Η Χριστιανοσύνη Προχωρεί στη Βόρειο Ροδεσία και στην Αιθιοπία
Συνέχεια της εκθέσεως για το ταξίδι που έκαμε στην Αφρική ο πρόεδρος της Εταιρίας Σκοπιά, Ν. Ο. Νορρ, μαζί με τον γραμματέα του
ΑΠΟ τις 17 Νοεμβρίου, οπότε φύγαμε από τη Νέα Υόρκη, είχαμε επισκεφθή τη Σιέρρα Λεόνε, τη Λιβερία, τη Νότιο Αφρική, τη Νυασαλάνδη, τη Νότιο Ροδεσία, και τώρα, στις 24 Δεκεμβρίου, εφθάναμε στη Λουζάκα, πρωτεύουσα της Βορείου Ροδεσίας. Μια συνάθροισις είχε ορισθή για τους Ευρωπαίους αδελφούς και δεκαεπτά παρευρέθησαν εκείνο το βράδυ. Σημαντική αύξησις από την τελευταία μας επίσκεψι, πριν από πέντε χρόνια, οπότε μόνον ένας Ευρωπαίος εξεδήλωσε ενδιαφέρον. Το πρωί της 26ης του μηνός επετάξαμε από τη Λουζάκα στη Ντόλα, και υστέρα με αυτοκίνητο προχωρήσαμε σαράντα μίλια στο Κίτβε, στο Κόππερ Μπελτ της Βορείου Ροδεσίας, όπου επρόκειτο να γίνη η εθνική συνέλευσις, 26 έως 28 Δεκεμβρίου.
Μια μεγάλη έκτασις στα περίχωρα μιας από τις μεταλλευτικές κατασκηνώσεις, της Νκάνα, ετέθη στη διάθεσι της Εταιρίας Σκοπιά δωρεάν από τη μεταλλευτική εταιρία. Επειδή θα ήταν αδύνατο να καταλύσουν σε ιδιωτικές κατοικίες οι χιλιάδες που ανεμένοντο, οι αδελφοί ανήγειραν δεκαεπτά στεγάσματα, μερικά των οποίων ήσαν μήκους 700 ποδών. Καθώς επλησίαζε η συνέλευσις κατεφαίνετο ότι αυτά δεν θα επαρκούσαν. Επειδή δεν υπήρχαν διαθέσιμα άλλα υλικά για την κατασκευή χορτοπλέκτων στεγών, κατεσκευάσθη ένα δεύτερο «στρώμα» από πλάκες ινδοκαλάμου για τρία από τα στεγάσματα και επεξετάθη σε όλο το μήκος των. Έτσι τα στεγάσματα μπορούσαν να εξυπηρετήσουν 8.004 άτομα· άλλοι τόσοι περίπου εξυπηρετήθησαν στα σπίτια των αδελφών και του κοινού. Τα επτά στεγάσματα ύπνου ήσαν σαν γιγάντειες ακτίνες τροχών με την κονίστρα των καθισμάτων ως άξονα.
Στην κονίστρα αυτή είχαν ανεγερθή πάγκοι από ινδοκάλαμο για να καθήσουν σ’ αυτούς πάνω από 18.000 άτομα, ήσαν δε τοποθετημένοι με πτέρυγες διαχωρισμού σε ημικυκλικό σχήμα. Μια ωραία εξέδρα είχε κατασκευασθή με την ισοπέδωσι ενός μεγάλου εγκαταλελειμμένου μυρμηκολόφου και την ανέγερσι ενός στεγάσματος σκεπασμένου με χόρτο. Στο πίσω μέρος της εξέδρας υπήρχε το εδάφιο του έτους 1953 των μαρτύρων του Ιεχωβά, «Λατρεύσατε τον Ιεχωβά εν Αγία Παρατάξει», στη γλώσσα Σιμπέμπα. Κτίρια επίσης ανηγέρθησαν για να στεγάσουν τα διάφορα τμήματα της συνελεύσεως.
