ΕΡΙΔΑ, ΦΙΛΟΝΙΚΙΑ

Η «φιλονικία» ορίζεται ως διένεξη (Δευ 19:17), καβγάς (Παρ 26:17) ή αντιδικία (Ιερ 25:31), ενώ η «έριδα» αναφέρεται σε έντονες λογομαχίες, φιλονικίες, ανταγωνιστικό πνεύμα ένεκα εχθρότητας.

Οι Γραφές μάς συμβουλεύουν να μην αναμειγνυόμαστε σε φιλονικίες ή διαπληκτισμούς χωρίς αιτία. (Παρ 3:30) Η παροιμία λέει: «Σαν κάποιον που αρπάζει σκύλο από τα αφτιά είναι ο περαστικός ο οποίος εξοργίζεται για καβγά που δεν είναι δικός του». (Παρ 26:17) Τα λόγια των αφρόνων τούς οδηγούν εύκολα σε φιλονικίες, οι δε ανόητοι δεν συγκρατούνται όσο θα έπρεπε ώστε να αποφύγουν τη φιλονικία. (Παρ 18:6· 20:3) Εφόσον «η παρόξυνση του θυμού» καταλήγει σε φιλονικία (Παρ 30:33), η μακροθυμία έχει το αντίθετο αποτέλεσμα.—Παρ 15:18.

Οι καβγάδες και οι φιλονικίες καταστρέφουν τη γαλήνια ατμόσφαιρα (Παρ 17:1), μπορεί δε να γίνουν αιτία να χάσουν την εγκράτειά τους ακόμη και οι πιο πράοι. Για παράδειγμα, η φιλονικία του λαού του Ισραήλ για την έλλειψη νερού στην Κάδης ώθησε τον Μωυσή και τον Ααρών να ενεργήσουν απερίσκεπτα και έτσι να χάσουν το προνόμιο να εισέλθουν στην Υποσχεμένη Γη. Η αδικαιολόγητη φιλονικία των Ισραηλιτών με τους εκπροσώπους του Ιεχωβά συνιστούσε στην πραγματικότητα φιλονικία με τον ίδιο τον Ιεχωβά. (Αρ 20:2, 3, 10-13· 27:14· Ψλ 106:32) Όσοι εμπλέκονται παρόμοια σε φιλονικίες ή σφοδρές αντιδικίες με τους υπηρέτες του Θεού διατρέχουν σοβαρότατο κίνδυνο και μπορεί να καταλήξουν στο θάνατο.—Παράβαλε Ησ 41:8, 11, 12· 54:17.

Μερικά από τα αίτια της έριδας και της φιλονικίας τα οποία υποδηλώνονται στη Γραφή είναι το μίσος (Παρ 10:12), η οργή (Παρ 15:18· 29:22), οι ραδιουργίες (Παρ 16:28), ο χλευασμός (Παρ 22:10), το πολύ ποτό (Παρ 23:29, 30), η συκοφαντία (Παρ 26:20), η αλαζονεία ή η υπερηφάνεια, καθώς και η έλλειψη σωστής διδαχής (Παρ 28:25· 1Τι 6:3, 4). Η εριστική, φιλόνικη διάθεση καταστρέφει την ειρήνη και την ευτυχία. Η δυσάρεστη και αποκρουστική της επίδραση στους άλλους τονίζεται επανειλημμένα στο βιβλίο των Παροιμιών. (Παρ 19:13· 21:9, 19· 25:24· 27:15) Οι φιλονικίες ανάμεσα σε άτομα που απολάμβαναν κάποτε αδελφικές σχέσεις μπορεί να αποβούν σχεδόν ανυπέρβλητος φραγμός για τη συμφιλίωση. «Ο αδελφός σε βάρος του οποίου έγινε παράβαση υποχωρεί δυσκολότερα από ισχυρή πόλη· και υπάρχουν φιλονικίες που είναι σαν την αμπάρα πυργόσπιτου».—Παρ 18:19.

Εξαιτίας των ολέθριων αποτελεσμάτων που επιφέρουν οι φιλονικίες, οι καβγάδες και οι έριδες, η παροιμία συμβουλεύει: «Προτού ξεσπάσει ο καβγάς, σήκω και φύγε». (Παρ 17:14) Σε σχέση με αυτό, ο Άβραμ (Αβραάμ) έθεσε καλό παράδειγμα. Θέλοντας να αποφευχθούν οι διενέξεις ανάμεσα στους βοσκούς του και στους βοσκούς του ανιψιού του, του Λωτ, ο Άβραμ συνέστησε να χωριστούν. Με ανιδιοτέλεια, πρόσφερε στον Λωτ την ευκαιρία να διαλέξει εκείνος την περιοχή όπου θα έβοσκαν τα ζώα του. (Γε 13:7-11) Απεναντίας, οι άπιστοι Ισραηλίτες τον καιρό του Ησαΐα δεν ενήργησαν σαν τον προπάτορά τους τον Αβραάμ. Αναφορικά με αυτούς λέγεται: «Για φιλονικία και διαμάχη νηστεύατε». Ακόμη και κατά τη διάρκεια της νηστείας, εμπλέκονταν σε φιλονικίες.—Ησ 58:4.

