”. (1 Πέτρ. 2:17· Τίτο 3:2) Ναι, κάθε άνθρωπος τον οποίο συναντάμε έχει «έρθει σε ύπαρξη “κατά την ομοίωση του Θεού”». (Ιακ. 3:9) Ο Χριστός πέθανε για τον καθένα από εμάς. (Ιωάν. 3:16) Και όλοι αξίζουν να ακούσουν τα καλά νέα για να μπορέσουν να ανταποκριθούν και να σωθούν. (2 Πέτρ. 3:9) Μερικοί άνθρωποι έχουν ιδιότητες ή εξουσία τα οποία αξίζουν ιδιαίτερη τιμή.
Για ποιο λόγο ίσως θεωρούν μερικοί ότι δικαιολογούνται να μην εκδηλώνουν το σεβασμό που συνιστά η Αγία Γραφή; Τα τοπικά ήθη και έθιμα μπορεί να υπαγορεύουν ποιος δικαιούται να λαβαίνει τιμή σύμφωνα με την κάστα, το χρώμα, το φύλο, την υγεία, την ηλικία και την οικονομική ή κοινωνική κατάσταση. Η εκτεταμένη διαφθορά που επικρατεί στους δημόσιους φορείς έχει διαβρώσει το σεβασμό για την εξουσία. Σε μερικές χώρες οι άνθρωποι είναι πάρα πολύ δυσαρεστημένοι με τη ζωή τους—ίσως εργάζονται πολλές ώρες μόνο και μόνο για να εξασφαλίσουν τα άκρως απαραίτητα—και περιβάλλονται από ανθρώπους που δεν δείχνουν σεβασμό. Οι νεαροί δέχονται πίεση από τους συνομηλίκους τους για να συμμετάσχουν σε στασιαστικές ενέργειες ενάντια σε αντιδημοφιλείς καθηγητές και σε άλλα σύμβολα εξουσίας. Πολλοί επηρεάζονται από τηλεοπτικά προγράμματα που παρουσιάζουν τα παιδιά να είναι πιο έξυπνα από τους γονείς τους και να τους έχουν ως υποχείρια. Απαιτείται προσπάθεια για να μην επιτρέψουμε σε τέτοιες σαρκικές αντιλήψεις να επηρεάσουν αρνητικά τον τρόπο με τον οποίο βλέπουμε τους άλλους. Όταν σεβόμαστε την αξιοπρέπεια των ανθρώπων, αυτό δημιουργεί ένα κλίμα που ευνοεί την ανταλλαγή απόψεων.
Προσέγγιση με Σεβασμό. Όποιος συμμετέχει σε κάποιο θρησκευτικό έργο αναμένεται να δείχνει σεβασμό με την κατάλληλη ενδυμασία και συμπεριφορά του. Το τι θεωρείται ευπρεπής εμφάνιση διαφέρει από τόπο σε τόπο. Μερικοί έχουν την άποψη ότι είναι ασέβεια να πλησιάζει κανείς ένα άλλο άτομο φορώντας καπέλο ή έχοντας το ένα χέρι στην τσέπη. Σε άλλα μέρη, οι άνθρωποι ίσως να μη θεωρούν απρεπές κάτι τέτοιο. Να λαβαίνετε υπόψη σας το τοπικό αίσθημα για να μην προσβάλλετε τους άλλους. Αυτό θα σας βοηθήσει να αποφεύγετε διάφορες καταστάσεις που εμποδίζουν την αποτελεσματική μετάδοση των καλών νέων.
Το ίδιο ισχύει και για τον τρόπο με τον οποίο απευθυνόμαστε στους άλλους, ιδιαίτερα στους ηλικιωμένους. Γενικά θεωρείται ανάρμοστο να αποκαλούν οι νεαροί τους ενηλίκους με το μικρό τους όνομα, εκτός αν λάβουν την άδεια να το κάνουν αυτό. Σε ορισμένα μέρη και οι ενήλικοι επίσης αναμένεται να μην απευθύνονται σε αγνώστους με το μικρό τους όνομα. Επιπρόσθετα, πολλές γλώσσες χρησιμοποιούν τον πληθυντικό ευγενείας ή κάποιον άλλον στερεότυπο τρόπο για την εκδήλωση σεβασμού προς όσους είναι μεγαλύτεροι σε ηλικία ή κατέχουν εξουσία.
Αναγνώριση με Σεβασμό. Σε μικρότερες κοινωνίες αναμένεται από τους ανθρώπους να κάνουν κάτι για να δείξουν ότι έλαβαν υπόψη την παρουσία των ατόμων που συναντούν, είτε όταν περπατούν στο δρόμο είτε όταν μπαίνουν σε κάποιον χώρο. Αυτό επιτυγχάνεται με έναν απλό χαιρετισμό, με ένα χαμόγελο, με ένα νεύμα του κεφαλιού ή ακόμη και με ανασήκωμα των φρυδιών. Το να αγνοεί κανείς τους άλλους εκλαμβάνεται ως έλλειψη σεβασμού.