Ένα τέτοιο εκτενές οικοδομικό σχέδιο περιελάμβανε τον χειρισμό περίπου 30.000 δεσμών χόρτου, 3.500 μεγάλων πασσάλων και 16 φορτηγών αυτοκινήτων γεμάτων από πασσάλους ινδοκαλάμου. Επιπροσθέτως εκομίσθησαν 60 φορτηγά αυτοκίνητα διχαλωτών πασσάλων για την κατασκευή των καθισμάτων. Εφέρθησαν επίσης πολλά υλικά από τους αδελφούς με ποδήλατα και από αδελφές πάνω στα κεφάλια τους. Το κόστος του υλικού ήταν ελάχιστο, διότι αυτό είχε κοπή από τους αδελφούς από τα πλησίον δάση. Όλο αυτό το έργον ανταμείφθηκε καλά, διότι η συνέλευσις απεδείχθη ότι ήταν η ευτυχέστερη που έγινε ποτέ από τον λαό του Ιεχωβά στη Βόρειο Ροδεσία. Πράγματι, αυτή ήταν η μεγαλύτερη συνέλευσις που έγινε ποτέ σε οποιοδήποτε μέρος της Νοτίου Αφρικής.
Οι αδελφοί ήλθαν πεζή, με ποδήλατα, με φορτηγά αυτοκίνητα, με λεωφορεία και με τραίνα. Μερικοί εταξίδεψαν δύο εβδομάδες με ποδήλατα από το βόρειο τμήμα της χώρας που απέχει πάνω από 500 μίλια· ήλθαν αδελφοί φέρνοντας τις γυναίκες των και τα παιδιά των με τα ποδήλατά των, πάνω από ακαθάρτους δρόμους και μέσ’ από δασώδεις περιοχές. Από τα νοτιοανατολικά μερικοί επεζοπόρησαν τέσσερες ημέρες μέσ’ από μια έκτασι γεμάτη από άγρια θηρία, και υστέρα εταξίδεψαν άλλες δύο ημέρες με πρωτόγονο λεωφορείο για να φθάσουν στη συνέλευσι. Από τα νοτιοδυτικά ήλθαν εν μέρει με πλοίο από τον Ζαμβέζη ποταμό, και έπειτα σιδηροδρομικώς ταξίδι πέντε ημερών. Αδελφοί της φυλής Μαχούσα από την Τανγκανίκα επώλησαν τις αγελάδες των για να εξοικονομήσουν τις επτά λίρες Αγγλίας για το ταξίδι, που διαρκούσε μια εβδομάδα η μετάβασις, κι άλλη μία η επιστροφή. Μάλιστα, γνωρίζοντας ότι η συνέλευσις αποτελούσε διάταξιν της οργανώσεως του Ιεχωβά, οι αδελφοί ήσαν αποφασισμένοι να πάνε. Τίποτε δεν μπορούσε να τους σταματήση. Όλοι οι δρόμοι ωδηγούσαν στη θεοκρατική συνέλευσι.
