Κοινωνική Μεταρρύθμισις ή το Ευαγγέλιον;

Ποιο είναι το έργον του Θεού για τους Χριστιανούς; Μήπως είναι το λεγόμενο «κοινωνικό ευαγγέλιο» ή το ευαγγέλιον της Βασιλείας;

ΕΡΧΕΤΑΙ σαν ένας κλονισμός σε πολλούς. Ποιο πράγμα; Ότι ένα άτομο θα ήταν δυνατόν να δαπανήση ολόκληρη τη ζωή του κάνοντας πολύ επαινετά έργα κι ωστόσο να μη τυγχάνη της επιδοκιμασίας του Θεού. Ο Κύριος Ιησούς εδήλωσε σχετικά με την εποχή μας: «Δεν θέλει εισέλθει εις την βασιλείαν των ουρανών πας ο λέγων προς εμέ, Κύριε, Κύριε· αλλ’ ο πράττων το θέλημα του Πατρός μου του εν τοις ουρανοίς. Πολλοί θέλουσιν ειπεί προς εμέ εν εκείνη τη ημέρα, Κύριε, Κύριε, δεν προεφητεύσαμεν εν τω ονόματί σου, και εν τω ονόματι σου εξεβάλομεν δαιμόνια, και εν τω ονόματι σου εκάμομεν θαύματα πολλά; Και τότε θέλω ομολογήσει προς αυτούς, Ότι ποτέ δεν σας εγνώρισα· φεύγετε απ’ εμού οι εργαζόμενοι την ανομίαν.»—Ματθ. 7:21-23.

Θέλομε ν’ αποφύγωμε το να είμεθα ‘εργάται ανομίας.’ Ο μόνος τρόπος ν’ αποφύγωμε να είμεθα τέτοιοι είναι να κάνωμε το θέλημα του Ιεχωβά Θεού. Είναι, λοιπόν, σοβαρό πράγμα το πώς δαπανούμε τις προσπάθειες της ζωής μας. Το τι πράττομε θα ήταν δυνατό να θεωρηθή σαν ένα καλό έργον στους οφθαλμούς μας. Αλλ’ είναι αρκετό αυτό; Ο θεόπνευστος λόγος λέγει: «Υπάρχει οδός ήτις φαίνεται ορθή εις τον άνθρωπον, αλλά τα τέλη αυτής φέρουσιν εις θάνατον.» (Παροιμ. 14:12) Δεν εξαρτάται, λοιπόν, από τη δική μας κρίσι το ποιο είναι το ορθόν έργον για τους Χριστιανούς. Το θέλημα του Θεού πρέπει να υπερισχύη, κι εμείς πρέπει να εναρμονίζωμε τη ζωή μας με το θέλημα του Θεού.

Τι πρέπει, λοιπόν, να σκεφθούμε περί αυτού που λέγεται κοινώς «κοινωνικό ευαγγέλιο»; Μήπως η μεταρρύθμισις του κόσμου είναι το έργον των Χριστιανών; Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι θα μπορούσε να δαπανηθή πολύς χρόνος σε προσπάθειες για κοινωνική μεταρρύθμισι. Μερικά άτομα, λόγου χάριν, θα διέθεταν ίσως ολόκληρη τη ζωή τους στην καταπολέμησι ενός κακού, όπως είναι τα τυχερά παιγνίδια, οι ανήθικες σχέσεις μεταξύ των φύλων ή ο αλκοολισμός. Το να προσπαθούμε να ξεκαθαρίσωμε τα διασκεδαστικά μέσα του κόσμου, τους κινηματογράφους, τα βιβλία και τα περιοδικά, θα μπορούσε να καταναλώση τις ενέργειες της ζωής μας. Τι μεγάλες ενέργειες θα ήταν δυνατόν να δαπανηθούν στην καταπολέμησι της πενίας και της εγκληματικότητος! Ο Χριστιανός, βλέποντας τον κόσμο μέσα σ’ ένα φοβερό κυκεώνα, διερωτάται: Πώς μπορώ να κάμω το περισσότερο καλό;