Ο Μωσαϊκός Νόμος προνοούσε για περιπτώσεις φιλονικίας που κατέληγαν σε σωματική βλάβη. Επέβαλλε την καταβολή αποζημίωσης στο τραυματισμένο άτομο για το χρόνο που είχε χάσει από την εργασία του.—Εξ 21:18, 19.

Ως ένα από τα έργα της σάρκας που μισεί ο Ιεχωβά (Γα 5:19, 20· παράβαλε Παρ 6:19· Ρω 1:28, 29, 32· Ιακ 3:14-16), η έριδα ή η φιλονικία δεν έχει θέση στη Χριστιανική εκκλησία. (Ρω 13:13· 1Κο 3:3· 2Κο 12:20· Φλπ 2:3· Τιτ 3:9) Ένα από τα προσόντα για τον Χριστιανό επίσκοπο είναι η απουσία εριστικότητας. (1Τι 3:1, 3) Συνεπώς, όσοι επιμένουν να φιλονικούν ή να είναι εριστικοί συγκαταλέγονται σε εκείνους που θα λάβουν τη δυσμενή κρίση του Θεού.—Ρω 2:6, 8.

Τον πρώτο αιώνα Κ.Χ., ο απόστολος Παύλος είχε να αντιμετωπίσει εριστικά άτομα. Κάποιοι διακήρυτταν τα καλά νέα με φιλόνικη διάθεση, πιθανότατα με απώτερο σκοπό να προβάλουν τον εαυτό τους και να υπονομεύσουν την εξουσία και την επιρροή του Παύλου. Ο Παύλος, όμως, δεν επέτρεψε σε αυτό να αφαιρέσει τη χαρά που ένιωθε καθώς έβλεπε ότι τελικά ο Χριστός γινόταν δημόσια γνωστός.—Φλπ 1:15-18.

Γογγυσμός. Ο γογγυσμός αποθαρρύνει και καταρρακώνει. Οι Ισραηλίτες, λίγο μετά την αναχώρησή τους από την Αίγυπτο, άρχισαν να γογγύζουν εναντίον του Ιεχωβά, επικρίνοντας την ηγεσία που τους παρείχε μέσω των υπηρετών του, του Μωυσή και του Ααρών. (Εξ 16:2, 7) Αργότερα τα παράπονά τους αποθάρρυναν τον Μωυσή τόσο πολύ ώστε ζήτησε να πεθάνει. (Αρ 11:13-15) Ο γογγυσμός μπορεί να αποτελεί θανάσιμο κίνδυνο για το γογγυστή. Ο Ιεχωβά θεώρησε όσα είπαν οι γογγυστές για τον Μωυσή ως στασιαστικά παράπονα εναντίον της δικής Του θεϊκής ηγεσίας. (Αρ 14:26-30) Πολλοί έχασαν τη ζωή τους εξαιτίας της επικριτικής τους στάσης.

Ως εκ τούτου, οι Χριστιανικές Ελληνικές Γραφές εφιστούν την προσοχή στα αρχαία παραδείγματα με σκοπό να προειδοποιήσουν για τα καταστροφικά αποτελέσματα του γογγυσμού ή των παραπόνων. (1Κο 10:10, 11) Ο Ιούδας αναφέρεται σε εκείνους που «αδιαφορούν για την κυριότητα και μιλούν υβριστικά για τους ενδόξους», χαρακτηρίζοντάς τους «γογγυστές, που παραπονιούνται για την κατάστασή τους στη ζωή, που περπατούν σύμφωνα με τις επιθυμίες τους, και το στόμα τους λέει παραφουσκωμένα πράγματα, ενώ θαυμάζουν προσωπικότητες για το δικό τους όφελος».—Ιου 8, 16.

Ο Ιησούς καταδίκασε την επικριτική στάση όταν είπε: «Μην κρίνετε για να μην κριθείτε. Γιατί, λοιπόν, κοιτάζεις το άχυρο στο μάτι του αδελφού σου, αλλά δεν παρατηρείς το δοκάρι στο δικό σου μάτι; . . .Υποκριτή! Πρώτα βγάλε το δοκάρι από το δικό σου μάτι και τότε θα δεις καθαρά πώς να βγάλεις το άχυρο από το μάτι του αδελφού σου».—Ματ 7:1, 3-5· παράβαλε Ρω 2:1.