Μερικοί, όμως, μπορεί να νιώσουν ότι τους αγνοείτε ακόμη και αν δείξατε ότι λάβατε υπόψη σας την παρουσία τους. Γιατί; Επειδή μπορεί να διακρίνουν ότι δεν τους αντιμετωπίζετε ως ξεχωριστές προσωπικότητες. Δεν είναι ασυνήθιστο να κατατάσσονται οι άνθρωποι σε κατηγορίες με βάση κάποιο σωματικό χαρακτηριστικό τους. Συχνά, οι άλλοι αποφεύγουν όσους έχουν αναπηρίες ή προβλήματα υγείας. Εντούτοις, ο Λόγος του Θεού μάς δείχνει ότι πρέπει να συμπεριφερόμαστε σε τέτοια άτομα με αγάπη και σεβασμό. (Ματθ. 8:2, 3) Όλοι μας επηρεαζόμαστε με κάποιον τρόπο από την Αδαμιαία αμαρτία την οποία κληρονομήσαμε. Θα νιώθατε εσείς ότι οι άλλοι σάς φέρονται με σεβασμό αν σας χαρακτήριζαν πάντοτε με μια προσωνυμία που περιγράφει κάποιο ψεγάδι σας; Δεν θα θέλατε μάλλον να σας αναγνωρίζουν με βάση τις πολλές θετικές σας ιδιότητες;
Ο σεβασμός περιλαμβάνει επίσης την αναγνώριση της οικογενειακής ηγεσίας. Σε ορισμένα μέρη είναι απαραίτητο να μιλήσει κανείς πρώτα στην κεφαλή του σπιτιού προτού δώσει μαρτυρία σε άλλα μέλη του σπιτικού. Μολονότι η αποστολή που έχουμε να κηρύττουμε και να διδάσκουμε προέρχεται από τον Ιεχωβά, κατανοούμε ότι οι γονείς είναι αυτοί στους οποίους έχει αναθέσει ο Θεός την εκπαίδευση, τη διαπαιδαγώγηση και την καθοδήγηση των παιδιών τους. (Εφεσ. 6:1-4) Επομένως, όταν επισκεπτόμαστε κάποιο σπίτι, είναι συνήθως κατάλληλο να μιλάμε πρώτα στους γονείς προτού αρχίσουμε κάποια εκτενή συζήτηση με τα παιδιά.
Μαζί με την ηλικία έρχεται και η πείρα στη ζωή η οποία πρέπει να τυγχάνει σεβασμού. (Ιώβ 32:6, 7) Η αναγνώριση αυτού του γεγονότος βοήθησε μια νεαρή σκαπάνισσα στη Σρι Λάνκα η οποία επισκέφτηκε έναν ηλικιωμένο. Αυτός στην αρχή δυσανασχέτησε με την επίσκεψή της λέγοντας: «Πώς είναι δυνατόν να με διδάξει την Αγία Γραφή μια νεαρή σαν και εσένα;» Εκείνη όμως απάντησε: «Ξέρετε, εγώ δεν ήρθα για να σας διδάξω αλλά για να συζητήσω μαζί σας κάτι που έμαθα και το οποίο μου έδωσε τόση χαρά ώστε πρέπει οπωσδήποτε να το πω και σε άλλους». Η γεμάτη σεβασμό απάντηση της σκαπάνισσας κίνησε το ενδιαφέρον αυτού του ανθρώπου. «Τότε πες μου, τι είναι αυτό που έμαθες;» ρώτησε. «Έμαθα πώς να ζούμε για πάντα», αποκρίθηκε. Ο ηλικιωμένος άρχισε να μελετάει την Αγία Γραφή με τους Μάρτυρες του Ιεχωβά. Δεν θα εκφράσουν όλοι οι ηλικιωμένοι την επιθυμία να τους συμπεριφέρονται οι άλλοι με τέτοιον σεβασμό, αλλά οι περισσότεροι θα το εκτιμήσουν αυτό.