Η απάντησις είναι ότι μπορούμε να κάμωμε το περισσότερο καλό κάνοντας το θέλημα του Θεού. Το θέλημα του Θεού για τους Χριστιανούς είναι να ακολουθούν πιστά το παράδειγμα του Κυρίου Ιησού Χριστού. Ένας από τους αποστόλους του Χριστού, ο Παύλος από την πόλι της Ταρσού, είπε: «Μιμηταί μου γίνεσθε, καθώς και εγώ του Χριστού.» (1 Κορ. 11:1) Πώς λοιπόν μπορούμε να μιμούμεθα τον Ιησούν, όπως έκανε κι ο Παύλος;

ΚΗΡΥΤΤΟΝΤΑΣ ΤΗ ΒΑΣΙΛΕΙΑ ΤΟΥ ΘΕΟΥ

Πολλά ήσαν τα μεταρρυθμιστικά κινήματα στην εποχή του Ιησού. Εγίνοντο μεταρρυθμίσεις στο ζήτημα της εγκρατείας, μερικές στο ζήτημα του ασκητισμού. Υπήρχαν δε και διάφοροι πολιτικοί μεταρρυθμισταί. Ο Ιησούς δεν ετάχθη με κανένα απ’ αυτά τα κινήματα· συνεκέντρωνε τις ενέργειές του στο να πράττη το έργον που του είχε δώσει ο Πατήρ του—κάνοντας γνωστό το όνομα και τη βασιλεία του Πατρός του. Ο Ιησούς, λοιπόν, ενέμεινε στο έργον του κηρύγματος της βασιλείας των ουρανών. Αναγινώσκομε: «Ήλθεν ο Ιησούς εις την Γαλιλαίαν, κηρύττων το ευαγγέλιον της βασιλείας του Θεού, και λέγων, Ότι επληρώθη ο καιρός και επλησίασεν η βασιλεία του Θεού· μετανοείτε, και πιστεύετε εις το ευαγγέλιον.» (Μάρκ. 1:14, 15) Το ευαγγέλιον εκήρυττε ο Ιησούς, το δε αποτέλεσμα του κηρύγματος της Βασιλείας απ’ αυτόν ήταν να κάνη τους ανθρώπους που είχαν ευθεία καρδιά να μετανοήσουν από κακά έργα, μεταστρεφόμενοι απ’ ό,τι είναι κακό σε ό,τι είναι καλό.

Και οι απόστολοι, επίσης, εκήρυτταν το ευαγγέλιον. Δεν επέτρεπαν στον εαυτό τους να παρεκκλίνουν από το έργον του κηρύγματος της ερχομένης Βασιλείας. Οι κοινωνικοί μεταρρυθμισταί σήμερα πολύ συχνά θίγονται όχι λίγο απ’ το γεγονός ότι ο απόστολος Παύλος δεν κατεφέρετο εναντίον της δουλείας. Η δουλεία, που ήταν πολύ διαδεδομένη στην εποχή του Παύλου, ήταν κι από μαύρους κι από λευκούς. Εν τούτοις, ο Παύλος δεν έκαμε αρχή κάποιου κινήματος για την κατάργησι της δουλείας, δίνοντας τη ζωή του υπέρ μιας κοινωνικής μεταρρυθμιστικής κινήσεως. Όχι, ο Παύλος έδωσε τη ζωή του υπέρ του κηρύγματος της Βασιλείας, διότι αυτό ήταν το θέλημα του Θεού. «Ουαί δε είναι εις εμέ,» εδήλωσε ο Παύλος, «Εάν δεν κηρύττω.»—1 Κορ. 9:16.