ΟΙ ΣΥΝΕΛΕΥΣΕΙΣ ΤΟΥ ΚΙΤΒΕ
Και τι ευλογία επεφυλάσσετο σ’ αυτούς τους αδελφούς όταν έφθασαν στη συνέλευσι! Ταξιδεύοντας ένας μέσα από τα δένδρα με αυτοκίνητο, ήλθε ξαφνικά στη συνέλευσι, και είδε ν’ απλώνεται μπροστά του ένα αλησμόνητο θέαμα. Κάτω από τον ανοιχτό ουρανό καθόταν το τεράστιο αυτό πλήθος των Αφρικανών μαρτύρων, τα δε πολύχρωμα καπέλλα που φορούσαν οι αδελφές έδιναν την εντύπωσι ενός κήπου με λουλούδια κάθε αποχρώσεως. Ήσαν εύτακτοι, κι έδιναν πολλή προσοχή σε ό,τι ελέγετο, προσπαθώντας να μη χάσουν ούτε λέξι. Και μήπως δεν είχαν έλθει από πολλών μιλίων απόστασι γι’ αυτό και μόνο;
Εν τούτοις, υπήρχε κάτι που έκανε μεγαλύτερη ακόμη εντύπωσι σ’ έναν επισκέπτη της συνελεύσεως—η υμνωδία! Οδηγούμενη από ένα χορό 1.010 ατόμων, η υμνωδία της συνελεύσεως αυτής αποτελούσε κάτι που προξενούσε ρίγη συγκινήσεως, κι έφερνε δάκρυα στα μάτια, τόσο ωραία ήταν. Δεν χρειάσθηκαν μουσικά όργανα. Πραγματικά, αυτά θα ήσαν εκτός τόπου. Με το σήμα που εδόθη από τον οδηγό, άρχισαν· ό,τι δε φαινόταν να είναι μια περίπλοκη πολύφωνη υμνωδία απεδίδετο με θαυμαστή ευχέρεια. Η αρμονία ήταν εξαίρετη, ο δε ήχος ερχόταν πρώτα σαν τον ψίθυρο των δένδρων στον άνεμο κι έφθανε σ’ ένα μεγαλειώδες κορύφωμα, σαν τον ήχο χιλίων αυλών. Αν και συνέθεσαν οι ίδιοι μέγα μέρος της μουσικής, μερικά δε από τα λόγια είναι και γι’ αυτούς πρωτότυπα (βασισμένα σε Γραφικά εδάφια), οι ύμνοι των όλοι συγκεντρώνονται γύρω από την αληθινή λατρεία του Ιεχωβά Θεού, ακριβώς όπως και οι ύμνοι που ψάλλουν οι μάρτυρες του Ιεχωβά σε άλλα μέρη της γης.
Η συνέλευσις άρχισε με σχεδόν 14.000 ακροατάς, την Παρασκευή 26 Δεκεμβρίου. Την ημέρα εκείνη 1.195 άτομα εσυμβόλισαν με το βάπτισμα την αφιέρωσί τους να πράξουν το θέλημα του Ιεχωβά. Το Σάββατο το πρωί παρευρέθησαν 16.000 άτομα, και όταν ήλθε η ώρα της δημοσίας συναθροίσεως 20.000 άτομα κατέκλυσαν την κονίστρα και εξεχείλισαν στη γύρω περιοχή. Με τη φιλάγαθη βοήθεια ενός εντοπίου Ευρωπαίου, το ηχητικό σύστημα ήταν σχεδόν τέλειο, και το τεράστιο πλήθος άκουσε εύκολα κάθε λέξι της δημοσίας διαλέξεως «Είναι Καιρός να Εξετασθή η Οδός του Θεού.»
Οι αδελφοί που ήλθαν στη συνέλευσι, ήλθαν να μάθουν την αγνή λατρεία και τον τρόπο να ζουν μαζί ως μέλη της κοινωνίας ενός νέου κόσμου. Είχαν αφήσει πίσω τους τις πολλές δεισιδαίμονες κατευθύνσεις του παλαιού κόσμου. Λόγου χάριν: Σε μερικές περιφέρειες, όταν πεθαίνη ένας άνθρωπος, οι αδελφοί του δεν επιτρέπεται να πλυθούν επί τρεις μήνες. Σε άλλα μέρη, όταν συμβή θάνατος, ολόκληρη η κοινότης αγρυπνεί όλη τη νύχτα χτυπώντας τύμπανα και βαρυστενάζοντας για να απομακρυνθούν τα κακά πνεύματα. Σε άλλο ακόμη μέρος, αν πεθάνη ο προύχων του χωριού, όλοι οι χωρικοί μετακομίζουν σε άλλο τόπο, αφήνοντας τα σπίτια των και τους κήπους των για να μην επιστρέψη το πνεύμα του νεκρού προύχοντος και τους διαταράξη. Μια άλλη δεισιδαιμονία απαιτεί να τεθή κάποιο φάρμακο στο άνω χείλος ενός νεογέννητου βρέφους για να βγουν πρώτα τα επάνω δόντια του· αλλιώς υπάρχει κίνδυνος να μετατραπή το βρέφος σε κροκόδειλο! Λοιπόν, οι μάρτυρες του Ιεχωβά εγκαταλείπουν αυτές τις συνήθειες, διότι καταλαβαίνουν ότι είναι μωρές και δαιμονικές.
