Είσθε Φιλάγαθοι στον Εαυτό Σας;
ΕΙΣΘΕ φιλάγαθοι στον εαυτό σας; Η απάντησις σ’ αυτό το ερώτημα δεν είναι τόσο απλή όσο φαίνεται. Έτσι, ο συντάκτης του Αμερικανικού Ηνωμένου Τύπου Χ. Μπουλ έγραψε κάποτε: «Ο άνθρωπος έχει ένα τάλαντο που τον ξεχωρίζει από τα άλλα ζώα—την τέχνη του να εξαθλιώνη τον εαυτό του. Αυτός είναι το μόνο ζώο που περιφρονεί τη χαρά και κάνει τον εαυτό του εσκεμμένα δυστυχή. Είναι το μόνο ζώο που επινοεί τις ίδιες του ανωμαλίες, κατασκευάζει περιττά δεινά και επινοεί το αίσθημα λύπης για τον εαυτό του. Είναι το μόνο ζώο, για το οποίον το πολύ ποτέ δεν είναι αρκετό. . . . Ένα από τα όσα ποθεί πολύ—η ευημερία—είναι εκείνο στο οποίον φαίνεται τουλάχιστον ικανός να σταθή.»—Εξπρές, Ήστον, Πενσυλβάνια, 3 Μαρτίου 1959.
Υπάρχουν, βέβαια, μερικοί οι οποίοι, λόγω θρησκευτικής δεισιδαιμονίας, ούτε πιστεύουν καν στην αγαθοποιΐα προς τον εαυτό τους. Μεταξύ αυτών είναι οι «σαδού» ή άγιοι της Ανατολής και οι ασκηταί του «Χριστιανικού κόσμου». Η πορεία των, όμως, δεν βρίσκει δικαιολογία ούτε στη Γραφή ούτε στη λογική, διότι αυτοί ούτε τον Θεό ευαρεστούν ούτε στον συνάνθρωπό τους παρέχουν την καλύτερη εξυπηρέτησι ακολουθώντας μια τέτοια πορεία. Ο λόγος του Θεού υπονοεί ότι πρέπει ν’ αγαθοποιούμε τον εαυτό μας, διότι πρέπει ν’ αγαπούμε τον πλησίον μας όπως τον εαυτό μας. Και μάλιστα κατακρίνει τη «σκληραγωγίαν του σώματος.»—Μάρκ. 12:29-31· Κολ. 2:20-23.
Άλλοι δεν είναι φιλάγαθοι στον εαυτό τους λόγω αμαθείας. Επί δεκαετηρίδες πολλοί εκάπνιζαν σιγαρέττα επιμόνως, μη γνωρίζοντας τη σχέσι μεταξύ του καπνίσματος σιγαρέττων και μιας σωρείας φυσικών ασθενειών. Τώρα, όμως, αυτή η σχέσις εδραιώθη τόσο σταθερά, ώστε κορυφαίοι ειδικοί, όπως ο Δρ Όξνερ της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Τουλέιν και ο Δρ Σάρο Τζόρνταν της φημισμένης Κλινικής Λέιχη δεν θέλουν να θεραπεύσουν ασθενείς που πάσχουν από στομαχικά νοσήματα, οι οποίοι αρνούνται να εγκαταλείψουν το κάπνισμα σιγαρέττων, ενώ ο Αμερικανικός Ιατρικός Σύνδεσμος δεν δέχεται να δημοσιεύση οιαδήποτε διαφήμισι καπνού στις επαγγελματικές του εφημερίδες. Εφόσον η βιομηχανία σιγαρέττων διεξάγει ένα ακμαίο εμπόριο παρ’ όλες αυτές τις αποδείξεις, έπεται ότι πολλοί είναι ακόμη αφιλάγαθοι στον εαυτό τους είτε λόγω ισχυρογνωμοσύνης είτε λόγω ιδιοτελείας.