Οι κοινωνικοί μεταρρυθμισταί της εποχής του Παύλου μπορεί να κατεφέρθησαν πολύ εναντίον του αποστόλου επειδή δεν κατεπολέμησε τη δουλεία. Μπορούμε πολύ καλά να φαντασθούμε πώς ένας κοινωνικός μεταρρυθμιστής θα μπορούσε να είχε επιτεθή εναντίον του Παύλου: ‘Παύλε, νομίζω άτι αυτή η θρησκεία σου είναι σκληρή. Πώς μπορείς ν’ αγνοής την κατάστασι των δούλων; Γιατί να μη ομιλής ευθαρσώς εναντίον της δουλείας και να μην εργάζεσαι για την κατάργησί της; Λέγεις ότι ο Θεός κατεδίκασε αυτόν τον κόσμο—καλά, τι αρνητική στάσις είναι αυτή! Βλέπω ότι έχεις γράψει στους Θεσσαλονικείς ότι «άνεσις» αναμένεται «όταν ο Κύριος Ιησούς αποκαλυφθή απ’ ουρανού μετά των αγγέλων της δυνάμεως αυτού, εν πυρί φλογός, κάμνων εκδίκησιν εις τους μη γνωρίζοντας Θεόν, και εις τους μη υπακούοντας εις το ευαγγέλιον του Κυρίου ημών Ιησού Χριστού οίτινες θέλουσι τιμωρηθή με όλεθρον αιώνιον.» Αυτό λέγεις στην επιστολή 2 Θεσσαλονικείς 1:7-9. Καλά, ποιος θέλει να περιμένη ώσπου να έλθη αυτή η «άνεσις», για την οποίαν ομιλείς; Μπορεί να μην έλθη επί αιώνες, και θ’ αφήσης τους δυστυχείς αυτούς ανθρώπους να υποφέρουν; Ας προσπαθήσωμε να ενασχοληθούμε και να ενωθούμε σε μια κίνησι για την κατάργησι της δουλείας και την αναμόρφωσι των πόρνων, των φοροσυλλεκτών και των μεθύσων.’

Μια τέτοια στάσις απέναντι του έργου του Παύλου θα έδειχνε λίγη μόνο κατανόησι της αληθινής Χριστιανοσύνης. Αλλ’ ο Παύλος εγνώριζε ποιο ήταν το θέλημα του Θεού και αρνήθηκε να παρεκκλίνη από το κήρυγμα των αγαθών νέων. Όταν ο Παύλος ήλθε σ’ επαφή μ’ ένα φυγάδα δούλον ονομαζόμενον Ονήσιμον και τον προσηλύτισε στη Χριστιανοσύνη, δεν τον ανεκήρυξε ελεύθερο. Αντιθέτως, ο απόστολος έστειλε τον Ονήσιμο πίσω στον κύριό του τον Φιλήμονα, σε δουλεία, αλλ’ υπό ένα Χριστιανό κύριο. (Φιλήμ. 10-16) Γιατί ο Παύλος ηρνήθη να δαπανήση πολύτιμο χρόνο στο «κοινωνικό ευαγγέλιο»; Διότι εγνώριζε ότι ο Ιεχωβά Θεός μέσω της βασιλείας του, που θα ιδρύετο δια του Ιησού Χριστού, θα εξήλειφε την οικονομική, βιομηχανική και κοινωνική δουλεία στον πόλεμο του Αρμαγεδδώνος, «όταν ο Κύριος Ιησούς αποκαλυφθή απ’ ουρανού μετά των αγγέλων της δυνάμεως αυτού, εν πυρί φλογός.» Ο Παύλος εγνώριζε ότι το θέλημα του Θεού ήταν εκείνο που ενδιέφερε πραγματικά, και γι’ αυτό ο Παύλος έκανε ένα μόνο πράγμα: Εκήρυττε τη βασιλεία του Θεού. Στους πρεσβυτέρους της Εφέσου ο Παύλος μπορούσε να λέγη: «Και τώρα ιδού, εγώ εξεύρω ότι πλέον δεν θέλετε ιδεί το πρόσωπόν μου σεις πάντες, μεταξύ των οποίων διήλθον κηρύττων την βασιλείαν του Θεού. Όθεν μαρτύρομαι προς εσάς εν τη σήμερον ημέρα, ότι εγώ είμαι καθαρός από του αίματος πάντων· διότι δεν συνεστάλην να αναγγείλω προς εσάς πάσαν την βουλήν του Θεού.»—Πράξ. 20:25-27.

ΕΝΑ ΕΡΓΟΝ ΣΩΤΗΡΙΑΣ ΥΠΑΡΞΕΩΝ

Ο Παύλος δεν θα μπορούσε να είναι «καθαρός από του αίματος πάντων» με το να κηρύττη το «κοινωνικό ευαγγέλιο.» Κηρύττοντας τη Βασιλεία ο Παύλος τηρούσε τον εαυτό του απηλλαγμένο από ένοχή αίματος. Επειδή η Βασιλεία προορίζεται να καταστρέψη τον πονηρό αυτόν κόσμο, το να σιωπά κανείς γι’ αυτόν σήμερα θα επέφερε ενοχή αίματος στην κεφαλή του αφιερωμένου Χριστιανού. Ώστε, το κήρυγμα του ευαγγελίου της Βασιλείας σώζει υπάρξεις. Το κήρυγμα της Βασιλείας προειδοποιεί και διαφωτίζει τους ανθρώπους, κάνοντάς τους να μπορέσουν να ενεργήσουν, για να επιζήσουν από την παρά Θεού εκτέλεσιν του κόσμου τούτου στον «πόλεμον της ημέρας εκείνης της μεγάλης του Θεού του Παντοκράτορος.»—Αποκάλ. 16:14.