Μια συνέλευσις για τους Ευρωπαίους αδελφούς έγινε επίσης στο Κίτβε. Αυτή παρέσχε μια ευχάριστη έκπληξι, διότι όταν είχαμε επισκεφθή τη χώρα προηγουμένως, πριν από πέντε χρόνια, καμμιά Ευρωπαϊκή συνέλευσις δεν μπορούσε να γίνη, για τον απλούστατο λόγο ότι δεν υπήρχαν Ευρωπαϊκές εκκλησίες μαρτύρων του Ιεχωβά στη Βόρειο Ροδεσία. Αυτή τη φορά στη δημοσία ομιλία ήσαν παρόντες 145, με ένα ανώτατο όριο 92 ατόμων στις άλλες συνεδριάσεις της συνελεύσεως. Επτά Ευρωπαίοι εβαπτίσθησαν.
Και στις δύο συνελεύσεις επεδείχθη και εδόθη στην κυκλοφορία η δευτέρα έκδοσις του βιβλίου «Έστω ο Θεός Αληθής», προς μεγάλην χαράν των αδελφών. Δεν είχαν λάβει την πρώτη έκδοσι λόγω απαγορεύσεως της εισαγωγής.
Εξαίρετη σχετικά με τις συνελεύσεις ήταν η συνεργασία των διαφόρων επισήμων με τους οποίους έπρεπε να επικοινωνήσωμε—μεγάλη αλλαγή από πενταετίας, οπότε και η απλή μνεία του ονόματος «μάρτυρες του Ιεχωβά» ήγειρε ανταγωνισμό από τους περισσοτέρους.
Υπάρχουν χιλιάδες άνθρωποι στη Βόρειο Ροδεσία που θέλουν να γίνουν μάρτυρες του Ιεχωβά, αλλά δεν θα τους επιτρέψωμε να ονομάζωνται έτσι ώσπου να τους εξετάσωμε πρώτα και να βεβαιωθούμε ότι αυτοί γνωρίζουν τις διδασκαλίες του Χριστού και τους σκοπούς του Ιεχωβά Θεού. Κατόπιν, μετά τον συμβολισμό με το εν ύδατι βάπτισμα της αφιερώσεώς των να πράξουν το θέλημα του Ιεχωβά, θα τους επιτρέψωμε να λέγουν ότι είναι μάρτυρες του Ιεχωβά.
Οι μάρτυρες του Ιεχωβά, που αποτελούν τώρα το μεγαλύτερο ενοποιημένο σώμα στη Βόρειο Ροδεσία, είναι ενός πνεύματος, ό,τι δε θέλουν και ό,τι κηρύττουν είναι η βασιλεία του Θεού, η μόνη ελπίδα του κόσμου. Διάφορες πολιτικές φατρίες και άλλες ομάδες θα ήθελαν να κάμουν τους μάρτυρας του Ιεχωβά να έχουν κάποια ανάμιξι στα δικά τους κινήματα και να τους παρέχουν υποστήριξι. Μερικοί άνθρωποι επιρροής τέτοιων μεγάλων οργανώσεων παρευρέθησαν στην Αφρικανική συνέλευσι για ν’ ακούσουν τι ελέχθη και να ιδούν πώς εκανονίσαμε τις υποθέσεις μας. Έμειναν σε απόλυτο βαθμό έκπληκτοι που είδαν τέτοια ευταξία και ειρηνικότητα μολονότι οι άνθρωποι προήρχοντο από κάθε μέρος της Βορείου Ροδεσίας και εκπροσωπούσαν όλες τις φυλές. Το πνεύμα του Θεού απειργάσθη θαύματα, αλλ’ ο κόσμος δεν θα δεχθή αυτή την εξήγησι. Νομίζουν πως υπάρχει κάτι άλλο πίσω απ’ αυτό που προξενεί αυτή την ενότητα της ενεργείας. Οι Μάρτυρες του Ιεχωβά έχουν το πνεύμα του Ιεχωβά διότι μελετούν τον λόγον του, τον πιστεύουν και τον κηρύττουν.