Ωστόσο, οι εκδηλώσεις τιμής θα μπορούσαν να φτάσουν σε σημείο υπερβολής. Στα νησιά του Ειρηνικού και αλλού, η χρήση εθιμοτυπικών προσφωνήσεων ως ένδειξη σεβασμού για τον αρχηγό ενός χωριού ή μιας φυλής μπορεί να βοηθήσει τους Μάρτυρες να βρουν ευνοϊκή αντιμετώπιση και να έχουν την ευκαιρία να μιλήσουν τόσο στον αρχηγό όσο και στους ανθρώπους που βρίσκονται υπό τη δικαιοδοσία του. Εντούτοις, η κολακεία δεν είναι ούτε αναγκαία ούτε κατάλληλη. (Παρ. 29:5) Παρόμοια, μια γλώσσα μπορεί να εμπεριέχει γραμματικούς τύπους ευγενείας, αλλά ο Χριστιανικός σεβασμός δεν απαιτεί να χρησιμοποιούνται αυτοί σε υπέρμετρο βαθμό.
Εκφώνηση με Σεβασμό. Η Αγία Γραφή μάς προτρέπει να εξηγούμε το λόγο για την ελπίδα μας «με πραότητα και βαθύ σεβασμό». (1 Πέτρ. 3:15) Γι’ αυτό, αν και μπορεί να έχουμε την ικανότητα να εκθέτουμε γρήγορα τα λάθη στις απόψεις των άλλων, είναι άραγε συνετό να το κάνουμε αυτό με τρόπο που να τους στερεί την αξιοπρέπειά τους; Δεν θα ήταν καλύτερο να ακούμε υπομονετικά, ίσως ρωτώντας τους γιατί έχουν τη συγκεκριμένη άποψη, και κατόπιν να λαβαίνουμε υπόψη τα αισθήματά τους καθώς θα συζητάμε μαζί τους λογικά από τις Γραφές;
Όπως στις κατ’ ιδίαν συζητήσεις, έτσι και στις ομιλίες που γίνονται από το βήμα μπροστά σε ακροατήριο πρέπει να είναι έκδηλος τέτοιος σεβασμός. Ο ομιλητής που σέβεται τους ακροατές του δεν θα τους επικρίνει αυστηρά ούτε θα υποδηλώνει με τη στάση του ότι «θα μπορούσατε να το κάνετε αυτό αν το θέλατε πραγματικά». Τέτοιου είδους ομιλία το μόνο που καταφέρνει είναι να αποθαρρύνει. Πόσο καλύτερο είναι να βλέπουμε το ακροατήριο ως μια σύναξη ανθρώπων που αγαπούν τον Ιεχωβά και θέλουν να τον υπηρετούν! Μιμούμενοι τον Ιησού, πρέπει να δείχνουμε κατανόηση όταν έχουμε απέναντί μας άτομα που ίσως είναι πνευματικά αδύναμα, έχουν μικρότερη πείρα ή αργούν να εφαρμόσουν τις Γραφικές συμβουλές.
Το ακροατήριο θα διαισθάνεται το σεβασμό του ομιλητή προς αυτούς αν ο ομιλητής συμπεριλαμβάνει τον εαυτό του σε εκείνους που χρειάζεται να εφαρμόζουν πληρέστερα το Λόγο του Θεού. Γι’ αυτό, είναι συνετό να αποφεύγεται η συνεχής χρήση του δεύτερου πληθυντικού προσώπου κατά την εφαρμογή εδαφίων. Προσέξτε, για παράδειγμα, τη διαφορά ανάμεσα στην ερώτηση: «Κάνετε το καλύτερο που μπορείτε;» και στη δήλωση: «Ο καθένας μας θα κάνει καλά να αναρωτηθεί: “Κάνω το καλύτερο που μπορώ;”» Το σημείο της κάθε ερώτησης είναι το ίδιο, αλλά η πρώτη αφήνει να εννοηθεί ότι ο ομιλητής δεν βάζει τον εαυτό του στο ίδιο επίπεδο με το ακροατήριό του. Η δεύτερη ενθαρρύνει τον καθένα, περιλαμβανομένου και του ομιλητή, να αναλύσει τη δική του κατάσταση και τα δικά του κίνητρα.
Αποφύγετε τον πειρασμό να κάνετε πνευματώδη σχόλια απλώς και μόνο για να κάνετε το ακροατήριο να γελάσει. Αυτό μειώνει την αξιοπρέπεια του αγγέλματος της Γραφής. Είναι αλήθεια ότι η υπηρεσία μας προς τον Θεό θα πρέπει να μας ευχαριστεί. Μπορεί μάλιστα να υπάρχουν κάποιες πτυχές της προσδιορισμένης ύλης μας που είναι κάπως αστείες. Εντούτοις, το να υποβιβάζουμε τα σοβαρά ζητήματα σε ζητήματα που προκαλούν γέλιο προδίδει έλλειψη σεβασμού για το ακροατήριο και για τον Θεό.
Είθε η προσέγγιση, η συμπεριφορά και η ομιλία μας να καταδεικνύουν πάντοτε ότι έχουμε φτάσει στο σημείο να βλέπουμε τους άλλους όπως μας δίδαξε ο Ιεχωβά να τους βλέπουμε.