Ο Κύριος Ιησούς, μιλώντας για το έργον των αληθινών Χριστιανών στον «έσχατον καιρόν» ή στις «έσχατες ημέρες,» κατέδειξε ότι θα ήταν το κήρυγμα, όχι του «κοινωνικού ευαγγελίου,» αλλά του ευαγγελίου ή αγαθών νέων της Βασιλείας: «Θέλει κηρυχθή τούτο το ευαγγέλιον της βασιλείας εν όλη τη οικουμένη, προς μαρτυρίαν εις πάντα τα έθνη· και τότε θέλει ελθεί το τέλος.» (Ματθ. 24:14) Τώρα είναι ο κατάλληλος καιρός να γίνη το κήρυγμα των αγαθών νέων της Βασιλείας—πριν από τη «συντέλεια» του κόσμου τούτου στον Αρμαγεδδώνα. Έτσι, το κήρυγμα της Βασιλείας καθιστά ικανούς τους ευπειθείς του ανθρωπίνου γένους να επιζήσουν από το τέλος του κόσμου τούτου και να εισέλθουν στον δίκαιο νέο κόσμο. Ο Θεός δεν σκοπεύει να μεταρρυθμίση τον παλαιό αυτόν κόσμο: «Οι δε σημερινοί ουρανοί και η γη, δια του αυτού λόγου είναι αποτεταμιευμένοι, φυλαττόμενοι διά το πυρ εις την ημέραν της κρίσεως και της απωλείας των ασεβών ανθρώπων.» Ο Θεός σε αντικατάστασι του παλαιού αυτού κόσμου ιδρύει «νέους ουρανούς και νέαν γην.» Η βασιλεία του Θεού καθιστά δυνατόν ένα δίκαιο νέο κόσμο.—2 Πέτρ. 3:7.

ΕΠΙΤΥΧΙΑ ΕΚΕΙ ΟΠΟΥ ΑΠΟΤΥΓΧΑΝΟΥΝ ΟΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΕΣ ΜΕΤΑΡΡΥΘΜΙΣΕΙΣ

Αλλά και τώρα ακόμη το ευαγγέλιον ή αγαθά νέα της Βασιλείας απεργάζεται το καλόν του ανθρωπίνου γένους κατά ένα πάρα πολύ πρακτικό τρόπο. Καθαρίζει τους ανθρώπους. Το κήρυγμα της Βασιλείας πραγματικά επιτελεί ό,τι οι κοινωνικοί μεταρρυθμισταί είναι ανίκανοι να πράξουν. Στις ημέρες των πρώτων Χριστιανών, λόγου χάριν, οι μεταρρυθμισταί ελάχιστα μπορούσαν να κάνουν για να βελτιώσουν την κατάστασι. Το σύγγραμμα Ηθικά Αναγνώσματα υπό Γκόρντον Κλαρκ και Τ. Β. Σμιθ, αντιπαραβάλλοντας τ’ αποτελέσματα που επετεύχθησαν από τους μεταρρυθμιστάς προς εκείνα που επετεύχθησαν από τους Χριστιανούς που εκήρυτταν τη Βασιλεία, λέγει:

«Το καταπληκτικό είναι ότι, ενώ οι Ελληνικές σχολές γενικά απηυθύνοντο μόνο σε μια εκλεκτή τάξι ειδικά εκπαιδευμένων ανθρώπων και μάλιστα εκείνων που συνήθως απετύγχαναν σε πραγματική μεταρρύθμισι, όπως μας διαζωγραφίζεται στο βιβλίο Υπατία του Κίγκσλεϋ, και ενώ η συγκριτικώς ευρεία έκκλησις των Στωικών ούτε τις λαϊκές μάζες επηρέασε ούτε τη διαφθορά της Αυτοκρατορικής αυλής συνεκράτησε, η Χριστιανοσύνη, μέσα σε είκοσι πέντε χρόνια από την έναρξί της προσέδωσε μια εντελώς καινούργια ζωή σε χιλιάδες και χιλιάδες. Η νέα αυτή ζωή πάρα πολύ αξιοσημείωτα εξεδηλώθη σε μια αρετή . . . η οποία απουσίαζε βέβαια από τον τρόπο ζωής του κοινού.»