ΜΕΣΩ ΚΕΝΥΑΣ ΣΤΗΝ ΑΙΘΙΟΠΙΑ
Τη Δευτέρα, 29 Δεκεμβρίου, αναχωρήσαμε για τη Ντόλα για να προλάβωμε εκεί το αεροπλάνο μας για την Αιθιοπία. Καθ’ οδόν εσταματήσαμε τη νύχτα στο Ναϊρόμπι, όπου έπρεπε να κάμωμε συνδέσεις για τις Αιθιοπικές αεροπορικές γραμμές. Φιλοξενηθήκαμε στο σπίτι ενός μάρτυρος του Ιεχωβά, και από τις 6.45΄ το βράδυ ως τις 12.30΄ π.μ. είχαμε μια συνάθροισι με οκτώ αδελφούς και αδελφές, δύο από τους οποίους είχαν ταξιδέψει εκατοντάδες μίλια πάνω από σκονισμένους δρόμους για να είναι μαζί με τους αδελφούς του Ναϊρόμπι σ’ αυτή τη συνάθροισι. Απηντήσαμε στα πολλά των ερωτήματα και τους εδώσαμε ενδιαφέρουσες πληροφορίες για το έργον και την οργάνωσι του Ιεχωβά και για το τι φρονούμε ότι να γίνη στην Κένυα και στην Ουγκάντα.
Νωρίς το άλλο πρωί αναχωρήσαμε από το Ναϊρόμπι και σε λίγο περάσαμε πάνω από το Όρος Κένυα, περίπου 17.000 ποδών ύψους. Μακριά κάτω ήσαν οι πεδιάδες και οι ζούγκλες της Κένυας. Είδαμε επίσης πολλές λίμνες μεταξύ του Ναϊρόμπι, πρωτευούσης της Κένυας, και της Αντίς Αμπέμπα, πρωτευούσης της Αιθιοπίας. Η Αφρική πράγματι παρέχει πολλά αξιοθέατα και ωραία μέρη από αέρος.
Στην Αντίς Αμπέμπα μάς συνήντησαν αδελφοί στο αεροδρόμιο και είχαμε μια ωραία διαδρομή ως το κέντρον της πόλεως. Η πόλις έχει πληθυσμό περίπου 300.000 κατοίκους και κείται σ’ ένα ύψωμα 8.000 ποδών. Εκεί βρήκαμε ένα σύγχρονο πολιτισμό οικοδομημένο παράλληλα σ’ έναν παλαιό, καθώς και πολλά κτίρια που τα είχαν αρχίσει οι Ιταλοί όταν κατέλαβαν τη χώρα, και τα οποία δεν ήσαν αποτελειωμένα λόγω της αιφνιδίας αποχωρήσεώς των.
Η Αιθιοπία κείται στο ανατολικό μέρος της Αφρικής, το δε νότιο μέρος της είναι μόλις 250 μίλια προς βορράν του Ισημερινού. Το μεγαλύτερο μέρος από τις πόλεις και τα χωριά βρίσκονται πάνω σε ψηλά οροπέδια, που παρέχουν διαρκή άνοιξι για τους κατοίκους. Ο πρώτος ιεραπόστολος της Σκοπιάς έφθασε στην Αιθιοπία τον Σεπτέμβριο του 1950. Τώρα υπάρχουν ένδεκα στη χώρα, και ιδρύθησαν τρεις εκκλησίες. Επειδή η κυβέρνησις ζητεί να βοηθήσουν οι ιεραπόστολοι στην εκπαίδευσι των κατοίκων, η Εταιρία έθεσε τώρα σε λειτουργία δύο προκαταρκτικά σχολεία, στο Χαράρ και στην Ντίρε Ντάουα, κι ένα νυκτερινό σχολείο στην Αντίς Αμπέμπα.
