ΜΙΛΗΤΟΣ

(Μίλητος).

Πόλη στα δυτικά παράλια της Μικράς Ασίας η οποία τώρα κείτεται ερειπωμένη. Βρίσκεται κοντά στις εκβολές του ποταμού Μαιάνδρου (Μεντερές) και κατά την αρχαιότητα διέθετε τέσσερα λιμάνια. Τον έβδομο αιώνα Π.Κ.Χ. οι Ίωνες φαίνεται ότι είχαν αναδείξει τη Μίλητο σε ακμάζον κέντρο εμπορίου, με αρκετές αποικίες στη Μαύρη Θάλασσα και στην Αίγυπτο. Τα μάλλινα προϊόντα της Μιλήτου έγιναν ευρέως γνωστά. Ενδεικτικό αυτού του γεγονότος είναι το ότι στο εδάφιο Ιεζεκιήλ 27:18 η Μετάφραση των Εβδομήκοντα συγκαταλέγει το «μαλλί από τη Μίλητο» στα είδη των εμπορικών συναλλαγών της Τύρου. Η Μίλητος ήταν επίσης η πατρίδα διάσημων φιλοσόφων όπως ο Θαλής (περ. 625-547 Π.Κ.Χ.), ο οποίος θεωρείται ο θεμελιωτής της ελληνικής γεωμετρίας, αστρονομίας και φιλοσοφίας. Τον πέμπτο αιώνα Π.Κ.Χ., οι Πέρσες κατέλαβαν και κατέστρεψαν τη Μίλητο λόγω της συμμετοχής της σε μια εξέγερση. Αργότερα (το 334 Π.Κ.Χ.), η ανοικοδομημένη πόλη καταλήφθηκε από τον Μέγα Αλέξανδρο. Στη διάρκεια των ελληνορωμαϊκών χρόνων η Μίλητος γνώρισε αξιοσημείωτη αρχιτεκτονική δραστηριότητα. Σε αυτή την περίοδο ανάγονται τα εντυπωσιακά ερείπια ενός μεγάλου υπαίθριου θεάτρου.

Με το πέρασμα του χρόνου η πόλη άρχισε να φθίνει σε σπουδαιότητα. Αυτό αποδίδεται στην πρόσχωση των λιμανιών της από τον ποταμό Μαίανδρο. Η αρχαία Μίλητος φαίνεται ότι βρισκόταν σε μια προεξοχή της νότιας πλευράς του Κόλπου του Λάτμου. Σήμερα, όμως, τα ερείπια της πόλης απέχουν περίπου 8 χλμ. από τα παράλια, και εκεί που κάποτε υπήρχε ο κόλπος τώρα βρίσκεται μια λίμνη.

Οι Επισκέψεις του Παύλου. Ο απόστολος Παύλος επισκέφτηκε τη Μίλητο γύρω στο 56 Κ.Χ. Λόγω του ότι ήθελε να φτάσει στην Ιερουσαλήμ την ημέρα της Πεντηκοστής, αν ήταν δυνατόν, και επειδή δεν είχε σκοπό να χρονοτριβήσει άσκοπα στη Μικρά Ασία, ο Παύλος, προφανώς ευρισκόμενος στην Άσσο, αποφάσισε να επιβιβαστεί σε ένα πλοίο το οποίο παρέκαμπτε την Έφεσο. Ωστόσο, δεν παραμέλησε τις ανάγκες τής εκεί εκκλησίας. Από τη Μίλητο, αναμφίβολα μέσω αγγελιοφόρου, κάλεσε τους πρεσβυτέρους της εκκλησίας της Εφέσου η οποία απείχε γύρω στα 50 χλμ. Ο επιπλέον χρόνος που χρειάστηκε για να ειδοποιηθούν αυτοί και να έρθουν στη Μίλητο (πιθανώς τρεις ημέρες τουλάχιστον) προφανώς ήταν πιο λίγος από το χρόνο που θα δαπανούσε ο Παύλος αν πήγαινε στην Έφεσο. Αυτό ίσως να οφειλόταν στο ότι το διαθέσιμο πλοίο (ή πλοία) από την Άσσο που έπιανε λιμάνι στην Έφεσο έκανε περισσότερες στάσεις κατά τη διάρκεια του ταξιδιού από εκείνο (ή εκείνα) που σταματούσε στη Μίλητο. Ίσως πάλι οι συνθήκες στην ίδια την Έφεσο να ήταν τέτοιες που θα μπορούσαν να καθυστερήσουν τον Παύλο αν σταματούσε εκεί.—Πρ 20:14-17.

Μιλώντας στους πρεσβυτέρους της εκκλησίας της Εφέσου, ο Παύλος έκανε μια ανασκόπηση της διακονίας του ανάμεσά τους, τους συμβούλεψε να προσέχουν τον εαυτό τους και το ποίμνιο, τους προειδοποίησε αναφορικά με τον κίνδυνο που υπήρχε να παρεισφρήσουν «καταπιεστικοί λύκοι» στην εκκλησία και τους παρότρυνε να παραμείνουν άγρυπνοι και να θυμούνται το παράδειγμά του. Όταν τους είπε ότι δεν θα τον ξανάβλεπαν, οι επίσκοποι αυτοί ξέσπασαν σε κλάματα, «έπεσαν στο λαιμό του Παύλου και τον φιλούσαν τρυφερά», και έπειτα τον ξεπροβόδισαν ως το πλοίο.—Πρ 20:18-38.

Σε κάποιον απροσδιόριστο χρόνο μετά την πρώτη φυλάκισή του στη Ρώμη, ο Παύλος φαίνεται ότι ξαναπήγε στη Μίλητο. Ο Τρόφιμος, ο οποίος νωρίτερα τον είχε συνοδεύσει από τη Μίλητο στην Ιερουσαλήμ, αρρώστησε, και έτσι ο Παύλος αναγκάστηκε να τον αφήσει εκεί.—Παράβαλε Πρ 20:4· 21:29· 2Τι 4:20.