Πραγματικά, πλείστα άτομα, όταν ενδίδουν στην ιδιοτέλεια, σε μεγάλα ή μικρά πράγματα, καθιστούν έκδηλο το γεγονός ότι κατά ωρισμένους τρόπους δεν είναι φιλάγαθοι στον εαυτό τους. Ο άνθρωπος, που κάνει το έγκλημα σταδιοδρομία του, που ζη σε συνεχή φόβο του να γίνη αντιληπτός, να φονευθή από την αστυνομία ή να θανατωθή απτό τους συντρόφους του, δεν αγαθοποιεί τον εαυτό του. Ούτε και οι γυναίκες που κάνουν στάδιό τους τη φαυλότητα είναι φιλάγαθοι στον εαυτό τους. Είναι οι πιο οικτροί άνθρωποι, που ζουν με τον φόβο ν’ ανακαλυφθούν, χωρίς ελπίδα και συχνά, σχεδιάζοντας ν’ αυτοκτονήσουν. Εκλέγοντας τη φαυλότητα ως τον εύκολο τρόπο του να κερδίσουν υψηλούς μισθούς, δεν είναι φιλάγαθοι διόλου στον εαυτό τους.
Αλλ’ η ιδιοτέλειά μας δεν είναι ανάγκη να σχετίζεται με χονδροειδή αμαρτήματα για να μας καταδικάση ότι δεν είμεθα φιλάγαθοι στον εαυτό μας. Αν περιφέρωμε σημαντικό υπερβάλλον βάρος ή υποφέρωμε από κάποια από τις πολυπληθείς φυσικές ασθένειες που προξενούνται από υπερβολική εντρύφησι σε τροφή, ποτά ή άλλες φυσικές τέρψεις, δεν αγαθοποιούμε τον εαυτό μας. Αν δεν μπορούμε να κλείσωμε τη συσκευή τηλεοράσεως, όταν θα έπρεπε να κατακλιθούμε, αν δεν μπορούμε ν’ αποχωρισθούμε εγκαίρως από μια συντροφιά για να έχωμε μια κατάλληλη βραδινή ανάπαυσι, και ως αποτέλεσμα τούτου υφιστάμεθα μια ελεεινή επαύριον ακριβώς για τη μία εκείνη ή δύο ώρες προσθέτου τέρψεως, δεν αγαθοποιούμε τον εαυτό μας. Ούτε εκείνοι που κάνουν καθιστική εργασία δεν αγαθοποιούν τον εαυτό τους, αν αγαπούν την άνεσι τόσο πολύ ώστε να παραμελούν τελείως τη σωματική άσκησι, κι έτσι όχι μόνο προκαλούν καρδιακές ανωμαλίες αλλά και μειώνουν την αντίστασί των στην ασθένεια γενικά.
Αν θέλωμε να είμεθα φιλάγαθοι στον εαυτό μας, θα έπρεπε, επίσης, να μπορούμε να λέμε Όχι στον πλησίον μας, όταν αυτός προτείνη μια ασύνετη πορεία ενεργείας. Συχνά, λόγω εσφαλμένης αγαθότητος από μέρους του, μας παρακινεί σε φιληδονία. Ή μπορεί να τα κάνη αυτό επειδή κολακεύει τη ματαιοδοξία του με το να μας επηρεάση σε μια πορεία μωρίας. Ή μπορεί και να έχη μια υστεροβουλία παροτρύνοντάς μας, πράγμα για το οποίον προειδοποιούμεθα στις Παροιμίες 23:6, 7. Μην είσθε, λοιπόν, αφιλάγαθοι στον εαυτό σας απλώς για να νομισθήτε ως ένας αγαθός άνθρωπος. Σταματήστε όταν έχετε αρκετά. Εμμείνατε σε ό,τι γνωρίζετε ότι είναι ορθόν και άριστον, αδιάφορο τι μπορεί να σκεφθούν ή να πουν οι άλλοι.