Η τοπική γλώσσα, η Αμχαρική, παρουσιάζει ένα μεγάλο πρόβλημα. Είναι μια πολύ αρχαία γλώσσα, και από μερικές απόψεις μοιάζει με την Εβραϊκή και με την Αραβική. Το αλφάβητο της έχει 276 γράμματα, με δικό του ιδιαίτερο ήχο το καθένα. Μερικά είναι παράξενες εκρηκτικές εκφράσεις, αλλά δε είναι κακκαβιστικοί ήχοι.
Μια συνέλευσις είχε ορισθή για τέσσερις ημέρες, και οι σπουδασταί προσεκλήθησαν να παρευρεθούν, το δε σχολείο ήταν κλειστό στη διάρκεια της συνελεύσεως. Όταν άρχισε η συνέλευσις, οι ιεραπόστολοι που ήσαν στη χώρα—ένας πεντέμισυ μήνες—εχάρησαν που είδαν να ενεργή ένας από όλους τους ως εισηγητής και να κάνη μια ενθουσιώδη προσφώνησι υποδοχής. Και οι Αμχαρικοί αδελφοί έμειναν ιδιαίτερα ευχαριστημένοι.
Εκείνο το βράδυ ο Αδελφός Χένσελ μίλησε στους εξήντα έναν παρόντας μέσω διερμηνέως πάνω στο θέμα «Ακεραιότης». Ανεχώρησε το Σάββατο 3 Ιανουαρίου, για να φροντίση να διορίση ομιλητάς στο Κάιρο, ενώ εγώ παρέμεινα ως τη Δευτέρα και μίλησα στους αδελφούς κατ’ επανάληψιν το Σάββατο και την Κυριακή. Ένα υψηλό σημείο της συνελεύσεως ήταν το βάπτισμα, που έγινε σ’ ένα μικρό ποτάμι περιφραγμένο λιγάκι για να γίνη το νερό αρκετά βαθύ για το βάπτισμα. Έξη άτομα εσυμβόλισαν την αφιέρωσί τους με το βάπτισμα.
ΟΙ ΑΙΘΙΟΠΕΣ ΕΚΔΗΛΩΝΟΥΝ ΜΕΓΑΛΟ ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΝ
Οι ιεραπόστολοι είπαν μερικές πολύ ενδιαφέρουσες πείρες. Λίγο μετά την άφιξι εκείνων που είχαν διορισθή στη Ντίρε Ντάουα, από μέρα σε μέρα άτομα καλής θελήσεως επήγαιναν στον ιεραποστολικό οίκο κατά ομίλους δεκαπέντε περίπου ατόμων για να τους παρακαλέσουν να συμμελετήσουν τη Γραφή μαζί τους. Στην αρχή αυτό ηύξησε σε τέτοιο σημείο ώστε ήταν αδύνατο να γίνη συμμελέτη με όλους. Γι’ αυτό οι ιεραπόστολοι μετέτρεψαν τις συμμελέτες των σε διαλέξεις, δίνοντας μια διαφορετική δημοσία διάλεξι κάθε βράδυ επί ένα μήνα.
Στην αρχή ενομίσθη πώς αυτό το ενδιαφέρον ωφείλετο στο ότι επρόκειτο για μια νέα ιεραποστολή και ότι το ενδιαφέρον θα εχαλαρώνετο όταν θα εφθείρετο το νεοφανές της. Όχι όμως, το ενδιαφέρον διετηρήθη. Άρχισαν να γίνονται πολλές Γραφικές συμμελέτες και μερικοί από εκείνους που άκουσαν αυτή τη σειρά των ομιλιών έλαβαν μια σταθερή στάσι υπέρ των αρχών της αληθείας και τώρα κηρύττουν σε άλλους. Ένας όμιλος πέντε Αράβων έρχεται τακτικά για Γραφική μελέτη, η οποία γίνεται στην Αραβική και στην Αγγλική.
