«Τέλεια Ακρίβεια»

Ο Α. Ρεντλ Σορτ γράφει στο έργον του Σύγχρονη Ανακάλυψις και η Βίβλος για το βιβλίο των Πράξεων: «Αποτελούσε έθιμο των Ρωμαίων να κυβερνούν τις επαρχίες της αχανούς αυτοκρατορίας των συνεχίζοντας, όσο ασφαλώς μπορούσαν, το επιτόπιο διοικητικό σύστημα, και συνεπώς οι αρχές σε διάφορες περιφέρειες ασκούσαν τη δικαιοδοσία των με πολλά και διάφορα ονόματα. Κανείς δεν ήταν δυνατόν να δώση σε όλους αυτούς τους ευγενείς τον ακριβή των τίτλο, εκτός αν ήταν ή ένας παρατηρητικός ταξιδιώτης ή ένας φιλόπονος σπουδαστής αρχείων. Είναι μια από τις πιο ερευνητικές περιπτώσεις δοκιμής του ιστορικού πνεύματος του Λουκά, το ότι κατορθώνει πάντοτε να επιτυγχάνη τέλεια ακρίβεια. Σε μερικές περιπτώσεις μόνο η ένδειξις ενός νομίσματος, ή μιας επιγραφής, μας παρέσχε την αναγκαία πληροφορία για να κάμωμε τον έλεγχο· οι ανεγνωρισμένοι Ρωμαίοι ιστορικοί δεν ριψοκινδυνεύουν σ’ ένα τόσο δύσκολο έδαφος. Έτσι, ο Λουκάς αποκαλεί τον Ηρώδη και τον Λυσανία τετράρχας· το ίδιο κι ο Ιώσηπος. Ο Ηρώδης Αγρίππας, που εθανάτωσε τον Ιάκωβο με τη μάχαιρα κι έρριξε τον Πέτρο στη φυλακή, καλείται βασιλεύς· ο Ιώσηπος μάς λέγει το πώς αυτός έγινε φιλικός στη Ρώμη με τον Γάιο Καίσαρα (Καλιγούλα) και ημείφθη με βασιλικό τίτλο όταν ο Καλιγούλας έγινε αυτοκράτωρ.

»Ο κυβερνήτης της Κύπρου, Σέργιος Παύλος, καλείται ανθύπατος. . . . Λίγον καιρό πριν από τότε, η Κύπρος υπήρξε αυτοκρατορική επαρχία και διοικείτο από έναν αντιπραίτωρα ή λεγάτον, αλλά στην εποχή του Παύλου, όπως δείχνεται από Κυπριακά νομίσματα, στην Ελληνική όσο και στη Λατινική, ο ορθός τίτλος ήταν ανθύπατος. Μια Ελληνική επιγραφή που βρέθηκε στους Σόλους της βορείας Κυπριακής ακτής χρονολογείται επί ανθυπατείας Παύλου, πιθανώς του ιδίου με τον Σέργιον Παύλον. . . . Στη Θεσσαλονίκη οι προύχοντες της πόλεως ανέλαβαν τον εντελώς ασυνήθη τίτλο πολιταρχών, που είναι μια λέξις άγνωστη στην κλασική φιλολογία. Θα μας ήταν δε ο τίτλος αυτός πολύ άγνωστος, εκτός από τη χρήσι του που γίνεται από τον Λουκά, αν δεν συνέπιπτε το γεγονός ότι εμφαίνεται σε επιγραφές. . . . Η Αχαΐα υπό τον Αύγουστον ήταν μια γερουσιαστική επαρχία, υπό τον Τιβέριον υπήγετο απ’ ευθείας στον αυτοκράτορα, αλλ’ υπό τον Κλαύδιον, όπως μας λέγει ο Τάκιτος, επανήλθε στη γερουσία, κι επομένως ο ορθός τίτλος του Γαλλίωνος [Πράξεις 18:12] ήταν ανθύπατος. . . . Ο Λουκάς είναι εξίσου επιτυχής, εξίσου ακριβής, στη γεωγραφία του και στις ταξιδιωτικές του πείρες.»