Και οι καλύτεροι ακόμη φίλοι μας μπορεί να σφάλλουν. Έτσι, οι Γραφές λέγουν ότι σε μια περίπτωσι ο Ιησούς προειδοποίησε τους μαθητάς του περί του τι του επεφυλάσσετο: διωγμός και θάνατος και ανάστασις. «Και παραλαβών αυτόν ο Πέτρος κατ’ ιδίαν, ήρχισε να επιτιμά αυτόν, λέγων, Γενού ίλεως εις σεαυτόν, Κύριε· δεν θέλει γείνει τούτο εις σε. Εκείνος δε στραφείς είπε προς τον Πέτρον, Ύπαγε οπίσω μου, Σατανά, σκάνδαλόν μου είσαι· διότι δεν φρονείς τα του Θεού, αλλά τα των ανθρώπων.» Ο Πέτρος εσκέπτετο καλά, αλλά ο Ιησούς γνώριζε καλύτερα.—Ματθ. 16:22, 23.
Τα να είμεθα φιλάγαθοι στον εαυτό μας σημαίνει όχι μόνο το να μπορούμε να λέμε Όχι και στον εαυτό μας και στους άλλους, αλλά σημαίνει και να λέμε Ναι όταν καλή το καθήκον. Γιατί να είμεθα δυστυχείς παλαίοντας με μια ένοχη συνείδησι, όταν με μια πολύ λιγώτερη προσπάθεια μπορούμε να έχωμε ειρήνη νοός, και χαρά μάλιστα, κάνοντας ό,τι υποτίθεται πώς κάνομε. Με σοφία, λοιπόν, ο λόγος του Θεού μάς προτρέπει να έχωμε συνείδησι αγαθή.—1 Πέτρ. 3:16.
Το να είσθε φιλάγαθοι στον εαυτό σας εμπερικλείει και το ζήτημα της ευαρεσκείας. Αγαθοποιεί μήπως τον εαυτό του εκείνος που σύρει άσπλαγχνα τον εαυτό του και τους άλλους στην ικανοποίησι της ιδιοτελούς του φιλοδοξίας; Η Γραφή απαντά: «Όσοι δε θέλουσι να πλουτώσι, πίπτουσιν εις πειρασμόν και παγίδα, και εις επιθυμίας πολλάς ανοήτους και βλαβεράς, αίτινες βυθίζουσι τους ανθρώπους εις όλεθρον και απώλειαν. Διότι ρίζα πάντων των κακών είναι η φιλαργυρία την οποίαν τινές ορεγόμενοι, απεπλανήθησαν από της πίστεως, και διεπέρασαν εαυτούς με οδύνας πολλάς.» Είναι, λοιπόν, σαφές ότι ένας που ‘διαπερά εαυτόν με παλλάς οδύνας’ δεν είναι φιλάγαθος στον εαυτό του!—1 Τιμ. 6:9, 10.
Αν θέλαμε να αγαθοποιούμε τον εαυτό μας, έπρεπε να καλλιεργούμε ‘ευσέβειαν μετά αυταρκείας,’ ή ευαρεσκείας, διότι αυτά είναι πραγματικά μέγας πλουτισμός. Εφόσον δεν φέραμε τίποτα σ’ αυτόν τον κόσμο, τίποτα δεν μπορούμε να βγάλωμε, κι εφόσον έχομε τροφή, ιματισμό και στέγη, ας αρκούμεθα σ’ αυτά, συμβουλεύει περαιτέρω ο απόστολος.—1 Τιμ. 6:6-8.
Ο Θεός ο Δημιουργός αναμένει από μας να είμεθα φιλάγαθοι στον εαυτό μας, διότι θέλει να είμεθα ευτυχείς. Μια μακρά προοπτική των πραγμάτων θα μας βοηθήση ν’ ασκήσωμε μετριοπάθεια και να είμεθα ευχαριστημένοι, ενθυμούμενοι ότι «η ευλογία του Ιεχωβά πλουτίζει, και λύπη δεν θέλει προστεθή εις αυτήν.»—Παροιμ. 10:22, ΜΝΚ.