Οι ύαινες είναι τόσο πολυάριθμες σ’ αυτή την περιφέρεια ώστε πολλοί άνθρωποι φοβούνται να βγουν έξω τη νύχτα. Συνεπώς, λίγες μόνο μελέτες γίνονται τα βράδυα. Όσοι ριψοκινδυνεύουν βγαίνοντας, φέρουν μαζί τους ένα μεγάλο ρόπαλο για προστασία τους.
Ο ανώτατος αριθμός επισκεπτών για μελέτη σε ένα απόγευμα ήταν πενήντα. Ήσαν ερευνώντες σπουδασταί της Σουηδικής Ιεραποστολής οι οποίοι ήλθαν στον οίκον για να υποβάλουν ερωτήσεις. Επικριτικοί ήσαν στην αρχή, αλλά τόσο εξεπλάγησαν από τις έτοιμες απαντήσεις που έλαβαν, ώστε σύντομα άφησαν τους ιεραποστόλους να προχωρήσουν κατ’ ευθείαν μιλώντας για τον νέο κόσμο. Όταν έληξε η ομιλία, ο σαρκασμός αντικατεστάθη από πραότητα και ταπεινότητα. Ο άνθρωπος που είχε αναλάβει την ηγεσία, ρώτησε αν μπορούσε να έχη μια τακτική Γραφική μελέτη.
Στη δεύτερή του επίσκεψι έφθασε νωρίς και άκουσε την περίληψι προηγουμένου μαθήματος που κατεδείκνυε ότι δεν υπάρχει τριάς. Κατάπληκτος ανεφώνησε, «Εννοείτε ότι ο Ιησούς δεν είναι Θεός;» Του εδόθη περαιτέρω επεξήγησις και ύστερα ξαναγύρισε στην αποστολή του και τους είπε ότι η Γραφή δεν διδάσκει την τριάδα. Η μόνη απάντησις που έλαβε ήταν ότι οι μάρτυρες του Ιεχωβά είναι ψευδοπροφήται και ότι δεν έπρεπε να τους ακούη. Μη ικανοποιημένος απ’ αυτή την απάντησι, εξακολούθησε τη μελέτη του και τώρα αισθάνεται πώς θέλει να είναι το ορθόν είδος διακόνου, ένας από τους μάρτυρας του Ιεχωβά.
Ένα άλλο παράδειγμα σε άλλη περιοχή ήταν η περίπτωσις ενός νεαρού που ήταν σπουδαστής ιερεύς. Δεν μπορούσε να μιλήση ούτε λέξι Αγγλικά. Ο ιεραπόστολος τον καιρό εκείνο δεν μπορούσε να μιλήση ούτε λέξι στην Αμχαρική, κι έτσι η πρώτη των συζήτησις έγινε με διερμηνέα. Όταν παρουσιάσθησαν αντίμαχα σημεία, ο σπουδαστής ιερεύς ήθελε να προσφύγη στην αρχαιόγλωσση Βίβλο που ήταν στη γλώσσα Γκηζ. Αυτή είναι μια νεκρή γλώσσα που δεν χρησιμοποιείται από τον λαό, αλλά μόνο από εκείνους που σπουδάζουν για να γίνουν ιερείς. Αυτή η μετάφρασις της Γραφής θεωρείται ως αυθεντική. Απεδείχθη ότι είναι πολύ καλή, και δεν έχει το προσφιλές εκείνο εδάφιο των τριαδιστών, 1 Ιωάννου 5:7: «Τρεις είναι οι μαρτυρούντες εν τω ουρανώ, ο Πατήρ, ο Λόγος και το Άγιον Πνεύμα· και ούτοι οι τρεις είναι έν,» που βρίσκεται στην Αγγλική Μετάφρασι Βασιλέως Ιακώβου. Έτσι ο σπουδαστής ιερεύς αντελήφθη πολύ γρήγορα ότι η όλη διδασκαλία της τριάδος είναι πεπλανημένη. Πολλά άλλα σημεία της συζητήσεως διευκρινίσθησαν με βάσι τη Γραφή Γκηζ και σε λίγο ο σπουδαστής ιερεύς άλλαξε στάσι. Επήγαινε για συμμελέτες τρεις ή τέσσερες φορές την εβδομάδα, φέρνοντας κι άλλους μαζί του. Εγκατέλειψε το ιεροσπουδαστήριο όπου εξεπαιδεύετο και πήγε μ’ έναν Αιθίοπα αδελφό. Μίλησαν για την αλήθεια πολλές ώρες.