Ναι, το κήρυγμα της Βασιλείας επέφερε τ’ αποτελέσματα που απέτυχαν να φέρουν οι μεταρρυθμισταί! Πώς αυτό; Διότι κανείς δεν θ’ αποκτήση αιώνια ζωή στη βασιλεία του Θεού ή υπ’ αυτήν, αν δεν καθαρίση τον εαυτό του υπακούοντας σε όλες τις εντολές του Θεού. Ο απόστολος Παύλος έγραψε: «Ή δεν εξεύρετε ότι οι άδικοι δεν θέλουσι κληρονομήσει την βασιλείαν του Θεού; Μη πλανάσθε· ούτε πόρνοι, ούτε ειδωλαλάτραι, ούτε μοιχοί, ούτε μαλακοί, ούτε αρσενοκοίται, ούτε κλέπται, ούτε πλεονέκται, ούτε μέθυσοι, ούτε λοίδοροι, ούτε άρπαγες, δεν θέλουσι κληρονομήσει την βασιλείαν του Θεού. Και τοιούτοι υπήρχετε τινές· αλλά απελούσθητε.»—1 Κορ. 6:9-11.

Η κήρυξις της Βασιλείας έχει έτσι ως αποτέλεσμα την απόπλυσι των ανθρώπων από ανόσιες πράξεις, όπως είναι η πορνεία και η μέθη, κατά ένα τρόπο που δεν θα το επιτελέση αυτό κανένα κοινωνικό μεταρρυθμιστικό πρόγραμμα. Πώς γίνεται αυτός ο καθαρισμός; Ο Ιησούς είπε: «Παν κλήμα εν εμοί μη φέρον καρπόν, εκκόπτει αυτό· και παν το φέρον καρπόν, καθαρίζει αυτό, δια να φέρη πλειότερον καρπόν. Τώρα σεις είσθε καθαροί, δια τον λόγον τον οποίον ελάλησα προς εσάς.» (Ιωάν. 15:2, 3) Ο Χριστιανός, λοιπόν, καθαρίζεται «δια τον λόγον», τον οποίον εκήρυξε ο Ιησούς, δηλαδή, τον λόγον του Θεού. Ο άγιος λόγος του Θεού έχει καθαριστική δύναμι, κάνοντας τα δικαίας διαθέσεως άτομα να καταβάλλουν ολοκάρδιες προσπάθειες για να φέρουν την καρποφορία των καθαρών Χριστιανικών ιδιοτήτων, όπως είναι «αγάπη, χαρά, ειρήνη, μακροθυμία, χρηστότης, αγαθωσύνη, πίστις, πραότης, εγκράτεια.»—Γαλ. 5:22, 23.