Την επομένη ημέρα το πρωί ο γραμματεύς της ιερατικής σχολής ήλθε στην ιεραποστολή μαζί μ’ έναν αστυνομικό και απήγαγε τον σπουδαστή ιερέα. Ήταν μια πυρετώδης ημέρα, κι επήγαιναν από το ένα γραφείο στο άλλο, στον γραμματέα του διευθυντού της σχολής, στους καθηγητάς της σχολής, στην αστυνομία, κι εφαίνετο πώς κανείς δεν ήξερε τι έπρεπε να γίνη τώρα μ’ αυτόν τον άνθρωπο. Οι ιεραπόστολοι ήσαν αναμεμιγμένοι διότι επρόκειτο για έναν άνθρωπο που άλλαζε πεποιθήσεις και δεν επίστευε πια σύμφωνα με την κρατική εκκλησία. Εζητήθη από τους ιεραποστόλους να εκθέσουν την υπόθεσι, αυτοί δε ετόνισαν απλά και καθαρά ότι ο ιερεύς αυτός είχε έλθει στην ιεραποστολή των οικειοθελώς, θέλοντας να μελετήση. Είχε πλήρη άδεια του διευθυντού της σχολής να ανακαλύψη τι πιστεύουν οι μάρτυρες του Ιεχωβά. Οι αδελφοί στάθηκαν δίπλα σ’ αυτόν τον νεανίαν και τον υπερήσπισαν ενώπιον των κατηγόρων του.
Αργότερα ενεκλείσθη σ’ ένα ιεροσπουδαστήριο τέσσερες ημέρες. Τελικά όμως απέστειλε σημείωμα στους ιεραποστόλους, λέγοντάς τους να μη λυπούνται γι’ αυτόν. Έχαιρε που ήταν δέσμιος χάριν του Ιεχωβά. «Μη νομίσετε πώς θα πάω μ’ αυτούς», είπε. ‘Ουδείς βαλών την χείρα αυτού επί το άροτρον παρατηρεί εις τα οπίσω.’
Την πέμπτη ημέρα της φυλακίσεώς του κατώρθωσε να κάμη τους ιδιαιτέρους φρουρούς του να τον πάνε στην ιεραποστολή και είπε στους αδελφούς ότι θα εστέλλετο στην Αντίς Αμπέμπα. Αυτό και έγινε, αλλά λίγο μετά την άφιξί του στην Αντίς Αμπέμπα επετράπη ν’ αφεθή ελεύθερος. Παρακολουθούσε τις συναθροίσεις των αδελφών στην Αντίς Αμπέμπα. Ήλθε στη συνέλευσι κι εκεί εβαπτίσθη μαζί με τους άλλους αδελφούς. Είναι πολύ ζηλωτής και πρόθυμος να κηρύξη το ευαγγέλιο.
Πολύ περισσότερες πείρες μπορούσαν να λεχθούν που καταδεικνύουν την προθυμία των ανθρώπων να μάθουν την αλήθεια. Η διευθέτησις Γραφικών μελετών αποτελεί απλούν ζήτημα. Όλοι οι ιεραπόστολοι έχουν πολύ περισσότερες Γραφικές μελέτες από όσες μπορούν να διεξαγάγουν. Αναμένομε μεγάλες αυξήσεις σ’ αυτή τη χώρα, αν και οι αδελφοί έχουν να διδάξουν και σχολικά μαθήματα εκτός από τη φροντίδα για τη διδασκαλία της αληθείας σχετικά με τη βασιλεία του Θεού. Ήταν χαρά μας να είμεθα μαζί τους.