ΚΑΝΟΝΤΑΣ ΤΟ ΜΟΝΟ ΑΛΗΘΙΝΑ ΕΠΟΙΚΟΔΟΜΗΤΙΚΟ ΕΡΓΟΝ

Έτσι, το κήρυγμα του ευαγγελίου ή αγαθών νέων της Βασιλείας του Θεού λειτουργεί κατά ένα πολύ πρακτικό τρόπο τώρα, στρέφοντας τους ανθρώπους προς μια ζωή δικαιοσύνης και αρετής. Οι αληθινοί Χριστιανοί γίνονται «τέκνα Θεού αμώμητα εν μέσω γενεάς σκολιάς και διεστραμμένης.» (Φιλιππησ. 2:15) Το να προσπαθή κανείς να φέρη αυτό το αποτέλεσμα με οποιονδήποτε άλλο τρόπο όχι μόνο θ’ αποτύχη αλλά και θα είναι εκτός αρμονίας με το θέλημα του Θεού. Ο Θεός δεν πρόκειται να μεταρρυθμίση αυτόν τον κόσμο· πρόκειται να τον καταστρέψη. Ο πονηρός αυτός κόσμος δεν είναι φίλος του Θεού· «όστις λοιπόν θελήση να ήναι φίλος του κόσμου, εχθρός του Θεού καθίσταται.» (Ιάκ. 4:4) Το να ταχθούμε με τα μεταρρυθμιστικά προγράμματα του κόσμου, κηρύττοντας το «κοινωνικό ευαγγέλιο» αντί του ευαγγελίου της Βασιλείας, μας θέτει σε έχθρα προς τον Θεό. Το να κάμη κανείς θρησκεία του το «κοινωνικό ευαγγέλιο» αντί της αγνής λατρείας της Γραφής προκαλεί ματαιότητα κι ερήμωσι. Σύντομα τώρα, στον Αρμαγεδδώνα, ο Θεός θα ‘διαφθείρη τους διαφθείροντας την γην.’ Το «κοινωνικό ευαγγέλιο» δεν μπορεί ν’ αντιστρέψη τη διαταγή του Θεού ούτε να σώση υπάρξεις στον Αρμαγεδδώνα.—Αποκάλ. 11:18.

Η κοινωνία Νέου Κόσμου των μαρτύρων του Ιεχωβά ενασχολείται έτσι στο πιο εποικοδομητικό έργον που υπάρχει στον κόσμο σήμερα—κηρύττοντας τ’ αγαθά νέα της εγκαθιδρυμένης Βασιλείας «εν όλη τη οικουμένη, προς μαρτυρίαν εις πάντα τα έθνη.» (Ματθ. 24:14) Αυτό το έργον είναι σε αρμονία με το θέλημα του Θεού και σώζει υπάρξεις. Το βιβλίο «Νέοι Ουρανοί και Νέα Γη», της Βιβλικής και Φυλλαδικής Εταιρίας Σκοπιά, αναφέρει τα εξής στη σελίδα 338:

«Σήμερα επάνω στη γη η κοινωνία του Νέου Κόσμου είναι η μόνη ομάς ανθρώπων που κάνει αληθινά εποικοδομητικό έργον. Όλοι οι άλλοι, ως μέλη του παρόντος κόσμου και συμμέτοχοι των σχεδίων του, προγραμμάτων και έργων, συνεργάζονται μ’ εκείνους που διαφθείρουν την γην. Αυτοί ακολουθούν πορεία που δεν εναρμονίζεται με την εγκαθιδρυμένη βασιλεία του Θεού και που επιφέρει ερήμωσι και καταστροφή στον εαυτό τους την ημέρα της οργής του Θεού στον Αρμαγεδδώνα.»

Ένας νέος κόσμος πλησιάζει. Έρχεται, όχι από τα χέρια των κοινωνικών μεταρρυθμιστών, αλλ’ από τα χέρια του Θεού. Ευτυχείς είναι εκείνοι που εργάζονται σύμφωνα με τον εκπεφρασμένο σκοπό του Θεού σχετικά με τους «νέους ουρανούς και νέαν γην,» όπου «δικαιοσύνη κατοικεί.» (2 Πέτρ. 3:13) Η βασιλεία του Θεού είναι το θείον μέσον, με το οποίον θα καταστή δυνατός αυτός ο αιώνιος νέος κόσμος. Ακολουθείτε, λοιπόν, το παράδειγμα του Ιησού και των αποστόλων του: Συμμετέχετε στην προαγωγή των συμφερόντων της βασιλείας του Θεού. Απολαύστε την ευτυχία τού να βλέπετε τους ανθρώπους να στρέφονται από τις κακές πράξεις στις καλές πράξεις ένεκα της αγάπης των προς τον Θεό και τη βασιλεία του. Υπακούετε στο θέλημα του Θεού. Αρνηθήτε να παρεκκλίνετε από το ευαγγέλιον της Βασιλείας. Τότε δεν θα είσθε μεταξύ εκείνων των ‘εργατών της ανομίας’—που απορρίπτονται παρά τα πολλά τους έργα. Τότε μπορεί να φυλαχθήτε ζώντες μέσ’ από τον Αρμαγεδδώνα και να περάσετε στον δίκαιο νέο κόσμο με ζωή αιώνια ενώπιόν σας. Κάθε δόξα ανήκει στον Ιεχωβά Θεό, τον Δημιουργό του νέου κόσμου!